Ο φίλος του ιστολογίου Δημήτρης Σωτηρόπουλος, μου έστειλε ένα σπουδαίο λινκ, μεγάλης ιστορικής αξίας για το σκάκι, με κινηματογραφημένα στιγμιότυπα από το σιμουλτανέ χάντικαπ που είχε δώσει ο Μπόμπι Φίσερ στην Αθήνα το 1968. Το σύντομο απόσπασμα προβλήθηκε στα χουντικά «επίκαιρα» της εποχής και μπορείτε να το δείτε online στη διεύθυνση
http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=1201&thid=2620
Η φωνή των «επικαίρων» εκφωνούσε:
Εις την λέσχην της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας διεξήχθη ένας ιδιόρρυθμος και ενδιαφέρων αγών σκάκι. Ο πρωταθλητής των Ηνωμένων Πολιτειών Ρόμπερτ Φίσερ αντιμετώπισε πέντε έλληνες μαιτρ ταυτοχρόνως. Ο αγών, τον οποίον παρηκολούθησαν ο γενικός γραμματεύς αθλητισμού κ. Ασλανίδης και πλήθος κόσμου, ήτο από τους πλέον ενδιαφέροντας. Ο αμερικανός άσσος, αντιμετωπίσας τους κυρίους Αναστασόπουλον, Ορνιθόπουλον, Κόκκορην, Βυζαντιάδην και Τρικαλιώτην ενίκησε τους τέσσερις εξ' αυτών, υποχρεωθείς εις ισοπαλίαν από τον κύριον Τρικαλιώτη.
Φοβερό ντοκουμέντο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυγκινητικό! Και πολύ σημαντικό για το αρχείο σκακιστικού υλικού (που κάποτε πρέπει να δημιουργηθεί / οργανωθεί).
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο συγκεκριμένο απόσπασμα επικαίρων είχε προβληθεί σε παλιότερη ολονύκτια σκακιστική/πολιτιστική εκδήλωση στο "Μικρό Πολυτεχνείο", στην οποία είχαν γίνει επίσης διαλέξεις, άλλες προβολές, παρτίδες μπλιτς, κ.ά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέρον...
ΑπάντησηΔιαγραφήVasilopoulos asxetos...
Ενα πολυ ενδιαφερον κειμενο, που με αφορμη μια ψυχολογικη εκτιμηση του R. Fischer, θετει το ζητημα της αντιμετωπισης των ιδιαιτερα ταλαντουχων παιδιων απο το περιβαλλον τους:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο κρισιμο ερωτημα, πανω στο οποιο το αρθρο δεν παιρνει θεση, ειναι αν σημερα, με τοσες δομες ψυχολογικης βοηθειας να ειναι διαθεσιμες, σε σχεση με τα παιδικα χρονια του Fischer, μια καποια θεραπεια η οποια ισως βοηθουσε τον ανθρωπο να λειτουργει καλυτερα μεσα στην κοινωνια, θα μπορουσε να εχει αντιθετα αποτελεσματα οσον αφορα τους σκακιστικους του στοχους..
Ως γνωστο ο R. Fine, κορυφαιος σκακιστης αλλα και ψυχαναλυτης, εγραψε το 1973 πως "Το σκακι μοιαζει να ειναι η καλυτερη θεραπεια γι αυτον", ενω σ' ενα αλλο οχι τοσο γνωστο περιστατικο, οι υπευθυνοι του Marshall club της Νεας Υορκης, ανησυχοι πως η προκλητικη συμπεριφορα του Βοbby, ισως τον αποξενωσει απο πιθανους χορηγους που θα τον βοηθουσαν στην πορεια του προς τον Παγκοσμιο τιτλο, συναντηθηκαν για να εξετασουν την πιθανοτητα να του παρασχουν ψυχιατρικη βοηθεια. Οταν ομως καποιος εθεσε το ζητημα του πως θα επηρεαζε μια θεραπεια την προσηλωση του στο σκακι, εκαναν πισω, καθως κανενας δεν ηθελε να στερησει απο την χωρα τον πρωτο της Παγκοσμιο πρωταθλητη..
