Ο Λάρσεν πιστεύει εις τον Λάρσεν!

Στις 21 Μαρτίου του 1971, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Πολίτικα» του Βελιγραδίου συνέντευξη του Μπεντ Λάρσεν, στον Μπόζινταρ Κάζιτς. Ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας, είχε μεταφράσει τότε τα κυριότερα σημεία και τα μετέφερε στα «Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά» (τεύχος 9, 1971):



—«Ο νέος παγκόσμιος πρωταθλητής του 1972 θα ονομάζεται Μπεντ Λάρσεν». Αύτη ήτο η απάντησις του Λάρσεν όταν τον ερώτησα πέρυσι, κατά τήν διάρκειαν του ματς Μικτή Κόσμου — Ρωσία, δια τα μελλοντικά σχέδιά του.
—«Ο τελικός νικητής του ματς των διεκδικητών θα είμαι εγώ. Τας περισσοτέρας πιθανότητας συγκεντρώνομεν εγώ και ο Φίσερ, ο τελικός όμως νικητής θα είμαι εγώ. Γράψατε: ο αντίπαλος του Σπάσκι εις το προσεχές ματς διά το παγκόσμιον πρωτάθλημα θα είναι ο Μπεντ Λάρσεν». Την δήλωσιν αυτήν μου την έκανε ο Λάρσεν εις την Πάλμα ντε Μαγιόρκα αμέσως μετά την λήξιν τοϋ Interzonal.
Τι είναι εκείνο το οποίον εμπνέει τον Λάρσεν με τόση αισιοδοξία και αυτοπεποίθησι; Την απάντησιν την δίδει ο ίδιος:
— «Εις το σκάκι μου αρέσουν πολλά πράγματα. Άλλοτε η μάχη — ο αγών δια την επικράτησιν, άλλοτε η καλλιτεχνική δημιουργία, άλλοτε πάλι η ψυχολογική αναμέτρησις με τον αντίπαλον. Ορισμένες φορές αρχίζω την παρτίδα ενδιαφερόμενος μόνον δια τον βαθμόν — δια την νίκην, ενώ άλλοτε πάλι εις την παρτίδα με ενδιαφέρει μόνον το δημιουργικόν της μέρος. Πάντως δι' εμένα το σκάκι είναι πρωτίστως μια Τέχνη. Και εάν δεν τα καταφέρνω πάντοτε, μη λησμονείτε ότι είμαι σκακιστής - επαγγελματίας. Αρχίζω την κάθε παρτίδα με αισιοδοξίαν και γεμάτος πίστιν εις τον εαυτόν μου. Δεν με τρομάζει η ήττα. Αλλά δεν φοβάμαι και κανένα. Δεν υπάρχει παίκτης ο οποίος με κάνει να τρομάζω. Πιστεύω εις τον εαυτόν μου. Δεν τα λέω αυτά δια να κάνω εντύπωσιν, αλλά διότι ακραδάντως πιστεύω ότι έτσι έχουν τα πράγματα».

ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΛΑΙΗ
Οι ανωτέρω δηλώσεις του Δανού γκραντμαίτρ θυμίζουν την αυταρέσκειαν του Κλαίη. Δεν πρόκειται όμως περί αστήρικτων ισχυρισμών. Ο Λάρσεν έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια πολλάς νίκας εις τουρνουά ανωτάτου επιπέδου. Μαζί με τον Κορτσνόι είναι ασφαλώς ο μεγαλύτερος σημερινός παίκτης των τουρνουά. Ουδείς άλλος έχει να παρουσιάση τόσας νίκας.
Ο Λάρσεν είναι πάντοτε πρόθυμος να συζήτηση δια το σκάκι. Δεν αρνείται να δώση συνέντευξιν ακόμη και κατά την διάρκειαν της παρτίδας — όταν σκέπτεται ο αντίπαλός του. Ο Λάρσεν αιχμαλωτίζει τον συζητητήν του με την εύγένειαν και την αισιοδοξίαν του. Απαντά πρόθυμα εις τας ερωτήσεις με ετοιμότητα και πνεύμα. Αλλά παντού, εις όλας τας απαντήσεις του, ξεχειλίζει μια υπερβολική αισιοδοξία. Είναι το μεγάλο προτέρημα του Λάρσεν, αλλά συγχρόνως και το μεγάλο ελάττωμά του. Δεν διστάζει να σας πει ακόμη και τα σκορ με τα οποία θα νικήση εις τα ματς τον Φίσερ και τον Σπάσκι. Όπως δηλαδή περίπου ο Κλαίη προβλέπει εις ποίον γύρον θα κάνη νοκ-άουτ τον αντίπαλον...

