Τόπο στα νιάτα
Του «Μέτοικου στη Νίσυρο»
Αρχίζει σήμερα στο Άμστερνταμ ένα ακόμη Σεβενίγκεν τουρνουά. Μια ομάδα έμπειρων σκακιστών (P.Svidler, P.H.Nielsen, Al.Beliavsky, L.Ljubojevic, L.van Vely) θα τεθεί αντιμέτωπη με παγκόσμιες και ολλανδικές ελπίδες (Η.Nakamura, F.Caruana, J.Smeets, D.Steelwagen, Hou Yifan). Η συνάντηση προβλέπεται αμφίρροπη καθώς η ελαφρά υπεροχή, σε αξιολόγηση, της πεπειραμένης ομάδας αντισταθμίζεται από την γρήγορη άνοδο των νεαρών.
Πέρσι ωστόσο τα πράγματα ήταν διαφορετικά: από μια αστοχία των διοργανωτών, απέναντι σε μια ομάδα πεινασμένων και φιλόδοξων νεαρών με επικεφαλής τους Wang Hue, Cheparinov, Caruana παρατάχτηκε ένα σύνολο βετεράνων, ημιαδρανών σκακιστών που το Έλο τους ήταν κατά μέσο όρο 50 μονάδες κάτω απ' αυτό της νεολαίας (Agdenstein, Bareev, Jussupow, Korchnoi, Ljubojevic).Επακολούθησε η σφαγή των γερόντων: Ελπίδες-Πείρα 33.5-16.5...
Κάποιοι απο τους παλαίμαχους δεν το πήραν καθόλου καλά...
Στην φωτογραφία Caruana και Ljubojevic λίγο πριν αρχίσει η παρτίδα τους στον περσινό 9ο γύρο. Η νίκη του "Λιούμπο" και 4 ισοπαλίες σημάδεψαν την μοναδική νικηφόρα αγωνιστική για τους βετεράνους. Και οι δυό σκακιστές ενεπλάκησαν στις εντάσεις που σημάδεψαν τους αγώνες:
Στον 7ο γύρο ο Ιταλοαμερικανός παγίδεψε τον γερόλυκο...Απέναντι στον Κorchnoi, σε ισόπαλη θέση, ο πιτσιρικάς άρχισε να παίζει εξαιρετικά γρήγορα, προσπαθώντας να μην δώσει χρόνο στον αντίπαλο του να σκεφτεί. Αν και έστησε διαφορά, το κόλπο έπιασε: Ο -δεν θέλω να χάνω ούτε από τον εγγονό μου,στα μονά ζυγά- Βίκτωρας, αιφνιδιασμένος από το λάθος, δεν πρόλαβε τον έλεγχο χρονου και απομακρύνθηκε από την σκακιέρα χωρίς να δώσει το χέρι στον αντίπαλο του. Αντίθετα τον "καταράστηκε": "Δεν πρόκειται να παίξεις σκάκι ποτέ", ήταν το ξόρκι, που πρέπει να κάνει τη δουλειά...
Στον τελευταίο γύρο στην παρτίδα Cheparinov-Ljubojevic είχαμε 9πλη (ναι εννεαπλή!) επανάληψη θέσης, πριν κατοχυρωθεί η ισοπαλία. Τι ειχε συμβεί; Καθώς και οι 2 αντίπαλοι είχαν προηγουμένως απορρίψει προτάσεις ισοπαλίας, ήταν απρόθυμοι ν'απευθυνθούν στον διαιτητή πρώτοι και η πιέση χρόνου τους ανάγκαζε να παίζουν μέχρι να καταλάβουν οι γύρω τι συνέβαινε...
Οι αγώνες αρχίζουν καθημερινά στις 14:30 ώρα Ελλάδας.Το επίσημο site των αγώνων είναι το: http://www.nhchess.com/index.html
Πέρσι η ομάδα του chessvibes (που και φέτος έχει αναλάβει την ίδια ευθύνη), έκανε εξαιρετική δουλειά στα βιντεάκια του τουρνουά: Δείτε εδώ πως αντιμετωπίζει -φιλοσοφικά- ο Korchnoi την ήττα. Ο άνθρωπος είναι σόουμαν...
