Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010

Racha, chemi sikvaruli


Σκακιστική σκηνή από την ταινία Racha, chemi sikvaruli (Γεωργία, 1977), που σατιρίζει τις γραφειοκρατικές δομές στη μπρεζνιεφική εποχή. Οι δημιουργοί τέτοιων ταινιών, με όχημα το χιούμορ, κατάφερναν συνήθως να ξεγλυστρούν από τη λογοκρισία της εποχής. Στις περιφερειακές δημοκρατίες της ΕΣΣΔ άλλωστε, ο έλεγχος ήταν λιγότερο ασφυκτικός.

30 σχόλια:

  1. Συνήθως... γιατί κάποιες άλλες, όπως η "Μετάνοια" του Τενγκίζ Αμπουλάτζε, χρειάστηκε να περιμένουν μερικά χρόνια (την Γκλάσνοστ του Γκορμπατσόφ) για να πάρουν άδεια προβολής.
    Εξάλλου και μη σατιρικά φιλμ, όπως καλή ώρα αυτά του Παρατζάνοβ, όχι απλά δεν πήραν άδεια προβολής, αλλά οι δημιουργοί τους στάλθηκαν για σεμινάρια κινηματογραφικής δεοντολογίας σε φυλακές και εξορίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Στο ίδιο θέμα, εμβληματικός, δεδομένων και της χώρας και της εποχής που γυρίστηκε (Κούβα 1966), και «Ο θάνατος ενός γραφειοκράτη» του Τομάς Γκουτιέρρες Αλέα.

    Μια και ο λόγος για Παρατζάνωφ, ιδού τα τελευταία δέκα λεπτά από την απρόβλητη, νομίζω, στην Ελλάδα ταινία του Андриеш (1954). Απτά ήδη δείγματα της ποιητικής μεγαλοφυΐας που θα ξεδιπλωθεί αργότερα στα «Στη σκιά των ξεχασμένων προγόνων» (1964), «Το χρώμα του ροδιού» (1968) και «Ο θρύλος του Κάστρου Σουράμ» (1984).

    Τότε, Σαγιάτ Νόβα. Τώρα, Πανασάτ Νόβα. Πρόοδος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Του ίδιου δημιουργού, του Κουβανού Τομάς Γκουτιέρες Αλέα, το Memorias del subdesarrollo (Μνήμες Υπανάπτυξης) που είχα δει πριν 12 αιώνες, στο ΣΤΟΥΝΤΙΟ, στην Πλ. Αμερικής.
    Προκλητικός τίτλος, υπέροχη ταινία.
    Από την άλλη, τον Παρατζάνοφ ποτέ δεν τον κατάλαβα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το Sayat Nova (Το χρώμα του ροδιού) παίζει να είναι η ωραιότερη ταινία που έχω δει ποτέ μου. Δεν μπορείς να την κρίνεις με τα κοινά κριτήρια, καθότι ούτε σενάριο έχει, ούτε και διαλόγους. Αλλά γνωρίζω πολλούς "μεγάλους" σκηνοθέτες, που θα πούλαγαν την ψυχή τους στον Διάβολο για να εμπνευστούν μία από τις "φωτογραφικές" του σεκάνς.
    Άποψή μου είναι ότι δεν είχε υπάρξει, ούτε και ακολούθησε, τόσο ριζοσπαστικός κινηματογράφος, ήδη από τον Ανδαλουσιανό Σκύλο και την Χρυσή Εποχή του Luis Bunuel.
    Εξάλλου, αν δεν υπήρχε ο Παρατζάνοβ, πιθανότατα δεν θα υπήρχε και ο Αντρέϊ Ρουμπλιόφ (για τους περισσότερους κριτικούς η σπουδαιότερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ). Τουλάχιστον όχι στην μορφή και δομή που την έχουμε δει.
    Από τον Gutierrez Alea έχω δει μόνο δύο έργα, το Memorias del Subdesarrollo και το La última cena (ο Μυστικός Δείπνος), και ήταν αμφότερα πολύ καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος19/7/10

    Και για μενα το χρωμα του ροδιου ειναι απο τις καλυτερες ταινιες που εχω δει ever ...μαζι με του Κιαροσταμι η γευση του κερασιου (Ιραν). Την ειδα στην κινηματογραφικη λεσχη Ροδου οντας στρατιωτης την εποχη της ακμης των λεσχων.
    μια πολυ συμπαθητικη ταινια του Ιοσελλιανι Ενας τραγουδιστης κοτσιφας... Μιχαλκοφ Ο τσιτσορνια...
    Και Ταρκοφσκι......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μετοικος στην Νισυρο20/7/10

