Το ζοφερό ηφαιστειακό τοπίο της Ισλανδίας ταιριάζει με τη διάθεση του ηττημένου, τέως παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι Μπόρις Σπάσκι, από την ΕΣΣΔ, ο οποίος συντρίβεται από τον Αμερικανό Μπόμπι Φίσερ (Ιστορικό Λεύκωμα «Καθημερινής», 1972).
Το καλοκαίρι του 1972, τα αμερικανικά πολυκαταστήματα κατακλύζονται από μια απροσδόκητη φρενίτιδα δεκάδων χιλιάδων νεοφώτιστων σκακιστών για
σκακιέρες, χρονόμετρα, εξειδικευμένα περιοδικά και οτιδήποτε άλλο αφορά αυτό το μέχρι χτες, εντελώς περιθωριακό, στις ΗΠΑ, πνευματικό άθλημα. Αιτία για το ξαφνικό «παλιρροϊκό κύμα» είναι η αναμέτρηση του Αμερικανού Μπόμπι Φίσερ με το Σοβιετικό παγκόσμιο πρωταθλητή Μπόρις
Σπάσκι. Για πρώτη φορά μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι σοβιετικοί αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να χάσουν τα σκήπτρα, καθώς ο 29
χρονος Φίσερ έρχεται στον τελικό ύστερα από ένα εντυπωσιακό σερί θριάμβων απέναντι σε σκακιστικά μεγαθήρια, σαν τον Δανό Λάρσεν (6-0), τον Σοβιετικό
Ταϊμάνοβ (6-0) και τον συμπατριώτη του
Πετροσιάν (6,5-2,5).
Μεσούντος του Ψυχρού Πολέμου, η αναμέτρησή του με τον 35
χρονο Σπάσκι γίνεται υπόθεση εθνικού γοήτρου για ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, σε σημείο που οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» γράφουν: «Έχει κανείς την εντύπωση ότι αυτοί που θα αναμετρηθούν δεν είναι ο Φίσερ και ο
Σπάσκι, αλλά ο Νίξον και ο Μπρέζνιεφ!».
Εγωκεντρικός και ιδιόρρυθμος, ο Φίσερ απειλεί να τινάξει στον αέρα τον τελικό του Ρέικιαβικ με παράλογες οικονομικές απαιτήσεις και διαμαρτυρίες. Τελικά, «το ματς του αιώνα» αρχίζει με καθυστέρηση εννέα ημερών, στις 11 Ιουλίου, αφού ο Φίσερ υποχρεώνεται να ζητήσει εγγράφως συγγνώμη στο
Σπάσκι για την αχαρακτήριστη συμπεριφορά του. Τα αισθήματά του οπωσδήποτε μαλακώνει ο διπλασιασμός της προβλεπόμενης αμοιβής του, ύστερα από τη γενναία προσφορά 125.000 δολαρίων από τον Άγγλο τραπεζίτη Τζέιμς
Σλέτερ.Η πρώτη παρτίδα λήγει με νίκη του παγκόσμιου πρωταθλητή, ύστερα από μια κραυγαλέα αβλεψία του Φίσερ. Ο
Σπάσκι διπλασιάζει χωρίς κόπο τις νίκες του, αφού στη δεύτερη παρτίδα ο Φίσερ δεν εμφανίζεται καν,
μεμψιμοιρώντας για τα πάντα: τις κάμερες της τηλεόρασης, το χρώμα της σκακιέρας, τη θερμοκρασία της αίθουσας, ακόμα και ...τα γλυκά που μοιράζουν στους θεατές οι οργανωτές. Αλλά από την τρίτη παρτίδα, το τρομερό παιδί του παγκόσμιου σκακιού, δείχνει τις τεράστιες δυνατότητές του, με αποτέλεσμα στην 10η κιόλας παρτίδα (υπολείπονται άλλες 14) να έχει πρακτικά «καθαρίσει» το ματς με το σκορ 6,5-3,5.
Στο δεύτερο μισό της αναμέτρησης, ο
Σπάσκι, στον οποίο συμπαραστέκεται συνεχώς η σύζυγός του, επιδεικνύει τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης και επινοητικότητας, αν και ο Φίσερ, χάρη κυρίως στην ικανότητά του στα φινάλε, διατηρεί απόσταση ασφαλείας. Ο εξαντλητικός σκακιστικός μαραθώνιος λήγει την 1η Σεπτεμβρίου του 1972, με μία ακόμη νίκη του Φίσερ, ο οποίος στέφεται παγκόσμιος πρωταθλητής με το «καθαρό σκορ» 12,5-8,5. Αλλά ο πραγματικός νικητής της αναμέτρησης είναι το ίδιο το σκάκι, που έχει αποκτήσει, χάρη στην απλόχερη προβολή των ΜΜΕ, εκατομμύρια νέων «πιστών» σε παγκόσμια κλίμακα.
Δείτε προηγούμενη δημοσίευση: http://skakistiko.blogspot.com/2007/07/1972.html
