Για ένα φιλότιμο

Τα κοπάνησα στην καντίνα απόψε. Και δεν πρέπει καθόλου να πίνω, γιατί πολλά λέω και κάνω συνήθως. Μέθυσα απαίσια με ανιζέτα - μοιάζει κάπως με το δικό μας το ούζο αυτό το σπίρτο. Κακά μαντάτα πάλι∙ κυρίως απ' τον εαυτό μου.

Αλλά κι αλλιώς δεν μπορούσε να γίνει. Αμέσως μόλις μπήκα, γύρω μου σχηματίστηκε μια παρέα. Με κερνούσαν συνέχεια και με κανένα τρόπο δε μ' άφηναν να τους κεράσω. Ζηλεύω πολύ αυτές τις συντροφιές. Έχω χάσει άδικα των αδίκων τα χρόνια μου με κείνους τους άνοστους λογοτέχνες. Τα παιδιά αυτά μ' αγαπούν, το παραδέχομαι. Η αγάπη τους όμως είναι ίδια με κείνη, που έχουμε για τον καλόβολο συνταξιδιώτη. Κορυφώνεται κατά το μέσο του ταξιδιού, για ν' αρχίσει να σιγοσβήνει όσο τελειώνουν τα χιλιόμετρα. Στο τέλος μπορεί να μην πούμε ούτε αντίο. Όποιος έχει μιλήσει τα περισσότερα και τα ειλικρινέστερα είναι ο χαμένος. Το 'χω υπόψη μου αυτό το παιχνίδι, κι όμως θέλω με όλη μου την καρδιά να ξαναμιλήσω.

Έχω την υποψία πως σ' όλο αυτό το διάστημα καθόταν στο απέναντι τραπέζι αυτός που πρόκειται να γίνει φίλος μου. Έπινε δήθεν αδιάφορα, μα εγώ ξέρω πως το μάτι του και το αυτί του ήταν εδώ σε μένα. Να δούμε ποιος απ' τους δυο μας θα προσπέσει. Πάντως θα βουρλιζόμαστε έτσι για πολύ καιρό. Είναι βαρύς από μυστικά κι αυτός∙ το διαισθάνομαι∙ και θα πρέπει να σκέφτεται ολοένα το ίδιο πράγμα. Θα δοκιμάσω κι αυτουνού την αντοχή με αποκαλύψεις και θα δούμε. Μ' αυτή τη μέθοδο έχω χάσει όλους τους ανθρώπους μου σιγά σιγά. Ο πιο στενός μου φίλος, πάντως, πήγε τελευταία για γάμο.

Η ανιζέτα είναι αψιά, ιδίως όταν την ανακατεύεις με μπύρα. Τίποτα δεν εξαλείφεται, κακά τα ψέματα. Μ' ένα γρόσι στο τζιουμπόξ άρχισαν τα ζεϊμπέκικα του Μητσάκη:

Όσο βαριά είν' τα σίδερα...

Κάποιος χορεύει και μάλιστα καλά. Αγαπάει, λένε, απελπισμένα ένα ανήλικο.

Κάποιος με παρατηρεί, με σκέφτεται δυνατά, νιώθω σα βάρος. Άναψαν κιόλας οι ιστορίες για το πώς ξεγλίστρησε ο καθένας μας απ' την όλο στοργή πατρίδα.

Στο μώλο ο γερανός αρπάζει με τις δαγκάνες του βράχους και τους ξαναβυθίζει στο πέλαγος. Είναι φορτωμένοι απολιθώματα ψαριών και οστράκων. Δεν είναι ανάγκη να 'σαι σοφός για να καταλάβεις τι έχει συμβεί. Οι πέτρες είναι βέβαια κατά μας∙ απ' το πέλαγο και πέρα αρχίζει, θαρρείς, η πατρίδα. Ο γερανός με το φωτάκι του συνεχίζει να στρέφεται∙ μια προς εμάς, μια κατά τη θάλασσα, και κει χαμηλώνει. Έτσι, μου φαίνεται, θ' αρπάξει και μένα καμιά μέρα.

Μια τέτοια νύχτα γλυκιάς χαράς θα τρέξω κατά το μώλο. Μέσα στο μεθύσι μου και στην άφθαρτη ακόμα εκτίμηση των φίλων. Όταν με ξαναβρούνε θα με σηκώσουνε στους ώμους τους. Εδώ ευτυχώς δεν υπάρχουν νεκροθάφτες. Ο φιλαράκος μου ο δύτης θα μ' έχει βγάλει απ' τη θάλασσα. Όλα τα έχω προβλέψει. Με τρέφει η απελπισία∙ αυτό το χαλάρωμα είναι που φοβάμαι.

Ο Νταντίνης πλαγιάζει απόψε, κινδύνεψε πάλι τη ζωή του. Τον ζητούσα στο μώλο, μόλις βγήκα απ' τα γραφεία. Μου είπαν πως ζαλιζόταν όταν ανέβηκε απ' τη θάλασσα. Ξαναφόρεσε το φόρεμα και βυθίστηκε, όσο να συνέλθει. Με υποδέχτηκε στην κάμαρά του με γέλια και φωνές. Εγώ στη θέση του θα ήμουν ράκος, σκεπτόμενος κυρίως το μέλλον. Μ' έφαγαν πολλά πράγματα, δεν ξέρω ποιον άτιμο να πρωτοδείρω. Παρατηρημένο τέλος πάντων∙ κάθε βράδυ έχω νέες αφορμές για ποτό και απανωτά τσιγάρα.

Ένα σφουγγάρι, μου είπε, έβλεπε∙ ριζωμένο όμως πιο βαθιά απ' ό,τι συνήθως κατεβαίνει. Αν και ήξερε καλά τον κίνδυνο, δεν μπορούσε με κανένα τρόπο να τ' αφήσει. Αμολήθηκε, κι αμέσως ένιωσε να μουδιάζει ολόκληρος. Το ξερίζωσε εντούτοις∙ κι ούτε ξέρει με τι χέρια το κατόρθωσε αυτό.