http://blip.tv/play/AcqkUY7eLw
***Update 1/9/2009 (με βάση τα σχόλια του «Αυτόπτη Μάρτυρα»)
Van Wely 2655 - Stellwagen 2630, Amsterdam 2009 (King's Indian, E97)
1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 e5 7. O-O Nc6 8. d5 Ne7 9. b4 Nh5 10. g3 f5 11. Ng5 Nf6 12. f3 f4 13. b5 fxg3 14. hxg3 h6 15. Ne6 Bxe6 16. dxe6 Qc8 17. Nd5 Qxe6 18. Nxc7 Qh3 19. Rf2 Nxe4 20. fxe4 Rxf2 21. Kxf2 Rf8+ 22. Ke3 Qxg3+ 23. Kd2 Rf2 24. Ne8 Qf3
25. Nxd6 Bf6 26. c5 Nd5 27. exd5 e4 28. Ke1 Qg2 29. Kd2 Bxa1 30. c6 Qf3 31. Nxe4 Qxe4 32. c7 Qf4+ 33. Ke1 Bc3+ 34. Bd2 Qg3 35. Bxc3 Rf3+ 36. Kd2 Rxc3 37. d6 Qe3+ 38. Ke1 Rc1 39. Qxc1 Qxc1+ 40. Kf2 Qc5+ 41. Kf3 Kf7 42. Bf1 Qf5+ 43. Kg3 Qe6 44. Kf2 h5 45. a4 Kf6 46. Bg2 Qc8 47. Kg3 g5 0-1. Μπορείτε να δείτε την παρτίδα εδώ
Atom Feed (xml)
41 σχόλια:
Αμεσως μετα το βιντεο του Korchnoi μπορει να δει κανεις το επομενο με την 9πλη επαναληψη της θεσης.Ο Λιουμπο δεν εχει μονο το "φυσικ" του ντε Νιρο,αλλα και την κινηση οπως και την τονικοτητα της φωνης, οταν ειναι θυμωμενος..Κριμα που ειναι μαλλον απιθανο να γυρισουν οι Αμερικανοι την βιογραφια του..
Τα ατομικά αποτελέσματα στον 1ο γύρο:Σβίντλερ – Χου Γιφάν 1-0, Νίλσεν – Στελβάχεν 1-0,Μπελιάβσκι – Σμέετς 0-1, Φαν Βέλι – Καρουάνα 0,5-0,5, Λιουμπόγιεβιτς – Νακαμούρα 0,5-0,5.
Και την δευτερη μερα η "Πεπειραμενη" ομαδα νικησε με 3-2(4 ισοπαλιες,και νικη του Λιουμπο επι της Χου Γιφαν).Ο Νακαμουρα για 2η μερα δεν καταφερε να μετατρεψει σε νικη,φιναλε στο οποιο ειχε υπεροχη(σημερα με τον Van Vely).Εξαιρετικη αναλυση,σε video,της χθεσινης παρτιδας Λιουμπο-Νακα στο επισημο site,φτανει να διαθετει κανεις μιση ωρα..
Ενα πολυ ενδιαφερον κειμενο για το τουρνουα,γραμμενο απο τον St.Giddins,δημοσιευει σημερα η Chessbase.Απο εκει προερχονται οι παρακατω αφορισμοι:
Μεσηλικας γινεσαι,οταν η ηλικια σου αρχιζει να εμφανιζεται γυρω απο την μεση σου (B.Hope)
Μπαινει κανεις στην μεση ηλικια,οταν,καθως σκυβει να μαζεψει καποιο νομισμα που του επεσε,συλλαμβανει τον εαυτο του ν'αναρωτιεται απο ποτε αρχισαν να φτιαχνουν τοσο χαμηλα τα πατωματα..(D.Norden)
Περισσοτερα εδω:http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=5706
Ισοπαλια σημερα.Ο Νακαμουρα νικησε θεαματικοτατα τον Μπελιαβσκυ και φαινεται οτι ξεπερασε το jet lag,αλλα ο Λιουμπο δε αφησε την ομαδα του να ηττηθει.Χαρη στο ζευγος των αξιωματικων του επικρατησε του Α+Ι του Stellwagen και ισοφαρισε.Ο Σερβος ειναι λαλιστατος και αν συνεχισει ετσι θα ειναι ο σταρ των αγωνων(στα video τουλαχιστον)!
Οι παλαιμαχοι Λιουμπογιεβιτς και Μπελιαβσκυ και τα λαθη τους οδηγησαν την ομαδα των εμπειρων σκακιστων σε ηττα με 3.5-1.5
Ο πρωτος(τον γλωσσοφαγα,τοσα καλα που εγραψα τις προηγουμενες μερες) επελεξε σε ενα απλο φιναλε πυργων να δωσει χωρις ανταλλαγμα πιονι και μετα ηταν ευκολη δουλεια για τον Smeets να τελειωσει την παρτιδα,ενω ο Μπελιαβσκυ αν και αιφνιδιασε την Χου Γιφαν με αμυνα Φιλιντορ και βγηκε καλα απο το ανοιγμα,διεπραξε σοβαρα λαθη στο μεσον της παρτιδας και επετρεψε στην Κινεζουλα να νικησει με ομορφα τακτικα χτυπηματα.
στελ-βαγκεν.
Ώστε οι αμερικανοί είναι εκείνη η φυλή που ξέρει να γυρίζει βιογραφίες - ή άμα λάχει,τις κατασκευάζει κιόλας.
Στον σημαντικοτερο αγωνα της Δευτερας ο νυν Ρωσος πρωταθλητης νικησε τον αντιστοιχο Αμερικανο και οδηγησε τους "Πεπειραμενους" σε νικη με 3.5-1.5 Ο Νακαμουρα, που παιζει με προβληματα υγειας απο την αρχη του τουρνουα,επαιξε αρκετες ανακριβειες στο μεσο της παρτιδας και στην ουσια ειχε χαμενη θεση γυρω στην 25η κινηση,αλλα παλαιψε για 61 κινησεις.Ο Σβιντλερ,(ο οποιος ειναι φανατικος της Αγγλιας στο κρικετ,υπαρχουν φορες που αποφασιζει αν θα συμμετασχει σε τουρνουα αναλογα με την δυνατοτητα να παρακολουθει τους αγωνες της στην τηλεοραση) δηλωσε οτι παιζει πιο ελευθερα τωρα,καθως τελειωσε το the Ashes(παραδοσιακη αναμετρηση αναμεσα σε Αγγλια και Αυστραλια,ενας αγωνας κρικετ διαρκει 5 μερες) με νικη της ομαδας του!
