Τρεις απλές θέσεις από πρόσφατα τουρνουά του εξωτερικού:
Kalinin 2378 - Yemelin 2582, Turniej Polonii Wroclaw 2009
Παίζουν τα μαύρα και κερδίζουν. Χωρίς δυσκολίες.
Muzychuk 2533 - Galojan 2323, Maia Chiburdanidze Cup, Tbilisi 2009
Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν.
Corrales Jimenez 2574 - Quezada Perez 2596, XLIV Capablanca Memorial, Havana 2009
Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν.
http://skakistiko.blogspot.com -Σκακι
Ελληνικο Σκακιστικο Ιστολογιο - Greek Chess Blog
Τρίτη 30 Ιουνίου 2009
Κυριακή 28 Ιουνίου 2009
Ο αμερικανός πελάτης
Το βιβλιοπωλείο του Μπράγκι Κρίστιονσον, στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας δεν είναι και κανένα μεγάλο. Ο ίδιος σπούδασε Φυσική στο Λονδίνο, αλλά η αγάπη του για τα βιβλία τον έκανε να απορρίψει ακαδημαϊκή καριέρα, να διατηρήσει το μαγαζί του πατέρα του και να μην μεταβιβάσει τον χώρο σε εταιρεία ειδών κινητής τηλεφωνίας, όπως του πρότειναν. Οι συνήθεις πελάτες του είναι νέοι, φοιτητές, μαθητές. Κάποιος όμως από τους πελάτες του ήταν ένας ταλαιπωρημένος και κακογερασμένος Αμερικανός, ο θρύλος του παγκόσμιου σκακιού Μπόμπι Φίσερ. «Μόλις είχα βάλει μερικά βιβλία κατά μέρος για εκείνον, όταν έμαθα την είδηση του θανάτου του». «Του άρεσαν περισσότερο τα παλιά αμερικανικά κόμικς και γελούσε πολύ όταν τα διάβαζε». Ο βιβλιοπώλης της Κλαπαρστιγκούρ λέει ότι στον Φίσερ άρεσαν επίσης ιστορίες με ανθρώπους που είχαν φύγει από την πατρίδα τους...
«Επίσης, σκεφτόταν πολύ το σκάκι, αν και δεν το ομολογούσε και κάποια φορά που έφερα μερικά ρωσικά σκακιστικά βιβλία έσπευσε να τα αγοράσει» λέει ο Μπράγκι και προσθέτει πως ο Φίσερ μιλούσε και διάβαζε πολύ ικανοποιητικά ρωσικά.
«Δεν γνώριζε καθόλου ισλανδικά, αλλά αυτό δεν ήταν πρόβλημα γιατί στη χώρα μας όλοι μιλούν άπταιστα αγγλικά.». Ο Μπράγκι υποστηρίζει πως ο Φίσερ είχε γλυκάνει πολύ από τότε που εγκαταστάθηκε στην Ισλανδία. Καμιά φορά μιλούσε με τα παιδιά έξω από το μαγαζί, στα αγγλικά, και δεν αρνήθηκε να παίξει μια παρτίδα όταν ένα μεταναστάκι από την Κροατία, ο Μπόγιαν, του πρότεινε να παίξουν με μαγνητική σκακιέρα τσέπης, τον Αύγουστο που μας πέρασε. «Ίσως αυτή ήταν η τελευταία παρτίδα που έπαιξε στη ζωή του» συνεχίζει ο βιβλιοπώλης.
«Όταν άρχισε να γίνεται θαμώνας στο μαγαζί μου, στις αρχές μερικοί παπαράτσι, κυρίως ξένοι, έμαθαν ότι συχνάζει εδώ και τον περίμεναν με μηχανές και κάμερες. Αρνιόταν να βγει έξω μέχρι να φύγουν, αρνιόμουν και εγώ να τους μπάσω μέσα, αφού με παρακαλούσε να τους διώξω. Σιγά σιγά τα παράτησαν ή τον ξέχασαν, δεν ξέρω».
Ο Μπράγκι Κρίστιονσον θυμάται πως ο μοναχικός γερο-Αμερικανός ένιωθε σαν στο σπίτι του μέσα στις στοίβες με τα βιβλία, αν και στην πρωτύτερη ζωή του δεν είχε γνωρίσει άλλα βιβλία παρεκτός από τα σκακιστικά. Ηρεμούσε και πολλές φορές αποκοιμιόταν πάνω τους. Οι δυο άνδρες είχαν γίνει φίλοι, αλλά δεν μιλούσαν σχεδόν ποτέ για το σκάκι, το οποίο εξάλλου δεν ήταν και στα ενδιαφέροντα του Μπράγκι. Αντιπαθούσε θανάσιμα τους δημοσιογράφους και τους φωτογράφους, έβριζε τους πρώην συμπατριώτες του, αλλά ποτέ δεν αρνιόταν αυτόγραφο σε απλούς ανθρώπους που είχαν μάθει το στέκι του και ερχόντουσαν να του σφίξουν το χέρι.
«Λένε πως υπήρξε εκκεντρικός ή και σχιζοφρενής. Στο τέλος της ζωής του, όσο πρόλαβα να τον γνωρίσω εγώ, ήταν απλώς ένας γερασμένος άνθρωπος, λίγο επιφυλακτικός και φοβισμένος, αλλά εύθραυστος και οπωσδήποτε καταδεκτικός. Αυτό μόνο.»
(προσαρμογή από το portal http://www.skessuhorn.is/ . Ευχαριστώ την Y. για τη μετάφραση από τα ισλανδικά προς τα αγγλικά που μου έστειλε)
Πρώτη δημοσίευση στο μπλογκ: 19/1/2008
Σάββατο 27 Ιουνίου 2009
Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009
Ερασιτεχνικό «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ Κ.2200 2009»
Διοργανωτές: Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ), Υπουργείο Τουρισμού, Περιφέρεια Αττικής, Σκακιστική Ακαδημία Χαλκίδας.
Αίθουσα Αγώνων: Ξενοδοχείο Παλίρροια (****) – Ελ. Βενιζέλου 2, Χαλκίδα (http://www.paliria-hotel.gr/ ).
Πρόγραμμα:
Δευτέρα 10/8 (17:00) Τελετή Έναρξης
Δευτέρα 10/8 (17:30) 1ος Γύρος
Τρίτη 11/8 (17:30) 2ος Γύρος
Τετάρτη 12/8 (17:30) 3ος Γύρος
Πέμπτη 13/8 (17:30) 4ος Γύρος
Παρασκευή 14/8 (17:30) 5ος Γύρος
Σάββατο 15/8 (17:30) 6ος Γύρος
Κυριακή 16/8 (17:30) 7ος Γύρος
Δευτέρα 17/8 (17:30) 8ος Γύρος
Τρίτη 18/8 (14:30) 9ος Γύρος
Τρίτη 18/8 (21:00) Τελετή Λήξης
Κανονισμοί: Ελβετικό σύστημα 9 γύρων, 70-80 συμμετέχοντες, ανώτερο επιτρεπόμενο διεθνές ΕΛΟ 2199 (γυναίκες 1999), FIDE χρόνος σκέψης (90 λεπτά για 40 κινήσεις, ακολουθούμενο από 30 λεπτά μέχρι το τέλος της παρτίδας, με προστιθέμενο χρόνο 30 δευτερολέπτων για κάθε κίνηση από την πρώτη κίνηση).
Κριτήρια άρσης ισοβαθμιών: Αποτέλεσμα μεταξύ των ισοβάθμων - αν όλοι οι ισόβαθμοι έχουν συναντηθεί μεταξύ τους, το άθροισμα των βαθμών τους από αυτές τις αναμετρήσεις. Ειδάλλως, τα ακόλουθα κριτήρια άρσης ισοβαθμίας θα ισχύσουν: α. Μέσος όρος ΕΛΟ αντιπάλων, β. Άρθροισμα προοδευτικής βαθμολογίας, γ. Μπούχολτζ, δ. Σόννεμπορν-Μπέργκερ. Σε όλες τις περιπτώσεις ισχύουν οι κανονισμοί της FIDE.
Έπαθλα (σε ευρώ – σύνολο 5000):
Γενικής Κατάταξης: 1ος : 1000, 2ος: 700, 3ος: 400, 4ος: 300, 5ος: 200.
Γυναίκες: 1η: 300, 2η: 200, 3η: 100.
Νέοι Κ.20: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Έφηβοι Κ.16: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Έφηβοι Κ.12: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Επίσης κύπελλα για τους νικητές της κάθε κατηγορίας. Σε περίπτωση ισοβαθμίας τα χρηματικά έπαθλα μοιράζονται ισόποσα.
Δηλώσεις συμμετοχής: Μέχρι 9 Αυγούστου 2009. Κάθε συμμετοχή πρέπει να επιβεβαιωθεί στον Διευθυντή Αγώνων κ. Κώστα Παπακωνσταντίνου ή στον πρόεδρο της Σκακιστικής Ακαδημίας Χαλκίδας κ. Γιώργο Τσουνή. Η Οργανωτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να μη δεχθεί συμμετοχές, σε οποιοδήποτε σημείο, ακόμα και πριν από τη ημερομηνία λήξης των δηλώσεων συμμετοχής.
Παράβολο συμμετοχής: 30 ευρώ για όλους. Οι σκακιστές που θα διαμένουν στο επίσημο ξενοδοχείο των αγώνων εξαιρούνται του παραβόλου συμμετοχής.
Πληροφορίες: Κώστας Παπακωνσταντίνου (Διευθυντής Αγώνων) Τηλ.: (+30) 6932380187 e-mail: eska@eskachess.gr & Γιώργος Τσουνής (πρόεδρος Σκακιστικής Ακαδημίας Χαλκίδας) Τηλ.: (+30) 6932274274 - Fax: (+30) 2221085737, e-mail: tsounisg@otenet.gr
Αίθουσα Αγώνων: Ξενοδοχείο Παλίρροια (****) – Ελ. Βενιζέλου 2, Χαλκίδα (http://www.paliria-hotel.gr/ ).
Πρόγραμμα:
Δευτέρα 10/8 (17:00) Τελετή Έναρξης
Δευτέρα 10/8 (17:30) 1ος Γύρος
Τρίτη 11/8 (17:30) 2ος Γύρος
Τετάρτη 12/8 (17:30) 3ος Γύρος
Πέμπτη 13/8 (17:30) 4ος Γύρος
Παρασκευή 14/8 (17:30) 5ος Γύρος
Σάββατο 15/8 (17:30) 6ος Γύρος
Κυριακή 16/8 (17:30) 7ος Γύρος
Δευτέρα 17/8 (17:30) 8ος Γύρος
Τρίτη 18/8 (14:30) 9ος Γύρος
Τρίτη 18/8 (21:00) Τελετή Λήξης
Κανονισμοί: Ελβετικό σύστημα 9 γύρων, 70-80 συμμετέχοντες, ανώτερο επιτρεπόμενο διεθνές ΕΛΟ 2199 (γυναίκες 1999), FIDE χρόνος σκέψης (90 λεπτά για 40 κινήσεις, ακολουθούμενο από 30 λεπτά μέχρι το τέλος της παρτίδας, με προστιθέμενο χρόνο 30 δευτερολέπτων για κάθε κίνηση από την πρώτη κίνηση).
Κριτήρια άρσης ισοβαθμιών: Αποτέλεσμα μεταξύ των ισοβάθμων - αν όλοι οι ισόβαθμοι έχουν συναντηθεί μεταξύ τους, το άθροισμα των βαθμών τους από αυτές τις αναμετρήσεις. Ειδάλλως, τα ακόλουθα κριτήρια άρσης ισοβαθμίας θα ισχύσουν: α. Μέσος όρος ΕΛΟ αντιπάλων, β. Άρθροισμα προοδευτικής βαθμολογίας, γ. Μπούχολτζ, δ. Σόννεμπορν-Μπέργκερ. Σε όλες τις περιπτώσεις ισχύουν οι κανονισμοί της FIDE.
Έπαθλα (σε ευρώ – σύνολο 5000):
Γενικής Κατάταξης: 1ος : 1000, 2ος: 700, 3ος: 400, 4ος: 300, 5ος: 200.
Γυναίκες: 1η: 300, 2η: 200, 3η: 100.
Νέοι Κ.20: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Έφηβοι Κ.16: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Έφηβοι Κ.12: 1ος: 300, 2ος: 200, 3ος: 100.
Επίσης κύπελλα για τους νικητές της κάθε κατηγορίας. Σε περίπτωση ισοβαθμίας τα χρηματικά έπαθλα μοιράζονται ισόποσα.
Δηλώσεις συμμετοχής: Μέχρι 9 Αυγούστου 2009. Κάθε συμμετοχή πρέπει να επιβεβαιωθεί στον Διευθυντή Αγώνων κ. Κώστα Παπακωνσταντίνου ή στον πρόεδρο της Σκακιστικής Ακαδημίας Χαλκίδας κ. Γιώργο Τσουνή. Η Οργανωτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να μη δεχθεί συμμετοχές, σε οποιοδήποτε σημείο, ακόμα και πριν από τη ημερομηνία λήξης των δηλώσεων συμμετοχής.
Παράβολο συμμετοχής: 30 ευρώ για όλους. Οι σκακιστές που θα διαμένουν στο επίσημο ξενοδοχείο των αγώνων εξαιρούνται του παραβόλου συμμετοχής.
Πληροφορίες: Κώστας Παπακωνσταντίνου (Διευθυντής Αγώνων) Τηλ.: (+30) 6932380187 e-mail: eska@eskachess.gr & Γιώργος Τσουνής (πρόεδρος Σκακιστικής Ακαδημίας Χαλκίδας) Τηλ.: (+30) 6932274274 - Fax: (+30) 2221085737, e-mail: tsounisg@otenet.gr
Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009
JFK
Σύντομη σκακιστική σκηνή από την ταινία του Όλιβερ Στόουν JFK, παραγωγής 1991. Μία σειρά γεγονότων και υποθέσεων γύρω από το θάνατο του αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι στο Ντάλας του Τέξας, το 1963. Ο εισαγγελέας της Νέας Ορλεάνης Τζιμ Γκάρισον επανεξετάζει τα στοιχεία της έρευνας του F.B.I. με κριτικό μάτι. Η ιστορία (ανα) διατυπώνεται μέσα από τα μάτια ενός σκηνοθέτη, (αντι)γράφοντας την εποχή και τα προβλήματα, πολιτικά και μη, της δεκαετίας του 60 .
Τρίτη 23 Ιουνίου 2009
Όπεν ΣΟ Πύργου «Σπήλιος Δημήτρης»
Ο ΣΟ Πύργου για τέταρτη συνεχή χρονιά διοργανώνει από 23 έως 26 Ιουλίου, στο ξενοδοχείο "ΟΔΥΣΣΕΑΣ" στην παραλία Κατακόλου, το ανοικτό τουρνουά "ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΗΛΙΟΣ".