Μαύρο και γλιστερό σαν πάθος, κείτονταν σ' ένα πανέρι το σφουγγάρι. Θα γίνει όμορφο κι αυτό στον ήλιο και στον αέρα.

Και γιατί το 'κανες αυτό; Αφού κανένας απολύτως δε σ' έβλεπε, γιατί το ΄κανες; του φώναξα.

Μα, για ένα φιλότιμο, απάντησε ήσυχα. Και κατόπι πρόσθεσε με σημασία: Εσύ τι ξέρεις απ' αυτά∙ εσένα τα γράμματα σ' έχουνε άσκημα δαμάσει.

Γιώργος Ιωάννου, «Για ένα φιλότιμο», από το http://www.translatum.gr


Το βιωματικό αυτό κείμενο του υποδειγματικού μάστορα της γλώσσας Ιωάννου γράφτηκε το 1963, στη Βεγγάζη της Λιβύης όπου ο συγγραφέας δίδασκε στο εκεί ελληνικό γυμνάσιο. Την εποχή εκείνη αναφέρονται σφουγγαράδες από τη Νέα Κούταλη της Λήμνου («Κουταλιανοί») στη Λιβύη. Έναν από αυτούς γνώρισε και ο συγγραφέας και έγινε ο ήρωας της ιστορίας του, εκείνος που βούτηξε να πιάσει το σφουγγάρι «για ένα φιλότιμο». Στο σημείο αυτό όμως, η ιστορία αποκτά ειδικότερο ενδιάφερον. Ας μην πω περισσότερα, ας αφήσω τον Παναγή Σκλαβούνο να συμπληρώσει στο χώρο των σχολίων...

Νεπάλ

Μια παρτίδα σκάκι στη «στέγη της Γης», στα ύψη του Νεπάλ. Η πρωτεύουσα Κατμαντού ήταν εξωτικός προορισμός των χίπις κατά τις δεκαετίες του 60 και του 70, αλλά σήμερα μόνο οι δίσκοι των Jefferson Airplane που πωλούνται προς 1,5 ευρώ θυμίζουν στους μεσήλικες αμερικανοευρωπαίους τουρίστες τα «καλοκαίρια της αγάπης». Κανένας δεν µπορούσε να φανταστεί ότι, το 2008, οι µαοϊκοί θα καταργούσαν την πολυαίωνη µοναρχία και θα αναλάµβαναν με εκλογές τη διακυβέρνηση μιας χώρας με υπανάπτυκτες παραγωγικές δυνάµεις, χωρίς θεµελιώδεις δοµές και ελάχιστο εθνικό κεφάλαιο. Το «Μονοπάτι του Πρατσάντα», που εφαρµόστηκε από το 2001 συνδυάζει τη στρατηγική του «παρατεταµένου πολέµου» στην ύπαιθρο µε την «εξέγερση στις πόλεις» του Λένιν (φωτ. Reuters).

Φωτοκουίζ

Ποιός είναι ο σκακιστής της φωτογραφίας; (σάρωση από τεύχος του 1976, του περιοδικού Σαχμάτι ,που εκδιδόταν στη Ρίγα της Λετονίας)

Ο Καζανόβα του Φελίνι

«Ποιος μπορεί να ξέρει πώς ήταν ο Καζανόβα; Κρίνουμε τον ήρωα από ένα βιβλίο, το δικό του βιβλίο, και μετά τον βλέπουμε να απομακρύνεται και να γίνεται ένα σημείο αναφοράς στο οποίο ο κόσμος προβάλλει τον εαυτό του. Νομίζω ότι πρόκειται για έναν ανιαρό συγγραφέα που μας μίλησε για έναν εντυπωσιακό ήρωα, έναν ήρωα εξοργιστικό, δειλό, έναν αυλικό που λεγόταν Καζανόβα, έναν στολισμένο ανθρωπάκο που βρωμά ιδρώτα και πούδρα και που έχει τη ματαιοδοξία, τη θρασύτητα και την έπαρση στρατοπέδου και εκκλησίας. Και βλέπω στη φαντασία μου έναν άνθρωπο που ήθελε να έχει πάντα δίκιο, με έναν τρόπο εντελώς απρόσωπο που σου σπάει τα νεύρα»
(Φεντερίκο Φελίνι, 1975).

Στην πλειονότητά τους, οι πάμπολλες ταινίες που αποκρυστάλλωσαν στιγμές από τη ζωή του Τζιάκομο Καζανόβα προτίμησαν να παραμείνουν στα εμπορικότερα προφανή στοιχεία της ιστορίας του και δεν είναι παρά δροσερά ζαχαρωτά. Διαβάζοντας όμως τον συλλογισμό του Φεντερίκο Φελίνι σε αυτό το απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε στο περιοδικό «Gente» τον Σεπτέμβριο του 1975, αντιλαμβάνεσαι αμέσως γιατί ο δικός του «Καζανόβας» που γυρίστηκε την ίδια χρονιά με τη συνέντευξη παραμένει η κορωνίδα των ταινιών που ασχολήθηκαν με τα κατορθώματα του διασημότερου γυναικοκατακτητή όλων των εποχών.

Με τον «Καζανόβα» του ο Φελίνι θέλησε να φθάσει στην ύστατη ουσία του κινηματογράφου σε αυτό που κατά τη γνώμη του ήταν η ολοκληρωτική ταινία. Και φυσικά τα κατάφερε. H εικαστική ομορφιά αλλά και η μελαγχολία της παρακμής αυτής της ταινίας τη μετατρέπουν σε κομψοτέχνημα της έβδομης Τέχνης. Γιατί αν η ταινία του Φελίνι παραμένει ακόμη και σήμερα ξεχωριστή είναι επειδή ο μαέστρο, απογυμνώνοντας τον μύθο από τη λάμψη του, μας παρουσίασε την ιστορία ενός θλιβερού τυχοδιώκτη που σπατάλησε τη ζωή του υποσχόμενος λαγούς με πετραχήλια στις γυναίκες μόνο και μόνο για τη διαρκή επιβεβαίωση του εγώ του.