    Περιμενα μηπως το γραψει κανενας αλλος, αλλα δεν γινεται να το αφησω να περασει ετσι.Η στατιστικη πιθανοτητα να γραφτουν μονο θετικα σχολια για τους Παρατζανοβ,Ιοσελανι,Τ.Γκ.Αλλια,Ταρκοφσκι κλπ σ' ενα blog που μπαινουν εκατονταδες ανθρωποι καθημερινα,χωρις να ειναι απαραιτητο να δειχνουν καρτα μελους κινηματογραφικης Λεσχης στην εισοδο,με κανει να υποψιαζομαι οτι, κατω απο τον σκακιστικο μανδυα, κρυβεται μια αμετανοητη σεχτα σινεφιλ που απωτερο σκοπο εχει να εισαγει στα σκακιστικα εκπαιδευτικα προγραμματα την υποχρεωτικη παρακολουθηση των παρεξηγημενων περιθωριακων ταινιων της Σοβ.Ενωσης και των δορυφορων της,αν ο Καρποβ,κερδισει τις εκλογες της Fide.Το δηθεν επιφυλακτικο σχολιο του Γατου οτι δεν καταλαβαινει τον Παρατζανοβ μην σας ξεγελα..Απλα, δεν ειδε τις ταινιες αρκετες φορες.
    Δεν γινεται να καταγγελω τους υποστηρικτες του νυν προεδρου οτι εστησαν πηγαδακι μ'ερωταπαντησεις, και να σιωπησω τωρα..

    Επιβιωσας θαυμαστης της nouvelle-vague.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος20/7/10

    :) :)

    Το χρωμα του ροδιου με αγγλικους υποτιτλους
    http://video.google.com/videoplay?docid=7336544791488368382#

    μια συνεντευξη του Kiarostami και μια συγκριση του σκακιου με το ταβλι http://www.youtube.com/watch?v=xu9cbCJKLs8

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Οπτικά μαγευτικό το «Το χρώμα του ροδιού», ισάξιο με τον «Θρύλο» του Ρίντλεϋ Σκοττ (ρέπω συστηματικά προς τις παράδοξες, ου μην αλλά και ανίερες, συγκρίσεις :)), όμως δεν έχει θέση στο προσωπικό μου τοπ τεν, ούτε καν –τουέντυ ή –θέρτυ.

    Αλήθεια, ποιο είναι το προσωπικό μου τοπ τεν;

    Θα πρωτοτυπήσω: δεν θα παραθέσω ένα τοπ τεν με τα γνωστά ωλλ-τάιμ φέιβοριτς, «Πολίτης Καίην», «Θωρηκτό Ποτέμκιν» (κανονικά, Πατγιόμκιν – όπως όχι Σολάρις, αλλά... Σαλιάρις :)) και τέτοια. Θα απαριθμήσω δέκα ταινίες που μου άρεσαν υπερβολικά, γνωστές και αναγνωρίσιμες, που όμως αντικειμενικά (ποιος ορίζει τι είναι αντικειμενικό και τι όχι; τεσπά, ας μην επεκταθούμε) δεν αξίζουν να είναι σε οποιοδήποτε τοπ τόσο που σέβεται τον εαυτό του, με την έννοια ότι δεν είναι αυτό που λέμε, εντός ή εκτός εισαγωγικών, κουλτουριάρικες. Κάποιες επιλογές είναι, αυτονόητα, εν μέρει και σκόπιμα, «προβοκατόρικες». Πάμε λοιπόν:

    «Αμέρικα Αμέρικα» (1963) του Καζάν
    «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος» (1966) του Λεόνε
    «Μονομαχία» (1971) του Σπήλμπεργκ
    «Ρόλλερμπωλ» (1975) του Τζούισον
    «Τζούλια» (1977) του Τσίννεμανν
    «Γκρηζ» (1978) του Κλάιζερ
    «Οι Κόκκινοι» (1981) του Μπήττυ
    «Ντίβα» (1981) του Μπενέξ
    «Η εκλογή της Σόφι» (1981) του Πάκουλα
    «Κριστίν» (1983) του Κάρπεντερ

    Ωπ, έφτασα ήδη τις δέκα, και άφησα εκατοντάδες άλλες απέξω. Ίσως άλλη φορά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δεν πρόκειται να καταχρασθώ της φιλοξενίας του γάτου για να πω το δικό μου τοπ-τεν. Ωστόσο, σε αυτό, υπάρχει μόνο ΜΙΑ αμερικάνικη ταινία (ο Κύριος Αρκάντιν, του Όρσον Ουέλς). Κάπου μεταξύ θέσεων 5 και 10.
    Για την καλύτερη ταινία που εχω δει, εκτός του Sayat Nova, πάιζει και ο Αντρέϊ ρουμπλόφ του Ταρκόβσκι, όπως επίσης και το Satantago του Bela Tarr (εφτάμισι ώρες ανείπωτης κινηματογραφικής ευωχίας), και το Ugetsu Monogatari του Kenzi Mizogushi.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @pfren: Οι συζητήσεις που παρεκτρέπονται από το θέμα της ανάρτησης είναι ένα από τα δυνατά σημεία των ιστολογίων (γενικώς). Οπότε, γράφουμε ελεύθερα, αν υπάρχει ερέθισμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Sátántangó... Αυτό δεν είναι ταινία, αυτό είναι ασύμμετρη απειλή :D

