Valery Beim, How To Play Dynamic Chess (2004).
Gambit Publications http://www.gambitbooks.com/books/dynchess.html
Ένα βιβλίο που έχει αποσπάσει πολύ θετικές κριτικές, όπως άλλωστε και το Lessons in Chess Strategy του ίδιου συγγραφέα. Οι ευνοϊκές κριτικές, τόσο στο σκάκι όσο και σε βιβλία άλλης θεματικής συχνά διαπνέονται από εμπορική σκοπιμότητα. Εδώ όμως, φαίνεται να έχουμε να κάνουμε με ένα πραγματικά εξαιρετικό σύγγραμα. Στη σκακιστική δικτυακή εφημερίδα Chess Today ο Νταν Άλντριχ, αναρωτιέται ποιός να είναι άραγε ο Βαλερί Μπέιμ και που στο καλό κρυβόταν τόσο καιρό! Στην πραγματικότητα, ο Μπέιμ μάς έρχεται με εξαιρετικά διαπιστευτήρια. Εκτός από γκρανμέτρ, ήταν ο βασικός προπονητής της σκακιστικής σχολής της Οδησσού. Και είναι και ένας πολύ καλός αφηγητής. Το How To Play Dynamic Chess χωρίζεται σε 5 μεγάλες ενότητες (ξεχωρίζουν οι ενότητες για την πρωτοβουλία και τη διάσπαση της άμυνας) και η καθεμία απ' αυτές περιλαμβάνει προσεκτικά επιλεγμένες και αναλυμένες παρτίδες. Αρκετές από τη σοβιετική εποχή, της οποίας σκακιστικό κομμάτι ήταν κι ο Μπέιμ. Και πολλές παρτίδες του Γκέλερ, ενός από τους ισχυρότερους παίκτες που ανέδειξε η ουκρανική σχολή.
Το σύγχρονο σκάκι, στα κορυφαία επίπεδα, βασίζεται πάρα πολύ στα δυναμικά στοιχεία της θέσης, όμως με λίγες εξαιρέσεις (π.χ, το εκπληκτικό Secrets of Modern Strategy του Γουότσον) η σύγχρονη σκακιστική βιβλιογραφία εξετάζει το μέσον της παρτίδας κυρίως με στατικά κριτήρια. Το βιβλίο του Μπέιμ, όπως μαρτυρεί κι ο τίτλος του, επικεντρώνεται στη δυναμική των θέσεων και αναλύει τη σύγχρονη σκέψη στο παιχνίδι, με τρόπο που ξεφεύγει από την κλασική και τυποποιημένη ταξινόμηση των στρατηγικών ιδεών. Η αγγλική έκδοση περιέχει ικανοποιητικό αριθμό διαγραμμάτων, η γλώσσα είναι ζωντανή και τα σχόλια του συγγραφέα περιλαμβάνουν πετυχημένες δόσεις χιούμορ.
Θέση από την παρτίδα Γκέλφαντ - Σίροβ, Λινάρες 1993. Σύμφωνα με την κλασική προσέγγιση του παιχνιδιού, ο λευκός πρέπει να είναι καλύτερος, αφού όλα τα κομμάτια του μαύρου βρίσκονται στις αρχικές τους θέσεις. Η προσέγγιση του Μπέιμ είναι φυσικά πιο σύγχρονη: δεν είναι τόσο ο αριθμός των κομματιών που έχουν αναπτυχθεί που καθορίζει την υπεροχή, όσο η δυναμική τους, το που έχουν αναπτυχθεί, το κατά πόσο συνεργάζονται αρμονικά. Οι αναλύσεις και οι διαπιστώσεις του συγγραφέα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, με αφορμή αυτή τη θέση-παράδειγμα. Τα μαύρα κέρδισαν, σε 39 κινήσεις, σχετικά εύκολα.***Κατεβάστε ένα αρχείο pdf με δείγμα λίγων σελίδων από το βιβλίο.
Πραγματικά καλό βιβλίο, το οποίο συνιστώ κι εγώ. Υπάρχουν μερικοί συγγραφείς των οποίων η ποιότητα είναι δεδομένη, όπως ο Averbakh, ο Botvinnik, ο Bronstein, ο Flear, ο Gligoric, ο Kasparov, ο Keres, ο Koblentz, ο Marin, ο Marovic, ο Nunn, ο Polugaevsky, ο Speelman ή ο Tal.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑνάμεσα σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνεται ο Watson, μολονότι τρέφω μεγάλη εκτίμηση για τους δύο πρώτους τόμους του πρόσφατου "Mastering the Chess Openings" (δεν έχω διαβάσει ακόμα τον τρίτο). Αντίθετα, δεν θεωρώ ίδιας ποιότητας το "Secrets of Modern Chess Strategy", παρά τις γενικά καλές κριτικές που έχει πάρει -και από τον Γάτο στο συγκεκριμένο σημείωμα! Οι λόγοι είναι αρκετοί και δεν μπορώ να τους αναφέρω αναλυτικά εδώ, οπότε θα αρκεστώ σε μια ολόσωστη παρατήρηση που έκανε ένας φίλος μετρ: χρησιμοποιεί εξαιρετικά παραδείγματα, αλλά θα μπορούσε με τα ίδια να καταλήξει σε εντελώς αντίθετα συμπεράσματα (κοινώς: η θεωρητικοποίηση των ζητημάτων που κάνει μπάζει χοντρά). Δηλαδή, το συγκεκριμένο σύγγραμμά του δεν παρουσιάζει τη σύγχρονη στρατηγική σκέψη στο σκάκι, αλλά μόνο κάποιες εξελίξεις στην πρακτική των κορυφαίων σκακιστών.