Σύνολο Επάθλων : 3.200 € .
Πληροφορίες στην ιστοσελίδα του ΣΟ Πύργου http://www.chesspirgos.gr/
Κυριακή 21 Ιουνίου 2009
Ικαρία 2009
Άγιος Κήρυκος Ικαρίας (φωτ. Δημήτρης Σκυριανόγλου)
Ρεκόρ συμμετοχής παικτών με τον υψηλότερο σκακιστικό τίτλο, του γκραν μετρ, αναμένεται να σημειωθεί φέτος στο Ανοιχτό Διεθνές Πρωτάθλημα Αιγαίου. Η συγκεκριμένη διοργάνωση αποτελεί την κορύφωση των εκδηλώσεων «Ίκαρος 2009», οι οποίες θα διεξαχθούν από 11 έως 19 Ιουλίου στον Άγιο Κήρυκο για 32η χρονιά!
Ήδη έχουν επιβεβαιώσει την συμμετοχή τους οι GM Markus (SRB, 2606), Vorobiov (RUS, 2596), Kempinski (POL, 2587), Borovikov (UKR, 2584), Mista (POL, 2572), Zubarev (UKR, 2566), Bobras (POL, 2561), Tukmakov (UKR, 2551), Zinchenko (UKR, 2531), Rychagov (RUS, 2530), Jojua (GEO, 2520), Zagrebelny (UKR, 2480), Velicka (CZE, 2480), Bagaturov (GEO, 2467), Batyrov (TKM, 2421), Ghane (IRN, 2415), καθώς επίσης και οι WGM Khotenashvil (GEO, 2364), Aginian (ARM, 2322), Batsiashvili (GEO, 2300), Srebrnic (SLO, 2283), Levushkina (GER, 2274), Hrabinska (UKR, 2267). Παράλληλα θα αγωνιστούν και άλλοι ισχυροί σκακιστές, όπως οι ΙΜ Sulashvili (GEO, 2442), Spirin (RUS, 2437), Gwaze (ZIM, 2426) Szymanski (POL, 2422), Tjiam (NED, 2382), Maly (RUS, 2377), Groetz (AUT, 2358) Maryasin (ISR, 2354) Grabinsky (UKR, 2312) Lahiri (IND, 2310) και αρκετές WIM.
Όλοι αυτοί φιλοξενούνται, κυρίως χάρη στην οικονομική στήριξη που παρέχει ο Δήμος Αγίου Κηρύκου. Έτσι ο ερασιτέχνης σκακιστής, ο οποίος θα έχει την ευκαιρία να αντιμετωπίσει κάποια από αυτά τα μεγάλα ονόματα διεκδικώντας νόρμες εθνικών και διεθνών τίτλων, δεν καλείται να συνεισφέρει στις δαπάνες φιλοξενίας των τιτλούχων, αλλά καλύπτει μόνο με τα δικά του έξοδα. Το οικονομικό πακέτο (300 ευρώ για διανυκτερεύσεις, ατμοπλοϊκά εισιτήρια και παράβολο) έχει υπολογιστεί με βάση το πραγματικό κόστος, ενώ οι κάθε είδους εκπτώσεις (έφηβοι, οικογένειες, μέλη ίδιου συλλόγου ή προεξόφληση μέχρι τις 30 Ιουνίου), ουσιαστικά αποτελούν επιδότηση της διαμονής του.
Οι δηλώσεις συμμετοχής υποβάλλονται στον Σάββα Κυριάκου, τηλ. 6932-478386 (κινητό), 210-5010871 (απογευματινές ώρες 5-9 μ.μ.), E-mail: ikaros@chess.gr.
Για περισσότερες πληροφορίες και ενημέρωση για τα νέα του Σκακιστικού Φεστιβάλ «Ίκαρος 2009» αλλά και πληροφορίες για το νησί της Ικαρίας οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν τις ιστοσελίδες: http://www.chess.gr/ikaros, http://www-island-ikaria.com/, http://www.daki.gr/TouristGuide/, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές στο CNN (http://edition.cnn.com/2009/HEALTH/04/16/longevity/) και στο ABC (http://www.youtube.com/watch?v=OqCPFN_3TIM&NR=1), καθώς και η συνέντευξη του Δημήτρη Σκυριανόγλου στο Chessdom (http://interviews.chessdom.com/dimitris-skyrianoglou).
Από τους 4 ντόπιους στους 200 από όλο τον κόσμο!
Ένα από τα πιο θετικά στοιχεία των εκδηλώσεων «Ίκαρος» είναι το γεγονός ότι κάθε χρόνο βελτιώνει και κάποιο βασικό συντελεστή επιτυχίας. Άλλοτε δημιουργείται νέο ρεκόρ συμμετοχών, άλλοτε γίνεται ισχυρότερο, άλλοτε αυξάνεται η διεθνής εκπροσώπηση και –όχι σπάνια- συμβαίνουν όλα μαζί!
Οι 4 ντόπιοι παίκτες του πρώτου τουρνουά σύντομα έγιναν 10, 20, 50, κάποια στιγμή έσπασε το φράγμα του 100 και τώρα οδεύουν στους 200. Επίσης γρήγορα άρχισαν να παίζουν σκακιστές και από άλλες περιοχές, με πρώτο τον γιατρό Χρήστο Αντώνογλου που υπηρετούσε τη θητεία του και από το 1991 άρχισαν να φιλοξενούνται και ξένοι.
Οι μεγάλοι σταθμοί στην πορεία των εκδηλώσεων ήταν τρεις:
• Το 1978 οργανώθηκε το πρώτο τουρνουά «Ίκαρος», αποκλειστικά για παίκτες της Ικαρίας. Αγωνίστηκαν 4 σκακιστές με σύστημα πουλ τετραπλών συναντήσεων (με τη σειρά που τερμάτισαν οι Νίκος Ξενάκης, Κοσμάς Κέφαλος, Γιώργος Ελευθερουδάκης και ο αείμνηστος Ντίνος Βασίλαρος, πρώτος πρόεδρος του Σκακιστικού Ομίλου Ικαρίας). Αυτοί οι 4, μαζί με τον Γιάγγο Μαυρογιώργη, ένα γνήσιο, αλλά ακαλλιέργητο ταλέντο (στους χαλεπούς καιρούς, όπως περιγράφει ο ίδιος, αντιμετώπιζε σε αγώνες μπλάιντ τους άλλους εξόριστους, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης) και τον αείμνηστο Μανώλη Σταυρινάδη, τον πρώτο Ικάριο ΥΜ, αποτελούσαν το σύνολο σχεδόν των ενεργών σκακιστών στο νησί.
• Τον χειμώνα 83-84 φιλοξενήθηκαν οι πρώτοι σκακιστές από άλλα σωματεία, για την διεξαγωγή ενός τουρνουά με νόρμα ΥΜ. Έπαιξαν ο Ρωμύλος Χριστόπουλος, ο οποίος και επέλεξε τους άλλους φιλοξενούμενους, ο Σταύρος Λαζαρίδης (νικητής των αγώνων) και δύο νεαροί, τότε, αλλά με λαμπρές προοπτικές: ο Ανδρέας Κοφίδης και ο κορυφαίος μας Βασίλης Κοτρωνιάς.
• Το 1991 οργανώνεται το πρώτο διεθνές τουρνουά, το οποίο ανέδειξε νικητή τον Βούλγαρο ομογενή Κρουμ Γκεοργκίεβ. Ήταν κλειστό, αλλά παράλληλα οργανώθηκαν και άλλες εκδηλώσεις, ως προάγγελος των όσων θα ακολουθούσαν τα επόμενα χρόνια.
Φιλόξενη διάθεση
Τα νούμερα αποτελούν ατράνταχτα στοιχεία, τα χρονολογικά δεδομένα είναι αδιαμφισβήτητα, οι «δείκτες» εντυπωσιακοί, ωστόσο τίποτα δεν θα ήταν εφικτό χωρίς την φιλόξενη διάθεση των διοργανωτών, χωρίς την ουσιαστική συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα.
Δεκάδες άνθρωποι δούλεψαν και εξακολουθούν να δουλεύουν για αυτή τη διοργάνωση (κατ΄ εξαίρεση θα αναφέρουμε μόνον έναν, που δεν βρίσκεται πια κοντά μας, τον Γιώργο Ιωακειμίδη), με πρωταρχικό στόχο όχι να οργανώσουν την πιο μεγάλη, την πιο πλούσια ή την πιο εντυπωσιακή σκακιστική εκδήλωση, αλλά να αναδείξουν πρωταγωνιστές, έναν έναν, όλους τους συμμετέχοντες.
Ο σκακιστής που θα παίξει σε ένα τουρνουά της Ικαρίας αισθάνεται πραγματικά πρωταγωνιστής. Απολαμβάνει της ίδιας φροντίδας με τους υψηλοελούχους, οι διοργανωτές απασχολούνται τον ίδιο χρόνο μαζί του, προσπαθούν να λύσουν κάθε πρόβλημα (όχι πάντα με επιτυχία, αλλά αυτό συνήθως σημαίνει καταστάσεις ανώτερες των δυνατοτήτων της διοργάνωσης) και γι΄ αυτό κάθε καλοκαίρι οι συμμετοχές αυξάνονται.
Γι΄ αυτό την τελευταία ημέρα παίκτες και διοργανωτές είναι περισσότερο φίλοι από όσο ήταν την πρώτη, γι΄ αυτό η παγωνιά και η επιφυλακτικότητα της τελετής έναρξης δίνει πάντα τη θέση της σε μια πολύ ζεστή τελετή λήξης!
Vertigo
Από το τεύχος Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου 1921, του «American Chess Bulletin». Με τη σκακιέρα στα ψηλά του Πύργου του Άιφελ, με συντροφιά ένα σκακιστικό πρόβλημα. Κλικ για μεγέθυνση. Ο άνθρωπος αυτός είναι ο Ed(o)uard Pape, συνθέτης προβλημάτων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα.Ακολουθούν δυο δυάρια του Pape:
***********
E. Pape, Good Companion Folder 1923, 1st prize
Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις.
Εξετάζοντας τη θέση παρατηρούμε:
Αν 1...R οπουδήποτε, τότε 2. Qd2#
Αν 1...N οπουδήποτε, τότε 2. Nd4 #
Αν 1...d2 οπουδήποτε, τότε 2. Rxd2 #
Ο λευκός δεν μπορεί όμως να βρει κίνηση αναμονής γιατί οι κινήσεις των κομματιών ελευθερώνουν κάποιο μαύρο πιόνι, ενώ αν κινηθεί ο λευκός Bg2 παραχωρεί τετράγωνα στο Βασιλιά.
Το κλειδί είναι 1. Qe5! (blocus):
Τώρα αν 1...Re4 ή Rxe5 τότε 2. Nc3 #. Αν Ν οπουδήποτε, 2. Qxe3#. Αν 1...d2+ 2. Nc3#. Αν 1...Kd2 2. Qb2#.
Πολύ όμορφο κλειδί που θυσιάζει Βασίλισσα, επιτρέπει σαχ και δίνει τετράγωνο στον μαύρο Βασιλιά.
***
E. Pape, Good Companion Folder 1918, 1st prize
Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις.
**********
Και τέλος, η αφίσα του κινηματογραφικού «Δεσμώτη του Ιλίγγου» (Vertigo) του Alfred Hitchcock:
(Πρώτη δημοσίευση: 29/12/2007)
***********
E. Pape, Good Companion Folder 1923, 1st prize
Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις.
Εξετάζοντας τη θέση παρατηρούμε:
Αν 1...R οπουδήποτε, τότε 2. Qd2#
Αν 1...N οπουδήποτε, τότε 2. Nd4 #
Αν 1...d2 οπουδήποτε, τότε 2. Rxd2 #
Ο λευκός δεν μπορεί όμως να βρει κίνηση αναμονής γιατί οι κινήσεις των κομματιών ελευθερώνουν κάποιο μαύρο πιόνι, ενώ αν κινηθεί ο λευκός Bg2 παραχωρεί τετράγωνα στο Βασιλιά.
Το κλειδί είναι 1. Qe5! (blocus):
Τώρα αν 1...Re4 ή Rxe5 τότε 2. Nc3 #. Αν Ν οπουδήποτε, 2. Qxe3#. Αν 1...d2+ 2. Nc3#. Αν 1...Kd2 2. Qb2#.
Πολύ όμορφο κλειδί που θυσιάζει Βασίλισσα, επιτρέπει σαχ και δίνει τετράγωνο στον μαύρο Βασιλιά.
***
E. Pape, Good Companion Folder 1918, 1st prize
Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις.
**********
Και τέλος, η αφίσα του κινηματογραφικού «Δεσμώτη του Ιλίγγου» (Vertigo) του Alfred Hitchcock:
(Πρώτη δημοσίευση: 29/12/2007)
Σάββατο 20 Ιουνίου 2009
Εικόνες
Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009
Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009
Film d'Amore e d'Anarchia
Ιταλία 1973 Σκηνοθεσία: Λίνα Βερτμίλερ
Σενάριο: Λίνα Βερτμίλερ
Φωτογραφία: Γκιουζέπε Ροτούνο
Μουσική: Νίνο Ρότα, Κάρλο Σαβίνα
Ηθοποιοί: Τζιανκάρλο Τζανίνι, Μαριάντζελα Μελάτο, Έρος Πάνι, Πίνα Τσεί, Έλενα Φιόρε
Μεσοπόλεμος. Ο φασισμός έχει κυριαρχήσει ολοκληρωτικά στην Ιταλία. Μια αναρχική ομάδα οργανώνει την δολοφονία του δικτάτορα Μουσολίνι. Ο εκτελεστής που επιλέγεται είναι ένας νεαρός χωριάτης, αποφασισμένος για όλα. Θα φιλοξενηθεί για μερικές μέρες σε ένα πορνείο, περιμένοντας την ημέρα της επιχείρησης. Ο έρωτας για μια νεαρή πόρνη όμως καιροφυλαχτεί. Μια σπουδαία ταινία της Λίνας Βερτμίλερ, με τη θαυμάσια μουσική συνοδεία και τα τραγούδια του Νίνο Ρότα.
10th Poikovsky
Τη μεγαλύτερη επιτυχία της καριέρας του σημείωσε ο γκρανμέτρ Αλεξάντερ Μοτίλεβ κερδίζοντας το 10ο κλειστό διεθνές τουρνουά προς τιμήν του Ανατόλι Κάρποβ (συγκέντρωσε 7 βαθμούς σε 9 αγώνες – στο τελευταίο γύρο ήρθε ισόπαλος με τον Βιορέλ Μπολογκάν μετά από σκληρή μάχη). Ο ισχυρότερος παίκτης του τουρνουά, ο Αλεξέι Σίροβ , καταποντίστηκε συγκεντρώνοντας μόλις δυο βαθμούς.