http://www.miller-mccune.com/culture-society/a-psychological-autopsy-of-bobby-fischer-25959/
Το αρθρο το ξετρυπωσα απο τα chessvibes:
http://www.chessvibes.com/reports/a-psychological-autopsy-of-bobby-fischer/
Πάνω στο άρθρο που αναφέρει ο Μέτοικος είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα ακόμα What if.. σενάριο σε σχέση με τον Φίσερ χωρίς ιδιαίτερη επιστημονική βάση . Συνονθύλευμα ψυχιατρικών θεωριών και ασφαλώς αυθαίρετα συμπεράσματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜάλλον το πιο σοβαρό που αναγράφεται είναι η θεωρία ότι ο Μπομπυ έπασχε από το σύνδρομο Άσπεργκερ (Asperger’s Disorder), μια ήπιας μορφής αυτισμού σχετικά διαδομένης σε άτομα που θεωρούνται ιδιοφυή σε συγκεκριμένους τομείς. (Μαθηματικά σε ποσοστό 95%).
Οι τυπικές αντιδράσεις της Φισερικής ιδιοσυγκρασίας είναι και τυπικές (σε μεγάλο βαθμό) των ‘συμπτωμάτων’ του Asperger.
Τώρα το τι θα γινόταν αν είχε δεχτεί ‘βοήθεια’ κ.λ.π . ξεκάθαρα υπόκειται στη μαθηματική θεωρία του Χάους, οπότε απάντηση δεν γίνεται να υπάρχει.
Το να συνδέουμε τα πνευματικά επιτεύγματα ενός ανθρώπου με τον αυτισμό του είναι τόσο προφανές και ισοδύναμο με το να λέμε ότι ζούμε επειδή αναπνέουμε (ή αντίστροφα).
Το σπάνιο σκακιστικό ταλέντο είναι ένα φυσικό χάρισμα που δεν επιδέχεται χειραγωγήσεις
Ή το έχεις η δεν το έχεις, είτε είσαι ‘φυσιολογικός’ (π.χ Καπαμπλανκα, Μποτβινικ, Κραμνικ) είτε ‘διαταραγμένος’ (π.χ Morphy, Ρουμπινστάιν,Ιβαντσουκ).
Θεωρώ έτσι ότι η πιο σοβαρή από τις κρίσεις που περιέχει το άρθρο είναι αυτή του Ρόιμπεν Φάιν ότι ‘το σκάκι είναι η καλύτερη ‘θεραπεία’ για τον Μπόμπυ’ με την έννοια ότι είχε την εξαιρετικά σπάνια τύχη -για έναν αυτιστικό- να μπορέσει να πάρει τη ζωή του ΜΟΝΟΣ στα χέρια του –εξ’ απαλών ονύχων- επιδιδόμενος σ’αυτό για το οποίο τον προόριζε η Φύση (και όχι τα ψυχιατρικά και ψυχαναλυτικά πειραματικά εργαστήρια) εκμεταλλευόμενος φυσικά ότι αυτό που έκανε είχε την σχετική κοινωνική αποδοχή .
Όλα αυτά τα ψευτοεπιστημονικά αναμασήματα αμερικανικών θεωριών για να ξορκίσουν τον καταραμένο ήρωα προκαλούν θλίψη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Fischer δεν είχε κανένα σχεδόν σύμπτωμα από Asperger, όπως και ο τελευταίος "ερασιτέχνης ειδήμων" μπορεί να σας βεβαιώσει (και κόψτε την πολλή τηλεόραση γιατί βλάπτει).
Το μόνο που είχε είναι η, τυπική για μεγαλοφυϊες σε έναν συγκεκριμένο τομέα, φανατική και αποκλειστική ενασχόλησή του με τον τομέα του, που μπορεί να μην τους αφήσει να σπαταλήσουν τον απαιτούμενο χρόνο και ενέργεια για την ανάπτυξη κοινωνικών (α)δεξιοτήτων και συμβιβασμών για τις οποίες όλοι εμείς κοκορευόμαστε, στην αυτοκρατορία των μετρίων.
Όμως, μη ξεχνάμε ότι η κοινωνία εξελίσσεται μόνο χάρη σε αυτούς τους "περιθωριακούς αντικοινωνικούς" και όχι σε όλους τους άλλους "παντογνώστες ασήμαντους". Γι' αυτό ας είμαστε λίγο ποιο μετρημένοι στις κρίσεις μας.
