«I was a Naked Pawn for Art». Η Eve Babitz παίζει σκάκι με τον Μηχανικό του Χαμένου Χρόνου, τον Marcel Duchamp.
O Duchamp το 1910 ζωγραφίζει το έργο «Παρτίδα σκακιού», ένα είδος σπουδής σε όποια επίδραση μπόρεσε να επιτρέψει να του ασκηθεί από τον Cezanne, και ήδη το 1911 θα μπορέσει, καταπιανόμενος με το ίδιο θέμα, το σκάκι, να επιχειρήσει ένα τόλμημα που δεν είχε ως τότε σημειωθεί – να πάει πέρα από τον κυβισμό, πέρα από τον Picasso ή τον Braque. Συνθέτει το «Πορτρέτο σκακιστών». Εδώ οι σκακιστές δεν παίζουν σκάκι, εδώ οι σκακιστές είναι το σκάκι, είναι η σκέψη του σκακιού, είναι η σκέψη που απαιτεί μία σκακιστική παρτίδα. Ο Duchamp μπορεί πλέον, και θα φανεί με έναν εκρηκτικά σιωπηλό τρόπο αυτό, να προχωρήσει πέρα από την ζωγραφική του αμφιβληστροειδούς, όπως έλεγε. Μπορεί να εκκινήσει την αναζήτηση μίας τέχνης που συνευωχείται με την διάνοια, με το πνεύμα. Θέλει να θέσει την τέχνη στην «υπηρεσία του νου». Το δηλώνει. Το επιχειρεί. Το κατορθώνει.
***Διαβάστε για τον Marcel Duchamp στο blog του Ίκαρου Μπαμπασάκη: http://belleviefacile.blogspot.com/
Η αγαπημένη μου σκακιστική φωτογραφία, Γάτε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήθελα από καιρό να την κρεμάσω στο σύλλογο, αλλά μπαίνουν και μικρά παιδιά (και οι γονείς τους...)
Και ναι, ο Marchand Du Sel στάθηκε γερός σκακιστής της ζωής.
Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον M. Duchamp, δημοσιεύτηκε πρόσφατα:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.tate.org.uk/tateetc/issue12/chessplayers.htm
Έτσι μάλιστα! Να χάνεις από γυναίκα και να το ευχαριστιέσαι! Αλήθεια, S.C.,αν διοργανώσω ένα τουρνουά σκάκι γυμνιστών στο Μεγανήσι, λες να έχει συμμετοχή;
ΑπάντησηΔιαγραφήego thelo na eimai diaititis...sto gynaikio protathlima gymnistrion :)
ΑπάντησηΔιαγραφή@μπουκανιέρος μα γιατί; οι γονείς με κατανόηση δεν θα δυσκολευτούν να αναγνωρίσουν το αρτιστικόν του πράγματος...
ΑπάντησηΔιαγραφή@old-player μόλις διάβασα το άρθρο. Πολύ ενδιαφέρον. Σκέφτομαι να το μεταφράσω και να το αναρτήσω σύντομα.
@Παναγιώτη μήπως είναι λιγουλάκι επικίνδυνο; εκεί στη Λευκάδα και στα περινήσια δεν ήταν ένας μητροπολίτης που έριχνε αγιαστούρες στους γυμνιστές; ή τα μπερδεύω; αν είναι έτσι ναι (φυσικά) στο γυμνισμό, ναι και στο γυναικείο σκάκι όπως είπε ο nikkarthegreat, αλλά με προστατευτικό κράνος:)
Δηλαδή, όταν μου είχε γίνει πρόσκληση για σιμουλτανέ στο Μεγανήσι, έκανα λάθος που δεν ακύρωσα προγενέστερες επαγγελματικές μου δεσμεύσεις;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤι ακριβώς εννοούσε άραγε η νέα δημοτική αρχή;
Από το σχολιασμό αρχίζω να διαβλέπω τις ρόδινες προοπτικές που ανοίγονται μετά από τη σεμνή μου πρόταση για τη διάδοση του σκακιού (και άλλων ασθενειών). Χμμ...Θα επεξεργαστώ το κόνσεπτ με το Δήμαρχο, σήμερα που είναι και Τσικνοπέμπτη. Όσο για τους λάβρους επισκόπους, λάθος σε πληροφορήσανε Γάτα (παρ'ότι είσαι "γάτα"...). Καταρχήν δεν έχουμε επίσκοπο αυτή τη στιγμή. Κατά δεύτερον θα αργήσουμε απ' ότι φαίνεται να αποκτήσουμε. Τρίτον ο τέως(μακαριστός κτλ,κτλ)ήταν τόσο γηραιός που δε μπορούσε ούτε το δεντρολίβανο να σηκώσει, όχι να το εκσφενδονίσει και προς λουόμενους. Τέταρτον, είμαστε φιλόξενος λαός, το χριστεπώνυμο πλήρωμα της εν Λευκάδι Μητροπόλεως (συμπεριλαμβανομένων των γυμνιστών). Πέμπτον, αυτό με τις γυμνίστριες έχει παραγίνει, ούτε μία στις δέκα δεν αξίζει να φέρει τον τίτλο. Οι άλλες έχουν πάνω τους τόσο λίπος που νομίζεις ότι είναι ντυμένες.