Επίσημο site τουρνουά:
http://www.admoil.ru/chess2009/index_chess_2009.htm
Η κρίσιμη παρτίδα του 90υ γύρου:
Bologan 2690 - Motylev 2677, Russia 2009 (Petroff, C42)
1. e4 e5 2. Nf3 Nf6 3. Nxe5 d6 4. Nf3 Nxe4 5. Nc3 Nxc3 6. dxc3 Be7 7. Be3 Nc6 8. Qd2 Be6 9. O-O-O Qd7 10. Kb1 a6 11. h4 h6 12. Nd4 Nxd4 13. Bxd4 Rg8 14. c4 O-O-O 15. Qc3 g6 16. Be2 (16. g3 {Motylev-Belozerov, Dagomys 2008}) 16... h5 17. b3 Rge8 18. Qg3 d5 19. c5 Bf5 20. Rde1 Bf8 21. Qc3 Re6 22. Bd1 Rde8 23.Rxe6 Qxe6 24. f3 Bh6 25. Rg1 Bf4 26. g3 Be5 27. Re1 f6 28. f4 Bxd4 29. Rxe6 Bxc3 30. Rxe8+ Kd7 31. Rg8 Kc6 32. Rg7 Kxc5 33. Rxc7+ Kd4 34. Be2 b5 35. Rc6 Be1 36. Rxa6 Bxg3 37. Bxb5 Bxh4 38. a4 Ke3 39. a5 Be1 40. Ra8 Kxf4
41. a6 Bf2 42. Bc6 g5 43. Bxd5 h4 44. Kb2 h3 45. c4 Bd4+ 46. Ka3 g4 47. b4 g3 48. c5 g2 49. Rg8 Bg4 50. Rxg4+ Kxg4 51. a7 g1=Q 52. a8=Q h2 53. Kb3 Be5 54.Bh1 Qd1+ 55. Kc4 Qf1+ 56. Kb3 Qd1+ 57. Kc4 Qf1+ 58. Kb3 Qd1+ 59. Kc4 Qf1+1/2-1/2.
Μπορείτε να δείτε την παρτίδα εδώ
Δευτέρα 15 Ιουνίου 2009
Οι συνεντεύξεις Πρέντου και Φουγιαξή
Οι συνεντεύξεις του Κώστα Πρέντου και του Χάρη Φουγιαξή στην εκπομπή του Χρήστου Πιλάλη «Αναζητήσεις σε άσπρο-μαύρο» του Sentra FM υπάρχουν σε αρχείο στο ίντερνετ: http://rapidshare.com/files/244001267/SentraFM_13-06-2009.mp3 (πρωτοβουλία του Δημήτρη Σκυριανόγλου).
Σάββατο 13 Ιουνίου 2009
Όταν η καρδιά προστάζει
Κείμενο: «Καλοπροαίρετος»
Τον Νοέμβριο του 1988 διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη η 28η Σκακιστική Ολυμπιάδα. Δεν τη θυμάμαι για την ταυτόχρονη παρουσία των Κάρποβ και Κασπάροβ στην Εθνική Σοβιετικής Ενωσης. Δεν τη θυμάμαι για την ισοπαλία του Βασίλη Κοτρωνιά με το τρίτο, μετά τους Κ-Κ, κορυφαίο Ελο των αγώνων, Νάιτζελ Σορτ. Δεν τη θυμάμαι για τις ισοπαλίες της Μαρίνας Μακροπούλου με τα δύο κορυφαία Ελο των αγώνων, τη Ζούζα (τώρα Σούζαν) Πόλγκαρ και τη Μάγια Τσιμπουρντανίτζε.
Τη θυμάμαι για δύο λόγους.
Ο ένας είναι το πανέξυπνο βλέμμα μιας 16χρονης που είχα δει σε εφημερίδα της εποχής, ίσως στην «Πρώτη». (Η διοργάνωση δεν αξιώθηκε τηλεοπτικού χρόνου, είχε όμως ευρεία κάλυψη από πολλές εφημερίδες.) Η χαριτωμένη δεσποινίς ήταν και γερή παίκτρια : ΄Εκανε το τέταρτο καλύτερο ατομικό αποτέλεσμα στη σκακιέρα της, 71%, ενώ την ίδια χρονιά ήταν 3η Πρωταθλήτρια Ευρώπης στα κορίτσια μέχρι 16 ετών στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Η ομάδα της κατετάγη έκτη. Η ίδια το 1990 ήταν 3η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Νεανίδων και το 1991 2η.
Ο άλλος ήταν ένα συμβάν που ορισμένως έκρινε το χρυσό μετάλλιο στις γυναίκες. Μετά τον 10ο γύρο (η Ολυμπιάδα διαρκούσε 14), ο αρχηγός της εθνικής ΗΠΑ, ο 31χρονος IM Τζων Ντόναλντσον, και η δεύτερη σκακιέρα της Σοβιετικής Ένωσης, η 32χρονη WGM Έλενα Αχμιλόφσκαγια, εξαφανίστηκαν. Αποδείχτηκε ότι τέλεσαν πολιτικό γάμο στο δημαρχείο (κατ΄άλλους στο προξενείο των ΗΠΑ) της Θεσσαλονίκης. Επέστρεψαν στην αίθουσα αγώνων όταν ο 11ος γύρος είχε ήδη αρχίσει. Κατά σύμπτωση, εκείνη την ημέρα έπαιζαν ΗΠΑ – Σοβιετική Ενωση στις γυναίκες. Το ματς έληξε ισόπαλο. Στη συνέχεια ανεχώρησαν για τις ΗΠΑ. Είχαν γνωριστεί σε ένα τουρνουά στην Αβάνα τρία χρόνια πριν.
Με δεδομένο ότι ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ (το 1990 η Έλενα ξαναπαντρεύτηκε με τον ΙΜ Γκεόργκι Ορλώφ, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο· έκτοτε ζουν στο Σηάττλ, μαζί με την κόρη της από τον πρώτο της γάμο, η οποία μετανάστευσε αργότερα στις ΗΠΑ), κακές γλώσσες ψιθύρισαν ότι η Έλενα απλώς ξελόγιασε τον Τζων (δεν ήταν και δύσκολο : ήταν αρκούντως εντυπωσιακή γυναίκα) και τον χρησιμοποίησε για να αυτομολήσει στις ΗΠΑ.
Η Ελενα Αχμιλόφσκαγια το 1986.
Πηγή φωτογραφίας : New in Chess
Δεν ξέρω αν ευσταθεί. Αξιωματούχος του προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη είχε δηλώσει ότι η Έλενα δεν ζήτησε πολιτικό άσυλο, απλώς ταξίδεψε νόμιμα στις ΗΠΑ με το αμερικάνικο διαβατήριό της, που απέκτησε μετά τον γάμο της με τον Τζων. Αυτομολία σημαίνει εγκατάλειψη της χώρας για πολιτικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Είναι συζητήσιμο αν υφίσταντο τέτοιοι λόγοι στα τέλη του 1988. Οι Ρήγκαν και Γκορμπατσώφ κατέβαλλαν εκείνη την εποχή ειλικρινείς, και τελικά τελεσφόρες, προσπάθειες για τον τερματισμό του ψυχρού πολέμου· την προηγούμενη χρονιά είχαν μάλιστα υπογράψει και την ιστορική Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Ενδιάμεσου Βεληνεκούς INF, τερματίζοντας την «ισορροπία τρόμου» με τους αμερικανικούς Πέρσιγκ και Κρουζ από τη μια πλευρά και τους σοβιετικούς SS20 από την άλλη. Στην εποχή που ο Γκορμπατσώφ είχε υψώσει τα λάβαρα της Гласность (διαφάνεια) και της Перестройка (ανασυγκρότηση), ενόψει και επικείμενης νέας συνάντησης των δύο ηγετών, αν η Αχμιλόφσκαγια υπέβαλλε στις σοβιετικές αρχές αίτηση μετανάστευσης, πιθανότατα θα γινόταν αποδεκτό με συνοπτικές διαδικασίες.
Αντιπαρέρχομαι με βδελυγμία πεζές λεπτομέρειες όπως ότι η Έλενα μέχρι τον 10ο γύρο είχε 8.5/9, με απόδοση 2659!, και ότι η φυγή της πιθανότατα στέρησε τη Σοβιετική Ενωση από το χρυσό μετάλλιο, το οποίο πήρε τελικά η Ουγγαρία («Πολγκαρία»). Όπως είπε όταν πληροφορήθηκε το γεγονός η πρώτη σκακιέρα των ΗΠΑ στη διοργάνωση, Γιάσερ Σεϊράβαν, «Φυσικά και μάς πειράζει που χάνουμε τον αρχηγό της ομάδας μας, αλλά δεν μπορούσαμε να φανταστούμε καλύτερο λόγο γι΄αυτό». Επίσης, η σοβιετικής καταγωγής παίκτρια της εθνικής των ΗΠΑ Ίννα Ισραήλοβ, είπε ότι «Είναι αληθινή αγάπη· γάμος, όχι αυτομολία». Αυτό που έχει βάση είναι ότι, αν ο Τζων και η Έλενα είχαν καθυστερήσει τον γάμο και τη φυγή τους μέχρι το τέλος των αγώνων, μπορεί οι σοβιετικές αρχές να κωλυσιεργούσαν προβάλλοντας γραφειοκρατικά προσκόμματα.
Στη συνέχεια ακούστηκαν πολλά. Λέγεται ότι ο σοβιετικός γκρανμαίτρ Έντουαρντ Γκούφελντ επιχείρησε να επικοινωνήσει με τον Ντόναλντσον και να τον πείσει να επιστρέψει η Αχμιλόφσκαγια στη Θεσσαλονίκη ώστε να παίξει έστω στον τελευταίο κρίσιμο γύρο εναντίον της Ουγγαρίας, και παράλληλα να παραλάβει αυτοπροσώπως τα ομαδικό και ατομικό μετάλλιά της στις απονομές· στη συνέχεια θα ήταν ελεύθερη να πάει σε όποια χώρα επιθυμούσε. Ο πρόεδρος της Ζώνης των ΗΠΑ (οι ΗΠΑ είναι μόνες τους μία ζώνη στην ομαδοποίηση χωρών της FIDE) Άρνολντ Ντένκερ εξέφρασε την αποδοκιμασία του για τη φυγή του Τζων μεσούντων των αγώνων, λέγεται μάλιστα ότι ζήτησε να τιμωρηθεί από την Αμερικανική Σκακιστική Ομοσπονδία.
Σκάκι, μετάλλια, τιμωρίες : ελάχιστη σημασία είχαν εκείνη τη στιγμή αυτά για τον Τζων και την Έλενα· συνέβαιναν αλλού, άλλοτε, σε άλλους ανθρώπους.
Αφήνω τη φαντασία μου να ταξιδέψει. Φαντάζομαι τον Τζων, στο δωμάτιό του στο Electra Palace, όπου έχει καταλύσει η αμερικανική αποστολή, αντί να «στήνει» τους αντιπάλους των παικτών της ομάδας του για την επόμενη ημέρα, να μελετά κρυφά ρωσσικά επαναλαμβάνοντας φράσεις από κασέτα μεθόδου άνευ διδασκάλου ώστε να μπορεί να μιλά στην αγαπημένη του στη γλώσσα της. Φαντάζομαι την ΄Ελενα, στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης όπου έχει πάει δήθεν για να ψωνίσει αναμνηστικά, μακριά από το Mediterranean Palace όπου έχει καταλύσει η σοβιετική αποστολή, να διευθετεί με την Ίννα, που πρόθυμα έχει αναλάβει ρόλο μεσάζοντα, τις λεπτομέρειες των συναντήσεών της με τον Τζων. (Δεν μπορεί, η Ίννα πρέπει να είναι πρόσωπο-κλειδί στην ιστορία.)
Αυτομολία ή έρωτας λοιπόν;
Γιατί να μην ήταν απλά έρωτας που κορυφώθηκε με μια ρομαντική, παλιομοδίτικη αλληλοαπαγωγή; Γιατί να μην είναι μια ακόμα περίπτωση Κώστα Κεφαλογιάννη – Τασούλας Πετρακογιώργη; Εμπόδια διαφορών εθνότητας, γλώσσας, ηλικίας, κοινωνικής τάξης και όποια άλλα έχουν εμφυσηθεί στο ασυνείδητό μας, θρυμματίζονται μεμιάς όταν η καρδιά προστάζει.
Πηγές :
Αρθρο στους New York Times στις 27 Νοεμβρίου 1988
olimpbase.org, "the encyclopaedia of team chess"
chess-results.com (ο server του προγράμματος κληρώσεων Swiss-Manager)
Ιστορικό αρχείο Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας
Πρώτη δημοσίευση: 12 Νοεμβρίου 2007
Τον Νοέμβριο του 1988 διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη η 28η Σκακιστική Ολυμπιάδα. Δεν τη θυμάμαι για την ταυτόχρονη παρουσία των Κάρποβ και Κασπάροβ στην Εθνική Σοβιετικής Ενωσης. Δεν τη θυμάμαι για την ισοπαλία του Βασίλη Κοτρωνιά με το τρίτο, μετά τους Κ-Κ, κορυφαίο Ελο των αγώνων, Νάιτζελ Σορτ. Δεν τη θυμάμαι για τις ισοπαλίες της Μαρίνας Μακροπούλου με τα δύο κορυφαία Ελο των αγώνων, τη Ζούζα (τώρα Σούζαν) Πόλγκαρ και τη Μάγια Τσιμπουρντανίτζε.
Τη θυμάμαι για δύο λόγους.
Ο ένας είναι το πανέξυπνο βλέμμα μιας 16χρονης που είχα δει σε εφημερίδα της εποχής, ίσως στην «Πρώτη». (Η διοργάνωση δεν αξιώθηκε τηλεοπτικού χρόνου, είχε όμως ευρεία κάλυψη από πολλές εφημερίδες.) Η χαριτωμένη δεσποινίς ήταν και γερή παίκτρια : ΄Εκανε το τέταρτο καλύτερο ατομικό αποτέλεσμα στη σκακιέρα της, 71%, ενώ την ίδια χρονιά ήταν 3η Πρωταθλήτρια Ευρώπης στα κορίτσια μέχρι 16 ετών στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Η ομάδα της κατετάγη έκτη. Η ίδια το 1990 ήταν 3η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Νεανίδων και το 1991 2η.