Η μεγάλη ειρωνεία δια τον Λάρσεν ήτο ότι μετά από εκείνην την δήλωσίν του εις το ματς Ρωσία-Μικτή Κόσμου (βλ. την αρχήν του κειμένου), την επομένην ακριβώς ημέραν έχασε από τον Σπάσκι εις 17 κινήσεις! Μινιατούρα! Μη νομίζετε ότι μετά από την «διάλυσιν» αυτή την οποίαν υπέστη ο Λάρσεν ήτο σκυθρωπός ή εκνευρισμένος. Ίσως να ήτο θυμωμένος με τον εαυτόν του, αλλά δεν το έδειξε. Αντιθέτως, έσπευσε να δηλώση:
—Έχασα σήμερον. Αλλά το τελικόν σκόρ αυτής της συναντήσεως (Σημ. Σ. — επρόκειτο δια ματς εκ 4 παρτίδων) δεν θα είναι αρνητικόν δι' εμένα!
Και πράγματι, ο Λάρσεν εκέρδισε τον Σπάσκι εις την επομένην παρτίδα και το τελικόν σκορ της συναντήσεως των ήτο 1,5-1,5. Εις την τελευταίαν, 4ην παρτίδα του ματς, ο Σπάσκι δεν ενεφανίσθη. Αντ΄ αυτού έπαιξε την τελευταίαν ημέραν ο Στάιν τον οποίον ο Λάρσεν επίσης ενίκησε. Ερώτησα τον Λάρσεν:
— Μετά από το ματς Μικτή Κόσμου-Ρωσία, επαίχθη το τουρνουά «των 4 παικτών» εις την Ολλανδίαν όπου εσημειώσατε μέτριον αποτέλεσμα (Σημ. Συντ. — 1ος Σπάσκι β. 7 έπί 12
αγώνων, 2. Ντόννερ 6, 3 - 4 Λάρσεν και Μποτβίνικ ανά 5,5). Οι Ρώσοι σας χαρακτηρίζουν ως προικισμένον σκακιστήν, αλλά με ασταθή απόδοσιν και άνισα αποτελέσματα. Πώς όλα αυτά ταιριάζουν με τας ιδικάς σας δηλώσεις ότι θα νικήσητε εις τα ματς των διεκδικητών;

ΕΙΜΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ. . .
Η απάντησις του Λάρσεν υπήρξε η εξής:
«Ορισμένα μέτρια αποτελέσματά μου — πολύ ελάχιστα — είναι συνέπεια της κοπώσεως και του «κορεσμού» από συνεχή παιγνίδια. Παίζω πολύ. Να μη σας διαφεύγη το γεγονός ότι είμαι επαγγελματίας εις το σκάκι και ότι πρέπει να παίζω δια να κερδίσω χρήματα. Η συμμετοχή εις πολλά τουρνουά επιδρά αρνητικώς επί της ποιότητος του παιγνιδιού. Ούτε είναι δυνατόν να κερδίζη κανείς συνεχώς και να σημειώνη μόνο καλά αποτελέσματα. Θα υπάρξουν οπωσδήποτε και οι κακές στιγμές, τα μέτρια αποτελέσματα. Εις το Interzonal με ενδιέφερε μόνον η πρόκρισις και όχι η πρώτη θέσις. Αλλά εις τα προσεχή ματς των διεκδικητών θα παίζω δια να κερδίσω».