    Ουγγρικό σινεμά, ό,τι πρέπει για να αποσπάσεις ομολογία και από τον σκληρότερο ανακρινόμενο κακοποιό. Σχέδιο: Το πρωί τον βάζεις να παρακολουθήσει υποχρεωτικά, δεμένος όπως ο Μάλκολμ ΜακΝτάουελλ στο «Κουρδιστό πορτοκάλι», τα άπαντα του ζεύγους Jancsó – Mészáros, μετά διάλειμμα για φαγητό και σιέστα, μη βαρέσει και μπιέλα πριν κελαηδήσει, μετά Sátántangó μέχρι τελικής πτώσεως, μετά διάλειμμα για φαγητό και σιέστα, και πάλι από την αρχή. Να δεις για πότε θα τα ομολογήσει όλα, χαρτί και καλαμάρι.

    Τώρα βέβαια, υπάρχει και ταχύτερος τρόπος να αποσπάσει κανείς ομολογία: βάζει τον ανακρινόμενο να ακούει Τσαλιγοπούλου και Γαλάνη επί 24ώρου βάσεως. Καλά, εντάξει, το χόντρυνα πολύ, αυτό είναι κατάφωρη παραβίαση της Συνθήκης της Γενεύης για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων :D

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. ανώΝυΜος20/7/10

    Άλλη αποτελεσματική μέθοδος είναι σίγουρα μία μερίδα μπριάμ από τον μαίτρ το είδους pfren... :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Μουτούσης Κωνσταντίνος20/7/10

    σωστος! αλλη version αντι φραγκελίου : να φας απο το θρυλικο πια μπριαμ pfren ( αφτο με τις τσιμουχες μεσα και τα διαφορα ζαντολαστιχα -μπουκια και σχωριο! ) και μετα να επιλεξεις αναμεσα σε 2 ταινιες:
    α) βαλκανιζατέρ
    β) κατσαριδακι τσέμι σικβάρουλι(αγαπη μου)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Εεε, εντάξει, πριν επιχειρήσει κανείς να δει το Satantango καλό είναι να δει πρώτα την lite εκδοχή του (Αρμονίες του Werckmeister, του ίδιου σκηνοθέτη), που πάει πολύ πιο εύκολα κάτω.
    Με την μονίμως "είμαι φάλτσα, και μου αρέσει" Τσαλιγοπούλου, θα ομολογούσα και εγώ σε χρόνο DT. Αλλά η Γαλάνη, ήταν ΤΕΡΑΣΤΙΑ τραγουδίστρια, πριν ενδώσει στο ελαφροσκυλάδικο (για την κονόμα, όπως έχει ανερυθρίαστα ομολογήσει και η ίδια).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Δεν αφήσατε σχεδόν τίποτα έξω.. αλλά δεν μπορώ να μην αναφέρω το sweet movie του Makavejev
    και το για χρόνια απαγορευμένο Άννα 6-18 του Νικίτα Μιχάλκοφ.
    Αλλά κυρίως, μια από τις καλύτερες ταινίες που έχω δει ποτέ: τις παλάμες (ladoni) του Αρτουρ Αριστακισιαν.
    Πούλησε ότι είχε και δεν είχε και έζησε επί επτά χρόνια με τους ζητιάνους για να κάνει την ταινία.
    Πληροφορίες εδώ:
    http://www.close-upvideos.com/essays/the-opened-hand-reflections-on-artur-aristakisyans-palms.html
    ένα μικρό κομμάτι από την ταινία, με άσχετη δυστυχώς μουσική, εδώ:
    http://www.youtube.com/watch?v=ydOe6RT10Xg

    Μέτοικε, μου κάνει εντύπωση που δεν την ανέφερες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Μετοικος στην Νισυρο21/7/10

    @ melen

    για μια συνεπεια ζουμε..

    Πως θα κατακεραυνωνω τους αλλους για την προτιμηση τους στις "σινεφιλ" ταινιες, και μετα θα προτεινω το Ladoni,θα με παρουν με τα γιαουρτια..