Ο Μπελιαβσκυ σημειωσε την πρωτη του νικη επι του Στελβαγκεν,ο οποιος,επηρεασμενος ισως απο την επιτυχια του Νακαμουρα δυο γυρους πριν,τολμησε να παιξει ξανα-μαυρος-Ινδικη του Βασιλια(ο Μπελιαβσκυ θεωρειται ειδικος).Αυτη την φορα ωστοσο ο βετερανος ηταν καλα προετοιμασμενος.Εμπλεξε τον νεαρο Ολλανδο σε μια σπανια βαριαντα απο την 5η κινηση και ειχε καθαρη υπεροχη απο την 25η,ασχετα αν του χρειατηκαν 62 κινησεις για τον βαθμο.
Σβιντλερ(5) και Μπελιαβσκυ(4) εχουν κατακτησει 9 εθνικα πρωταθληματα,ο πρωτος Ρωσικα και ο δευτερος Σοβιετικα..
Σε μια παρτιδα με πολλα πηγαιν'ελα μεχρι τον πρωτο ελεγχο χρονου,ο Καρουανα εχασε την ευκαιρια να νικησει τον Λιουμπο στην κινηση(το 45..Ιγ6 με απειλη 46..Αδ8 η 46..Αε6κερδιζει κομματι) και αρκεστηκε στην ισοπαλια.Ο Λιουμπο ειναι γενικα πολυ τυχερος μεχρι τωρα,να δουμε αν θα συνεχισει ετσι..
Μετα απο μια μερα ξεκουρασης(ο Σβιντλερ,φυσικα,πηγε να παρακολουθησει το ματς Ολλανδια-Αφγανισταν στο κρικετ) αρχισε σημερα ο δευτερος γυρος.
Ο Λιουμπο,με τα μαυρα,εκμεταλευτηκε την προσπαθεια του Νακαμουρα να παραβιασει ισοπαλη θεση,και με ακριβες παιξιμο πηρε την νικη.
Στην συναντηση Σμιτς-Μπελιαβσκυ η υπεροχη αλλαξε αρκετες φορες χερια.
Ο παλαιμαχος Ρωσος υπερεκτιμησε την επιθεση του,και απεφυγε να κανει ισοπαλια με επαναληψη των κινησεων,με αποτελεσμα να βρεθει χαμενος λιγες κινησεις αργοτερα.Ισοπαλοι οι υπολοιποι αγωνες.Ο Σμιτς,τεσσερις γυρους πριν το τελος,προηγειται 1.5 βαθμο απο τον Καρουανα και ειναι πολυ κοντα στο να εξασφαλισει την προσκληση για το Amber του 2010(πηγαινει στον καλυτερο της ομαδας των ελπιδων φτανει να συγκεντρωσει το 50% της βαθμολογιας).Στην γενικη βαθμολογια οι Παλαιμαχοι προηγουνται 16-14.
Μετα και απο μια δευτερη μερα ξεκουρασης,οι Παλαιμαχοι ανανεωμενοι,νικησαν 3,5-1.5 και μεγαλωσαν την διαφορα στους 4 βαθμους.Ο Μπελιαβσκυ παγιδεψε τον παλιο του φιλο Τσερνιν (αναλυτης του Καρουανα) αλλαζοντας το 4η3 που συνηθιζε να παιζει στην Ινδικη της Βασιλισσας σε 4α3.Ο νεαρος Ιταλος,επρεπε να κολυμπησει σε αγνωστα νερα,βγηκε πολυ χειροτερος απο το ανοιγμα και εγκατελειψε σε 25 κινησεις.
Πρωτη ηττα για τον Σμιτς,που σε μεγαλη πιεση χρονου εστησε κομματι στην κινηση,αλλα ο Νιελσεν ειχε καλυτερη θεση ετσι κι αλλιως.
Λιουμπο και Βαν βελυ ειχαν ευκαιριες νικης με Χου Γιφαν και Νακαμουρα αντιστοιχα αλλα περιοριστηκαν σε ισοπαλια.Με ισοπαλια εληξε και η συναντηση Σβιντλερ-Στελβαγκεν με την Ολλανδο εδω να εχει μια μικρη υπεροχη καθ'ολη την διαρκεια της παρτιδας,δεν ηταν ομως αρκετη για τον βαθμο.