Ι. Ζουμπουλάκης, ΤΟ ΒΗΜΑ, 25.3.2006

Διασυλλογικά Αττικής

Ολοκληρώνονται σήμερα Κυριακή οι αγώνες για τα διασυλλογικά πρωταθλήματα Αττικής. Το πρόγραμμα της αγωνιστικής στον ΠΟΑ, στη Β' Εθνική Κατηγορία, στη Γ' Εθνική Κατηγορία, στην Α' Τοπική Κατηγορία Αττικής, στη Β' Τοπική Κατηγορία Αττικής και στο κύπελλο "Αττικής Φιλίας", στην ιστοσελίδα της ΕΣΣΝΑ http://www.essnachess.gr/

Φωτοκουίζ

Ποιά είναι η σκακίστρια της φωτογραφίας; Οι παλιοί επισκέπτες του ιστολογίου ίσως θυμούνται μια σχετική ανάρτηση...

Εικόνες

Ηλιόλουστο χειμωνιάτικο μεσημέρι σε ακτή της Μαύρης Θάλασσας, στο Σουχούμ της Αμπχαζίας και μια παρέα ηλικιωμένων πάνω από μια σκακιέρα. Η Αμπχαζία είναι μια ταραγμένη περιοχή, η οποία παραμένει ντε γιούρε αυτόνομη δημοκρατία της Γεωργίας αλλά έχει διακηρύξει ανεξαρτησία μετά τον πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Τα σημάδια της ρωσικής επιρροής είναι ορατά παντού και η τρίχρωμη σημαία της Ρωσίας κυματίζει μαζί με την αμπχαζική λευκοπράσινη σε όλα τα δημόσια κτίρια. Ο Μπαγκράτ Σινγκούπα, ο συγγραφέας του «τελευταίου νεκρού», είχε πει πως όταν θα ακούγεται ο ύμνος της Ρωσίας εκείνος θα μένει καθιστός, αλλά οι λογοτέχνες ήταν πάντα εκκεντρικοί.


Δυο Αφγανοί παίζουν σκάκι σε έναν κήπο, στα περίχωρα της πρωτεύουσας Καμπούλ. Το παιχνίδι είχε απαγορευτεί την εποχή της διακυβέρνησης των Ταλιμπάν γιατί θεωρήθηκε πως τα κομμάτια του σκακιού είναι ανθρωπομορφικά. Θα μπορούσε, λέμε τώρα, να χρησιμοποιηθεί σαν αφελής προπαγανδιστική φωτογραφία για την ευδαιμονία που χαρίζει η σημερινή USA κυριαρχία, όμως η καθημερινότητα στην πολύπαθη χώρα παραμένει ζοφερή.

Από πρόσφατα τουρνουά

Μια μικρή επιλογή από θέσεις με τακτικό χαρακτήρα που προέκυψαν σε διεθνή τουρνουά των τελευταίων ημερών:

Naiditsch 2678 - Roiz 2677, Bundesliga 2008/09

Θέση μετά την 20ή κίνηση του μαύρου: τα λευκά έπαιξαν 21. Nxf4! αδιαφορώντας για το 21...Bxf1. Πώς συνεχίστηκε η παρτίδα μετά από 21. Nxf4 Bxf1;

Smirnov 2579 - Dreev 2688, Aeroflot Open 2009

Θέση μετά την 30ή κίνηση του μαύρου: Με ποιά «φορσέ» σειρά κινήσεων ολοκλήρωσαν τα λευκά την επίθεσή τους;

Buchmann 2565 - Meier 2608, 80th ch - GER, 2009

Θέση μετά την 24η κίνηση του μαύρου: Πώς κερδίζουν τα λευκά; Στοιχειώδες τακτικό μοτίβο.

Dominguez 2717 - Wang Yue 2739, Linares 2009

Θέση μετά την 18η κίνηση του λευκού: Αντί για 18...h5, τα μαύρα μπορούσαν να παίξουν 18...Bg4. Σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν καλό για τα λευκά να κόψουν το d6 με 19. Rxd6;

Cappelle la Grande 2009

Σε εξέλιξη βρίσκεται το παραδοσιακό διεθνές όπεν της πόλης Cappelle la Grande, στη βόρεια Γαλλία. Συμμετέχουν 611 σκακιστές και σκακίστριες σε ενιαίο όμιλο.
Η βαθμολογία στην κορυφή μετά τον 5ο γύρο (καθώς και η κλήρωση του 6ου γύρου) στη διεύθυνση:
http://www.cappelle-chess.fr/info09/CPL09.XML
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, υπάρχει ελληνική συμμετοχή (της WGM Μαρίνας Μακροπούλου, η οποία έχει συγκεντρώσει ως τώρα 3 βαθμούς).
Site διοργάνωσης (με παρτίδες, ρεπορτάζ, φωτογραφίες, αποτελέσματα και κληρώσεις): http://www.cappelle-chess.fr/

Λινάρες 2009, γύροι 1-9

Δεν θα σας πήρε πάνω από λίγα δευτερόλεπτα να ανακαλύψετε την ταυτότητα της μοναχικής φιγούρας που κάθεται πρωί-πρωί στα τραπεζάκια του πεζοδρομίου, σε ένα καφέ του Λινάρες (φωτ. Nadja Woisin, ChessBase).

Συνεχίζεται το διεθνές τουρνουά της ισπανικής πόλης Λινάρες (το τουρνουά είναι διπλών συναντήσεων και ολοκληρώνεται σε 14 γύρους). Η βαθμολογία μετά τον 9ο γύρο:
1. Grischuk (2733) 6 β.
2-4. Ivanchuk (2779), Carlsen (2776), Aronian (2750) 5 β.
5. Anand (2791) 4,5 β.
6-8. Dominguez (2717), Wang Yue (2739), Radjabov (2761) 3,5 β.