    Τελος παντων, αφου μπλεξαμε,θ'αξιζε ν' αναφερω και το Rekopis znaleziony w Saragossie (Χειρογραφα της Σαραγοσσα-1965) του Πολωνου Wojciech Has,την οποια ειδα προσφατα.Αρκει ν' αναφερω οτι ο Bunuel,την ειδε 3 φορες..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. espectador21/7/10

    Θυμαμαι και το βουλγαρικο "η απογραφη των λαγων" (αδυνατον να θυμηθω τον σκηνοθετη). Σπαρταριστη σατιρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Με αφορμή το «Ουγκέτσου»: Προτιμώ το άλλο Μονογκάταρι, το γυρισμένο την ίδια χρονιά (1953) «Τόκυο Μονογκάταρι» (όταν το [πρωτο]είδα στο «Στούντιο», είχε τον τίτλο «Επίσκεψη στο Τόκυο», τώρα λέγεται «Τόκυο στόρυ») του Όζου· περιττό να σημειώσω ότι είχα ερωτευτεί τη Νορίκο – Σετσούκο Χάρα.

    Μια και πιάσαμε ιαπωνικό σινεμά, προσθετέα, ενδεικτικά, «Ο καταδικασμένος» (1952) του Κουροσάβα, «Η άρπα της Βιρμανίας» (1956) του Ιτσικάουα και, από τις νεότερες, όχι στο ύψος πάντως όσων προαναφέρθηκαν, «Η μπαλλάντα του Ναραγιάμα» (1983) του Ιμαμούρα (δεν έχω δει την παλαιότερη ομώνυμη του Κινοσίτα, 1958). Από Όσιμα, δυσκολεύομαι, τον παρακολουθούσα λίγο πολύ από υποχρέωση· άντε, «Η τελετή» (1971).

    @ Μουτούσης

    Το εκπληκτικότερο τσέμι σικβάρουλι είναι, «πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας», που έλεγε και το θεατρικό του Άρτσερ, με τον Βαλτινό και την Καράντη, το «Χιροσίμα αγάπη μου» (1959) του Αλαίν Ρεναί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Το Tokyo Monogatari είναι μεν υπέροχο, αλλά... πτωχός συγγενής του Ugetsu- σημειολογικά πάντοτε.
    Μιας και μιλήσαμε για Ιαπωνικό σινεμά, πέραν των γνωστών Όζου, Μιζογκούσι, Κουροσάβα, να αναφέρουμε και τον πιο άγνωστο Μαρξιστή σκηνοθέτη Masaki Kobayashi, που έκανε πριν πενήντα χρόνια μία συγκλονιστική (αντι)πολεμική τριλογία, και καπάκι γύρισε το Seppuku (Χαρα-Κίρι), μία από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Μουτούσης Κωνσταντίνος22/7/10

    @ καλοπροαίρετος

    Ωραιο.
    Παντως αστεια αστεια, το .. "ταρακάν τσέμι σικβάρουλι" θα μπορούσε να ειναι και η αγαπημενη ταινια του Τόλια.
    Αφου ταρακάν(που σημαινει κατσαριδα σε Ρωσια αλλα και ..Κρήτη * ! ) ειναι για τους ρωσους λογοπαιγνιο στο σκακι για την.. αμυνα καρο-κανν!

    * Συμφωνα με το ινστιτουτο Πούσκιν
    ο αριθμος των ελληνικων και ελληνικης προελευσεως στοιχειων στη ρωσσικη γλωσσα ανερχεται σε ...-κρατήσου!- 30.000 !!!!!!
    Θα υπαρχει αραγε καποια σχετικη πηγη στο internet που να αναφερει τις με ελληνικη προελευση λεξεις;
    (Εκτος βεβαια των ιατρικων και των εκκλησιαστικων ορων που ειναι παρα πολλοι αλλα και κατα το μαλλον ή το ήττον προβλεψιμοι..)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. @ Μουτούσης

    Σχετικά με τους ιατρικούς όρους, ενδιαφέρον είναι, όπως είχα γράψει στο ιστολόγιο του Σαραντάκου παλαιότερα, ότι ενίοτε για το μεν όργανο υπάρχει αυτόχθων λέξη, για τη δε ειδικότητα χρησιμοποιείται η ελληνική λέξη: καρδιά – сердце, αλλά Кардиология, ήπαρ – печень, αλλά Гепатология, ιστός – ткань, αλλά Гистология. Επίσης, мозг – εγκέφαλος, αλλά [Электро]энцефалография, [Электро]энцефалограмма. Προσθέτω, από άλλα γνωσιολογικά πεδία: время – χρόνος, αλλά хронометр, хронограф, геохронологическая шкала (γεωλογική χρονολογική κλίμακα)· зверь ή животное – ζώο, αλλά Зоология· камень – πέτρα, αλλά Петрология, Петрография· имя – όνομα, αλλά антропоним και топоним.

    Άλλα αξιοσημείωτα: Σε αντίθεση με αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες, έχουν δικές τους λέξεις για το αεροπλάνο και το ελικόπτερο, самолёт και вертолёт, < летать – ίπταμαι. Επίσης, έχουν δικές τους λέξεις για πολλές γεωμετρικές έννοιες: треугольник – τρίγωνο, круг – κύκλος, многоугольник – πολύγωνο, многогранник – πολύεδρο· εξαιρέσεις: эллипс, сфера, цилиндр. Ο γίγας, τουλάχιστον στην Κοσμολογία, είναι έλλην, гигант, π.χ. красный гигант – ερυθρός γίγας, голубой гигант – κυανός γίγας, αλλά ο νάνος αυτόχθων, карлик, π.χ. коричневый карлик – φαιός νάνος, жёлтый карлик – κίτρινος νάνος.