ΣΚΑΚΙ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ
Γεια και χαρά από το μακρινό Άμστερνταμ, όπου για πρώτη μέρα επισκέφθηκα τους εξαιρετικά ενδιαφέροντες αγώνες των «έμπειρων» εναντίον των «νέων». Μια τέτοια διοργάνωση θα έπρεπε να καθιερωθεί και στην Ελλάδα, με πολλά υποσχόμενους εφήβους και νεανίδες να αντιμετωπίζουν έμπειρους/παλαίμαχους τιτλούχους. Ίσως μια μέρα…
Ως γνήσιος τουρίστας σκακιστής -και όχι σκακιστής τουρίστας-, σήμερα προτίμησα μια ολοήμερη εκδρομή στη μαγευτική Ουτρέχτη από τις αναμετρήσεις στα ασπρόμαυρα τετράγωνα. Πρόλαβα μόνο το τέλος της παρτίδας Van Wely-Nakamura, αλλά περισσότερα γι’ αυτό θα γράψω σε μελλοντικό σημείωμα.
Η Ουτρέχτη είναι ένα μικρό Άμστερνταμ, πιο νεανική ως πανεπιστημιούπολη, πιο γραφική ως μικρότερη σε μέγεθος, πιο χαρούμενη ως όχι τόσο γνωστή, πιο περιποιημένη ως λιγότερο εμπορευματοποιημένη, πιο καθαρή και χωρίς μεγάλο αριθμό διαφημίσεων ή πινακίδων neon. Επίσης με πολλά ποδήλατα, επίσης με πολλά κανάλια, επίσης με πολλά «καφέ», επίσης με εξυπηρετικότατους ανθρώπους, επίσης με φροντισμένα μαγαζιά. Πάπιες στο ποτάμι, πικ-νικ δίπλα τους στην ακροποταμιά, τραπέζια δίπλα στο νερό και γόνδολες να περνούν μπροστά σου την ώρα που πίνεις μια γευστικότατη σοκολάτα και φιλοσοφείς με παρέα καλλιτεχνικών προδιαθέσεων.
Που καιρός για σκάκι…
Σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων ειδών, κυρίως ρούχων, μπήκε μια νεαρή κοπέλα και ζήτησε να πουλήσει ένα ποδήλατο που είχε αγοράσει στο ίδιο μαγαζί πριν από 7 μήνες. Δικαιολογήθηκε ότι θα επέστρεφε πια στη Γαλλία, οπότε προφανώς έπρεπε να εγκαταλείψει στην τύχη τους όσα υλικά αγαθά δεν είχαν δημιουργήσει λειτουργικό ή συναισθηματικό σύνδεσμο μαζί της. Παρέδωσε το ποδήλατο σε εξαιρετική κατάσταση, όπως διαπίστωσε ο ειδικός συνεργάτης του καταστήματος, ο οποίος επιστρατεύτηκε ταχύτατα προκειμένου να διαπιστώσει την υγεία του μηχανήματος. Η κοπέλα παρέλαβε ένα μικρό ποσοστό του ποσού που είχε καταθέσει πριν από 7 μήνες, ώστε η διαφορά ήταν το ενοίκιο. Όλοι ευχαριστημένοι και χαμογελαστοί, ανακύκλωση πραγμάτων και όχι ανθρώπων.
ΤΟ ΘΥΜΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ
Στον 7ο γύρο μπήκα στην αίθουσα των αγώνων μετά από 5 ώρες παιχνιδιού. Μοναδικοί μονομάχοι που απέμεναν στο τραπέζι τους οι Van Wely και Nakamura, παρόλο που ήταν προφανέστατο ότι σύντομα θα συμφωνούσαν ισοπαλία μετά την απαραίτητη επανάληψη κινήσεων. Τώρα που σε πολλά τουρνουά χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του διαιτητή για τη μοιρασιά του βαθμού, έχει δημιουργηθεί ένα νέο δημιουργικό πεδίο άσκησης της φαντασίας των φιλειρηνικών αντιπάλων: η τριπλή επανάληψη που δεν μπορούν να αποφύγουν ούτε τα λευκά ούτε τα μαύρα. Ο αριθμός των παρτίδων που ολοκληρώνονται με χρήση του σχετικού κανόνα έχει αυξηθεί αισθητά σε αναμετρήσεις ισχυρών γκρανμέτρ τον τελευταίο χρόνο, αν και οι συγκεκριμένοι αντίπαλοι διακρίνονται για τη μαχητικότητά τους και έφτασαν στο σεβαστό ύψος των 59 κινήσεων.
Η «ζωντανή» ανάλυση των παρτίδων για τους θεατές είχε μόλις τελειώσει και ο μόνος άλλος από τους συμμετέχοντες που συνέχιζε να παρακολουθεί την τελευταία παρτίδα (στην αίθουσα Τύπου) ήταν ο «ελπιδοφόρος» Jan Smeets. Το συνηθισμένο χαμόγελο των πρόσχαρων Ολλανδών είχε εξαφανιστεί από το πρόσωπό του, μάλλον επειδή κάμποση ώρα νωρίτερα είχε υπογράψει την πρώτη του εγκατάλειψη στο τουρνουά (εναντίον του Nielsen). Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι τoν ενδιέφερε άμεσα το αποτέλεσμα του Nakamura, επειδή με την ισοπαλία διατηρούσε το σημαντικό προβάδισμα 1½ βαθμού απέναντι στους «συμπαίκτες» του. Σύμφωνα με την προκήρυξη, αυτός ανάμεσά τους που θα κάνει το καλύτερο αποτέλεσμα, κερδίζει το προνόμιο να αναμετρηθεί με τα μεγαθήρια του παγκόσμιου σκακιού στο τουρνουά Melody Amber της επόμενης χρονιάς.