Ο αναλυτικός πίνακας βαθμολογίας:

(από το site της ChessBase. Κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

Μερικά ενδιαφέροντα ατομικά αποτελέσματα: Anand - Radjabov 1-0 (1ος γύρος), Anand - Aronian 0-1 (2ος γύρος), Radjabov - Grischuk 0-1 (4ος γύρος), Aronian - Dominguez 1-0 (4ος γύρος), Carlsen - Anand 1-0 (6ος γύρος), Aronian - Ivanchuk 0-1 (7ος γύρος), Carlsen - Aronian 0-1 (8oς γύρος).

Επίσημος δικτυακός τόπος (στα ισπανικά): http://www.ajedrez.ciudaddelinares.es/index.htm
Ανταποκρίσεις, αναλύσεις παρτίδων, φωτογραφίες:
http://www.chessbase.com/
http://www.chessdom.com/

Στο δρόμο του Σπύρου Μπίκου

Από τον Παναγή Σκλαβούνο λάβαμε την παρακάτω συνεργασία (το σύντομο κείμενο είχε δημοσιευτεί -στην πρώτη του μορφή- στο περιοδικό «Σκακιστικά Νέα» του Σ.Ο. Ηλιούπολης, τον Απρίλιο του 1994):

Θυμάμαι το Σπύρο Μπίκο. Τον γνώρισα στο τέλος του δρόμου του. Πλαισιωμένο από αναμνήσεις, παλιά τεύχη του «ΜΑΤ», για χάρισμα σε όσους τον επισκέπτονταν και άφθονα βιβλία προβλημάτων με αφιερώσεις μεγάλων συνθετών.

Τον θυμάμαι να διηγείται τις ατελείωτες ιστορίες, που λίγο–πολύ είχαμε μάθει απέξω. Μιλούσε για την παλιά Ηλιούπολη (όπου η οικογένειά του ήταν από τους πρώτους οικιστές), για τα όνειρα της νεότητάς του, που ατόνισαν όταν τον χτύπησε η αρρώστια νεαρό φοιτητή της Νομικής. Την αρχή του σκακιού στη ΧΑΝ. Την αλληλογραφία με τους ξένους προβληματιστές στη διάρκεια της κατοχής. Την έκδοση του «ΜΑΤ» ( 1952 – 1965). Το Σκακιστικό Όμιλο Ηλιούπολης, που τον είχε κάνει υπερομάδα. Τη μόνιμη θέση που είχε ως εφόρος αγώνων της Ομοσπονδίας («Μπίκος» και «Ομοσπονδία» είχαν γίνει συνώνυμα).

Τον θυμάμαι να βαδίζει κούτσα-κούτσα το τέλος του δρόμου του. Να παίζει σκάκι όρθιος λόγω της ακαμψίας στη σπονδυλική στήλη. Να κάνει το πρόβλημα της υγείας του εφαλτήριο για δημιουργία. Σε όλους τους εκτός έδρας αγώνες παρών–αναπληρωματικός. Τέλος, θυμάμαι το καταραμένο εκείνο ματς, που ανέβηκε με τα μπαστούνια εφτά ορόφους, τη σκάλα στον Πειραιά, για να δει την ομάδα του– και η κατάστασή του χειροτέρεψε. Θυμάμαι το τηλεφώνημα την Πέμπτη το βράδυ για τον αγώνα της Κυριακής.

Σε αντίθεση με άλλους παλιούς σκακιστές, που βάδισαν και αυτοί την προσωπική τους στενωπό χωρίς διάθεση προβολής ή κέρδους, με αποτέλεσμα να ατονίσουν τα ίχνη τους, τουλάχιστον ο Σπύρος Μπίκος στο τέλος καταξιώθηκε. Το έργο του έχει μείνει στο μυαλό όλων όσοι τον γνώρισαν. Το όνομά του δόθηκε σε ένα «θέμα» σκακιστικών προβλημάτων και σε ένα ετήσιο διασυλλογικό τουρνουά.

Μερικές φορές τυχαίνει οι μικροί να ρωτούν: «Γιατί το λένε Κύπελλο Σπύρου Μπίκου; Τί ήταν ο Σπύρος Μπίκος;».

Δε με ξενίζει που οι μικροί δεν ξέρουν. Αισθάνομαι, μάλιστα, υπερήφανος που μπορώ να τους πω ότι εγώ γνώρισα από κοντά το Σπύρο Μπίκο και το δρόμο του. Σκέφτομαι, όμως, ότι οι μικροί είναι αυτοί που, κατ΄εξοχήν θάπρεπε να μάθουν.

Ο δρόμος υπάρχει ακόμα στο χάρτη της Ηλιούπολης. Δεν τον πήρε άλλος κανείς.


(κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)

Alexey Troitzky

Ο Αλεξέι Αλεξέγιεβιτς Τρόιτσκι (1866-1942) θεωρείται ο θεμελιωτής της σύγχρονης σκακιστικής σπουδής. Άρχισε να δημοσιεύει καλλιτεχνικά φινάλε σαν φοιτητής, στην Αγία Πετρούπολη, τα περισσότερα στη σκακιστική στήλη που διατηρούσε ο Τσιγκόριν. Μετά από λίγο καιρό ο Τρόιτσκι μετακόμισε στο Σμολένκ, όπου εργάστηκε ως δασοφύλακας. Το 1906, δημοσίευσε τη μνημειώδη εργασία του για τα φινάλε 2 Ίππων έναντι Πιονιού στο Deutsche Schachzeitung. Ενενήντα χρόνια αργότερα ο Τζον Ναν εξέτασε την εργασία του Τρόιτσκι με τη βοήθεια προγραμμάτων Η/Υ και αποφάνθηκε πως "είναι εκπληκτικά ακριβής". Το 1924 εκδόθηκε το κλασσικό του έργο 500 Endspielstudien. Το 1928 του απονεμήθηκε από το σταλινικό καθεστώς ο τίτλος του εργάτη της τέχνης (οι σοβιετικές αρχές αναγνώριζαν τη σκακιστική σύνθεση σαν μια μορφή τέχνης).
Ο Τρόιτσκι ήταν ένας συνεσταλμένος άνθρωπος, που πέρασε μοναχική, αναχωρητική ζωή. Πέθανε το 1942 από τη πείνα, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ, όπως και ένας άλλος μεγάλος της σκακιστικής σύνθεσης, ο Λεονίντ Κούμπελ.

