Charles Mingus

Ο Charles Mingus γεννήθηκε στις 22 Απριλίου του 1922 στο Nogales της Arizona αλλά το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας το πέρασε στο Watts του Los Angeles. Πέθανε στο Κουερναβάκα του Μεξικού στις 5 Ιανουαρίου του 1979. Ένας απ’ τους σημαντικότερους μπασίστες της jazz (ίσως ο σημαντικότερος) , πιανίστας , συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας , αν και μεγάλωσε στην εποχή του Bee-Bop διαμόρφωσε έναν πολύ προσωπικό και ιδιαίτερο ήχο.

Μεγάλωσε σε ένα από τα μεγαλύτερα γκέτο του Los Angeles , γεγονός το οποίο έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του αλλά και στη αντίληψη του στην τέχνη. Στη μουσική μυήθηκε στην εκκλησία που τον πήγαιναν οι γονείς του (η εκκλησιαστική μουσική ήταν η μόνη μουσική που η μητέρα του επέτρεπε να ακούγεται στο σπίτι). Γρήγορα τον κερδίζει ο ήχος της jazz. Σε πολύ μικρή ηλικία αρχίζει τρομπόνι , στα 9 του αρχίζει μαθήματα βιολοντσέλου.

Όταν ακούει για πρώτη φορά Duke Ellington μαγεύεται. Μαθαίνει κοντραμπάσο κοντά στον Red Callender και ξεκινά την επαγγελματική του σταδιοδρομία στα τέλη τις δεκαετίας του 30. Τη δεκαετία του 40 συνεργάζεται με τεράστια ονόματα της σκηνής (Lee Young , Louis Armstrong , Lionel Hampton , Charlie Parker , Stan Getz , Bud Powel κ.α. ). Το 1952 ιδρύει δικιά του δισκογραφική εταιρία στην οποία τον επόμενο χρόνο ηχογραφείται ιστορική συναυλία στον Καναδά με τους πρωτεργάτες του Bee-Bop , Charlie Parker , Dizzy Gillespie , Max Roach , Bud Powel , Charles Mingus (δίσκος “Jazz at Massey Hall”).

Λίγο αργότερα στη δεκαετία το 50 σχηματίζει το δικό του σχήμα το Jazz Workshop από το οποίο θα περάσουν σημαντικοί , κυρίως νέοι τότε , μουσικοί. Μέσα από τα δικά του μουσικά σχήματα ο Mingus θα αναπτύξει το δικό του , πολύ προσωπικό στυλ και θα ξεδιπλώσει την μουσική του μεγαλοφυΐα. Θα προσφέρει στη μουσική εξαιρετικές συνθέσεις και εκτελέσεις γεμάτες συναίσθημα. Η μουσική του περιλαμβάνει στοιχεία από πολλά μουσικά ιδιώματα όπως τα gospel , τα blues , πολλά στοιχεία από τη μουσική παράδοση της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής και άλλες κουλτούρες που δημιουργούν ένα φοβερό “κοκτέιλ”.

O Mingus όμως εκτός από μουσικός υπήρξε και μια τεράστια προσωπικότητα. Καθοριστικό ρόλο στο γεγονός αυτό έπαιξε το φαινόμενο του ρατσισμού το οποίο ζούσε καθημερινά και συνειδητοποιούσε όλο και περισσότερο. Σε ηλικία 10 ετών εγκαταλείπει τη σχολική ορχήστρα λόγω ρατσιστικής συμπεριφοράς του διευθυντή της. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής το , όπως ο ίδιος έλεγε αισθανόταν «μαύρος στις Ηνωμένες Πολιτείες». Η ζωή του υπήρξε περιπετειώδης και γεμάτη συγκινήσεις. Ο χαρακτήρας του υπήρξε κάτι παραπάνω από έντονος , το παρατσούκλι του “The Angry Man of Jazz” είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικό.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αποσύρεται απ’ τη μουσική σκηνή και μετακομίζει στο Μεξικό. Το 1971 εκδίδει την αυτοβιογραφία του στην οποία εκτός από πολλές πτυχές της ζωής του αποκαλύπτει και το μεγάλο του ταλέντο στη συγγραφική. Με ικανότητα και άνεση μεγάλου συγγραφέα και με ένα πολύ ιδιαίτερο λογοτεχνικό ύφος ο Mingus ξεδιπλώνει την ψυχή του.