Ίσως όμως η συνεχιζόμενη παρουσία του Smeets στον ευρύτερο αγωνιστικό χώρο οφειλόταν σε πολύ διαφορετικά ψυχολογικά κίνητρα, αντί για την περιέργειά του σχετικά με το αποτέλεσμα του Αμερικανού -στον 21ο αιώνα είναι πολύ εύκολο να παρακολουθείται «ζωντανά» μια παρτίδα στο Διαδίκτυο στο σπίτι μας και σε συνθήκες χαλάρωσης. Όταν όμως ένας ισχυρός παίκτης έχει χάσει, η ατμόσφαιρα της αίθουσας φορτίζεται με έντονα αρνητική ενέργεια γι’ αυτόν και έχει ανάγκη να την ξορκίσει. Μετά λοιπόν από την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου και μετά την ανάλυση της παρτίδας με τον αντίπαλο, οι ηττημένοι επιστρέφουν στους αγώνες συχνότερα απ’ όσο οι νικητές, πιθανότατα σε μια υποσυνείδητη προσπάθεια να ανακτήσουν την ψυχολογική ηρεμία που ένιωθαν νωρίτερα. Οι νικητές αποχωρούν χαρούμενοι, χωρίς διάθεση να θριαμβολογήσουν, ενώ οι ηττημένοι υποφέρουν σιωπηλά, με αξιοπρέπεια αλλά συχνότατα και με τη γλώσσα του σώματός τους να προδίδει το βάσανό τους. Όπως στην περίπτωση του Jan Smeets στον 7ο γύρο.
Οποιαδήποτε διαδικασία πένθους ολοκληρώνεται ευκολότερα με την αντιμετώπιση και όχι την άρνησή του, την αναγνώριση της αίσθησης απώλειας, τη μετουσίωση του θυμού σε θλίψη και την αποδοχή του αναπότρεπτου πια αποτελέσματος. Γι’ αυτό συχνά οι περισσότεροι άνθρωποι επισκέπτονται τους τάφους προσφιλών τους προσώπων. Γι’ αυτό συχνά οι επιζώντες ενός δυστυχήματος χρειάζεται να αναπαραστήσουν στη φαντασία τους βήμα προς βήμα τα όσα βίωσαν. Γι’ αυτό συχνά οι ηττημένοι σκακιστές παραμένουν στην αίθουσα των αγώνων και παρακολουθούν τις παρτίδες που συνεχίζονται. Γι’ αυτό συχνά το θύμα επιστρέφει (τουλάχιστον με το μυαλό του) στον τόπο του εγκλήματος και διαπιστώνει ότι έχει επιβιώσει: προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να συνεχίσει τη μάχη της ζωής.
Το σκάκι μπορεί να είναι πολύ σκληρό άθλημα, ακόμα και γι’ αυτούς που προηγούνται στη βαθμολογία…
Ευχαριστούμε για τη θαυμάσια ανταπόκριση!
ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ
Σε κάθε ισχυρό τουρνουά, ο πρώτος και ο τελευταίος γύρος έχουν ξεχωριστή σημασία. Στην αρχή οι παίκτες προσπαθούν να αντιληφθούν το επίπεδο της φόρμας στην οποία βρίσκονται, ενώ στο τέλος επικεντρώνονται στο συνολικό αποτέλεσμα που μπορούν να εξασφαλίσουν με βάση τους βαθμούς που έχουν ήδη συγκεντρώσει στις προηγούμενες παρτίδες.
Σχεδόν πάντα όμως, το κρίσιμο σημείο των αγώνων βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα, σε διαφορετική χρονική στιγμή για κάθε παίκτη. Ένας αναθαρρεί μετά από μια νίκη σε χειρότερη ή χαμένη θέση, άλλος καταρρακώνεται από την ήττα χάρη σε λάθη που διέπραξε κάτω από συνθήκες πίεσης χρόνου, κάποιος τρίτος τονώνεται συναισθηματικά από τον όμορφο συνδυασμό που δημιούργησε. Ακόμα συχνότερα, το κρίσιμο σημείο για τη συνολική πορεία σε ένα ισχυρό τουρνουά μπορεί να εντοπιστεί στην αντίδραση του παίκτη μετά από μια οδυνηρή ήττα. Θα μπορέσει άραγε να ανασυνταχθεί ψυχολογικά και να επαναδραστηριοποιήσει τις δυνάμεις του; Ή θα καταρρακωθεί και θα καταρρεύσει υπό το βάρος της πίεσης των αγωνιστικών συνθηκών;
Σε μια τέτοια θέση βρέθηκε ο Ολλανδός JanSmeets μετά τον 7ο γύρο και πριν από τον 8ο.