Έκτον, εδώ είναι Μεγανήσι (δεν είναι παίξε γέλασε). Καμία σχέση με τη Λευκάδα. Άλλο νησί, άλλοι άνθρωποι, άλλο σκάκι γενικώς. Έβδομο και ακροτελεύτειο, το γκρουπ στο οποίο συμμετέχω στο φετινό καρναβάλι, έχει για θέμα του τις διαπλοκές στις εκλογές της Ιεράς Συνόδου. Θα είμαστε καμιά τριανταριά δεσποτάδες. Οπότε σου εξασφαλίζω από τώρα ειδική άδεια παρέκκλισης από του κολυμβητικού ιματίου. Τέκνο μου, με την ευλογία μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕλπίζω να ήπιε σήμερα αρκετό κρασάκι ο δήμαρχος και να εγκρίνει έτσι την ιδέα της μεταφοράς της ασθένειας του σκακιού στο Μεγανήσι...Αρχίζω να ονειρεύομαι τις ξαπλώστρες του Ιουλίου, πάω να βγάλω και τα μπρατσάκια από το πατάρι:)
ΑπάντησηΔιαγραφήΝομίζω ότι με τέτοιες φωτογραφίες,που δείχνουν την βαθιά πνευματικότητα του σκακιού έχουμε μεγάλες πιθανότητες να φέρουμε καινούργιο κόσμο στο σκάκι.Πρέπει να ευχαριστήσουμε τον κύριο Duchamp και την Μούσα του για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στο άθλημα:).Πιστεύω ότι θα είχε εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον και μια αντίστοιχη φωτογράφιση από σκακιστές και σκακίστριες της χώρας μας.Για να θαυμάζουν τα εκκολαπτόμενα ταλέντα μας τα ινδάλματά τους:)
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν και το θέμα σκάκι και μοντέρνα τέχνη αποτελεί δυνητικά το αντικείμενο μιας αυτόνομης ανακοίνωσης, στέλνω ένα σχετικό χωρίο από το κείμενο της διάλεξής μου. Υπάρχει και άλλο φωτογραφικό υλικό με τον καλλιτέχνη σε ώρα σκακιστικής δράσης, όπως επίσης και μια φωτογραφία του σε προχωρημένη ηλικία ενώπιον μιας σκακιέρας με κομμάτια φιλοτεχνημένα από τον επιστήθιο φίλο του Μάξ Έρνστ (και τι δε θα έδινα για να τα είχα...), ενώ η αφίσα του σκακιστικού πρωταθλήματος Γαλλίας της χρονιάς του 1925 είναι και από σχεδιαστική άποψη ένα μαργαριτάρι της μοντέρνας τέχνης (αν θέλει ας τη βρεί ο SC και ας την κοινοποιήσει στο φιλότεχνο αναγνωστικό κοινό, είμαι σίγουρος ότι την έχει υπόψιν του)
ΑπάντησηΔιαγραφή"Ο τίτλος του διασημότερου παθιασμένου με το σκάκι μοντέρνου καλλιτέχνη, ανήκει δικαιωματικά στον Ντιντιέ Ντουσάμπ (1887-1968). Οι περισσότεροι ίσως γνωρίζουν το γάλλο καλλιτέχνη ως εξέχοντα εκπρόσωπο των κινημάτων του Ντανταϊσμού και του Σουρεαλισμού. Ο Ντουσάμπ θα καταπιαστεί από νωρίς με το σκακιστικό παιχνίδι και θα αναλάβει και ενεργό δράση στον αγωνιστικό τομέα, όπως μαρτυρούν οι συμμετοχές του σε σκακιστικές ολυμπιάδες με τη γαλλική εθνική ομάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Ενδεικτικό του μεγάλου πάθους του σουρεαλιστή καλλιτέχνη είναι το ακόλουθο επεισόδιο. Κατά την πρώτη περίοδο της συγκατοίκησής του με τη σύζυγό του Λυδία Λεβασσόρ-Σαρρατσέν, ο Ντουσάμπ φαίνεται ότι παραμελούσε την πλήρωση των συζυγικών του καθηκόντων, αφιερώνοντας ατελείωτες ώρες στην επίλυση σκακιστικών σπουδών και προβλημάτων. Η απελπισμένη συμβία αναζητώντας λύση στο δικό της πρόβλημα σηκώθηκε κρυφά ένα βράδυ και χρησιμοποιώντας κολλητικό υγρό στερέωσε τις φιγούρες πάνω στη σκακιέρα. Το αποτέλεσμα της πράξης αυτής; Το ζευγάρι χώρισε μετά από τρείς μήνες. Ο ίδιος ο Ντουσάμπ δε θα διστάσει να αποδεχτεί τον εθισμό του στο παιχνίδι: «Είμαι ένα θύμα του σκακιστικού παιχνιδιού. Στο σκάκι ενέχεται όλη η ομορφιά της τέχνης και όχι μόνο. Το σκάκι δεν μπορεί να εμπορευματοποιηθεί. Είναι πιό αγνό από την τέχνη στη θέση που του έχει καταχωρηθεί εντός του κοινωνικού ιστού». Ωστόσο η σχέση του Ντουσάμπ με το πνευματικό παιχνίδι θα υπάρξει αμφίδρομη. Το σκάκι θα υπάρξει για το γάλλο καλλιτέχνη συχνά πηγή δημιουργικής έμπνευσης, όπως αποδεικνύει π.χ. η ευρηματική του σύλληψη για την αφίσα του σκακιστικού πρωταθλήματος της Γαλλίας στη Νίκαια στα 1925."
Μ.Χ.