Πόσο μάλλον, σε ένα περιβάλλον όπως η Αμερική του 55-65 όπου οποιοσδήποτε ήθελε να ασχοληθεί με το σκάκι είχε τεράστιο μειονέκτημα από τους Σοβιετικούς και έπρεπε πραγματικά να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά σε αυτό.
Όμως, και οι ίδιοι οι κορυφαίοι σκακιστές της εποχής, αναγνωρίζουν την τεράστια συμβολή του Fischer στην αναγνώριση και αναβάθμιση του επαγγέλματός τους, που δεν ήταν προφανώς αποτέλεσμα αυτιστικής συμπεριφοράς αλλά απόλυτα συνειδητής επιλογής και στρατηγικής που κατά καιρούς απαιτούσε μεγάλες θυσίες (αποχώρηση από interzonal όπου ήταν πρώτος το 1967, παρατεταμένη αποχή από το σκάκι λίγο αργότερα και πολλά άλλα).
Αυτά, και συγγνώμη για το επιθετικό ύφος, αλλά δε νομίζω ότι υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί το αναμάσημα εξόφθαλμης επιστημονικοφανούς προπαγάνδας.
Ναι ,ασφαλώς ας είμαστε λίγο πιο μετρημένοι στις κρίσεις μας μήπως όμως να το ενστερνιστείτε λίγο και εσείς? Αυτό που έγραψα ήταν ‘’ Μάλλον το ΠΙΟ ΣΟΒΑΡΟ που αναγράφεται είναι η θεωρία ότι ο Μπομπυ έπασχε από το σύνδρομο Άσπεργκερ (Asperger’s Disorder)…’’ κρίνοντας συγκριτικά τις εικοτολογίες του άρθρου και αξιολογώντας αυτό ως ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ και όχι ασφαλώς ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ. Βέβαια εσείς ασφαλώς γνωρίζατε προσωπικά τον μεταστάντα η έχετε διατελέσει γιατρός του δηλώνοντας με περίσσεια βεβαιότητα ότι: ‘Ο Fischer δεν είχε κανένα σχεδόν σύμπτωμα από Asperger’ . (Αν θα θέλατε να υποδείξετε κάποιον ‘ερασιτέχνη ειδήμονα’ κοινής αποδοχής ευχαρίστως να δεχθω το πόρισμα του) Και θέλοντας βέβαια ως τυπικός ξερόλας να πείτε αυτά που είχατε στο μυαλό σας (χωρίς να έχετε μελετήσει τα όσα λέει ο άλλος- επίσης τυπικό γνώρισμα ημιμάθειας -) βγάζετε το αυθαίρετο πόρισμα(μια και πουθενά δεν προκύπτει από αυτά που γράφω) ότι ήθελα να ‘θίξω’ η να μειώσω την ιδιοφυΐα του. Η το άλλο ωραίο που παρουσιάζετε ότι υποστήριξα (ως ‘επιστημονικοφανή (!?) προπαγάνδα(?) ‘ ότι οι αυτιστικοί είναι ‘περιθωριακοί αντικοινωνικοί’ ενώ το ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΟ έχω υποστηρίξει (για κάποιον που θα διαβάσει καλόπιστα και αντικειμενικά και χωρίς τις παρωπίδες του κομπλεξικού Γκαιμπελίσκου).
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτά και συγγνώμη επίσης για το επιθετικό ύφος, αλλά σας άξιζε!
Υ.Γ. Ασφαλώς η τηλεόραση βλάπτει, ειδικά αν την έχεις φάει κατακέφαλα …
Πραγματικα συγκινητικο, καμμια αλλη εκδηλωση της χουντας εχουμε?
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς πουμε καμμια Μακρονησο,κανα τανκς στο Πολυτεχνειο, τετοια πραγματα.
Ο Τρελλος με τα σταγονιδια.
ioannis3
Οι επαίτες οφείλουν να είναι ψύχραιμοι !
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροφανώς, δεν οφειλουν να διαβάζουν αυτά που απαντάνε, ως εκ τούτο συγχωρητέος.
Κατά τα λοιπά, οι χαρακτηρισμοί ανέκαθεν αφορούσαν αυτόν που τους εκτοξεύει, ως εκ τούτο αδιάφοροι.