Παρόλο που η μακροπρόθεσμη επιτυχία εξαρτάται καθοριστικά από τη σωστή διαχείριση της προσωρινής αποτυχίας, δεν υπάρχει καμιά σταθερή μέθοδος που να διαχωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια. Για παράδειγμα, οι Fischer και Karpov συχνά αποδεικνύονταν ευάλωτοι μετά από μια ήττα. Ο Karpov, βαθύς γνώστης του δικού του χαρακτήρα, συνήθως επικέντρωνε το ενδιαφέρον του στην αποφυγή μιας νέας απώλειας ολόκληρου βαθμού στην επόμενη παρτίδα, παρά στη διεκδίκηση της νίκης. Αλλά τον Alekhine ή τον Kasparov, ποιος τους είδε και δεν τους φοβήθηκε! Ο πρώτος κέρδισε κάμποσα βραβεία «ομορφιάς» αμέσως μετά από μια ήττα, ενώ η επίσης εκρηκτική προσωπικότητα του δεύτερου απαιτούσε την εκτόνωση της απίστευτης ενέργειας που συγκέντρωνε με μετουσίωσή της σε επιθετικότητα, την οποία ήξερε πολύ καλά με ποιον τρόπο να διοχετεύσει πάνω στη σκακιέρα.
ΕΧΩ ΚΑΠΟΙΟ ΜΥΣΤΙΚΟ
Σάββατο πρωί ξεκινάω για την αίθουσα των αγώνων, με το Άμστερνταμ ηλιόλουστο, αλλά και με σποραδική βροχή κατά διαστήματα. Ο κόσμος βρίσκεται έξω σε καφέ, ψωνίζει στη λαϊκή, συζητάει στα γεφυράκια. Φτάνω στην κεντρική πλατεία Νταμ, πολύ κοντά στο παλάτι της βασίλισσας. Στη μια της άκρη έχει στηθεί μεγάλη εξέδρα, πάνω στην οποία εγκαταστάθηκε πλήρης ορχήστρα και παίζει κλασική μουσική για το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί. Σαντουϊτσάκια, μπύρες, κομμάτια πίτσας και προπάντων συζήτηση. Μια μεσήλικη κυρία στη μέση της πλατείας κρατάει ένα πλακάτ «ο Χριστός σώζει», χωρίς όμως να φωνάζει ή να προσηλυτίζει. Η πλατεία χωρίζεται σε δύο μέρη και ανάμεσά τους περνάει τραμ (μεταξύ άλλων), με το πλήθος να βρίσκεται και πάνω στις γραμμές. Με κάποιο μαγικό τρόπο, οι άνθρωποι κινούνται συντονισμένα με το τραμ, ώστε η κυκλοφορία του συνεχίζεται χωρίς κανένα πρόβλημα.
Στην άλλη άκρη της πλατείας από την εξέδρα, δεσπόζει το Γκραν Οτέλ Κρασναπόλσκι. Ειδικά για το τουρνουά, υπάρχει προσφορά δωματίου με πρωινό στα 200 ευρώ –όσοι πολύ πιστοί προσέλθετε! Μπαίνω από την πολυτελή είσοδο και θυμάμαι τις πινακίδες που αναζήτησα χτες. Στρίβω αριστερά, μετά ανεβαίνω δεξιά μια σκάλα, αριστερά μιαν άλλη, ξανά αριστερά σε έναν μικρό διάδρομο, τώρα δεξιά σε έναν ακόμα μικρότερο και λίγο ανηφορικό, στο τέλος του πάλι αριστερά και βρίσκομαι μπροστά στην αίθουσα Άμστερνταμ. Καλά λένε ότι αυτό το τουρνουά αποτελεί φιλανθρωπία του Van Oosterom προς νεαρούς συμπατριώτες και κάποιους φίλους του Ολλανδού μαικήνα. Πρέπει να είσαι λίγο σαλεμένος σκακιστής ή τουλάχιστον οπαδός των γρίφων για να φτάσεις μέχρι εκεί, ακόμα και με τις πινακίδες.
Όμως αυτή είναι μόνο η αίθουσα αναλύσεων. Πηγαίνω αριστερά από την είσοδό της, ανηφορίζω μπροστά από ένα τραπέζι με διαφημιστικά του τουρνουά, μόνο στα ολλανδικά, προσπερνάω το Γραφείο Τύπου και μπαίνω σε ένα μεσαίου μεγέθους χωλ. Εντελώς άδειο. Δεξιά μου, επιτέλους, βρίσκεται η αίθουσα των αγώνων, με ανοιχτή την πόρτα. Καμιά σαρανταριά νοματαίοι, ανάμεσά τους αρκετές γυναίκες και παιδιά μικρής ηλικίας, παρακολουθούν με κατάνυξη. Ούτε σε εκκλησία δεν έχεις τέτοια ατμόσφαιρα. Μπαίνω και προσκυνώ.
Έχω καθυστερήσει στο πανηγύρι των δρόμων και οι αγώνες ξεκίνησαν ήδη στις 1:30μ.μ. Πολυτελής μοκέτα εξασφαλίζει απόλυτη ησυχία. Γύρω στις εκατό καρέκλες δεξιά και άλλες τόσες αριστερά, μπροστά τους μια σειρά ίδιες καρέκλες με χαρτιά που γράφουν ρεζερβέ πάνω τους. Αυτές είναι σχεδόν όλες άδειες, εκτός από δύο στις οποίες κάθονται οι διαιτητές. Μετά υπάρχουν δέκα ηλεκτρονικές σκακιέρες που αναπαριστούν αυτόματα τις κινήσεις των παρτίδων, πέντε στερεωμένες στο έδαφος και άλλες πέντε υπερυψωμένες. Σημειώνουν επίσης το χρόνο σκέψης που απομένει σε κάθε παίκτη.
