Στο βιβλίο «Dykteryjki i ciekawostki szachowe» (Βαρσοβία, 1971), ο Πολωνός συγγραφέας και σκακιστής Władyslaw Litmanowicz δίνει ιστορική αναφορά για τη συνάντησή του με τον Akiba Rubinstein, τον Ιούνιο του 1957, σε γηροκομείο στις Βρυξέλλες.
Ο Rubinstein είχε μπει στο βελγικό γηροκομείο 2 χρόνια πριν, το 1955, μετά το θάνατο της συζύγου του. Αν και ο θρύλος του προπολεμικού σκακιού εξεπλάγη με την επίσκεψη του Litmanowicz και της παρέας του, φρόντισε να τους υποδεχθεί φορώντας ένα καλοραμένο κοστούμι. Είχε μακριά γενειάδα και τους είπε ότι μπορούν να συζητήσουν σε όποια γλώσσα επιθυμούν: πολωνικά, γερμανικά, ρωσικά ή γαλλικά.
Ο Litmanowicz μετέφερε στον Rubinstein τους χαιρετισμούς των Kazimierz Makarczyk και Marian Wróbel και τον πληροφόρησε για τους πρόσφατους θανάτους σκακιστών: Tartakower, Regedziński και Duras. Την εποχή εκείνη ο Smyslov είχε κερδίσει τον Botvinnik και ήταν ο νέος παγκόσμιος πρωταθλητής, όμως ο Rubinstein δεν είχε την παραμικρή ιδέα για τα σκακιστικά δρώμενα. Οι επισκέπτες του, πρότειναν να παίξουν μια παρτίδα εναντίον του, ο Rubinstein αρνήθηκε. Με μεγάλη ευχαρίστηση και ενδιαφέρον όμως ανέλυσαν μαζί δυο σπουδές του Duras.
Όταν τον αποχαιρέτησαν, η νοσοκόμα που φρόντιζε τον Akiba Rubinstein είπε στον Litmanowicz πως ο γέρος σκακιστής βρισκόταν σε καλή υγεία, ήταν πολύ φιλικός και ήρεμος. Η γυναίκα, είχε καταγράψει απλώς ορισμένες ιδιαιτερότητες: αρνιόταν καμιά φορά να εγκαταλείψει το δωμάτιο ή να κοιμηθεί, όπως τον συμβούλευαν. Καθόταν σε μια καρέκλα δίπλα στο κρεβάτι του και σκεφτόταν με τις ώρες ή μετακινούσε κομμάτια στην μικρή σκακιέρα του...
Πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική μαρτυρία για τα άγνωστα τελευταία χρόνια της ζωής του Rubinstein (απεβίωσε το 1961). Όπως είναι γνωστό, ο μεγάλος Πολωνός σκακιστής είχε αποσυρθεί τελείως από το σκάκι από το 1932 επειδή υπέφερε από ψυχικά σύνδρομα, με κυριότερο την έντονη αγοραφοβία. Έκτοτε, εισήχθη σε άσυλα στην Πολωνία, γεγονός όμως που έσωσε τη ζωή του, γιατί οι Γερμανοί κατακτητές, αν και γνώριζαν πως ήταν εβραϊκής καταγωγής δεν ενδιαφέρθηκαν να τον μεταφέρουν στα στρατόπεδα του θανάτου, θεωρώντας τον ανιάτως ψυχικά ασθενή.
(στοιχεία της δημοσίευσης αντλήθηκαν από άρθρο του Edward Winter http://www.chesshistory.com/winter/winter40.html )
Από τους λίγους μεγάλους σκακιστές της εποχής του που δεν είχε την τύχη να ακουμπήσει λίγο χρήμα να ζεσταθεί...Ελαφρά τραγική η ζωή του...Ίσως, όπως μεταφέρει η μαρτυρία, τα τελευταία χρόνια της ζωής του να ήταν τα καλύτερα...
ΑπάντησηΔιαγραφήRubinstein was one of the more enigmatic figures in the chess world of the turn of the century. He suffered from a nervous psychological disorder termed anthrophobia, or fear of men and society, source of lifelong trouble for a player of such a public game. As his condition worsened over the years, he would complain about his tournament concentration being disrupted by a fly – which no-one else in the room could see. He became reticent about receiving visitors to his home, and his wife would welcome guests with a greeting, designed no doubt put them at ease: “Do not stay long, for if you do he will leave by way of the window”. Rubinstein was partial inspiration for Luzhin, the protagonist in Nabokov’s The Defense, readers of which will remember the brilliant final passage in which Luzhin, rendered suicidal, chooses precisely defenestration – the “icy air” gushing into his mouth
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Rubinstein ήταν πραγματικά από τους πολύ μεγάλους σκακιστές που δεν έγιναν ποτέ παγκόσμιοι πρωταθλητές, αν και νίκησε την πρώτη φορά που αντιμετώπισε τους Em.Lasker, Capablanca και Alekhine, ενώ αργότερα κέρδισε και τον Euwe. Έχει παίξει πολλές καταπληκτικές παρτίδες και άφησε το στίγμα του σε πάμπολλα ανοίγματα. Επιπλέον, είχε εξαιρετική φήμη στα φινάλε Πύργων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΊσως ήταν ο πρώτος "σφαιρικός" παίκτης στην ιστορία του σκακιού.