    Σχετικά με τους εκκλησιαστικούς όρους, υπάρχει καμιά φορά για την ίδια έννοια και ελληνική και ρωσική λέξη, π.χ. теология, αλλά και богословие· ктитор, αλλά και основатель (π.χ. монастыря)· хрисовул, αλλά και золотая булла. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις: бегемот, αλλά και гиппопотам· близорукость, αλλά και миопия· Языкознание ή Языковедение, αλλά και Лингвистика (εδώ η εισαγόμενη λέξη είναι λατινική).

    Κάποτε είχα γράψει στο παρόν ιστολόγιο και για τους στρατιωτικούς όρους που εισήχθησαν στα ρωσικά από τα γαλλικά επί Μεγάλων Πέτρου και Αικατερίνης.

    Απλά, μαγεία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Μουτούσης Κωνσταντίνος23/7/10

    @ καλοπροαίρετος

    Υπεροχες ολες οι αναφορες, και φυσικα καποιες παλιες αναρτησεις που δεν εχω προλαβει να διαβασω, σιγουρα ειναι αληθινος θησαυρος !
    Πολυ αξιολογο επισης θα ηταν να μπορουσαμε να βρουμε καπου, σε καποια ιστοσελιδα ή σε καποιο βιβλιο (αν βεβαια εχει γινει ποτε μια τετοια μελετη) τις λεξεις που εχουν εισαχθει στη ρωσικη γλωσσα απο την αρχαια ελληνικη.
    Καποια δικα μου συμπερασματα που προκυπτουν απο δική μου μελετη (το διευκρινιζω για να μην ερθω σε καμμια ρηξη και αντιπαλοτητα με τους απανταχου γλωσσολογους ) : Λογου χαρη το есть (ιέστ~ειναι,υπαρχει) που εκτιμω οτι προερχεται απο το εστί , αφου και εννοιολογικα υπαρχει ταυτισις .
    Αλλο τετοιο παραδειγμα :далеко(νταλικό~μακρύς)πολυ συνηθισμενη λεξις στην ρωσικη γλωσσα που και παλι εκτιμω πως προερχεται απο το ομηρικο δολιχός(μακρύς).
    επισης:
    говорит (γκαβαρίτ~μιλαω) Επειδη το εχω ακουσει συχνα να προφερεται και γαβαρίτ , λεω οτι μπορει να προερχεται και απο το αγορεύω.
    Ακομα μια εκπληκτικη περιπτωσις:
    οι ρωσοι για να πουν οτι κατι ειναι παρον, τωρινο ,ναι, βαζουν μπροστα το ...αρχαιο ελληνικο νυν !
    Οπως στη λεξη нынешние(νυνέσνιε) που σημαινει ο τωρινος, ο σημερινος.
    Και θα ηταν εξαιρετικα χρησιμο πιστευω για τους ελληνες σπουδαστες των ρωσικων να γνωριζουν αυτες και αλλες τετοιες ριζες, διοτι αποτελει αυτο και μια εξαιρετικη μνημοτεχνικη μεθοδο ταχυτερης εκμαθησεως της γλωσσας .

    Οσο για το длинношеее που αναφερεις στο link, υπαρχει γιαυτο-και ισως να το γνωριζεις βεβαια- ενα προφητικο(για τον ιδιο τον ερμηνευτη - το τραγουδι ξεκιναει με τη φραση:" οποιος τελειωνει τη ζωη του τραγικα, αυτος ειναι αληθινος ποιητης") θα ελεγε κανεις τραγουδι του Vysotsky.
    (http://www.youtube.com/watch?v=W3S2wHcCpGs&feature=related)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Ανώνυμος23/7/10

    @καλοπροαίρετος

    Είσαι η προσωπικότητα που φαίνεται στο Προφίλ-φωτογραφία σου;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. @ Μουτούσης

    Πολύ μακριά κουβέντα η τάση να ανακαλύπτουμε προέλευση λέξεων σε, πρακτικά, όλες τις γλώσσες, από την ελληνική σε κάποια από τις μορφές της διαχρονικά. Συνεχίζοντας την αυτοαναφορικότητα, παραπέμπω σε αυτό και αυτό μου τα σχόλια στο ιστολόγιο του Παναγιώτη, με αφορμή τα αντιστοίχως ύπερθεν αυτών σχόλια. Στο ίδιο θέμα, στέρεα επιστημονικά θεμελιωμένα, υπάρχουν τρία (τουλάχιστον) άρθρα του Σαραντάκου· παραθέτω τους σχετικούς δεσμούς στο πρώτο αναφερθέν σχόλιό μου. Πάντως, τα корабль – καράβι, сахар – ζάχαρη και огурец – αγγούρι είναι, με επιστημονικά και όχι διαισθητικά κριτήρια, ελληνικά δάνεια.