Πίσω από τις ηλεκτρονικές σκακιέρες υπάρχει ένα χοντρό κορδόνι που χωρίζει τον κυρίως ναό από το ιερό. Εκεί πέντε μαθητευόμενοι προσπαθούν να γίνουν επίσκοποι στη θέση των επισκόπων.
ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ή ΤΕΧΝΗ;
Μόνο όποιος δεν έχει δει τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο Svidler το άνοιγμα του αντιπάλου του μπορεί να ισχυριστεί ότι το σκάκι δεν έχει σωματικές απαιτήσεις ως άθλημα. Ο 33χρονος «Μεγάλος» Πέτρος έχει βάλει τον αντίπαλό του να σκέφτεται και βηματίζει έντονα στον περίγυρο του αγωνιστικού χώρου, επιδεικνύοντας μηδενικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στις άλλες σκακιέρες. Καμιά νευρικότητα, μόνο περισσή ενέργεια που πρέπει κάπου να διοχετευθεί. Ο Smeets κάθεται ακίνητος στην καρέκλα του, με τα χέρια σφηνωμένα στους κροτάφους, αυτοσυγκεντρώνεται για πέντε, δέκα, δεκαπέντε λεπτά και κάτι παραπάνω προτού παίξει την επόμενη κίνηση. Σε μια αρκετά κλασική Ισπανική, μετακινεί τον Πύργο από το ζ1 στο ε1. Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν…
Ο άλλος Πέτρος των βετεράνων, στην ώριμη ηλικία των 36 ετών, ο συμπαθέστατος Δανός Peter Heine Nielsen, αποτελεί την ήρεμη δύναμη της ομάδας του. Αήττητος κι αυτός, με πρόσωπο που εμπνέει απόλυτη εμπιστοσύνη, κάθε λίγο και λιγάκι πηγαίνει με σταθερό και ατάραχο βηματισμό πίσω από ένα παραβάν στο βάθος της αίθουσας και επιστρέφει με ξαναγεμισμένο φλιτζάνι. Ελπίζω να προσέχει λίγο τις ουσίες που προωθεί στο εσωτερικό του σώματός του, γιατί μετά τους τέσσερεις καφέδες κινδυνεύει να συλληφθεί από την Επιτροπή Ντόπιγκ της FIDE και να κρεμαστεί στην πλατεία απέξω για παραδειγματισμό. Ο Ivanchuk γλίτωσε, αλλά αυτός είχε άλλοθι και έτσι αποφεύχθηκε ο εξευτελισμός –όχι της FIDE που επιμένει να κάνει το σκάκι ολυμπιακό (χειμερινό!) άθλημα…
Ο τρίτος ψηλός της παρέας, ο Ολλανδός Van Wely, σκέφτεται σκυμμένος πάνω από το τραπέζι, όπως όλοι σχεδόν οι σκακιστές, αλλά με δικό του μοναδικό στιλ: εντελώς ίσια πλάτη, χωρίς καθόλου να καμπουριάζει, σα να έχει καταπιεί σανίδα του σέρφινγκ με κλίση 30 μοιρών. Απόλυτα αυτοσυγκεντρωμένος, μάλλον δεν σκέφτεται ότι αποτελεί τον πιο αδύνατο κρίκο της ιστορικής διαδοχής στην οποία προηγήθηκαν οι Euwe, Donner και Timman, ούτε ότι τη θέση του ίσως πάρει κάποιο μέλος της αντίπαλης ομάδας. Παίζει την κίνησή του με αποφασιστικότητα και σηκώνεται για να μιμηθεί τους άλλους ψηλούς συμπαίκτες του στο ξεμούδιασμα των ποδιών.
Αρκετά πιο κοντός, αλλά περισσότερο σεβάσμιος είναι ο πολύπειρος Beliavsky. Δίκαια μερικοί τον αποκαλούν «Σφίγγα» μια και σπάνια σηκώνεται από την καρέκλα του, ακόμα και όταν είναι σειρά του αντιπάλου να παίξει. Εντελώς ανέκφραστος, δεν προδίδει καθόλου τι σκέφτεται σε οποιαδήποτε φάση της παρτίδας, ίσως προκαλώντας τη ζήλεια των νεαρών γκρανμέτρ που τα τελευταία χρόνια αναζητούν καλύτερες αποδοχές στα τραπέζια του πόκερ. Παρά τα 56 χρονάκια του και το κακό ξεκίνημα που είχε στους συγκεκριμένους αγώνες, παραμένει υπολογίσιμος αντίπαλος για όλους. Από τους λίγους που είχαν κερδίσει τόσο τον Karpov όσο και τον Kasparov στην περίοδο της ακμής τους, διαθέτει τόσο βαθιά κατανόηση του σκακιού που δεν φοβάται κανέναν άλλο από τον εαυτό του.