A. A. Troitzky, Deutsche Schachzeitung 1913

Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν.
Η παραπάνω σπουδή αναδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Computerschach & Spiele το 1986, σαν τεστ για τα σκακιστικά προγράμματα. Οι ισχυρότεροι σκακιστικοί υπολογιστές της εποχής, οι Saitek Turbostar και Mephisto Amsterdam χρειάστηκαν δυο ώρες για να βρουν την πρώτη κίνηση-έκπληξη. Πώς κερδίζουν τα λευκά;

A. A. Troitzky, Nowoje Wremja 1897

Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν.
Η δελεαστική απειλή 1. Bc6 και 2. Qg2 ματ φαίνεται να αντιμετωπίζεται με το απλό 1...Rb1+ και 2...Rxh1. Ο λευκός, με πρώτη εξέταση της θέσης χάνει, αφού τα μαύρα, εκτός των άλλων, απειλούν 1...g2. Οι λύσεις, όπως πάντα, είναι ευπρόσδεκτες στα σχόλια.

Πρωινό καρναβαλιού

Το Manha de Carnaval (πρωινό καρναβαλιού), σύνθεση των Λουίς Μπονφά και Αντόνιο Μαρία, ακούστηκε για πρώτη φορά στην περίφημη ταινία του Μαρσέλ Καμί Orfeu Negro (Μαύρος Ορφέας), όπου ο θεατής βλέπει στην οθόνη του την εκδοχή του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης στις παραγκουπόλεις του Ρίο ντε Ζανέιρο, μέρες καρναβαλιού. Η ταινία γυρίστηκε το 1959, πριν ο μουσικός πλανήτης Βραζιλία γίνει απόλυτο mainstream. Επειδή η μουσική του Ορφέα ήταν τόσο λυπητερή, ο Άδης έδειξε έλεος για πρώτη φορά και του επέτρεψε να επαναφέρει την σύζυγό του, Ευρυδίκη, στη γη των ζωντανών υπό τον όρο πως εκείνη θα περπατούσε πίσω του και δεν θα γύριζε να την κοιτάξει μέχρι να βγουν στην επιφάνεια. Ο Ορφέας συμφώνησε αλλά, ενδίδοντας στον πειρασμό να κοιτάξει πίσω του, απέτυχε και έχασε την Ευρυδίκη ξανά. Εδώ, το Manha de Carnaval με τη φωνή της Αστρούντ Ζιλμπέρτο.

Ρέθυμνο 2009 - Παλαιόχωρα 2009

Δεν είναι εύκολη η διάκριση μεταξύ φωτογραφίας και ζωγραφιάς όταν ο ουρανός πάνω από το παλιό λιμάνι του Ρεθύμνου είναι συννεφιασμένος.

Δυο όπεν διεθνή σκακιστικά τουρνουά θα διεξαχθούν τον Ιούλιο στην Κρήτη (στο Ρέθυμνο και στην Παλαιόχωρα).

Διεθνές Τουρνουά Ρεθύμνου (12-19 Ιουλίου): Ελβετικό 9 γύρων, σύνολο χρηματικών επάθλων 8.500 € (πρώτος νικητής 2.200 €). Αναλυτική προκήρυξη στο http://www.rethymnochess.gr/

Διεθνές Τουρνουά Παλαιόχωρας (21-28 Ιουλίου): Ελβετικό 9 γύρων, σύνολο χρηματικών επάθλων 8.500 € (πρώτος νικητής 2.200 €). Αναλυτική προκήρυξη στο http://www.chaniachess.gr/

Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το νεογέννητο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου http://sarantakos.wordpress.com/ ασχολείται με τις λέξεις, τη γλώσσα, τη λογοτεχνία. Είναι καθρέφτης του επιτυχημένου δικτυακού τόπου www.sarantakos.com, που λειτουργεί από το 2004 (ένας πραγματικός θησαυρός της γλώσσας). Στα πιο πρόσφατα κείμενα του Νίκου Σαραντάκου (ο οποίος ήταν σκακιστής του Σ.Ο. Καλλιθέας) μπορείτε να μάθετε για τη λανθασμένη χρήση της ξενικής λέξης πλαφόν, για την τουρκική λέξη bakkal, από την οποία βέβαια προέρχεται και η δικιά μας ελληνική, για τις λέξεις του χρήματος και των νομισμάτων, για λέξεις που είναι δημιουργήματα παιδικής παρερμηνείας, για την προέλευση της αγγλικής έκφρασης it’s Greek to me ή that‘s Greek to me, δηλαδή αυτά είναι ακαταλαβίστικα, αλαμπoυρνέζικα, κινέζικα όπως θα λέγαμε εμείς.
Ο Σαραντάκος διανθίζει τα θέματά του με το χιούμορ ανθρώπου που χαίρεται το επιστημονικό του αντικείμενο. Είναι θαυμαστή η καταγραφή της περιπέτειας των λέξεων στο δικτυακό του σπίτι.

-----------------------------------------------------------------------------------
Από την ογκώδη θεματίκή ενότητα Κοτσανολόγιο, μεταφέρουμε μια πρόσφατη καταχώριση:

Κι αν είσαι και Γκιουλέκας, προσοχή στους νύκτορες!