Τέλος, άραγε η αναπαραγωγή προπαγάνδας, με το πρόθεμα "Μάλλον το πιο σοβαρό που αναγράφεται είναι..." πως ονομάζεται ;
Οι επαίτες μπορεί να είναι πένητες ,αλλά είναι πάντα ψύχραιμοι!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τους χαρακτηρισμούς έχετε δίκιο αλλά εσείς τους αρχίσατε και μάλιστα ανερυθρίαστα τους συνεχίζετε. Ας έχει, δεν πρόκειται να σας ακολουθήσω πλέον .
Τώρα, αν η εκφορά γνώμης (άσχετα αν συμφωνεί η διαφωνεί κανείς) και μάλιστα κυρίως αρνητικής πάνω σε ένα άρθρο (που ο Μέτοικος στη Νίσυρο υπέδειξε ως ενδιαφέρον) που δημοσιεύεται σε μια δημοφιλή διεθνή ιστοσελίδα, αποτελεί ‘αναπαραγωγή προπαγάνδας’, μάλλον πρέπει να ανατρέξετε σε ένα λεξικό για τον ορισμό του όρου προπαγάνδα. Αντιπαρέρχομαι την προσωπική επίθεση. Έχω διδαχτεί να σέβομαι τον συνομιλητή μου(ειδικά αν ΔΕΝ τον γνωρίζω, οπότε μπορεί να είναι αξιόλογος άνθρωπος) και να αξιολογώ αυτά που λέει, κρίνοντας με βάση τα στοιχεία που παραθέτει ,προσπαθώντας να έχω πνευματική ευελιξία ώστε να ‘ακούω και την άλλη άποψη’ και όχι με βάση τις ιδεοληψίες που με διακατέχουν και το τι ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΕΓΩ να ακούσω ώστε να ικανοποιήσω τις ανάγκες του πνευματικού και ψυχικού μου ‘καβουκιού’. Ασφαλώς αυτή δεν είναι μια εύκολη αποστολή για τον καθένα, ως εκ τούτου συγχωρητέος.
Προσωπικά, για τους προαναφερόμενους λόγους ,δεν θα είχα κανένα πρόβλημα να συνεχίσω να συνδιαλέγομαι μαζί σας πάνω στο προκείμενο θέμα ή σε άλλο και μη φοβάστε είστε προφανώς επαρκώς ‘οπλισμένος’ (όπως και η πλειοψηφία των φίλων εδώ μέσα, οπότε μάλλον δεν χρειάζονται την’ προστασία’ σας από τους ‘κακούς’ προπαγανδιστές…) ώστε να αντιμετωπίσετε την όποια δόλια προσπάθεια από μεριάς μου.
Μόνο αν θέλετε, υιοθετήστε ένα ψευδώνυμο για να μην συγχέουμε τις ανωνυμίες μας . Χρόνια πολλά και καλή πρωτοχρονιά!
Προς επαίτας:
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροσωπικά, εγώ ΕΧΩ πρόβλημα να συνδιαλέγομαι με ανθρώπους που έχουν τόσο μεγάλη "πνευματική ευελιξία" ώστε να επιμένουν να μη διαβάζουν καν αυτά στα οποία θεωρούν ότι "απαντάνε".
Ευχαρίστως αποδέχομαι την επιστροφή σ' εμένα των χαρακτηρισμών προς το πρόσωπό σας, όταν τους βρω, και σας επιστρέφω τους δικούς σας.
Αυτά, τέλος, καλή χρονιά.