Ο άλλος ήταν ένα συμβάν που ορισμένως έκρινε το χρυσό μετάλλιο στις γυναίκες. Μετά τον 10ο γύρο (η Ολυμπιάδα διαρκούσε 14), ο αρχηγός της εθνικής ΗΠΑ, ο 31χρονος IM Τζων Ντόναλντσον, και η δεύτερη σκακιέρα της Σοβιετικής Ένωσης, η 32χρονη WGM Έλενα Αχμιλόφσκαγια, εξαφανίστηκαν. Αποδείχτηκε ότι τέλεσαν πολιτικό γάμο στο δημαρχείο (κατ΄άλλους στο προξενείο των ΗΠΑ) της Θεσσαλονίκης. Επέστρεψαν στην αίθουσα αγώνων όταν ο 11ος γύρος είχε ήδη αρχίσει. Κατά σύμπτωση, εκείνη την ημέρα έπαιζαν ΗΠΑ – Σοβιετική Ενωση στις γυναίκες. Το ματς έληξε ισόπαλο. Στη συνέχεια ανεχώρησαν για τις ΗΠΑ. Είχαν γνωριστεί σε ένα τουρνουά στην Αβάνα τρία χρόνια πριν.
Με δεδομένο ότι ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ (το 1990 η Έλενα ξαναπαντρεύτηκε με τον ΙΜ Γκεόργκι Ορλώφ, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο· έκτοτε ζουν στο Σηάττλ, μαζί με την κόρη της από τον πρώτο της γάμο, η οποία μετανάστευσε αργότερα στις ΗΠΑ), κακές γλώσσες ψιθύρισαν ότι η Έλενα απλώς ξελόγιασε τον Τζων (δεν ήταν και δύσκολο : ήταν αρκούντως εντυπωσιακή γυναίκα) και τον χρησιμοποίησε για να αυτομολήσει στις ΗΠΑ.
Η Ελενα Αχμιλόφσκαγια το 1986.
Πηγή φωτογραφίας : New in Chess
Δεν ξέρω αν ευσταθεί. Αξιωματούχος του προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη είχε δηλώσει ότι η Έλενα δεν ζήτησε πολιτικό άσυλο, απλώς ταξίδεψε νόμιμα στις ΗΠΑ με το αμερικάνικο διαβατήριό της, που απέκτησε μετά τον γάμο της με τον Τζων. Αυτομολία σημαίνει εγκατάλειψη της χώρας για πολιτικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Είναι συζητήσιμο αν υφίσταντο τέτοιοι λόγοι στα τέλη του 1988. Οι Ρήγκαν και Γκορμπατσώφ κατέβαλλαν εκείνη την εποχή ειλικρινείς, και τελικά τελεσφόρες, προσπάθειες για τον τερματισμό του ψυχρού πολέμου· την προηγούμενη χρονιά είχαν μάλιστα υπογράψει και την ιστορική Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Ενδιάμεσου Βεληνεκούς INF, τερματίζοντας την «ισορροπία τρόμου» με τους αμερικανικούς Πέρσιγκ και Κρουζ από τη μια πλευρά και τους σοβιετικούς SS20 από την άλλη. Στην εποχή που ο Γκορμπατσώφ είχε υψώσει τα λάβαρα της Гласность (διαφάνεια) και της Перестройка (ανασυγκρότηση), ενόψει και επικείμενης νέας συνάντησης των δύο ηγετών, αν η Αχμιλόφσκαγια υπέβαλλε στις σοβιετικές αρχές αίτηση μετανάστευσης, πιθανότατα θα γινόταν αποδεκτό με συνοπτικές διαδικασίες.
Αντιπαρέρχομαι με βδελυγμία πεζές λεπτομέρειες όπως ότι η Έλενα μέχρι τον 10ο γύρο είχε 8.5/9, με απόδοση 2659!, και ότι η φυγή της πιθανότατα στέρησε τη Σοβιετική Ενωση από το χρυσό μετάλλιο, το οποίο πήρε τελικά η Ουγγαρία («Πολγκαρία»). Όπως είπε όταν πληροφορήθηκε το γεγονός η πρώτη σκακιέρα των ΗΠΑ στη διοργάνωση, Γιάσερ Σεϊράβαν, «Φυσικά και μάς πειράζει που χάνουμε τον αρχηγό της ομάδας μας, αλλά δεν μπορούσαμε να φανταστούμε καλύτερο λόγο γι΄αυτό». Επίσης, η σοβιετικής καταγωγής παίκτρια της εθνικής των ΗΠΑ Ίννα Ισραήλοβ, είπε ότι «Είναι αληθινή αγάπη· γάμος, όχι αυτομολία». Αυτό που έχει βάση είναι ότι, αν ο Τζων και η Έλενα είχαν καθυστερήσει τον γάμο και τη φυγή τους μέχρι το τέλος των αγώνων, μπορεί οι σοβιετικές αρχές να κωλυσιεργούσαν προβάλλοντας γραφειοκρατικά προσκόμματα.
Στη συνέχεια ακούστηκαν πολλά. Λέγεται ότι ο σοβιετικός γκρανμαίτρ Έντουαρντ Γκούφελντ επιχείρησε να επικοινωνήσει με τον Ντόναλντσον και να τον πείσει να επιστρέψει η Αχμιλόφσκαγια στη Θεσσαλονίκη ώστε να παίξει έστω στον τελευταίο κρίσιμο γύρο εναντίον της Ουγγαρίας, και παράλληλα να παραλάβει αυτοπροσώπως τα ομαδικό και ατομικό μετάλλιά της στις απονομές· στη συνέχεια θα ήταν ελεύθερη να πάει σε όποια χώρα επιθυμούσε. Ο πρόεδρος της Ζώνης των ΗΠΑ (οι ΗΠΑ είναι μόνες τους μία ζώνη στην ομαδοποίηση χωρών της FIDE) Άρνολντ Ντένκερ εξέφρασε την αποδοκιμασία του για τη φυγή του Τζων μεσούντων των αγώνων, λέγεται μάλιστα ότι ζήτησε να τιμωρηθεί από την Αμερικανική Σκακιστική Ομοσπονδία.
Σκάκι, μετάλλια, τιμωρίες : ελάχιστη σημασία είχαν εκείνη τη στιγμή αυτά για τον Τζων και την Έλενα· συνέβαιναν αλλού, άλλοτε, σε άλλους ανθρώπους.
Αφήνω τη φαντασία μου να ταξιδέψει. Φαντάζομαι τον Τζων, στο δωμάτιό του στο Electra Palace, όπου έχει καταλύσει η αμερικανική αποστολή, αντί να «στήνει» τους αντιπάλους των παικτών της ομάδας του για την επόμενη ημέρα, να μελετά κρυφά ρωσσικά επαναλαμβάνοντας φράσεις από κασέτα μεθόδου άνευ διδασκάλου ώστε να μπορεί να μιλά στην αγαπημένη του στη γλώσσα της. Φαντάζομαι την ΄Ελενα, στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης όπου έχει πάει δήθεν για να ψωνίσει αναμνηστικά, μακριά από το Mediterranean Palace όπου έχει καταλύσει η σοβιετική αποστολή, να διευθετεί με την Ίννα, που πρόθυμα έχει αναλάβει ρόλο μεσάζοντα, τις λεπτομέρειες των συναντήσεών της με τον Τζων. (Δεν μπορεί, η Ίννα πρέπει να είναι πρόσωπο-κλειδί στην ιστορία.)
Αυτομολία ή έρωτας λοιπόν;
Γιατί να μην ήταν απλά έρωτας που κορυφώθηκε με μια ρομαντική, παλιομοδίτικη αλληλοαπαγωγή; Γιατί να μην είναι μια ακόμα περίπτωση Κώστα Κεφαλογιάννη – Τασούλας Πετρακογιώργη; Εμπόδια διαφορών εθνότητας, γλώσσας, ηλικίας, κοινωνικής τάξης και όποια άλλα έχουν εμφυσηθεί στο ασυνείδητό μας, θρυμματίζονται μεμιάς όταν η καρδιά προστάζει.
Πηγές :
Αρθρο στους New York Times στις 27 Νοεμβρίου 1988
olimpbase.org, "the encyclopaedia of team chess"
chess-results.com (ο server του προγράμματος κληρώσεων Swiss-Manager)
Ιστορικό αρχείο Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας
Πρώτη δημοσίευση: 12 Νοεμβρίου 2007
Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009
Η μεγάλη απόδραση των 11
Σκάκι στην αξιοπρόσεκτη πολεμική ταινία ...ποδοσφαιρικής δράσης, που κινείται με επιτυχία στα χνάρια της φημισμένης υπερπαραγωγής «Η Μεγάλη Απόδραση» του Τζον Στάρτζες. Το φιλμ φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή του «γερόλυκου» Τζον Χιούστον διαθέτοντας ένα έξοχο επιτελείο ηθοποιών, αλλά και θρυλικών αστέρων του ποδοσφαίρου. Πρωταγωνιστούν ο Σιλβέστερ Σταλόνε, ο φλεγματικός Μάικλ Κέιν, ο έξοχος Μαξ Φον Σίντοφ, αλλά και οι θρύλοι του ποδοσφαίρου Πελέ, Μπόμπι Μουρ και Αρντίλες.
ΥΠΟΘΕΣΗ: Ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, "φιλοξενεί" μερικούς από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές του κόσμου. Ένας αξιωματικός των Ναζί θέλει να οργανώσει αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ των κρατουμένων και μιας γερμανικής ομάδας, στα πλαίσια της ναζιστικής προπαγάνδας. Οι κρατούμενοι, όμως, βλέπουν σ' αυτόν τον αγώνα τη μοναδική ευκαιρία τους να αποδράσουν.
(από το dvd της ταινίας)
Τρίτη 9 Ιουνίου 2009
Εικόνες
Δευτέρα 8 Ιουνίου 2009
Αδελφή και αυτόχειρας
Είμαι ένας απλός συγγραφέας. Δεν είμαι ούτε κοινωνιολόγος ούτε ανθρωπολόγος ούτε δημοσιογράφος ούτε πολιτικός. Είμαι συγγραφέας και τίποτε άλλο. Και ένας συγγραφέας το μόνο που κάνει είναι να διηγείται ιστορίες, που του φαίνονται ενδιαφέρουσες, τρομακτικές, ανατριχιαστικές, τρελές ή οτιδήποτε άλλο. Εμένα τουλάχιστον αυτό με ενδιαφέρει, να διηγούμαι δυνατές ιστορίες που αποκαλύπτουν τη σκοτεινή και άγρια πλευρά της ζωής. Τις σαχλαμάρες τις αφήνω για χλιαρούς συγγραφείς που ζουν τις βαρετές ζωές τους σε πλούσιες και ήσυχες χώρες. Η ζωή μου και η ζωή των γειτόνων μου στην Αβάνα είναι πολύ έντονη, πάντα στο χείλος της αβύσσου. Για τι άλλο να γράψω λοιπόν; Για έναν υπαλληλάκο που βαριέται, δουλεύει σε μια τράπεζα, πηγαίνει στον ψυχαναλυτή του μία φορά τη βδομάδα και έχει προβλήματα ανικανότητας τις δύο και μόνο φορές στη ζωή του που κοιμήθηκε με γυναίκα; Δεν νομίζω.
Xτύπησε το τηλέφωνο και μου είπαν ότι ο Αουρέλιο αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει και ήταν αναίσθητος στην αίθουσα εντατικής θεραπείας στα Επείγοντα Περιστατικά του νοσοκομείου. Είναι κοντά στο σπίτι μου. Πήγα με τα πόδια. Στο δρόμο κουρδίστηκα: «Καλά θα κάνει να είναι αναίσθητος» σκέφτηκα «γιατί αν μπορεί να μιλήσει, θα τον κράξω από πούστη μέχρι ό,τι μού ’ρθει. Γιατί ρε γαμώτο πάει και σκοτώνεται, χωρίς να ψάξει να βρει έναν άνθρωπο; Χωρίς να ξεφορτώσει λίγη αδρεναλίνη; Γαμώ τη μάνα του! Ό,τι και να ’ναι, λύνεται με ένα μπουκάλι ρούμι και με το να ξεφορτώσεις σε κάποιον: σε μια γυναίκα, στο Θεό, σ’ ένα φίλο».
Στην είσοδο του νοσοκομείου συνάντησα τον ανιψιό του. Μου φάνηκε πως ήταν αναστατωμένος επειδή ο Αουρέλιο είχε μόλις πεθάνει. Δεν ήξερε τίποτα. Και δεν τον ενδιέφερε να μάθει. Έψαξα τους γιατρούς. Δεν ήθελαν να μου μιλήσουν. Είχα αρχίσει να τα παίρνω, όταν μια νοσοκόμα –μουλάτα, νεαρή, συμπαθητική, αλλά στις κακές της– μου διάβασε μερικές γραμμές από το ιστορικό του ασθενούς και με ρώτησε:
«Σας είναι κάτι;»
«Φίλος».
«Ααα».
Διέκρινα ένα κοροϊδευτικό ύφος στο «ααα» και, σε συνδυασμό με τα νεύρα μου λόγω της κακής αντιμετώπισης, σάλταρα:
«Άκου να σου πω, δεν είμαι ούτε πούστης ούτε τίποτα. Τι θα πει “ααα” και μαλακίες;»
«Έι, ψυχραιμία, δεν τα ’χω μαζί σου!»
«Καλά. Άντε τώρα, πες μου τίποτα».
«Ήταν μια απόπειρα αυτοκτονίας με ένα κοκτέιλ από ηρεμιστικά και καταπραϋντικά χάπια. Και επιπλέον ενδοφλέβια εισαγωγή αέρα. Του κάναμε πλύση στομάχου και εντέρων και τώρα είναι στην Εντατική με γενικευμένη μόλυνση. Και ξέρεις γιατί σου είπα “ααα”; Γιατί έτσι σκοτώνονται οι πούστηδες. Που θέλουν να σκοτωθούν, αλλά δεν έχουν τα… Οι άντρες ρίχνουν μία μ’ ένα όπλο, κρεμιούνται ή πέφτουν από το μπαλκόνι… Γι’ αυτό προσευχήσου για το φι-λα-ρά-κο σου».
Μου γύρισε την πλάτη κι έφυγε κοροϊδευτικά, κουνώντας υπερβολικά τον κώλο της στα μούτρα μου. Αλλά δεν μπορούσα να το βουλώσω μπροστά σε μια τέτοια πρόκληση:
«Τι ωραίο κωλαράκι για να σ’ το γεμίσω με τα χύσια μου, κοριτσάρα!»
Γύρισε, ακόμα πιο κοροϊδευτικά:
«Ναι. Φαίνεται ότι μόνο κώλους γουστάρεις… α-γο-ρά-κι».