Στην τραγική ιστορία των τελευταίων ετών της ζωής του Akiba Rubinstein, ήθελα να συμπληρώσω ένα μάλλον άγνωστο περιστατικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε τον Marian Wrobel (1907-1960), γνωστό συνθέτη προβλημάτων και σπουδών (που αναφέρεται στην αρχική δημοσίευση του SC), ο Rubinstein συνδεόταν με παλαιά φιλία. Λέγεται ότι πληροφορήθηκε τον θάνατό του, το 1960, ενώ βρισκόταν στο βελγικό γηροκομείο και ταράχτηκε, συναισθηματικά. Ο ίδιος, πέθανε λίγους μήνες μετά…
Το 1960, προκηρύχθηκε το τουρνουά σύνθεσης "Wrobel Memorial", στη μνήμη του, με θέμα «Ματ σε δύο». Υποβλήθηκαν 60 συνθέσεις, περίπου. Το 1ο βραβείο πήρε ο Φινλανδός Er. Wirtanen, το 2ο ο Αργεντινός Arn. Ellerman και το 3ο ο Λετονός Im. Draiska. Προσωπικά, θεωρώ πιο αξιόλογο το πρόβλημα που πήρε την 3η θέση.
Μπορείτε να το δείτε σε μορφή pdf με την ανάλυση
chessblogger.googlepages.com/Wrobel_Mem.pdf
Το πρόβλημα είναι τύπου “White to play”, δηλ. αν υποτεθεί ότι στην αρχική θέση παίζουν τα μαύρα, τότε τα λευκά σε κάθε κίνηση έχουν έτοιμο ματ:
1...Nb2-~ 2.Qd1 # , 1...Nb2xa4 2.Qxa2 #, 1...Kxa4 2.Qc2 #, 1...Bxa4 2.Nxa5 # 1...Bb5-f1 (ή στο e2, d3, c4, e8, d7, c6) 2.Sc5 # .
Όμως, έχουν κίνηση αναμονής τα λευκά; Αν, π.χ. παίξουν 1.Qf2?, υπάρχει η άμυνα 1…Βε2!, ενώ αν παίξει ο Bf6 (π.χ. 1.Bg7) τότε… 1…f6!
Η λύση: 1.Rc4 ! (zugzwang) και τα ματ αλλάζουν!
Αν τώρα 1...Νb2-~ 2.Qxa2 #, 1...Nxc4 2.Qd1 #, 1...Bb5-a4 (ή στο f1, e2, d3, c4, e8, d7, c6) 2.Nxa5 # , 1...Bxc4 2.Nc5 # δηλ. τα ματ μεταφέρονται, ανά δύο (θέμα Rukhlis).
Υπάρχουν και δυο καινούργιες βαριάντες: 1...Kxc4 2.Qd5 # και 1...a4 2.Rb4 #
Και κάτι ακόμα: όπως ίσως θυμούνται οι παλαιότεροι, όταν ο Πολωνός Karol Wojtyla ανακηρύχθηκε… Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας (και μετονομάσθηκε σε… Ιωάννης-Παύλος ΙΙ), το 1978, στον σκακιστικό τύπο δημοσιεύθηκαν ορισμένα προβλήματα ως συνθέσεις του! Αργότερα, το γεγονός αμφισβητήθηκε και θεωρήθηκε ότι έγινε στα πλαίσια της συνήθους… «αγιογράφησης» των υψηλών προσώπων. Πάντως, οι βιογράφοι του Wojtyla έγραψαν ότι ο νέος Πάπας έπαιζε σκάκι, καθότι ήταν συγγενής του Marian Wrobel!
Στο βιβλίο του /από την ιστορία του σκακιου/ ο Ηλίας Κουρκουνάκης αναφέρεται διεξοδικά στον Ρουμπινσταιν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜια ζώη γεμάτη δυσκολίες,κατατρεγμούς και προβλήματα για έναν από τους μεγαλύτερους σκακιστές που δεν στέφτηκε Πρωταθλητής Κόσμου.Χάρη σε αυτόν και τον Καπαμπλάνκα εκτίμησα τα φινάλε,και λάτρεψα τα φινάλε Πύργων.Σε κάθε μου παρτίδα ελπίζω να μπω σε φινάλε Πύργων και να τα χειριστώ όπως τα χειριζόταν ο Rubinstein.Ας αναπαύσει ο Θεός την ταλαιπωρημένη του ψυχή.
ΑπάντησηΔιαγραφή