Για την περίεργη επίθεση στον σταθμό Άλτερ, ο υφυπουργός Εσωτερικών κ. Γκιουλέκας δήλωσε:

Όσοι προσπαθούν να πλήξουν νύκτορες και πισώπλατα το φρόνημα της δημοσιογραφίας, θα βρουν μόνο την καταδίκη στη συνείδηση όλων.

Τι είναι οι νύκτορες; Μικρά νυκτόβια τρωκτικά; Φαντάσματα του μεσονυκτίου; Απαίσιοι τρομοκράτες;

Τίποτα από τα παραπάνω. Ο υπουργός (ο οποίος αν δεν κάνω λάθος ήταν δημοσιογράφος και δικηγόρος πριν μπει στην πολιτική), αιφνιδιασμένος από το έκτακτο περιστατικό, έλειπε κι ο κειμενογράφος, πήγε να φορέσει τα μεταξωτά τρισχιλιετή παντελόνια του, αλλά μπερδεύτηκε, έβαλε το πόδι στο λάθος μπατζάκι και σωριάστηκε φαρδύς-πλατύς. Νύκτωρ ήθελε να πει, αλλά έκρινε σκόπιμο να το κλίνει.

Το «νύκτωρ» όμως είναι επίρρημα και θα πει «τη νύχτα». Δεν κλίνεται. Σύμφωνα μάλιστα με τον γραμματικό της ελληνιστικής εποχής, τον Ηρωδιανό (ή τον ψευδοΗρωδιανό, ίσως) είναι το μοναδικό επίρρημα που καταλήγει σε –ωρ, μια κατάληξη που συνήθως την έχουν ονόματα κλιτά.

Είναι ζόρικο επίρρημα το νύκτωρ, συμφωνώ, αλλά ή το λέμε σωστά ή δεν το λέμε καθόλου. Αν δεν θέλουμε να πουλήσουμε μούρη, το λέμε πιο απλά «μέσα στη νύχτα» ή «στο σκοτάδι» ή κάτι ανάλογο κι έχουμε και το κεφάλι μας ήσυχο από τους απαίσιους νύκτορες.

Εικόνες

Την επαρχία Σετσουάν, στην Κίνα, τη γνωρίζαμε από το θεατρικό έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν, με εκείνη την πόρνη, την Σεν Τε, της οποίας η καλοσύνη είχε εντυπωσιάσει τους θεούς. Την ακούσαμε ξανά τον Μάιο του 2008, με τον φοβερό σεισμό των 50.000 νεκρών. Στη φωτογραφία αυτή του Reuters, που τις μέρες εκείνες είχε δημοσιευτεί και σε πολλά ελληνικά έντυπα, σε ελεύθερη παραλλαγή του τραγουδιού του νεκρού αδελφού μια κοπέλα αποθέτει στον πρόχειρο τάφο του αδελφού της ένα κουτί με πεσσούς κινέζικου σκακιού (xiangqi).

Νότια Αφρική

Το Σοβέτο (στα νοτιοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ) ήταν ένα από τα γκέτο των μαύρων. Η ονομασία, παρεμπιπτόντως, είναι μια συντομομορφή: Soweto σημαίνει South Western Townships. Ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’30 με στόχο τον πλήρη κοινωνικό αποκλεισμό του μαύρου πληθυσμού που δούλευε στα χρυσωρυχεία. Εδώ έγιναν οι πιο ιστορικές κινητοποιήσεις κατά του απαρτχάιντ, εδώ έζησε και ο Νέλσον Μαντέλα πριν από την πολυετή φυλάκισή του. Η φωτογραφία είναι από το 1986: μέλη του Soweto Chess Club παίζουν φιλικό αγώνα σκακιού με μέλη του Yeoville Chess Club (που ήταν λευκοί, κυρίως Εβραίοι). Στο απαρτχάιντ, οι αθλητικές συναντήσεις μεταξύ μαύρων και λευκών δεν επιτρέπονταν, όμως στο σκάκι οι παίκτες έβρισκαν τεχνάσματα για να παρακάμπτουν τις απαγορεύσεις. Το αγόρι στα δεξιά είναι ο Βατού Κομπέσε, που λίγο αργότερα έφυγε από τη χώρα του για να φοιτήσει στη σκακιστική σχολή του Πάχμαν, στη Γερμανία. Έχει αγωνιστεί και σε ένα διεθνές τουρνουά στην Ελλάδα. Θυμάστε σε ποιό;

Σκακιστικό Φεστιβάλ "Ίκαρος 2009"

Φωτογραφία του Γιώργου Δεπόλλα από το άλμπουμ "Ικαρία" (εκδόσεις Φωτόραμα). Άλλες δουλειές του Γιώργου Δεπόλλα μπορείτε να δείτε στη διεύθυνση: http://www.fotorama.gr

Το Διεθνές Σκακιστικό Φεστιβάλ "Ίκαρος 2009" θα διεξαχθεί από τις 11 ως τις 19 Ιουλίου, στον Άγιο Κήρυκο. Φέτος, σύμφωνα με την προκήρυξη, τα χρηματικά έπαθλα είναι 3600 € (1ος νικητής 1000 €). Το φεστιβάλ συμπληρώνει 32 χρόνια συνεχούς παρουσίας.

Για περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων, που θα δηλώσουν συμμετοχή ως τις 30 Ιουνίου 2009, οι διοργανωτές προσφέρουν ένα ειδικό εκπτωτικό πακέτο φιλοξενίας που περιλαμβάνει: Ακτοπλοϊκά εισιτήρια Γ’ θέσης (με επιστροφή) για τη διαδρομή Πειραιάς-Ικαρία-Πειραιάς (με συμβατικά πλοία της γραμμής, όχι ταχύπλοα), διαμονή (σε δίκλινο δωμάτιο, δεν περιλαμβάνεται το πρωινό και τα γεύματα), παράβολο συμμετοχής.
Η τιμή του πακέτου φιλοξενίας για το διάστημα 11 έως 19 Ιουλίου είναι 300 € κατ’ άτομο.