«Άμα σε περιλάβω όμως εσένα, θα σου δείξω εγώ τι έχω να σου κάνω κι από μπρος κι από πίσω».
Φαίνεται πως το τελευταίο δεν το άκουσε γιατί δεν μου απάντησε και συνέχισε το προκλητικό της κούνημα μέχρι το τέλος του διαδρόμου, επιστρέφοντας στην Εντατική. Όταν έφτασε στο τέλος, κοντοστάθηκε και μου φώναξε:
«Α, φιλαράκο, οι πληροφορίες για τους συγγενείς είναι στις έξι. Μην ξανάρθεις εκτός ωραρίου».
Πήγαινα κάθε μέρα στις έξι το απόγευμα. Ανάκτησε τις αισθήσεις του. Δύο μέρες αργότερα μεταφέρθηκε σε απλό δωμάτιο. Εξακολουθούσε να έχει τη γενικευμένη μόλυνση, πολύ σοβαρή, αλλά μπορούσε να δεχτεί επισκέψεις. Έκαναν βάρδιες όλη την ημέρα η ετεροθαλής αδερφή του, ο απαθής ανιψιός και ο άντρας της ετεροθαλούς αδερφής. Δεν μπορούσαν να τον αφήσουν μόνο. Μόλις δύο νοσοκόμες ήταν υπεύθυνες για ένα θάλαμο με είκοσι πέντε ασθενείς. Τη δεύτερη μέρα προσφέρθηκα κι εγώ, για να του κάνω και παρέα, αλλά εκείνοι με είχαν ήδη προλάβει και είχαν αποφασίσει να μείνω όλη τη νύχτα.
Ήταν υπερβολικά αδύναμος. Δεν μπορούσε να κουνήσει ούτε το χέρι του και του έδιναν οξυγόνο από τη μύτη.
Ο άντρας της ετεροθαλούς αδερφής μού είχε πει ότι τον τελευταίο καιρό ζούσε κλεισμένος μέσα στο σπίτι κι έδιωχνε τους πάντες. Δεν άνοιγε την πόρτα σε κανέναν. Κάθε μέρα κρυβόταν όλο και περισσότερο από τον κόσμο. «Ήταν δύσκολο να κάνουμε κάτι γι’ αυτόν. Πήγαινα να τον δω καμιά φορά, αλλά ούτε καν μου άνοιγε την πόρτα. Πιστεύω ότι είχε γίνει παρανοϊκός» μου είπε.
Ο Αουρέλιο ήταν μοναχικός. Ο πατέρας του ήταν τορναδόρος μετάλλων. Ήταν ένας τύπος βαρετός, ρουτινιάρης, μονότονος. Ένας τσιγκούνης που μετρούσε τα πάντα με ακρίβεια. Η μάνα του ήταν μια βασανισμένη και σπάταλη πιανίστρια, που ζούσε στον κόσμο της, αιωρούμενη ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. Ο πατέρας τού έδινε σφαλιάρες και η μητέρα γλυκά. Και ο Αουρέλιο είχε λίγο από τον καθέναν τους. Ήταν ο μισός τσιγκούνης κι ο άλλος μισός σπάταλος, μισός τρελός και μισός ρουτινιάρης, μισός άντρας και μισός γυναίκα. Είχαμε γνωριστεί στο λύκειο και πάντα υποψιαζόμουνα ότι ήταν πούστης, αν και έμοιαζε μάλλον απαθής σε σχέση με το σεξ.
Μια φορά πίναμε μπίρες σε μια παραλία κοντά στο σπίτι του. Είχαμε αρχίσει να κάνουμε κεφάλι και δύο κοπέλες, μόνες, μας είχαν κοιτάξει μια δυο φορές κι εγώ πήρα φόρα:
«Πάμε να την πέσουμε σ’ εκείνα τα δύο κοριτσάκια, μεγάλε, έλα φύγαμε!»
Αλλά με τράβηξε από το μπράτσο:
«Όχι. Όχι. Εδώ θα μείνουμε».
«Έλα ρε, είσαι με τα καλά σου; Πούστης είσαι, πίπες παίρνεις, τι ζόρι τραβάς;»
«Είμαι πούστης, παίρνω πίπες και δεν τραβάω κανένα ζόρι. Εσύ πάλι; Είσαι αληθινός άντρας ή το παίζεις άντρας;»
«Ώπα, ώπα, τι τρέχει, ρε συ; Τι διάολο σου συμβαίνει;»
«Ναι, το πιθανότερο είναι ότι γουστάρεις τις πούτσες των μαύρων και μ’ έχεις κουράσει που μου το παίζεις μια ζωή σκληρός».
«Ώχου, χέσε με, Αουρέλιο».
Έχασα την αίσθηση του χιούμορ. Εκείνος –σαν καλός πούστης– ένιωσε προσβεβλημένος και έφυγε από την παραλία. Εγώ έφυγα με τις κοπελίτσες. Τελικά, ούτε που θυμάμαι τι έγινε μετά. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι ο Αουρέλιο κι εγώ πάψαμε να βλεπόμαστε για κάποια χρόνια. Ένα απόγευμα σκέφτηκα ότι εμένα δεν με ενδιαφέρει αν ο τύπος είναι πούστης ή όχι. Ας κάνει ότι θέλει με τον κώλο του. Στην τελική, ήμασταν φίλοι από παιδιά και ο αγενής ήμουν εγώ. Έτσι, βούτηξα ένα μπουκάλι ρούμι και πήγα στο σπίτι του με σκοπό τη συμφιλίωση. Δεν ξέρω πώς το βλέπουν αυτό οι Εσκιμώοι. Αλλά ένα αρσενικό της Καραϊβικής, νεαρός και επιβήτορας, διακινδυνεύει το κύρος του γαμιά αν έχει ένα φίλο πούστη. Ε, λοιπόν, ποτέ δεν με ενδιέφερε η γνώμη των υπολοίπων. Και τις λίγες φορές που τις έλαβα υπόψη γαμήθηκα, έσφαλα και στο τέλος αναγκάστηκα να τα παρατήσω όλα και να αλλάξω πορεία.
Κι έτσι πήγα. Τον χαιρέτησα. Δεν ζήτησα συγγνώμη. Ανοίξαμε το μπουκάλι. Ο πατέρας κι η μάνα του είχαν πεθάνει. Είχε παντρευτεί πριν από τρία χρόνια. Μου σύστησε τη Λίνα, τη γυναίκα του. Άλλη ιστορία πάλι αυτή: Τα είχαν στο λύκειο, φουλ ερωτευμένοι και έφηβοι, αλλά η οικογένειά της την πίεζε, λέγοντάς της ότι ο Αουρέλιο ήταν πούστης, πιανίστας, αδύνατος, άσχημος, καμπούρης, μεταξύ άλλων ελαττωμάτων. Εκείνη τον άφησε και παντρεύτηκε με έναν τύπο που ήταν το άκρως αντίθετο. Έκαναν δυο παιδιά κι εκείνος την απάτησε με όσες γυναίκες μπόρεσε, μέχρι που εκείνη δεν άντεξε άλλο και πήρε διαζύγιο. Τότε άρχισε ξανά το ειδύλλιο ανάμεσα στον Αουρέλιο, πιανίστα, καταρτισμένο μουσικό, και τη Λίνα, σοπράνο. Είχαν πια και οι δύο πατήσει τα τριάντα. Ο Αουρέλιο είχε αποβάλει εκείνο το ύφος δαρμένου σκύλου που είχε πάντα. Τώρα ήταν αφοσιωμένος με πάθος στη γυναίκα του. Βλεπόμασταν συχνά και για πρώτη φορά μιλούσαμε άνετα για το σεξ, έπειτα από είκοσι χρόνια φιλίας. Μου διηγιόταν ότι τη γαμούσε στη γωνία του κρεβατιού, στην ντουζιέρα, στην κουζίνα, σε όλες τις πιθανές στάσεις. Μια φορά μου έδειξε το Ananga Ranga, που έχει μερικές στάσεις υπερβολικά παράξενες για όποιον δεν είναι ινδουιστής.
Δεν τη γαμούσε μόνο με τρέλα. Της είχε επίσης –και κυρίως– φτιάξει ολόκληρο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Της μάθαινε να τραγουδάει στα ιταλικά, τα γερμανικά και τα γαλλικά. Ζούσε για κείνη. Δεν έκαναν παιδιά. Κατάφερε να σπάσει ό,τι είχε απομείνει από την αδερφική αγάπη με την ετεροθαλή αδερφή του – κόρη από προηγούμενο γάμο του πατέρα του. Έγινε ακόμα πιο μοναχικός. Συγκεντρώθηκε στη Λίνα και τα ’παιξε όλα σε αυτό το χαρτί. Ο γάμος κράτησε εννιά χρόνια. Εκείνη του έδωσε σεξ και χαμογελάκια. Σε αντάλλαγμα εκείνος τη μετέτρεψε σε καλλιτέχνη.
Το τελευταίο διάστημα εκείνη τριγυρνούσε εδώ κι εκεί, σχεδόν συνέχεια ήταν σε περιοδείες. Σε άλλες πόλεις, σε άλλες χώρες. Κι ο Αουρέλιο κάθε μέρα και πιο μοναχικός. Εκείνη λαμπερή, χαρούμενη και ανέμελη. Εκείνος επισκιασμένος και βουλιαγμένος στην κατάθλιψη. Να αναμασά την αποτυχία. Νομίζω ότι του άρεσε να μηρυκάζει την αποτυχία και τη μοναξιά και δεν κουνούσε ούτε το μικρό του δαχτυλάκι για να τους δώσει μια και να τα στείλει όλα στο διάολο και να βγει από το σκοτάδι.
Τώρα ήταν σ’ εκείνο το κρεβάτι, με σωληνάκια παροχής οξυγόνου στη μύτη και βελόνες από ορούς να του τρυπάνε τις φλέβες. Πολύ ανήσυχος, υπερβολικά εξασθενημένος από τη μόλυνση που εξαπλωνόταν σε όλο του τον οργανισμό και παράλληλα αντιστεκόταν σε κάθε συνδυασμό αντιβιοτικών. Εγώ τα τελευταία χρόνια περιφερόμουν, γενικώς, και είχαμε να ιδωθούμε πολύ καιρό. Δύο, ίσως τρία χρόνια.
Άνοιξε λίγο τα μάτια. Είδε ότι ήμουν εκεί και προσπάθησε να μου χαμογελάσει. Άρχισε να μου μιλάει πολύ σιγά. Πλησίασα για να τον ακούσω. Ο θάλαμος ήταν σχεδόν ολοσκότεινος και είχε ησυχία. Πότε πότε έμπαινε κάποια νοσοκόμα, άναβε ένα φως και μοίραζε φάρμακα σε ορισμένους ασθενείς. Έπειτα όλα ήταν ήρεμα και πάλι.
«Νομίζω ότι πεθαίνω, Πέδρο».
«Όχι, όχι. Μην το λες αυτό, γιατί δεν είναι έτσι. Ξεκουράσου. Δεν νυστάζεις;»
«Όχι. Αυτό που ήθελα ήταν να κάνω μια καινούργια αρχή. Μερικές φορές πιστεύω ότι θα πεθάνω, αλλά κατά βάθος νομίζω πως όχι. Πως μπορώ να κάνω μια καινούργια αρχή. Αν η Λίνα επιστρέψει από την Ισπανία, ίσως μπορούμε να ξεκινήσουμε από την αρχή».
«Η Λίνα είναι στην Ισπανία;»
«Ναι. Μου το είπε χτες η αδερφή μου. Κάνει περιοδεία στην Ιταλία και την Ισπανία. Και έφυγε. Με άφησε αναίσθητο και έφυγε. Έπρεπε να το κάνει, Πέδρο. Εγώ την καταλαβαίνω. Αν αφήσει τη θέση κενή, θα την κάνουν αμέσως στην άκρη. Αααχ, πόσο την αγαπάω. Είναι ό,τι έχω στη ζωή».
«Πώς μπορείς και το λες αυτό; Και γιατί έφυγε για την Ευρώπη και σε άφησε να πεθαίνεις, παλικάρι μου; Μην είσαι μαλάκας!»
«Επειδή… ήταν πολύ δύσκολο για κείνην».
«Τι ήταν πολύ δύσκολο;»
Ο Αουρέλιο ανέπνευσε βαθιά κάμποσες φορές και άρχισε να κλαίει. Έτρεχαν τα δάκρυά του. Τον άφησα να κλάψει για λίγο. Έκλαιγε με αναφιλητά και οι μύξες του έφραζαν τα σωληνάκια για το οξυγόνο που είχε στη μύτη.
«Άκου να σου πω, σύνελθε. Μην κλαις άλλο, συγκρατήσου. Τα σωληνάκια αρχίζουν να βουλώνουν και θα πεθάνεις, γαμώ το κέρατό μου. Συγκρατήσου, συγκρατήσου».
«Είμαι ένας σκατόπουστας, Πέδρο Χουάν».
«Πώς σου ήρθε τώρα αυτό; Άσ’ τα αυτά».
«Το πρόβλημα ήταν ότι ερωτεύτηκα ένα αγόρι, έναν τενόρο που κάνει ντουέτο με τη Λίνα. Δεν μπόρεσα να συγκρατηθώ, είναι ένας Άδωνις. Μου άρεσε υπερβολικά και πήγα μαζί του τρεις φορές. Κάναμε τα πάντα. Είναι είκοσι φορές πιο πούστης από μένα! Αλλά της το είπε».
«Πώς; Της το είπε;»
«Ναι. Δεν ξέρω γιατί. Της το είπε. Κάναμε πρόβα και οι τρεις στο σπίτι, γύρω από το πιάνο, και ξαφνικά το παλιοπουστρόνι άρχισε να ουρλιάζει, υστερικά. Της είπε ότι του ρίχτηκα για να τον φιλήσω και να του πιάσω τον πούτσο. Παρίστανε τον βιασμένο και με παρουσίασε ως βιαστή. Αυτό είναι αδύνατο, γιατί εκείνος κάνει βάρη και είναι σαν τον Τσαρλς Άτλας, ένα μάτσο μούσκουλα».
«Ακόμα κι έτσι. Δεν έπιασες ένα παλούκι να του ανοίξεις το κεφάλι;»
«Όχι, εγώ αναστατώθηκα τόσο που έβαλα τα κλάματα. Επιπλέον, η Λίνα δεν μου έδωσε χρόνο για το παραμικρό. Μου έκανε τέτοια σκηνή που μας άκουσαν οι γείτονες. Μου φώναζε ότι εκείνη το υποψιαζόταν πάντα και ότι με σιχαινόταν. Μου το επανέλαβε πολλές φορές. Ότι με σιχαίνεται. Και βγήκε από το σπίτι ωρυόμενη ότι πάει να βρει ένα δικηγόρο για να χωρίσει. Ότι θα πήγαινε ελεύθερη στην Ευρώπη. Όταν έμεινα μόνος σε αυτή την τόσο μεγάλη σπιταρόνα, με έπιασε τέτοια θλίψη και στενοχωρήθηκα τόσο πολύ που θα μάθαινε όλος ο κόσμος…»
«Και τι σε νοιάζει εσένα ο κόσμος, Αουρέλιο; Η ζωή σου είναι δική σου».