Το 1978 ο Mingus είναι το τιμώμενο πρόσωπο σε μεγάλη συναυλία στον Λευκό Οίκο όπου δίνει το παρόν καθηλωμένος σε αναπηρικό καρότσι. Στην εκδήλωση αποθεώνεται και δέχεται τα συγχαρητήρια από πολλούς συναδέλφους του και από τον πρόεδρο Κάρτερ. Η παραλυτική ασθένεια που τον έχει χτυπήσει θα του κοστίσει το θάνατο ένα χρόνο αργότερα.

Ο Charles Mingus υπήρξε ένας τεράστιος μουσικός με καθαρή «μαύρη κουλτούρα». Ένας μεγάλος καινοτόμος με συνθέσεις που περιέχουν το ιδιαίτερο αυτοσχεδιαστικό του ύφος. Σε όλες τις προσωπικές του δουλειές συνεργάζεται με εξαιρετικούς μουσικούς οι οποίοι ξεδιπλώνουν τις ικανότητές τους με την προσωπική όμως σφραγίδα του Mingus είναι πάντα φανερή. Στις δουλειές του είναι επίσης φανερή και η κοινωνική συνείδηση που είχε διαμορφώσει , η κοινωνία της εποχής του , συναισθηματικές εκρήξεις αλλά και έντονος λυρισμός.

Η αυτοβιογραφία του Charles Mingus «Χειρότερα κι από σκυλιά» κυκλοφορεί από τις εκδώσεις Εξάντας

... Στους ανθρώπους τους είδους του ανήκουν τα πάντα σ' αυτή τη χώρα -ακόμα και το επάγγελμα του Μίνγκους, πράγμα που σημαίνει ότι μεταβάλλουν τους μουσικούς σε πόρνες... Και τώρα, Μίνγκους, θα σου πω πώς θα γλιτώσεις απ' αυτούς τους ρουφιάνους κι απ' ό,τι λένε οι κριτικοί για την τζαζ, την πραγματική τζαζ που έχεις μάθει ν' αγαπάς. Πιστεύω ακράδαντα πως ένας γνήσιος μουσικός της τζαζ πρέπει να γίνει οπωσδήποτε ρουφιάνος για να μπορέσει να σώσει την ψυχή του. Ο Τζέρυ Ρολ Μόρτον εκμεταλλεύεται εφτά κορίτσια κι έτσι μπόρεσε να αφοσιωθεί στη μουσική, ν' αγοράσει χρόνο και διαμάντια για τα δόντια του και πολύ πιθανό και για την κωλοτρυπίδα του. Έλεγε, λοιπόν: «Λευκέ, εσύ πολεμάς και σκοτώνεις για το χρήμα, εγώ το αποχτώ με το γαμήσι. Ποιος από τους δυο μας είναι καλύτερος;» Έτσι μιλούσε ο Τζέρυ· θέλω να γίνεις κι εσύ σαν κι αυτόν. Και ξαναρχόμαστε σε σένα, Ντόνα. Είσαι κι εσύ ένα προϊόν του συστήματος... Πριν πας στη Νέα Υόρκη με τον Μίνγκους και τη Λη Μαρί, πρέπει να αποφασίσεις ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί. Μήπως θεωρείς ακόμα σα "φυσικούς" σου συμμάχους ανθρώπους σαν το Πιέρ; Πρέπει να συνεχίσω και να σου πω πως είσαι ενάντια στον Πιέρ όταν διαλέγεις τον Μίνγκους, ένα πραγματικό θύμα του συστήματος που αντιπροσωπεύει αυτός ο άνθρωπος; Κι ότι όσο και να σε καλοπληρώνει θα είσαι μια από τις σκλάβες του; Δε θα διαφέρεις καθόλου από τη φτηνότερη τσούλα που προσφέρεται στον έγχρωμο εργάτη για ένα πιάτο φαΐ...