    Για το есть που λες, έχω τις επιφυλάξεις μου· πρώτον, όπως ξέρουμε, το ρήμα είμαι παραλείπεται στα ρωσικά σαν συνδετικό στον ενεστώτα («εγώ – δάσκαλος», «αυτός – έλληνας»), και αντίθετα χρησιμοποιείται σε φράσεις που δεν αποδίδονται με το ρήμα είμαι στα ελληνικά, π.χ. у меня есть работа – έχω δουλειά (βέβαια, με πολλή φαντασία, μπορούμε να πούμε ότι αντιστοιχεί σε κάποιο υποθετικό αρχαιοελληνικό «παρ’ εμοί εστί εργασία»).

    Άλλο εξαιρετικά ενδιαφέρον στα ρωσικά είναι οι ετυμολογίες λέξεων όπως невеста – νύφη, κατά λέξη «αυτή που δεν γνωρίζουμε», зять – γαμπρός, «αυτός που τον κάνουμε δικό μας», палец – δάχτυλο, «μικρός πάσσαλος», медведь – αρκούδα, «αυτή που τρώει μέλι», змея – φίδι, «αυτό που έρπει».

    Μερικά ακόμα: фамилия δεν σημαίνει οικογένεια, αλλά επώνυμο· ветер, ψευδόφιλη με τη γερμανική Wetter, δεν σημαίνει καιρός, αλλά άνεμος· και η προέλευση του спасибо <спаси бог, ο θεός να σώζει, θυμίζει έντονα το δικό μας σπολλάτη < εις πολλά έτη.

    Όπως έγραφα και χτες: απλά, μαγεία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Ανώνυμος24/7/10

    Μη βάζετε φωτο από άλλα πρόσωπα στο προφίλ σας, για όνομα του Θεού ρε παιδιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Mετοικος στην Νισυρο24/7/10

    Aπο καιρο εψαχνα μια πασα για να γραψω για τον Непомнящий.Κυριολεκτικα η λεξη σημαινει τον ξεχασιαρη,αυτον που δεν θυμαται η επιλεγει να μην θυμαται,τον επιλησμονα αν το τραβηξουμε στα ακρα.Απ'οτι φαινεται προκειται για ονομα που οι αξιωματουχοι του Τσαρου εδιναν σε περιπλανωμενους που ειτε δεν ηξεραν την καταγωγη τους, η ηταν αγραμματοι, η ακομα ηθελαν να κρυψουν την καταγωγη τους ειδικα αν ειχαν αποδρασει απο εξορια η φυλακη.Πολυ διαδεδομενο ονομα στην Σιβηρια!
    Οι πληροφοριες απο το Ρωσικο λεξικο Επωνυμων: http://enc-dic.com/family/Nepomnjaschij-8061.html
    Πραγματικα μαγεια!
    Στην ιδια διευθυνση, που αντιστοιχει σε μια μεγαλη εγκυκλοπαιδεια,περιεχεται και ενα λεξικο ξενων λεξεων που χρησιμοποιουνται στα Ρωσικα http://enc-dic.com/fwords/

    και ενα κουιζ:Σε ποιον αρκετα γνωστο σκακιστη αντιστοιχει το ονομα:
    რომან იაკობის-ძე ჯინჯიხაშვილი

    Και μην με ρωτατε για την σωστη προφορα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Μουτούσης Κωνσταντίνος24/7/10

    @ καλοπροαίρετος

    Παρ’εμοι εστι εργασια. Το ειπες παρα πολυ ωραια.
    Και γιατι να πρεπει αραγε να βαλουμε «αρκετη φαντασια» ,απο τη στιγμη που οι ιδιοι οι δασκαλοι της ρωσικης γλωσσας παραδεχονται και λενε οτι το συντακτικο της μοιαζει πολυ μ’αυτο της αρχαιας ελληνικης ;