«Όχι, όχι!»
«Και τότε δηλητηριάστηκες;»
«Όχι. Όλα αυτά έγιναν το μεσημέρι. Το βράδυ δεν είχε επιστρέψει ακόμη. Κι εγώ δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι. Δεν είχα τη δύναμη να κουνηθώ από την πολυθρόνα. Τότε μάζεψα όλα τα χάπια που βρήκα στο σπίτι και τα πήρα και έβαλα αέρα στις φλέβες μου με μια σύριγγα και άρχισα να μαστιγώνομαι στην πλάτη με μια ζώνη. Θα προτιμούσα να έχω ένα μαστίγιο για να με διαλύσω. Ήθελα να γίνω κομμάτια. Να με διαμελίσω. Δεν θέλω ούτε να το θυμάμαι. Ήμουν εκτός εαυτού».
«Έλα, ηρέμησε τώρα».
«Χρειάζομαι να γυρίσει η Λίνα. Ίσως μπορούμε να ξεκινήσουμε από την αρχή. Μου αρέσει πολύ, Πέδρο Χουάν, μου αρέσει πολύ. Δεν ξέρω γιατί στο καλό έπρεπε να ερωτευτώ εκείνο τον τύπο γαμώτο! Το βρομοπροδότη! Τον ξεδιάντροπο!»
Όλα αυτά μου τα είπε κλαίγοντας με αναφιλητά. Δεν μπορούσε καλά καλά να μιλήσει. Παραληρούσε. Έπειτα έμεινε υπερβολικά ήρεμος, με τα μάτια κλειστά. Κάλεσα τη νοσοκόμα. Ήταν αναίσθητος και πάλι. Εκείνη πήρε το σφυγμό του και έφυγε τρέχοντας για να βρει φορείο. Τον μετέφεραν και πάλι στην Εντατική. Μόλις μπήκαν μαζί του, με σταμάτησαν στην πόρτα:
«Περιμένετε εδώ! Δεν μπορείτε να μπείτε μέσα».
Άκουσα ανθρώπους να τρέχουν εκεί μέσα και κάποιος, τρομαγμένος, φώναζε:
«Τον χάνουμε, τον χάνουμε! Έναν απινιδωτή! Πού είναι ο απινιδωτής;»
Δεν κρατήθηκα άλλο και έβαλα τα κλάματα σαν μικρό παιδί. Μια γυναίκα με πλησίασε, με έπιασε από τον ώμο και μου είπε: «Πρέπει να φανείς δυνατός, γιε μου, πιστεύεις;». Γύρισα και την κοίταξα οργισμένος. Νομίζω ότι κρατούσε στο χέρι της ένα ροζάριο και τη Βίβλο:
«Τι δυνατός και αρχίδια, κυρά μου! Άντε στο διάολο κι άσε με στην ησυχία μου!».
***Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες: «Η βρόμικη τριλογία της Αβάνας» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη)
Στην είσοδο του νοσοκομείου συνάντησα τον ανιψιό του. Μου φάνηκε πως ήταν αναστατωμένος επειδή ο Αουρέλιο είχε μόλις πεθάνει. Δεν ήξερε τίποτα. Και δεν τον ενδιέφερε να μάθει. Έψαξα τους γιατρούς. Δεν ήθελαν να μου μιλήσουν. Είχα αρχίσει να τα παίρνω, όταν μια νοσοκόμα –μουλάτα, νεαρή, συμπαθητική, αλλά στις κακές της– μου διάβασε μερικές γραμμές από το ιστορικό του ασθενούς και με ρώτησε:
«Σας είναι κάτι;»
«Φίλος».
«Ααα».
Διέκρινα ένα κοροϊδευτικό ύφος στο «ααα» και, σε συνδυασμό με τα νεύρα μου λόγω της κακής αντιμετώπισης, σάλταρα:
«Άκου να σου πω, δεν είμαι ούτε πούστης ούτε τίποτα. Τι θα πει “ααα” και μαλακίες;»
«Έι, ψυχραιμία, δεν τα ’χω μαζί σου!»
«Καλά. Άντε τώρα, πες μου τίποτα».
«Ήταν μια απόπειρα αυτοκτονίας με ένα κοκτέιλ από ηρεμιστικά και καταπραϋντικά χάπια. Και επιπλέον ενδοφλέβια εισαγωγή αέρα. Του κάναμε πλύση στομάχου και εντέρων και τώρα είναι στην Εντατική με γενικευμένη μόλυνση. Και ξέρεις γιατί σου είπα “ααα”; Γιατί έτσι σκοτώνονται οι πούστηδες. Που θέλουν να σκοτωθούν, αλλά δεν έχουν τα… Οι άντρες ρίχνουν μία μ’ ένα όπλο, κρεμιούνται ή πέφτουν από το μπαλκόνι… Γι’ αυτό προσευχήσου για το φι-λα-ρά-κο σου».
Μου γύρισε την πλάτη κι έφυγε κοροϊδευτικά, κουνώντας υπερβολικά τον κώλο της στα μούτρα μου. Αλλά δεν μπορούσα να το βουλώσω μπροστά σε μια τέτοια πρόκληση:
«Τι ωραίο κωλαράκι για να σ’ το γεμίσω με τα χύσια μου, κοριτσάρα!»
Γύρισε, ακόμα πιο κοροϊδευτικά:
«Ναι. Φαίνεται ότι μόνο κώλους γουστάρεις… α-γο-ρά-κι».
«Άμα σε περιλάβω όμως εσένα, θα σου δείξω εγώ τι έχω να σου κάνω κι από μπρος κι από πίσω».
Φαίνεται πως το τελευταίο δεν το άκουσε γιατί δεν μου απάντησε και συνέχισε το προκλητικό της κούνημα μέχρι το τέλος του διαδρόμου, επιστρέφοντας στην Εντατική. Όταν έφτασε στο τέλος, κοντοστάθηκε και μου φώναξε:
«Α, φιλαράκο, οι πληροφορίες για τους συγγενείς είναι στις έξι. Μην ξανάρθεις εκτός ωραρίου».
Πήγαινα κάθε μέρα στις έξι το απόγευμα. Ανάκτησε τις αισθήσεις του. Δύο μέρες αργότερα μεταφέρθηκε σε απλό δωμάτιο. Εξακολουθούσε να έχει τη γενικευμένη μόλυνση, πολύ σοβαρή, αλλά μπορούσε να δεχτεί επισκέψεις. Έκαναν βάρδιες όλη την ημέρα η ετεροθαλής αδερφή του, ο απαθής ανιψιός και ο άντρας της ετεροθαλούς αδερφής. Δεν μπορούσαν να τον αφήσουν μόνο. Μόλις δύο νοσοκόμες ήταν υπεύθυνες για ένα θάλαμο με είκοσι πέντε ασθενείς. Τη δεύτερη μέρα προσφέρθηκα κι εγώ, για να του κάνω και παρέα, αλλά εκείνοι με είχαν ήδη προλάβει και είχαν αποφασίσει να μείνω όλη τη νύχτα.
Ήταν υπερβολικά αδύναμος. Δεν μπορούσε να κουνήσει ούτε το χέρι του και του έδιναν οξυγόνο από τη μύτη.
Ο άντρας της ετεροθαλούς αδερφής μού είχε πει ότι τον τελευταίο καιρό ζούσε κλεισμένος μέσα στο σπίτι κι έδιωχνε τους πάντες. Δεν άνοιγε την πόρτα σε κανέναν. Κάθε μέρα κρυβόταν όλο και περισσότερο από τον κόσμο. «Ήταν δύσκολο να κάνουμε κάτι γι’ αυτόν. Πήγαινα να τον δω καμιά φορά, αλλά ούτε καν μου άνοιγε την πόρτα. Πιστεύω ότι είχε γίνει παρανοϊκός» μου είπε.
Ο Αουρέλιο ήταν μοναχικός. Ο πατέρας του ήταν τορναδόρος μετάλλων. Ήταν ένας τύπος βαρετός, ρουτινιάρης, μονότονος. Ένας τσιγκούνης που μετρούσε τα πάντα με ακρίβεια. Η μάνα του ήταν μια βασανισμένη και σπάταλη πιανίστρια, που ζούσε στον κόσμο της, αιωρούμενη ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. Ο πατέρας τού έδινε σφαλιάρες και η μητέρα γλυκά. Και ο Αουρέλιο είχε λίγο από τον καθέναν τους. Ήταν ο μισός τσιγκούνης κι ο άλλος μισός σπάταλος, μισός τρελός και μισός ρουτινιάρης, μισός άντρας και μισός γυναίκα. Είχαμε γνωριστεί στο λύκειο και πάντα υποψιαζόμουνα ότι ήταν πούστης, αν και έμοιαζε μάλλον απαθής σε σχέση με το σεξ.
Μια φορά πίναμε μπίρες σε μια παραλία κοντά στο σπίτι του. Είχαμε αρχίσει να κάνουμε κεφάλι και δύο κοπέλες, μόνες, μας είχαν κοιτάξει μια δυο φορές κι εγώ πήρα φόρα:
«Πάμε να την πέσουμε σ’ εκείνα τα δύο κοριτσάκια, μεγάλε, έλα φύγαμε!»
Αλλά με τράβηξε από το μπράτσο:
«Όχι. Όχι. Εδώ θα μείνουμε».
«Έλα ρε, είσαι με τα καλά σου; Πούστης είσαι, πίπες παίρνεις, τι ζόρι τραβάς;»
«Είμαι πούστης, παίρνω πίπες και δεν τραβάω κανένα ζόρι. Εσύ πάλι; Είσαι αληθινός άντρας ή το παίζεις άντρας;»
«Ώπα, ώπα, τι τρέχει, ρε συ; Τι διάολο σου συμβαίνει;»
«Ναι, το πιθανότερο είναι ότι γουστάρεις τις πούτσες των μαύρων και μ’ έχεις κουράσει που μου το παίζεις μια ζωή σκληρός».
«Ώχου, χέσε με, Αουρέλιο».
Έχασα την αίσθηση του χιούμορ. Εκείνος –σαν καλός πούστης– ένιωσε προσβεβλημένος και έφυγε από την παραλία. Εγώ έφυγα με τις κοπελίτσες. Τελικά, ούτε που θυμάμαι τι έγινε μετά. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι ο Αουρέλιο κι εγώ πάψαμε να βλεπόμαστε για κάποια χρόνια. Ένα απόγευμα σκέφτηκα ότι εμένα δεν με ενδιαφέρει αν ο τύπος είναι πούστης ή όχι. Ας κάνει ότι θέλει με τον κώλο του. Στην τελική, ήμασταν φίλοι από παιδιά και ο αγενής ήμουν εγώ. Έτσι, βούτηξα ένα μπουκάλι ρούμι και πήγα στο σπίτι του με σκοπό τη συμφιλίωση. Δεν ξέρω πώς το βλέπουν αυτό οι Εσκιμώοι. Αλλά ένα αρσενικό της Καραϊβικής, νεαρός και επιβήτορας, διακινδυνεύει το κύρος του γαμιά αν έχει ένα φίλο πούστη. Ε, λοιπόν, ποτέ δεν με ενδιέφερε η γνώμη των υπολοίπων. Και τις λίγες φορές που τις έλαβα υπόψη γαμήθηκα, έσφαλα και στο τέλος αναγκάστηκα να τα παρατήσω όλα και να αλλάξω πορεία.
Κι έτσι πήγα. Τον χαιρέτησα. Δεν ζήτησα συγγνώμη. Ανοίξαμε το μπουκάλι. Ο πατέρας κι η μάνα του είχαν πεθάνει. Είχε παντρευτεί πριν από τρία χρόνια. Μου σύστησε τη Λίνα, τη γυναίκα του. Άλλη ιστορία πάλι αυτή: Τα είχαν στο λύκειο, φουλ ερωτευμένοι και έφηβοι, αλλά η οικογένειά της την πίεζε, λέγοντάς της ότι ο Αουρέλιο ήταν πούστης, πιανίστας, αδύνατος, άσχημος, καμπούρης, μεταξύ άλλων ελαττωμάτων. Εκείνη τον άφησε και παντρεύτηκε με έναν τύπο που ήταν το άκρως αντίθετο. Έκαναν δυο παιδιά κι εκείνος την απάτησε με όσες γυναίκες μπόρεσε, μέχρι που εκείνη δεν άντεξε άλλο και πήρε διαζύγιο. Τότε άρχισε ξανά το ειδύλλιο ανάμεσα στον Αουρέλιο, πιανίστα, καταρτισμένο μουσικό, και τη Λίνα, σοπράνο. Είχαν πια και οι δύο πατήσει τα τριάντα. Ο Αουρέλιο είχε αποβάλει εκείνο το ύφος δαρμένου σκύλου που είχε πάντα. Τώρα ήταν αφοσιωμένος με πάθος στη γυναίκα του. Βλεπόμασταν συχνά και για πρώτη φορά μιλούσαμε άνετα για το σεξ, έπειτα από είκοσι χρόνια φιλίας. Μου διηγιόταν ότι τη γαμούσε στη γωνία του κρεβατιού, στην ντουζιέρα, στην κουζίνα, σε όλες τις πιθανές στάσεις. Μια φορά μου έδειξε το Ananga Ranga, που έχει μερικές στάσεις υπερβολικά παράξενες για όποιον δεν είναι ινδουιστής.
Δεν τη γαμούσε μόνο με τρέλα. Της είχε επίσης –και κυρίως– φτιάξει ολόκληρο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Της μάθαινε να τραγουδάει στα ιταλικά, τα γερμανικά και τα γαλλικά. Ζούσε για κείνη. Δεν έκαναν παιδιά. Κατάφερε να σπάσει ό,τι είχε απομείνει από την αδερφική αγάπη με την ετεροθαλή αδερφή του – κόρη από προηγούμενο γάμο του πατέρα του. Έγινε ακόμα πιο μοναχικός. Συγκεντρώθηκε στη Λίνα και τα ’παιξε όλα σε αυτό το χαρτί. Ο γάμος κράτησε εννιά χρόνια. Εκείνη του έδωσε σεξ και χαμογελάκια. Σε αντάλλαγμα εκείνος τη μετέτρεψε σε καλλιτέχνη.
