Μια σκηνή με σκάκι από τη Λολίτα του Kubrick, ταινία που βασίζεται στο εμβληματικό ομώνυμο μυθιστόρημα του Vladimir Nabokov.
Ένας μεσήλικας καθηγητής νοικιάζει δωμάτιο στο σπίτι μιας όμορφης χήρας, έλκεται όμως από τη 14χρονη κόρη της με την οποία και δημιουργεί δεσμό με ολέθρια αποτελέσματα. Το προκλητικό μυθιστόρημα, σε μια συναρπαστική μεταφορά στην μεγάλη οθόνη.
Η υποδούλωση της ψυχής του καθηγητή είναι προμελετημένη. Το άσβεστο πάθος του, τον ωθεί σε ανεπίτρεπτες και απερίσκεπτες ενέργειες. Καταφέρνει και παντρεύεται την μητέρα του κοριτσιού και έτσι πλέον εγκαθίσταται στο σπίτι και με το νόμο. Μετά την ανακάλυψη του κρυμμένου πάθους για την κόρη από την μητέρα της και ένα ατύχημα το οποίο στερεί τη ζωή από την τελευταία, το καταραμένο ζεύγος είναι ελεύθερο αλλά και φυλακισμένο ταυτόχρονα για να περάσει τη ζωή του όπως αυτοί θέλουν. Αλλά τα πράγματα ποτέ δεν θα μπορούσαν να είναι τόσο απλά. Η απεριόριστη λατρεία και ευγνωμοσύνη από πλευράς Humbert Humbert (ένας εξαίσιος James Mason) και αντίθετα, η απόλυτη έπαρση και αδιαφορία από πλευράς Λολίτας, προδιαγράφουν ένα θλιβερό φινάλε με την πλήρη απογύμνωση κάθε αξίας που περιβάλλει τον βασικό ήρωα.
Ο Kubrick δεν βάδιζε τυφλά. Ζήτησε και είχε ως συνεργάτη για την συγγραφή του σεναρίου τον ίδιο τον Nabokov. Με έναν εξαιρετικό James Mason και μία αμφιλεγόμενη Sue Lion αποτύπωσε τον μύθο στο κινηματογραφικό πανί με τρόπο μαγικό. Όπως είναι φυσικό η Lolita ξεσήκωσε αρκετό κόσμο. Η συντηρητική κοινωνία της Αμερικής των αρχών της δεκαετίας του '60 παραήταν εχθρική για το καινούργιο έργο του σκηνοθέτη και αυτό απετέλεσε την αφορμή της οριστικής μετακόμισης του Kubrick από την Νέα Υόρκη στην εξοχή της Αγγλίας για το υπόλοιπο της ζωής του.
(Μιχάλης Ζώης)
Ο Βλ. Ναμπόκοφ (αν και ‘διφορούμενος’ και ‘ανατρεπτικός’ και ‘επικίνδυνος’ ως λογοτέχνης για πολλούς)ηταν πολυ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Οι λογοτέχνες φίλοι του μπλογκ βέβαια έχουν έναν λόγο παραπάνω όπως και οι του καλλιτεχνικού (νομίζω –χωρίς να είμαι απόλυτα βέβαιος- ότι ο Ναμπόκοφ ήταν και σκακιστικός συνθέτης).
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τα παραπάνω ας μιλήσουν, αν το επιθυμούν, οι ειδικότεροι εμού. Θα είχε ενδιαφέρον νομίζω.
Εγώ απλώς να παραθέσω ένα ‘τσιτάτο’ του Ναμπόκοφ που μου είχε κάνει παλαιότερα εντύπωση και που προσπαθώ (δυστυχώς όχι πάντα επιτυχώς) να ακολουθώ.
‘Complacency is a state of mind that exists only in retrospective: it has to be shattered before being ascertained.’
‘Εφησυχασμός είναι μια κατάσταση του μυαλού που υπάρχει μόνο ‘αναδρομικά’:
Πρέπει να καταστραφεί πριν να επαληθευτεί.’
…Πολλαπλά χρήσιμο θεωρώ(ειδικά στις μέρες μας) για όποιον επιθυμεί να ΜΗΝ ‘άγεται και φέρεται’.
βεβαίως ήταν και συνθέτης προβλημάτων ο Ναμπόκοφ. Ο ίδιος είχε δημοσιεύσει 18 προβλήματά του, ενώ έχουν δημοσιευθεί αλλού μερικά ακόμη.
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.chessville.com/misc/History/PastPawns/NabokovianProblem.htm
Προσφατα μεταφραστηκαν στ' Αγγλικα 3 σονετα που εγραψε ο νεαρος Nabokov στα Ρωσικα, το 1924, οταν ζουσε στο Βεολινο. Τα σονετα, οπως λεει ο μεταφραστης τους, εμπλεκουν ευρηματικα το σκακι, τα σκακιστικα προβληματα, την ιστορια του σκακιου και το παιχνιδι αρσενικου-θυληκου, και μπορειτε να τα διαβασετε εδω:
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.chesscafe.com/text/skittles372.pdf
ενω σχετικο ειναι και το αρθρο των:
http://www.chessvibes.com/reports/nabokovs-chess-sonnets-translated/
Αξιζει ισως να σημειωθει εδω οτι η Λολιτα γραφτηκε στ' Αγγλικα, οπως και ολα τα μεταγενεστερα εργα του συγγραφεα.
Δυο από τις παλιές συζητήσεις στο ιστολόγιο, για τον Ναμπόκοφ,
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://skakistiko.blogspot.com/2008/01/blog-post_09.html
http://skakistiko.blogspot.com/2009/10/blog-post_27.html
Επίσης προβλήματα του Nαμπόκοφ είχαν παρουσιαστεί στη σειρά προβλημάτων του Νυκτοπάτη.