Όσοι επιθυμούν να παραμείνουν περισσότερες μέρες ή θέλουν κάποια ειδική ευκολία στο δωμάτιο θα πρέπει να ενημερώσουν το συντομότερο δυνατό τους διοργανωτές. Η επιπρόσθετη χρέωση θα γίνει ανάλογα με τις επιπλέον μέρες και τις επιπλέον ευκολίες που θα ζητηθούν.

Σε οικογένειες (με τουλάχιστον τρία μέλη), ομάδες σωματείων (με τουλάχιστον τέσσερα μέλη), παίχτες κάτω των 20 ετών και σκακιστές με αθλητικό δελτίο σε σωματείο του Αιγαίου παρέχεται έκπτωση 15% επί της τιμής του πακέτου. Έτσι, για αυτές τις περιπτώσεις, η τιμή του πακέτου για την περίοδο 11 έως 19 Ιουλίου είναι 255 € κατ’ άτομο.

Επιπλέον έκπτωση παρέχεται σε όσους προκαταβάλουν το ποσό για το πακέτο φιλοξενίας. Όσοι δεν δικαιούνται άλλου είδους έκπτωση θα λάβουν έκπτωση 10% έτσι η τιμή του πακέτου για την περίοδο 11 έως 19 Ιουλίου ανέρχεται σε € 270 κατ’ άτομο, ενώ όσοι δικαιούνται την έκπτωση του ομαδικού/οικογενειακού πακέτου θα λάβουν έκπτωση 20% (αντί 15%), έτσι σε αυτή την περίπτωση η τιμή του πακέτου για την περίοδο 11 έως 19 Ιουλίου είναι 240 € κατ’ άτομο.

Οι παραπάνω τιμές ισχύουν και για τους συνοδούς και προπονητές, ανεξάρτητα από το αν συμμετέχουν ή όχι στο τουρνουά.

Ήδη έχουμε τις πρώτες επιβεβαιωμένες συμμετοχές ισχυρών σκακιστών. Μερικά ονόματα: Evgeny Vorobiov (GM, 2591), Azer Mizroev (GM, 2564), Andrey Rychagov (2514), Michael Kopylov (IM, 2457), Ljubov Harald Groetz (IM, 2376), Vladimir Grabinsky (IM, 2309), Myroslava Hrabinska (WGM, 2277), Svetlana Yordanova (WIM 2202) ενώ ενδιαφέρον για το τουρνουά έχουν εκφράσει ακόμη οι: Alexander Areshchenko (GM 2673), Yaroslav Zherebukh (GM, 2558), Saidali Yuldachev (GM, 2525), Andrei Orlov (GM 2525), Adam Tukhaev (GM, 2516), Dejan Antic (GM 2515), Mikhail Ivanov (GM, 2497), Rene Alonso (IM, 2368), Ludmila Tsifanskaya (WIM, 2149), Swati Mohota (WFM, 2128) κ.ά.

Για πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τον κ. Σάββα Κυριάκου:
Τηλέφωνο: 6932-478386 (κινητό), 210-5010871 (απογευματινές ώρες 5-9 μ.μ.) email: ikaros@chess.gr

Tο τουρνουά της Ικαρίας μπορεί να μην είναι το ισχυρότερο όπεν του καλοκαιριού, αλλά πάντοτε έχει μερικές αξιομνημόνευτες συμμετοχές. Θυμίζουμε την περυσινή συμμετοχή του Evgeny Postny (GM, 2651) και του πρωταθλητή Ελλάδας Χρίστου Μπανίκα. Η φιλική και χαλαρή ατμόσφαιρα χαρακτηρίζει τη διοργάνωση και καθιστά τον "Ίκαρο" μια πολύ καλή επιλογή για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν διακοπές με σκάκι σε πολύ προσιτές τιμές. Όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια, η ώρα έναρξης των αγώνων είναι στις 7.00 μ.μ. ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για ύπνο, μπάνιο, φαγητό και ξεκούραση πριν την παρτίδα.

Λεπτομέρειες για τη διοργάνωση θα βρείτε στην ιστοσελίδα του τουρνουά στη διεύθυνση: http://www.chess.gr/ikaros ενώ επίσημος μιντιακός συνεργάτης (official media partner) είναι το γνωστό http://www.chessdom.com/ (δείτε το ρεπορτάζ του στη διεύθυνση: http://www.chessdom.com/news-2009/ikaros-chess-festival-2009)

Αποχώρησε ο Mamedyarov από το Aeroflot Open

Ο Shakhriyar Mamedyarov είναι ο σκακιστής με τον υψηλότερο βαθμό αξιολόγησης στο ισχυρότατο Aeroflot Open που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Μόσχα. Μετά τον 5ο γύρο μοιραζόταν την πρώτη θέση του τουρνουά με τους Moiseenko και Kurnosov. Στον 6ο γύρο, ηττήθηκε, ως λευκός, από τον Kurnosov σε 21 κινήσεις. Ο Mamedyarov κατέθεσε επίσημη διαμαρτυρία προς τους οργανωτές, κατηγορώντας ανοιχτά τον αντίπαλο του για λήψη βοήθειας από πρόγραμμα Η/Υ και αποχώρησε από το τουρνουά.

Mamedyarov 2724 - Kurnosov 2602, Moscow 2009 (Grunfeld, D70)
1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. f3 d5 4. cxd5 Nxd5 5. e4 Nb6 6. Nc3 Bg7 7. Be3 O-O 8.Qd2 Nc6 9. O-O-O f5 10. h4 fxe4 11. h5 gxh5 12. d5 Ne5 13. Bh6 Nec4 14. Qg5 Rf7 15. Bxc4 Nxc4 16. Rd4 Qd6 17. Bxg7 Rxg7 18. Qxh5 Qf4+ 19. Kb1 Bf5 20.fxe4 Bg4 21. Nge2 Qd2 0-1.