Το τελευταίο διάστημα εκείνη τριγυρνούσε εδώ κι εκεί, σχεδόν συνέχεια ήταν σε περιοδείες. Σε άλλες πόλεις, σε άλλες χώρες. Κι ο Αουρέλιο κάθε μέρα και πιο μοναχικός. Εκείνη λαμπερή, χαρούμενη και ανέμελη. Εκείνος επισκιασμένος και βουλιαγμένος στην κατάθλιψη. Να αναμασά την αποτυχία. Νομίζω ότι του άρεσε να μηρυκάζει την αποτυχία και τη μοναξιά και δεν κουνούσε ούτε το μικρό του δαχτυλάκι για να τους δώσει μια και να τα στείλει όλα στο διάολο και να βγει από το σκοτάδι.
Τώρα ήταν σ’ εκείνο το κρεβάτι, με σωληνάκια παροχής οξυγόνου στη μύτη και βελόνες από ορούς να του τρυπάνε τις φλέβες. Πολύ ανήσυχος, υπερβολικά εξασθενημένος από τη μόλυνση που εξαπλωνόταν σε όλο του τον οργανισμό και παράλληλα αντιστεκόταν σε κάθε συνδυασμό αντιβιοτικών. Εγώ τα τελευταία χρόνια περιφερόμουν, γενικώς, και είχαμε να ιδωθούμε πολύ καιρό. Δύο, ίσως τρία χρόνια.
Άνοιξε λίγο τα μάτια. Είδε ότι ήμουν εκεί και προσπάθησε να μου χαμογελάσει. Άρχισε να μου μιλάει πολύ σιγά. Πλησίασα για να τον ακούσω. Ο θάλαμος ήταν σχεδόν ολοσκότεινος και είχε ησυχία. Πότε πότε έμπαινε κάποια νοσοκόμα, άναβε ένα φως και μοίραζε φάρμακα σε ορισμένους ασθενείς. Έπειτα όλα ήταν ήρεμα και πάλι.
«Νομίζω ότι πεθαίνω, Πέδρο».
«Όχι, όχι. Μην το λες αυτό, γιατί δεν είναι έτσι. Ξεκουράσου. Δεν νυστάζεις;»
«Όχι. Αυτό που ήθελα ήταν να κάνω μια καινούργια αρχή. Μερικές φορές πιστεύω ότι θα πεθάνω, αλλά κατά βάθος νομίζω πως όχι. Πως μπορώ να κάνω μια καινούργια αρχή. Αν η Λίνα επιστρέψει από την Ισπανία, ίσως μπορούμε να ξεκινήσουμε από την αρχή».
«Η Λίνα είναι στην Ισπανία;»
«Ναι. Μου το είπε χτες η αδερφή μου. Κάνει περιοδεία στην Ιταλία και την Ισπανία. Και έφυγε. Με άφησε αναίσθητο και έφυγε. Έπρεπε να το κάνει, Πέδρο. Εγώ την καταλαβαίνω. Αν αφήσει τη θέση κενή, θα την κάνουν αμέσως στην άκρη. Αααχ, πόσο την αγαπάω. Είναι ό,τι έχω στη ζωή».
«Πώς μπορείς και το λες αυτό; Και γιατί έφυγε για την Ευρώπη και σε άφησε να πεθαίνεις, παλικάρι μου; Μην είσαι μαλάκας!»
«Επειδή… ήταν πολύ δύσκολο για κείνην».
«Τι ήταν πολύ δύσκολο;»
Ο Αουρέλιο ανέπνευσε βαθιά κάμποσες φορές και άρχισε να κλαίει. Έτρεχαν τα δάκρυά του. Τον άφησα να κλάψει για λίγο. Έκλαιγε με αναφιλητά και οι μύξες του έφραζαν τα σωληνάκια για το οξυγόνο που είχε στη μύτη.
«Άκου να σου πω, σύνελθε. Μην κλαις άλλο, συγκρατήσου. Τα σωληνάκια αρχίζουν να βουλώνουν και θα πεθάνεις, γαμώ το κέρατό μου. Συγκρατήσου, συγκρατήσου».
«Είμαι ένας σκατόπουστας, Πέδρο Χουάν».
«Πώς σου ήρθε τώρα αυτό; Άσ’ τα αυτά».
«Το πρόβλημα ήταν ότι ερωτεύτηκα ένα αγόρι, έναν τενόρο που κάνει ντουέτο με τη Λίνα. Δεν μπόρεσα να συγκρατηθώ, είναι ένας Άδωνις. Μου άρεσε υπερβολικά και πήγα μαζί του τρεις φορές. Κάναμε τα πάντα. Είναι είκοσι φορές πιο πούστης από μένα! Αλλά της το είπε».
«Πώς; Της το είπε;»
«Ναι. Δεν ξέρω γιατί. Της το είπε. Κάναμε πρόβα και οι τρεις στο σπίτι, γύρω από το πιάνο, και ξαφνικά το παλιοπουστρόνι άρχισε να ουρλιάζει, υστερικά. Της είπε ότι του ρίχτηκα για να τον φιλήσω και να του πιάσω τον πούτσο. Παρίστανε τον βιασμένο και με παρουσίασε ως βιαστή. Αυτό είναι αδύνατο, γιατί εκείνος κάνει βάρη και είναι σαν τον Τσαρλς Άτλας, ένα μάτσο μούσκουλα».
«Ακόμα κι έτσι. Δεν έπιασες ένα παλούκι να του ανοίξεις το κεφάλι;»
«Όχι, εγώ αναστατώθηκα τόσο που έβαλα τα κλάματα. Επιπλέον, η Λίνα δεν μου έδωσε χρόνο για το παραμικρό. Μου έκανε τέτοια σκηνή που μας άκουσαν οι γείτονες. Μου φώναζε ότι εκείνη το υποψιαζόταν πάντα και ότι με σιχαινόταν. Μου το επανέλαβε πολλές φορές. Ότι με σιχαίνεται. Και βγήκε από το σπίτι ωρυόμενη ότι πάει να βρει ένα δικηγόρο για να χωρίσει. Ότι θα πήγαινε ελεύθερη στην Ευρώπη. Όταν έμεινα μόνος σε αυτή την τόσο μεγάλη σπιταρόνα, με έπιασε τέτοια θλίψη και στενοχωρήθηκα τόσο πολύ που θα μάθαινε όλος ο κόσμος…»
«Και τι σε νοιάζει εσένα ο κόσμος, Αουρέλιο; Η ζωή σου είναι δική σου».
«Όχι, όχι!»
«Και τότε δηλητηριάστηκες;»
«Όχι. Όλα αυτά έγιναν το μεσημέρι. Το βράδυ δεν είχε επιστρέψει ακόμη. Κι εγώ δεν μπορούσα να βγω από το σπίτι. Δεν είχα τη δύναμη να κουνηθώ από την πολυθρόνα. Τότε μάζεψα όλα τα χάπια που βρήκα στο σπίτι και τα πήρα και έβαλα αέρα στις φλέβες μου με μια σύριγγα και άρχισα να μαστιγώνομαι στην πλάτη με μια ζώνη. Θα προτιμούσα να έχω ένα μαστίγιο για να με διαλύσω. Ήθελα να γίνω κομμάτια. Να με διαμελίσω. Δεν θέλω ούτε να το θυμάμαι. Ήμουν εκτός εαυτού».
«Έλα, ηρέμησε τώρα».
«Χρειάζομαι να γυρίσει η Λίνα. Ίσως μπορούμε να ξεκινήσουμε από την αρχή. Μου αρέσει πολύ, Πέδρο Χουάν, μου αρέσει πολύ. Δεν ξέρω γιατί στο καλό έπρεπε να ερωτευτώ εκείνο τον τύπο γαμώτο! Το βρομοπροδότη! Τον ξεδιάντροπο!»
Όλα αυτά μου τα είπε κλαίγοντας με αναφιλητά. Δεν μπορούσε καλά καλά να μιλήσει. Παραληρούσε. Έπειτα έμεινε υπερβολικά ήρεμος, με τα μάτια κλειστά. Κάλεσα τη νοσοκόμα. Ήταν αναίσθητος και πάλι. Εκείνη πήρε το σφυγμό του και έφυγε τρέχοντας για να βρει φορείο. Τον μετέφεραν και πάλι στην Εντατική. Μόλις μπήκαν μαζί του, με σταμάτησαν στην πόρτα:
«Περιμένετε εδώ! Δεν μπορείτε να μπείτε μέσα».
Άκουσα ανθρώπους να τρέχουν εκεί μέσα και κάποιος, τρομαγμένος, φώναζε:
«Τον χάνουμε, τον χάνουμε! Έναν απινιδωτή! Πού είναι ο απινιδωτής;»
Δεν κρατήθηκα άλλο και έβαλα τα κλάματα σαν μικρό παιδί. Μια γυναίκα με πλησίασε, με έπιασε από τον ώμο και μου είπε: «Πρέπει να φανείς δυνατός, γιε μου, πιστεύεις;». Γύρισα και την κοίταξα οργισμένος. Νομίζω ότι κρατούσε στο χέρι της ένα ροζάριο και τη Βίβλο:
«Τι δυνατός και αρχίδια, κυρά μου! Άντε στο διάολο κι άσε με στην ησυχία μου!».
***Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες: «Η βρόμικη τριλογία της Αβάνας» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη)
Σάββατο 6 Ιουνίου 2009
Οι φόνοι της οδού Μοργκ
Το σκάκι στο κλασικό διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε «Οι φόνοι της οδού Μοργκ». Στους «Φόνους της Οδού Μοργκ» ο Πόε «εφηύρε» τον πρώτο ντετέκτιβ στην ιστορία της λογοτεχνίας, ενώ υπήρξε πρωτοπόρος της επιστημονικής φαντασίας και τελειοποίησε τα «δημοσιογραφικά» φλασμπάκ που χρησιμοποίησε το Χόλιγουντ έναν αιώνα αργότερα. Οταν το 1841 ο Εντγκαρ Αλαν Πόε δημοσίευσε στο περιοδικό «Graham's Magazine» της Φιλαδέλφειας το διήγημα «Οι φόνοι της οδού Μοργκ», εγκαινιάζοντας έτσι το είδος που αποκλήθηκε αργότερα αστυνομική λογοτεχνία, ήθελε να παραδοξολογήσει, να εντυπωσιάσει τον αναγνώστη, αλλά όχι να τον τρομάξει. Οι διαπιστώσεις του Πόε όμως για το σκάκι, με τη σύγχρονη οπτική χωράνε πολύ νερό, ολόκληρες θάλασσες...
ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, τις οποίες χαρακτηρίζουμε αναλυτικές, ελάχιστη ανάλυση επιδέχονται καθαυτές. Τις εκτιμούμε μόνον λόγω των αποτελεσμάτων τους. Γνωρίζουμε, μεταξύ άλλων,πως αποτελούν πηγή ζωηρότατης απόλαυσης για κείνον που τις διαθέτει πλουσιοπάροχα. Όπως ένας δυνατός άνδρας καμαρώνει για την σωματική του ρώμη, και χαίρεται να ασκεί έντονα τους μύες του, έτσι και ο αναλυτής πλημμυρίζει από αγαλλίαση ενώ ασκεί την διανοητική δραστηριότητα του διαχωρίζειν. Αντλεί ευχαρίστηση ακόμη και από τα πλέον ασήμαντα πράγματα, αρκεί να δίνουν αφορμή στο ταλέντο του να λάμψει. Του αρέσουν τα αινίγματα, τα πνευματικά παιχνίδια, τα ιερογλυφικά, και αφιερώνει στην διαλεύκανσή τους το σύνολο της οξυδέρκειάς του, που φαντάζει στην μέση αντίληψη των άλλων υπερφυσική. Όντως, τα κατορθώματά του -που πραγματοποιούνται με αυστηρή μεθοδικότητα-περιβάλλονται από μιαν αύρα διαίσθησης.
Η ευχέρεια στην επίλυση προβλημάτων είναι πολύ πιθανόν να βελτιώνεται με την μελέτη των μαθηματικών, και ιδιαίτερα του κλάδου, που κακώς μονοπωλεί -λόγω της αναγωγικής μεθόδου που χρησιμοποιεί- το όνομα της ανάλυσης. Ωστόσο, το να υπολογίζει κανείς δεν σημαίνει οπωσδήποτε πως αναλύει. Ένας σκακιστής, λόγου χάριν, υπολογίζει, χωρίς να καταβάλει την παραμικρή προσπάθεια ανάλυσης. Όποιος πιστεύει πως το σκάκι χρειάζεται
αναλυτικές ικανότητες, το έχει παρεξηγήσει. Εν πάση περιπτώσει δεν προτίθεμαι να συντάξω διατριβή επί του θέματος απλά προλογίζω ένα κάπως παράξενο αφήγημα, διατυπώνοντας ορισμένες παρατηρήσεις, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τυχαίες. Δοθείσης της ευκαιρίας, λοιπόν, ας μου επιτραπεί να ισχυριστώ πως οι υψηλότερες δυνάμεις της λογικής σκέψης ωφελούνται περισσότερο από το σεμνότατο παιγνίδι της ντάμας, παρά από την περίτεχνη επιπολαιότητα του σκακιού. Πράγματι, στο σκάκι, του οποίου οι αλλόκοτες κινήσεις είναι τόσο διαφορικές και με τόσο διαφορετική αξία, κάθε τι πολύπλοκο εγκαταλείπεται (συχνότατο σφάλμα) για χάρη του προφανούς. Εδώ, κυρίαρχος του παιγνιδιού είναι η προσοχή. Αν χαθεί προς στιγμήν, θα γίνει οπωσδήποτε κάποιο λάθος, που θα έχει σαν αποτέλεσμα μιαν απώλεια ή και την ολοκληρωτική ήττα. Οι πιθανές κινήσεις, που δεν είναι μόνο πολλές αλλά και περίπλοκες, προσφέρουν άπειρες ευκαιρίες για λάθη εννέα στις δέκα περιπτώσεις κερδίζει μάλλον ο πιο προσεχτικός παρά ο πιο έξυπνος.
Αντίθετα, στην ντάμα, όπου η βασική κίνηση είναι μία, με ελάχιστες παραλλαγές, οι πιθανότητες απροσεξίας μειώνονται και η ένταση της προσοχής ατονεί. Τα τυχόν πλεονεκτήματα του παίκτη οφείλονται καθαρά στην ανωτερότητα της οξυδέρκειάς του. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: ας υποθέσουμε ένα παιχνίδι ντάμας, όπου τα εναπομείναντα πιόνια είναι μόνο τέσσερις βασιλιάδες, και ως εκ τούτου δεν προβλέπεται να γίνει κάποιο λάθος. Είναι φανερό πως – εφόσον οι παίκτες είναι ισοδύναμοι -η νίκη μπορεί να προδικαστεί μόνο από μια recherché[ευρηματική] κίνηση, που είναι αποτέλεσμα μεγάλης διανοητικής προσπάθειας. Μη έχοντας την παραμικρή τυπική διέξοδο, ο αναλυτής ορμά προς το πνεύμα του αντιπάλου του, βολεύεται μια χαρά εκεί μέσα, και όχι σπάνια καταφέρνει να δει αστραπιαία τις μοναδικές κινήσεις (συχνά πολύ απλές), που θα πρέπει να αποφύγει.