Ο Λάρσεν είναι υπερήφανος διότι είναι επαγγελματίας εις το σκάκι. Εργάσθηκε πολύ δια να φθάση εκεί που ευρίσκεται σήμερα. Άρχισε την σκακιστικήν του σταδιοδρομίαν εις τα πρώτα παγκόσμια πρωταθλήματα νέων, με μέτρια αποτελέσματα. Έπαιξε και εις το διεθνές τουρνουά του Ζάγκρεμπ (εφεδρικόν) το 1955 (Σημ. Συντ. — Εις το ίδιον τουρνουά είχε παίξει και ο ιδικός μας Παϊδούσης). Απ' εκεί και πέρα η άνοδος του Λάρσεν υπήρξε ραγδαία. Ήδη τον επόμενον χρόνον, εις την Ολυμπιάδα της Μόσχας, ο Λάρσεν κάνει μίαν καταπληκτικήν εμφάνισιν εις την α' σκακιέραν και ανακηρύσσεται γκρανμαίτρ. Η επομένη ερώτησίς μου είναι η εξής:
— Νομίζετε ότι κινδυνεύει η ρωσική κυριαρχία εις το σκάκι; Και η απάντησις:
— «Ποία ρωσική κυριαρχία; Αυτή ανήκει πλέον εις το παρελθόν. Εδώ και αρκετά χρόνια δεν υφίσταται η ρωσική κυριαρχία εις ατομικά τουρνουά. Υπάρχει αρκετός χρόνος που οι Ρώσοι γκρανμαίτρ δεν εκέρδισαν κανένα μεγάλο διεθνές τουρνουά εις το οποίον ελάβαμε μέρος εγώ ή ο Φίσερ. Δεν υπάρχει πλέον η ποιοτική κυριαρχία των Ρώσων αλλά μόνον η ποσοτική. Έχουν μεγάλον αριθμόν καλών παικτών, αλλά ουδείς εξ αυτών είναι καλύτερος από εμένα ή τον Φίσερ. Δια τον λόγον αυτόν οι Ρώσσοι δεν θα σημειώνουν μελλοντικώς επιτυχίας εις τα ατομικά τουρνουά αλλά μόνον εις τα ομαδικά — Ολυμπιάδας κ.ά.».
—Εάν γίνετε παγκόσμιος πρωταθλητής, τι θά προτείνετε;
— «Την κατάργησιν των Zonal και των Interzonal και την εν γένει τροποποίησιν του ισχύοντος σήμερον συστήματος προκριματικών αγώνων δια το παγκόσμιον πρωτάθλημα. Οι μισοί, τουλάχιστον, εκ των παικτών οι οποίοι λαμβάνουν μέρος εις το Interzonal, ούτε σκέπτονται το ματς με τον Σπάσκι!»
— Ποίαι υπήρξαν δι' εσάς αι εκπλήξεις του Interzonal;
—«Ή αποτυχία του Πόρτις και του Χόρτ ως και η επιτυχία του Χύμπνερ».
— Ποίους θεωρείτε φαβορί εις τα πρώτα 4 ματς τών διεκδικητών;
— Θα νικήσουν ο Λάρσεν (τον Ούλμαν), ο Φίσερ (τον Ταϊμάνοβ), ο Πετροσιάν (τον Χύμπνερ) και ο Κορτσνόι (τον Γκέλλερ)».

ΝΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΝΙΚΗ
— Εις το καινούργιον βιβλίον σας — συλλογή των καλυτέρων παρτίδων σας, αναφέρετε μίαν ενδιαφέρουσαν θεωρίαν σχετική με τας νίκας και τας ισοπαλίας εις ένα τουρνουά.
— «Ναι. Πολλοί είναι οι παίκται — ακόμη και μεταξύ των μεγάλων οι οποίοι επιδιώκουν να τελειώσουν ένα τουρνουά χωρίς ήτταν, λες και αποτελεί αυτό κάποιαν ιδιαιτέραν επιτυχίαν. Η πρώτη θέσις εις το τουρνουά — αυτό θα πη επιτυχία. Και πρέπει να αγωνίζεται κανείς διά την πρώτην θέσιν, ασχέτως εάν ο δρόμος προς την κατάκτησίν της οδηγεί μέσω νικών καί ηττών. Η πρώτη θέσις εις το τουρνουά και ταυτοχρόνως χωρίς ήτταν — αυτό μάλιστα. Είναι μεγάλη επιτυχία».
— Θεωρείτε ότι το σύστημα των ματς μεταξύ των διεκδικητών είναι καλύτερον από το τουρνουά;
— «Ναι, διότι εις τα τουρνουά είναι δυνατή η αλληλοβοήθεια μεταξύ παικτών από ιδίαν χώραν, οι οποίοι εμφανίζονται ως «ομάδα». Όπως περίπου συμβαίνει εις τους ποδηλατικούς αγώνας όπου οι παίκται μιας ομάδος «τρέχουν» δι' ένα της ομάδος ο οποίος πρόκειται να νικήση».
—Η καλυτέρα σας παρτίδα;
—Υπάρχουν πολλαί. Έχω τουλάχιστον δέκα παρτίδας τας οποίας θεωρώ όλας ως τας καλυτέρας μου. Αλλά αφού επιμένετε, θα σας αναφέρω εδώ: την παρτίδα μου με τον Γκλίγκοριτς εις Αβάναν 1967 και εκείνην με τον Γκέλλερ, εις Κοπενχάγην 1960».