Ο ψευτοεπιστημονικός αναμασητής αμερικάνικων θεωριών και το προπαγανδιστής αναπαραγωγός δεν συνιστούν χαρακτηρισμούς, έχετε δίκιο… (ευτυχώς μας διαβάζουν κι άλλοι) και σε ΤΙ να απαντήσω καλέ μου άνθρωπε?? Αν ενστερνίζομαι ότι ο σχολιασμός του άρθρου συνιστά ‘ξόρκισμα’ του καταραμένου ήρωα? Αν αφιερώνατε μισό λεπτάκι να κατέβετε από τον θρόνο της αυθεντίας σας και να διαβάσετε πραγματικά το τι έγραψα θα διαπιστώνατε ότι η άποψη μου είναι ότι ΔΕΝ ΞΕΡΩ αν ο θρύλος ήταν αυτιστικός ή όχι(σε αντίθεση με εσάς που η γνώση σας είναι κατηγορηματική ως ‘ερασιτέχνης ειδήμων παντογνώστης’) και δεκάρα δεν δίνω αν ήταν η όχι . Μου αρκεί ότι το σκάκι του ήταν θεϊκό όπως και η γενική συνεισφορά του στην σκακιστική ιστορία και ηθική. Σε σχέση με τις υπόλοιπες φαντασιοπληξίες του άρθρου αξιολόγησα ως συγκριτικά σοβαρότερη την θεωρία για ΠΙΘΑΝΟ αυτισμό και εξακολουθώ να τη θεωρώ μια πιθανότητα . Αν αυτό ‘θίγει’ τον Φισερ κατά τη γνώμη σας ,δεν μπορώ να σας λύσω τα ρατσιστικά σύνδρομα έναντι των αυτιστικών συνανθρώπων μας. Θα μπορούσα να σας παραθέσω μια λίστα σημαντικών –ιατρικά διακριβωμένων- αυτιστικών μεγιστάνων του πνεύματος αλλά μάλλον θα χάσω τον καιρό μου καθότι κι’αυτά θα είναι ‘ψευδοεπιστημη’ και αμερικανιές…
ΑπάντησηΔιαγραφήΤελικά και εγώ ΕΧΩ πρόβλημα συντονισμού μάλλον στο δικό σας μήκος κύματος και επειδή μάλλον κουράσαμε και τους τρίτους , εγώ τουλάχιστον μένω εδώ. Να είστε ευτυχής στις αγκυλώσεις σας και καλή σκοπιά μη τυχόν και ξεμυτίσει κανένας παλιοπροπαγανδιστής…
Σύνδρομο Asperger's εικάζεται ότι είχαν πολλοί και διάφοροι, ας πούμε οι Μπετόβεν, Μότσαρτ, Αϊνστάϊν, Μπομπ Ντύλαν, Τζον Λέννον, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Σαλβαδόρ Νταλί, Έντγκαρ Άλαν Πόου, Γούντι Άλλεν, Μπιλ Γκέϊτς... και πάμπολλοι άλλοι "απροσάρμοστοι".
ΑπάντησηΔιαγραφήΕλικρινά δεν καταλαβαίνω το αντικείμενο της διαμάχης.
Ο μύθος του Ρόμπερτ Τζέϊμς Φίσερ έχει να κάνει κατά 99% με το σκάκι που έπαιζε, και κατά το υπόλοιπο με τις ιδιοτροπίες του χαρακτήρα του. Θα το αναλύουμε πολύ ακόμη αυτό το 1%;
@PFREN: Προσυπογράφω απόλυτα το σχόλιο σας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ υποτιτλος του αρθρου ειναι:
ΑπάντησηΔιαγραφή" Η βασανισμενη ζωη του Bobby Fischer καταδεικνυει γιατι τα προικισμενα ατομα αξιζουν καλυτερα προγραμματα υποστηριξης "
Θα συμφωνησω πως το αρθρο ανηκει στην κατηγορια των "What if..", εξ αλλου το παραδεχεται και ο συγγραφεας του, ο οποιος διατυπωνει τα οποια συμπερασματα του, με μεγαλη επιφυλαξη, καθως δεν γνωριζε τον ιδιο τον Fischer. Για να συνεχισω στο ιδιο μοτιβο να πω οτι αν ο Bobby δεν ηταν ο σκακιστης που ηταν, εγω πιθανοτατα δεν θα εγραφα τωρα εδω, ο δικος του μυθος οπως τον επλαθαν τα τοτε media (ακομα θυμαμαι την λαχταρα με την οποια περιμενα να παρω στα χερια μου την εφημεριδα με την επομενη παρτιδα του ματς στην Ισλανδια) ηταν αυτος που μ' εκανε να κολλησω με το σκακι.