(Έντγκαρ Άλαν Πόε - Οι φόνοι της οδού Μοργκ - μετάφραση Γιώργος Μπλάνας)
Πρώτη δημοσίευση στο μπλογκ: 26/2/2008
Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009
Σκάκι για Όλους - τεύχος 43
Κυκλοφόρησε το 43ο τεύχος του περιοδικού “Σκάκι για Όλους” από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ. Όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, το βασικό θέμα του τεύχους από την ελληνική επικαιρότητα είναι, τι άλλο, τα σχολικά πρωταθλήματα ανά την Ελλάδα. Στο άρθρο επιχειρείται μία περιεκτική παρουσίαση των προκριματικών αγώνων του φετινού πανελλήνιου ατομικού και ομαδικού σχολικού πρωταθλήματος που διοργάνωσαν οι κατά τόπους ενώσεις και οι τοπικές επιτροπές, με αποτελέσματα, σχόλια και φωτογραφικό υλικό.
Οι σελίδες της διεθνούς επικαιρότητας από την άλλη μοιράζονται ανάμεσα στο ματς των διεκδικητών Τοπάλοβ-Κάμσκι στη Σόφια, που ανέδειξε νικητή το Βούλγαρο ο οποίος θα αντιμετωπίσει τώρα τον Βίσυ Ανάντ, στο τουρνουά του Λινάρες 2009, στο οποίο πρώτευσε ο Αλεξάντερ Γκριστσούκ και στα Ατομικά Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα 2009 (ανοιχτό και γυναικών) όπου είχαμε έντονη ελληνική παρουσία σε όλα τα επίπεδα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ένθετο αυτού του τεύχους όπου ο Μιχάλης Καλούμενος παρουσιάζει ολοκληρωμένα –για πρώτη φορά στα ελληνικά - τη λειτουργία και ρύθμιση του ψηφιακού χρονομέτρου DGT που χρησιμοποιείται, πλέον, πρακτικά σε όλες τις επίσημες διοργανώσεις. Το ένθετο συμπληρώνεται από την παρουσίαση του πορτραίτου του Γιούρι Άβερμπαχ, ένα αφιέρωμα στη Σλαβική Άμυνα, ασκήσεις για εξάσκηση σε επιμέλεια του Νίκου Μενδρινού και τη στήλη του Ηρακλή Γεωργίου “Και οι μαιτρ έχουν χιούμορ”.
Στα υπόλοιπα θέματα του τεύχους ξεχωρίζουν η ανάλυση παρτίδων από τον πολυπρωταθλητή μας Χρίστου Μπανίκα, ο οποίος για μία ακόμη φορά αναλύει τρεις ενδιαφέρουσες παρτίδες του για τους αναγνώστες του περιοδικού μας, αλλά και η παρουσίαση, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, από τον Κοσμά Κέφαλο, της πολύ ενδιαφέρουσας εκδήλωσης στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης που συνδύασε το ανθρώπινο σκάκι με το θέατρο και τη μουσική!
Στο τεύχος περιλαμβάνονται ακόμη η στήλη των συνδυασμών, η ανάλυση παρτίδας κίνηση προς κίνηση, ένα άρθρο του Νικόλα Σφήκα όπου παρουσιάζονται ορισμένα σύγχρονα ζωγραφικά έργα με σκακιστικό θέμα, η στήλη του BEL “Σκάκι για Λίγους” με τη συνέχεια του αφιερώματος στα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας με έντονο σκακιστικό περιεχόμενο, η στήλη του καλλιτεχνικού σκακιού και η παρουσίαση, από το Χρήστο Κεφαλή του βιβλίου “Ο Πύργος που κτυπήθηκε από την αστραπή”, του Ισπανού λογοτέχνη Φερνάντο Αραμπάλ..
Συνεργάτες σε αυτό το τεύχος ήταν οι Νικόλας Σφήκας, Ηρακλής Γεωργίου, Παναγιώτης Κονιδάρης, Μιχάλης Καλούμενος, Σπύρος Καπνίσης Σωτήρης Λογοθέτης, Χρήστος Κεφαλής, Μαριέττα Μουρούτη, Νίκος Μενδρινός, Κοσμάς Κέφαλος και Δημήτρης Σκυριανόγλου, ενώ οι αναλύσεις των παρτίδων είναι του γκρανμαίτρ Χρίστου Μπανίκα των διεθνών μαιτρ Έλενας Ντέμπο και Σπύρου Καπνίση και του Γιώργου Κετζετζή.
Το τεύχος μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα κεντρικά περίπτερα, βιβλιοπωλεία και πρακτορεία τύπου στην επαρχία αλλά και την Αθήνα καθώς και από τις εκδόσεις Κέδρος (Γενναδίου 3, 210-3809712) και τα βιβλιοπωλεία Έσοπτρον (στη Στοά του Βιβλίου - Πεσμαζόγλου 5, 210-3311226), Βιβλιοτοπία (25ης Μαρτίου 9, 210-9370583) και Κάισσα (Καλλιδρομίου 8, 210-3606488 ). Για πληροφορίες σχετικά με τα σημεία πώλησης, αγορά παλαιότερων τευχών και συνδρομές μπορείτε επίσης να επικοινωνείτε με τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ στο τηλέφωνο 210-3809712 (κ. Ντίνα Βελάκη) ή να επισκεφτείτε το δικτυακό τόπο των εκδόσεων ΚΕΔΡΟΣ στη διεύθυνση: http://www.kedros.gr
Τετάρτη 3 Ιουνίου 2009
Άτιτλο
Η μαγεία, το δράμα, η απελπισία και η ελπίδα παίρνουν ζωή στις πέντε ιστορίες της ταινίας «Χάος» (1984, Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι), βασισμένες σε διηγήματα του Λουίτζι Πιραντέλο με φόντο το ξερό τοπίο της Σικελίας.
Η μουσική του Νίκολα Πιοβάνι στην ιστορία L'Altro figlio (ο άλλος γιος):
Η μουσική του Νίκολα Πιοβάνι στην ιστορία L'Altro figlio (ο άλλος γιος):
Πρωταθλητής ο Πρέντος
Με τη συμμετοχή 17 λυτών διεξήχθη επιτυχώς, την Κυριακή 31 Μαΐου, στο εντευκτήριο του Σκακιστικού Ομίλου Αιγάλεω, ο 8ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων.
Διοργανωτές του φετινού διαγωνισμού, ο οποίος έχει καθιερωθεί πλέον στη συνείδηση των φίλων του καλλιτεχνικού σκακιού, ήταν ο Δήμος και ο Δημοτικός Αθλητικός Οργανισμός Αιγάλεω, ο Σκακιστικός Όμιλος Αιγάλεω και η Επιτροπή Καλλιτεχνικού Σκακιού της Ε.Σ.Ο. με συντονιστή-κριτή το Γιάννη Γαρουφαλίδη.
Η ποιότητα και δυσκολία των θεμάτων δημιούργησε εκπλήξεις και έντονη αγωνιστική μαχητικότητα ενώ κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον για την τελική κατάταξη .
Πρώτος νικητής -για 8η φορά σε 8 διοργανώσεις!- αναδείχτηκε με χαρακτηριστική άνεση ο Θεσσαλονικιός Κώστας Πρέντος με 42 β. (Ποσοστό 70 %). Δεύτερος νικητής αναδείχτηκε ο Χάρης Φουγιαξής με 23 β. (Ποσοστό 38,3%) και τρίτος νικητής ο Ανδρέας Παπασταυρόπουλος με 22 β. (Ποσοστό 36,6%).
Την εξάδα συμπλήρωσαν οι Παναγής Σκλαβούνος με 21,5 β. Μανώλης Μανωλάς με 20 β. και Σπύρος Ιλαντζής επίσης με 20 β. αλλά ελαφρώς χειρότερο χρόνο.
Οι τρεις πρώτοι νικητές έλαβαν και το “Twins’ Prize”, δηλ. χρηματικά έπαθλα αθλοθετημένα από τον Μεγανήσιο Παναγιώτη Κονιδάρη, προς τιμήν των δίδυμων νεογέννητων παιδιών του (ο ίδιος δε μπόρεσε να συμμετάσχει για ευνόητους λόγους)
Παράλληλα με τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων διεξήχθη και διαγωνισμός λύσης προβλημάτων για αρχάριους με λιγότερα και ευκολότερα προβλήματα στον οποίο βραβεύτηκε για τη συμμετοχή του ο Γ. Κατωπόδης (με 7,5 β. στους 40 β.) ο οποίος ήταν και ο νεότερος από τους συμμετέχοντες!
Συνολικά η συμμετοχή στο διαγωνισμό κρίνεται ικανοποιητική. Αν και έλειπαν κάποιοι γνωστοί λύτες (π.χ. Κονιδάρης, Κωστούρος, Καλκαβούρας, Μαρκεσίνης, Μητσάκης) είχαμε τη συμμετοχή κάποιων νέων προσώπων (π.χ. Τασσόπουλος –είχε χρόνια να συμμετάσχει- και Βλάχος) ενώ, εκτός από την Αθήνα, εκπροσωπήθηκαν στο διαγωνισμό η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα. Από την άλλη, σίγουρα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη η συμμετοχή στο διαγωνισμό αρχαρίων.
***Όλα τα προβλήματα του διαγωνισμού στο ιστολόγιο
http://kallitexniko-skaki.blogspot.com/
Τρίτη 2 Ιουνίου 2009
Εικόνες
Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009
Το ένστικτο του θανάτου
Της Φιλοθέης Π.
O Ζακ Μεσρίν υπήρξε ο πιο διαβόητος Γάλλος παράνομος της δεκαετίας του '70: η δράση του ως ληστής τραπεζών και οι συνεχείς αποδράσεις του από τις πιο σκληρές γαλλικές και καναδικές φυλακές τον μετέτρεψαν σε μύθο. Και αυτός ο μύθος διαρκεί ακόμα και σήμερα - τριάντα χρόνια μετά το θάνατό του το 1979, αποτέλεσε την έμπνευση για την ταινία ''Δημόσιος Κίνδυνος Νο.1'' που παίζεται αυτό τον καιρό στις κινηματογραφικές αίθουσες με τον Βενσάν Κασέλ στο ρόλο του Μεσρίν.
Το αυτοβιογραφικό του κείμενο ''Το ένστικτο του θανάτου'' κατόρθωσε να το βγάλει κρυφά από τη φυλακή και υπήρξε απαγορευμένο για αρκετά χρόνια από τις γαλλικές αρχές. Πρόκειται για μία ''εκ βαθέων'' μαρτυρία ενός ανθρώπου που επέλεξε συνειδητά να ξεπεράσει τα όρια και να ζήσει επικινδύνως ως επικηρυγμένος. Κι όπως λέει ο ίδιος, δεν έγραψε την απολογία του αλλά το κατηγορητήριό του, ''δικάζοντας'' τις κοινωνικές και πολιτικές δομές που τον εκπαίδευσαν ως δολοφόνο στον πόλεμο της Αλγερίας (είχε παρασημοφορηθεί για τη στρατιωτική του δράση) και ολοκλήρωσαν την εγκληματική ''μόρφωσή'' του με αλλεπάλληλους εγκλεισμούς σε φυλακές υψίστης ασφαλείας και σε κελιά απομόνωσης.
Ο Μεσρίν αφηγείται με ωμότητα και κυνισμό τη ζωή του: τα παιδικά του χρόνια στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Γαλλία, τις καθοριστικές εμπειρίες του στον γαλλοαλγερινό πόλεμο και βέβαια όλη τη σταδιοδρομία του στο έγκλημα, περιγράφοντας χωρίς ωραιοποιήσεις και υπεκφυγές τις ληστείες, τους φόνους (με όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες) και τις αποδράσεις του. Σύντροφοι στα όπλα, προδότες, μπάτσοι, χαφιέδες, νταβατζήδες και πόρνες συνθέτουν τον κόσμο που περιγράφει. Αλλά αυτή είναι η μια πλευρά του νομίσματος. Στην αφήγησή του υπάρχουν επίσης η πίκρα των γονιών του, η λατρεία για την κόρη του και βέβαια οι έρωτές του: από τα πρώτα εφηβικά σκιρτήματα ώς τις πολυάριθμες ερωμένες του και από τις πρώην συζύγους του ώς τη Ζανού - τη Γυναίκα, όπως τη χαρακτηρίζει, που συμμετείχε στη δράση του και φυλακίστηκε επίσης.
Φυσικά δεν πρόκειται για ένα λογοτεχνικό έργο. Η γλώσσα είναι ακατέργαστη κι ο λόγος σχεδόν προφορικός. Δεν λείπουν όμως και στιγμές που διακρίνεται μια γνήσια λογοτεχνική φλέβα στη γραφή του Μεσρίν, όπως όταν μιλάει για τον πρώτο ''φόνο'' που διέπραξε: ενός πουλιού που σκότωσε στα παιδικά του χρόνια με καραμπίνα κι ήταν ο μοναδικός για τον οποίο μετάνιωσε. Το κείμενο είναι γραμμένο απνευστί, χωρίς ξεχωριστά κεφάλαια, ενώ η δράση είναι τόσο καταιγιστική που ο αναγνώστης δεν αντιλαμβάνεται πώς κυλούν οι σελίδες, ακολουθώντας κατά πόδας το γρήγορο ρυθμό του βιβλίου. Ίσως γιατί ο Ζακ Μεσρίν βιαζόταν να καταγράψει στο χαρτί το βίο και την πολιτεία του, γνωρίζοντας ότι ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να συναντηθεί με τη σφαίρα που έγραφε τ' όνομά του. Πράγματι, στις 2 Νοεμβρίου 1979, ο ''Νο.1 Δημόσιος Κίνδυνος'' όπως τον αποκαλούσαν οι αρχές, έπεσε νεκρός σε ενέδρα της αστυνομίας - ένας κινηματογραφικός θάνατος αντάξιος μιας μυθιστορηματικής ζωής...
--------------------------------------------------------------------------
Το ένστικτο του θανάτου
Συγγραφέας: Ζακ Μεσρίν
Εκδοτικός Οίκος: Ελεύθερος Τύπος
Μετάφραση: Τέτη Χρονοπούλου