Η γυναίκα και η σκακιέρα

Femme a cote d’un echiquier (1928, του Ανρί Ματίς)

Κι όμως, ζωγράφιζε συχνά τα ίδια πράγματα. Πολλές φορές οι πίνακές του δείχνουν μια κάμαρα του σπιτιού του, μ΄ ένα ανοιχτό παράθυρο. “Το προνόμιο του καλλιτέχνη”, έλεγε, “είναι ακριβώς η ικανότητα του να κάνει πολύτιμα κι ευγενικά τα πιο ταπεινά πράγματα”. Και οι κάμαρες που ζωγραφίζει, γίνονται θαύματα. Ίσως επειδή του άρεσε πολύ να μένει σπίτι, με τη γυναίκα και τα παιδιά του, τη Μαργκερίτ, το Ζαν και τον Πιέρ, που τους ζωγράφισε σε πολλούς πίνακες. Όμως τα παράθυρα, που υπάρχουν εκατοντάδες στους πίνακές του και στα σχέδια - και που ανοίγουνε πάντα σχεδόν σε μαγικά τοπία - εκφράζανε και τη μεγάλη του λαχτάρα να δει τα έξω πράγματα, κοντινά και μακρινά. Πραγματικά, ο Ματίς έκανε πολλά ταξίδια, στην Ιταλία, στην Αφρική, ακόμα και στη μακρινή Πολυνησία.

Η λαχτάρα του να εκφράζει τη ζωή μέσα στη ζωγραφική δεν τον άφησε ποτέ, όσο που πέθανε, στα 1954. Όταν είχε γεράσει πια πολύ, άρχισε να κάνει συνθέσεις ενός καινούργιου είδους, σκεπάζοντας τα χρώματα με φύλλα χαρτί, που τα έκοβε και τα κολλούσε σε μεγάλους πίνακες. Σιγά σιγά οι πίνακες γέμιζαν χορεύτριες, ακροβάτες, λουλούδια και πουλιά: είναι τα περίφημα “κομμένα χαρτιά” του, από τα πιο όμορφα έργα της μοντέρνας τέχνης.

(Κάρπι Πίνιν, Τα παράθυρα του ήλιου -Matisse, σειρά: η τέχνη για παιδιά, εκδ. Οδυσσέας-Αίολος)