Δυο πραγματα βρηκα ενδιαφεροντα στο αρθρο. Πρωτον καποιες λεπτομερειες απο τα παιδικα και νεανικα χρονια του Fischer, αλλα και της οικογενειας του που αγνοουσα, αλλα αυτα πιθανοτατα θα μπορουσα να τα βρω κι αλλου αν εψαχνα, και δευτερον την ιδεα πως και τα προικισμενα παιδια μπορει να χρειαζονται ψυχολογικη βοηθεια, σε καποιους τομεις.
Τωρα ειναι σαφες πως το αρθρο ειναι γραμμενο απο καποιον ειδικο σε καποιον τομεα των ψυχικων επιστημων (το βιογραφικο του αναφερει πως ειναι καθηγητης συμβουλευτικης ψυχολογιας, με ειδικευση στην Πολυπολιτσμικη Ψυχολογια) ο οποιος εχει ασχοληθει πολυ με την περιπτωση του Bobby, και σκοπευει να εκδωσει και βιβλιο με την Ψυχοβιογραφια του. Σαν "Ψ" ειδικος λοιπον ειναι φυσικο να υιοθετει την οπτικη του κλαδου του, τραγελαφικο (προς το τελος) μου φανηκε το σημειο που καταγραφει ποιες συγχρονες ψυχολογικες δομες θα μπορουσαν να παρεμβουν σε μια παρομοια περιπτωση αν συνεβαινε σημερα στην Αμερικη, παραγνωριζοντας πως στις σημερινες ΗΠΑ η μητερα του Fischer (Ελβετιδα, ΠολωνοεβραΙκης καταγωγης,που την δεκαετια του 30 σπουδαζε στην Μοσχα) πιθανοτατα θα δυσκολευοταν πολυ να επισκεφτει εστω την χωρα.
Ωστοσο το βρισκω πολυ θετικο πως και ο ιδιος παραδεχεται πως δεν ξερει τον τροπο που θα επηρεαζε την σκακιστικη ιδιοφυϊα του Fischer μια παρεμβαση που θα ειχε σκοπο να τον βοηθησει ν' αντιμετωπισει τις εντασεις που αντιμετωπιζε στην καθημερινοτητα του.
Μεταφραζω ενα-δυο αποσπασματα απο το τελος του αρθρου:
" Μερικα υπευθυνο για τις δυσκολιες που αντιμετωπιζουν τα προικισμενα παιδια στις ΗΠΑ, ειναι το συστημα πολιτισμικων αξιων της χωρας. Δινει πολυ μεγαλη εμφαση στο ατομο και τα επιτευγματα του, ενω δεν επιβραβευει την ομαδικη προσπαθεια. Το "ταλεντο" στο σκακι, τα μαθηματικα η το πιανο διαισθανεται πολυ γρηγορα την μεγαλη περηφανεια των δικων του (οικογενεια, δασκαλοι, προπονητες) για τις μοναδικες του ικανοτητες. Ταυτοχρονα μαθαινει οτι καποιες αντισυμβατικες συμεριφορες του συγχωρουνται πολυ ευκολα, καθως οι ενηλικες ειναι απροθυμοι να προχωρησουν σε ενεργειες που θα ξεστρατησουν η θα καθυστερησουν την δημιουργια ενος σταρ. Αλλα αυτος ο εν τη γενεσει σταρ πολυ συντομα θα καταλαβει και την αρνητικη πλευρα. Η αναγνωριση και τα ειδικα δικαιωματα υπαρχουν μονο οσο και η λαμψη της μεγαλοφυϊας...
...Αν συγκριθουν με τα παιδια που παρουσιαζουν μαθησιακες δυκολιες, η προβληματα συμπεριφορας, πολλες φορες τα παιδια με ιδιαιτερο ταλεντο σε καποιο τομεα θεωρουνται εξ ορισμου "ενταξει" ψυχολογικα και αφηνονται στην τυχη τους, αρκει να παιρνουν καλους βαθμους στο σχολειο και δεν τους παρεχεται καποια ειδικη βοηθεια..."
Ας μην ξεχναμε οτι για καθε Fischer, που βρηκε τον δρομο του προς την Παγκοσμια αναγνωριση (συζητησιμο ειναι βεβαια ποια θα ηταν η επιλογη του, αν μπορουσε να ξερει το κοστος που θα πληρωνε με οσα περασε) υπαρχουν δεκαδες η και εκατονταδες προικισμενα παιδια που δεν τα καταφεραν..