Ο Mamedyarov λέει πως ο αντίπαλός του φορούσε το παλτό του και έφευγε από το τραπέζι πηγαίνοντας στην τουαλέτα μετά από κάθε κίνηση. Ο γνωστός διαιτητής Gijssen καταθέτει πως ο Mamedyarov είχε διαμαρτυρηθεί για αυτόν ακριβώς το λόγο κατά την διάρκεια της παρτίδας και είχε ζητήσει από τους οργανωτές να διακόψουν τη ζωντανή μετάδοση των κινήσεων από το site καθώς και κάποιος διατητής να «παρακολουθεί» τον Kurnosov. Επιπροσθέτως, ο Mamedyarov ισχυρίζεται πως στη συνέχεια ανέλυσε την ήττα του με τη Rybka και βρήκε στενή συσχέτιση των κινήσεων της μηχανής και του Kurnosov. Όμως, μέχρι την 16η κίνηση οι παίκτες ακολούθησαν τα μονοπάτια της θεωρίας και δεν είναι κανένα μυθικό κατόρθωμα για σκακιστή επιπέδου 2600 να βρει τις υπόλοιπες «καλύτερες» 5 κινήσεις. Οι κατηγορίες είναι αναπόδεικτες και με πρώτη ματιά φαίνεται απλώς ο Mamedyarov να αναζητά δικαιολογίες για μια οδυνηρή ήττα σε μινιατούρα...

Το πλήρες κείμενο της διαμαρτυρίας του GM από το Αζερμπαϊτζάν:

Στις 22.2.2008 έπαιξα εναντίον του Igor Kurnosov.
Κατά τη διάρκεια της παρτίδας ο αντίπαλός μου έφευγε από την αίθουσα αγώνων μετά από κάθε κίνηση, φορούσε το παλτό του και αποσυρόταν στην τουαλέτα. Υποψιάστηκα αθέμιτο παιχνίδι και έτσι πρότεινα ισοπαλία στην 14η κίνηση, η οποία δεν έγινε αποδεκτή. Είχαμε παίξει γρήγορα τις 11 πρώτες κινήσεις, στην 12 κίνηση έπαιξα κάτι που έβαλε σε σκέψεις τον αντίπαλο. Όλες οι επόμενες κινήσεις του αντιπάλου μου είναι οι πρώτες επιλογές της Rybka.
Λόγω της σειράς από υποψίες που γεννιούνται από την ασυνήθιστη συμπεριφορά του αντιπάλου μου, του Igor Kurnosov, καταθέτω την παρούσα διαμαρτυρία και αρνούμαι να συνεχίσω τους αγώνες μου στο τουρνουά.
Ελπίζω πως τέτοιες καταστάσεις δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον.
Με τιμή,
GM Shakhriyar Mamedyarov

Δείτε: http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=5232

Δείτε επίσης (παλαιότερες δημοσιεύσεις για περιστατικά εξαπάτησης ή για αναπόδεικτες κατηγορίες για εξαπάτηση):
http://skakistiko.blogspot.com/2007/07/chess-cheating.html
http://skakistiko.blogspot.com/2007/11/chess-cheating-2.html
http://skakistiko.blogspot.com/2008/01/anna-rudolf.html

chesscafe.com

Ποιό βιβλίο (ή δίσκο ή ταινία) θα παίρνατε μαζί σας, σε ένα ερημικό νησί; Την ερώτηση αυτή, την χιλιοακουσμένη, ας την προσαρμόσουμε -χάριν παιδιάς- στις νόρμες του ίντερνετ: ποιό σκακιστικό site θα επιλέγατε να μπορείτε να επισκέπτεστε, αν σας απαγόρευαν την πρόσβαση σ' όλα τα υπόλοιπα; Νομίζω πως κατέχω την απάντηση: δεκατρία χρόνια διαδικτυακού βίου συμπλήρωσε το εξαιρετικό chesscafe.com. Οι περισσότεροι γνωρίζετε την ύπαρξή του, αλλά ας μου επιτραπεί να γράψω λίγα λόγια για όσους δεν έχουν περιηγηθεί ακόμη στις σελίδες του. Δημιουργήθηκε από τον Hanon Russel, ένα πολύ γνωστό πρόσωπο στους σκακιστικούς κύκλους των ΗΠΑ (κυρίως για τις μεταφράσεις σκακιστικών βιβλίων από τη ρωσική γλώσσα προς την αγγλική, τα τελευταία σαράντα χρόνια). Το site δημοσιεύει σε μηνιαία βάση συνεργασίες κορυφαίων σκακιστών-προπονητών, δημοσιογράφων και ιστορικών: Mark Dvoretsky, Susan Polgar, Yasser Seirawan, Karsten Müller, Hans Ree, Tim Harding κ.ά. Στο παρελθόν συνεργάστηκαν επίσης (οι δημοσιεύσεις τους είναι αρχειοθετημένες και δεκτικές ανάγνωσης) οι Tony Miles, Tim Krabbe, Lev Alburt, ο δικός μας Στράτος Γρίβας και πολλοί ακόμη.
Οι μόνιμες στήλες που ξεχωρίζουν κατά τη γνώμη μου είναι: "The Instructor" (μαθήματα υψηλού επιπέδου από τον σπουδαίο προπονητή Mark Dvoretsky), "Endgame Corner" (o Karsten Müller είναι -σε συγγραφικό και προπονητικό επίπεδο- ο μεγαλύτερος ειδικός του κόσμου στα φινάλε), "The Kibitzer" (αδημοσίευτες παρτίδες του 19ου και του 20ού αιώνα με πολύ καλές αναλύσεις και ιστορικά στοιχεία - στήλη του Tim Harding).
Η πρόσβαση είναι δωρεάν. Συνιστάται όμως η αγορά άφθονου μελανιού για τον printer, αφού είναι βέβαιο πως θα θελήσετε να τυπώσετε πολλά πολλά άρθρα.
Δικτυακός τόπος: http://www.chesscafe.com/
Τα αρχεία με τις συνεργασίες: http://www.chesscafe.com/archives/archives.htm