    Και ειδικα μαλιστα για το ρημα есть ,για το οτι προερχεται απο τα αρχαια ελληνικα , εγω τουλαχιστον θα ημουν διπλά σιγουρος ! Και θα εξηγησω αμεσως γιατι:
    Οπως, βεβαια θα γνωριζεις, το ρημα αυτο εχει διττη σημασια . Σημαινει (οπως ηδη ειπαμε) ειναι, υπαρχει ,
    αλλα σημαινει και τρωω.
    Πως ηταν το τρωω στην αρχαια ελληνικη; εστιώ .
    Εξ’ου και η εστίασις-συνεστίασις ( παραθεσις γευματος, ευωχία).
    Απο αυτο αλλωστε το ρημα προκυπτει και το συγχρονο μας ...εστιατοριο!
    Εχουμε και λεμε λοιπον : εστί = είναι , εστιώ = τρώω .
    Ε, οι ρωσοι εχουνε κρατησει μεσα στο ρημα есть και τις δυο αυτες σημασιες !! Για εμενα τουλαχιστον δεν θα χρειαζοταν περαιτερω αποδειξις , αλλα ψαχνοντας το λιγο ακομα , ηρθε και το.. κερασακι στην τουρτα ! : Τρώω , ως γνωστον , στα αρχαια ειναι επισης και έδω ( εξ’ου και εδωδή, έδεσμα, εδώδιμα κ.λπ)
    Και παλι, στα ρωσικα το τρωω ειναι επισης και ...еду και η τροφη еда ! Η ομοιοτης θα ελεγα οτι ειναι παραπανω απο εκδηλη και πασιφανης.
    Παρ’ολα αυτα οφειλω να πω και να αναγνωρισω οτι τα links στα οποια παραπεμπεις ειναι για μια ακομα φορα καταπληκτικα
    και ακρως διαφωτιστικα, και θα συμφωνησω με την αυστηροτητα που Νίκος ο Σαραντάκος εξεταζει αυτα τα θεματα, γιατι πολλες φορες παθιαζομαστε απο την αγαπη στη γλωσσα μας , και εκει ακριβως ελλοχευει ο κινδυνος να χαθει η αντικειμενικοτητα και ο πραγματισμος.
    Η καθαρη ματια δηλαδη και η ανεπηρεαστη απο παθη, θρυλους, δοξασιες, προπαγανδες, μυθοπλασιες, προσεγγισις της πραγματικοτητος και της αληθειας.
    Επισης να κανω μια διορθωση σε προηγουμενο post:
    Далеко σημαινει μακρια και οχι μακρυς οπως αθελα μου ειχα γραψει. Δεν αλλαζει κατι επι της ουσιας, απλα δεν θελω να κατηγορηθω για ..διασπορα ψευδων ειδησεων !:)

    @ μέτοικος στη Νίσυρο

    πολυ αξιολογες ιντερνετικες διευθυνσεις , και πολυ ωραια δομημενες , ωστε να σου δινουν ουτε μια ουτε δυο, αλλα ενα σωρο εγκυκλοπαιδειες σε διαφορετικες επιστημες .
    Και οπωσδηποτε και πολυ πλουσιο υλικο σε σχεση με οτι συζητηθηκε εδω σε προηγουμενα posts.
    Eυχαριστουμε θερμα
    Οσο για το κουιζ.., ειναι το ονομα του ιδρυτου της Τζιτζιινδικης ! :) [1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιζ3 α6!;]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Μουτούσης Κωνσταντίνος24/7/10

    @καλοπροαίρετος

    Παρ’ολα αυτα οφειλω να πω και να αναγνωρισω οτι τα links στα οποια παραπεμπεις ειναι για μια ακομα φορα καταπληκτικα αλλα
    και ακρως διαφωτιστικα, και θα συμφωνησω με την αυστηροτητα που Νίκος ο Σαραντάκος εξεταζει αυτα τα θεματα, γιατι πολλες φορες παθιαζομαστε απο την αγαπη στη γλωσσα μας , και εκει ακριβως ελλοχευει ο κινδυνος να χαθει η αντικειμενικοτητα και ο πραγματισμος.
    Η καθαρη ματια δηλαδη και η ανεπηρεαστη απο παθη, θρυλους, δοξασιες, προπαγανδες, μυθοπλασιες, προσεγγισις της πραγματικοτητος και της αληθειας.

    Επισης να κανω μια διορθωση σε προηγουμενο post:
    Далеко σημαινει μακρια και οχι μακρυς οπως αθελα μου ειχα γραψει. Δεν αλλαζει κατι επι της ουσιας, απλα δεν θελω να κατηγορηθω για ..διασπορα ψευδων ειδησεων !:)

    @ μέτοικος στη Νίσυρο

    πολυ αξιολογες ιντερνετικες διευθυνσεις , και πολυ ωραια δομημενες , ωστε να σου δινουν ουτε μια ουτε δυο, αλλα ενα σωρο εγκυκλοπαιδειες σε διαφορετικες επιστημες .
    Και οπωσδηποτε και πολυ πλουσιο υλικο σε σχεση με οτι συζητηθηκε εδω σε προηγουμενα posts.
    Eυχαριστουμε θερμα
    Οσο για το κουιζ.., ειναι το ονομα του ιδρυτου της Τζιτζιινδικης ! :) [1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιζ3 α6!;]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Μουτούσης Κωνσταντίνος25/7/10

    Να διορθωσω και παλι κατι το ανακριβες το οποιο εγραψα: Το "εστιώ" επακριβως ειχε την εννοια του προσκαλω σε συνεστιαση, κανω το τραπεζι, φιλεύω. Το ρημα τρώω ηταν "εστιώμαι".Αυτο για την ιστορικη ακριβεια, αν και σε νοηματικο επιπεδο δεν αλλαζει κατι επι της ουσιας, αφου η ριζα εστ- , εστι- παραμενει αμεταβλητος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Αν ακολουθήσουμε την αντίθετη πορεία, θα διαπιστώσουμε ότι ελάχιστες ρωσικές λέξεις έχουν εισαχθεί σε άλλες γλώσσες· ενδεικτικά:

    Αντικείμενα και έννοιες της ρωσικής καθημερινότητας: водка, самовар, балалайка (δεν είναι γηγενής ρωσική λέξη, αλλά ταταρικής προέλευσης), тройка (αρχικές έννοιες: τρίιππο, και επίσης ο συνδυασμός σακάκι-παντελόνι-γιλέκο)·

    όροι της γεωγραφικής μορφής της χώρας: степь (στις γλώσσες υποδοχής επικράτησε να γράφεται με δύο π, π.χ. αγγλικά, γαλλικά και ολλανδικά steppe, γερμανικά Steppe, ιταλικά steppa, σουηδικά stäpp· άσχετο: «Ο λύκος της στέππας» του Έσσε ήταν ένα από τα βιβλία που με επηρέασαν περισσότερο στην εφηβεία μου), тайга (στις γλώσσες υποδοχής προπαροξύτονο, στα ρωσικά οξύτονο· δεν είναι γηγενής ρωσική λέξη, προέρχεται από σιβηρικές ιθαγενείς γλώσσες), тундра (ομοίως από παλαιότερη ιθαγενή γλώσσα)·

    το νόμισμα рубль και η υποδιαίρεσή του копейка, στα αγγλικά kopeck· στην εποχή μου υπήρχε ο αμερικανός ΙΜ Danny Kopec, επινοητής του περίφημου (;) Κόπεκ Σύστεμ, 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.γ3 Ιζ6 4.Αδ3· άλλο άνοιγμα που ο λευκός παίζει Αδ3 μπροστά από πιόνι δ2: η βαριάντα Ρομανίσιν στην Αγγλική, 1.γ4 Ιζ6 2.Ιγ3 ε6 3.Ιζ3 β6 4.ε4 Αβ7 5.Αδ3· ο επινοητής της είχε κάνει αλοιφή για τα μπρούτζα –βλέπε «γλωσσάρι της σκακιστικής αργκό», αυτόθι– τον Πετροσιάν στο URS-ch το 1975 με το «αρμόνιο» -ό.π.- Αβ2/Αγ2 και μια θυσία Ιδ5· όλα αυτά για ξεκάρφωμα, για να μη μας κατηγορούν ότι δεν γράφουμε σκακιστικά :)

    λέξεις του πολιτικού καθεστώτος: большевик και меньшевик· Явка· και, οι πιο πρόσφατες, οι γκορμπατσωφικές перестройка – ανασυγκρότηση και гласность – διαφάνεια.

    Λέξεις όπως интеллигенция, провокация, агитация, фракция, εισήχθησαν μεν από τα ρωσικά, έχουν όμως γαλλική προέλευση και απλώς ρωσική κατάληξη· η номенклатура και η пропаганда ίσως είναι ακόμα πιο παλιές, ρωμαϊκές, πάντως όχι ρωσικές· αξίζουν χωριστή συζήτηση τα πορμαντώ τύπου колхоз, Комсомол агитпроп· ο τσάρος, царь, έχει βουλγαρική και όχι ρωσική προέλευση, και προφανή ρωμαϊκή καταγωγή, caesar· καλό παλτό και αυτός ο Júlio César [da Silva], που έφερε ο Παναθηναϊκός στα... 36 του για σέντερ μπακ· ο космонавт είναι περίπτωση photosynthesis, thermodynamics, Micronésie κ.τ.ό: νεότερη λέξη, των καναδυοτριών τελευταίων αιώνων, ξένη μεν, αλλά με ελληνικά συστατικά, ερήμην, και συνάμα τιμής ένεκεν, των ελλήνων· ο κοζάκος πιθανόν εισήχθη από τα «μικρορωσικά», ίσον ουκρανικά (ρωσικά: козак, ουκρανικά: казак), πάντως η χώρα λέγεται Καζαχστάν.

    Και καλά, από τα ρωσικά, κάποιες λίγες δεκάδες λέξεων έχουν ενταχθεί στις δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες. Τι να πουν και τα πολωνέζικα, με μόλις δύο –polka και mazurek = μαζούρκα– ή τα τσέχικα, με μία όλη κι όλη –ρομπότ < robota–.

    Τι να πω πάλι, μαγεία; Λίγο είναι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.