Δεν θα'θελα με τιποτα να ημουν ψυχολογικα στην θεση του Λιουμπο σημερα.Προσπαθωντας να αποφυγει τις "τρεχουσες" βαριαντες κατεφυγε σε Σικελικη Rossolimo (1ε4 γ5,2Ιζ3 Ιγ6,3Αβ5 Βγ7..)αλλα αυτη την φορα το κολπο(να πιασουμε τους πιτσιρικαδες αδιαβαστους)δεν επιασε..Ο Σερβος εμεινε πολυ πισω σε αναπτυξη (αρκει να γραψω οτι απο τις πρωτες 16 κινησεις τις 9 τις εκανε με το ιδιο κομματι-αλογο,ονομα και πραμα-το οποιο τελικα αλλαξε,αναρωτιεμαι αν ηθελε να σπασει καποιο ρεκορ) και αμεσως μετα εδωσε βασιλισσα για Π+Α προσπαθωντας να βρει παιχνιδι.Η θεση φαινοταν χαμενη,ομως ο Λιουμπο αμυνθηκε με παθος,ο Στελλβαγκεν δεν βρηκε τις καλυτερες συνεχειες,και οταν συμπληρωθηκε η 40η κινηση,τα Λευκα δεν φαινονταν να εχουν σχεδιο νικης..Ωστοσο ο Ολλανδος συνεχισε να προσπαθει,και οι δυο αντιπαλοι εμπλεξαν σε πιεση χρονου,και στην 72η κινηση ο Σερβος εστησε πιονι..Ακομη κι ετσι ωστοσο δεν νομιζω οτι τα Λευκα νικουσαν φορσε,ωστοσο πηραν τον βαθμο σε 110κινησεις μετα κι απο αλλο λαθος του βετερανου..Αξιοσημειωτο ειναι το γεγονος οτι ο νεαρος μπορουσε,αν ηθελε(και εφοσον ο Λιουμπο καταφερνε ν'αμυνθει πετυχημενα)να τραβηξει την παρτιδα για αλλες 60 κινησεις τουλαχιστον, καθως υπηρχαν κι αλλα πιονια ν'αλλαχτουν.Η μοναδικη προταση ισοπαλιας εγινε απο τον Σερβο ακριβως πριν στησει το πιονι..Κατι τετοια με κανουν ν'αναρωτιεμαι αν ο κανονισμος των 50 κινησεων ειναι ο καλυτερος δυνατος..
Ο Μπελιαβσκυ πηρε την ρεβανς απο τον Νακαμουρα για την θεαματικη του ηττα στον πρωτο γυρο.Ειχε καθαρα κερδισμενη θεση λιγο μετα τον ελεγχο χρονου,ωστοσο ο Αμερικανος πρωταθλητης προσπαθησε να δημιουργησει επιπλοκες για αλλες τριαντα κινησεις.Καθως το ματς γερνει προς την πλευρα των "Παλαιμαχων" ισως οι "Ελπιδες" προσπαθουν να τους εξαντλησουν πριν απο τους 2 τελευταιους γυρους..
Ισοπαλες εληξαν οι αλλες 3 παρτιδες,ωστοσο πολυ ενδιαφερουσα μαχη εγινε στην παρτιδα Καρουανα-Νιελσεν.Οι "Βετερανοι" διατηρουν προβαδισμα 4 βαθμων,2 γυρους πριν το τελος.
ΥΓ:Ζητω συγγνωμη απο τον Αυτοπτη Μαρτυρα αν διακοπτω την ροη των (εξαιρετικων) ανταποκρισεων του.Ελπιζω να συνεχιστουν :)
Άφησα για το τέλος έναν άλλο θρύλο του παγκόσμιου σκακιού, τον επίσης 56χρονο Γιουγκοσλάβο Ljubomir Ljubojevic, ο οποίος τα τελευταία χρόνια παίζει σχεδόν αποκλειστικά μόνο σε αυτό το τουρνουά, εξαιτίας της χρόνιας προσωπικής φιλίας που τον συνδέει με τον χορηγό Van Oosterom. Παλιότερα γόης, τώρα απλά γοητευτικός, παλιότερα νευρώδης, τώρα μάλλον νευρικός, παλιότερα το επίκεντρο κάθε παρέας, τώρα απλά το κέντρο του κόσμου (του). Συμπαθής παρ’ όλ’ αυτά, ξεκίνησε πολύ δυναμικά και πριν από τον 8ο γύρο διατηρείται στην κορυφή της απόδοσης μεταξύ των μελών της ομάδας του. Παίζει συνέχεια με τη φράντζα του, την μετατρέπει σε τσουλούφι, ξαφνικά της δίνει μια σφαλιάρα και την επαναφέρει στην κανονική της θέση. Μόνο μέχρι την επόμενη κίνηση, βέβαια, οπότε η τελετουργία επαναλαμβάνεται σε διάφορες ταχύτητες και με διάφορες συνοδευτικές γκριμάτσες.
Ο σημερινός αντίπαλός του, ο 22χρονος Daniel Stellwagen, δείχνει να έχει έλλειψη αυτοπεποίθησης στο ξεκίνημα της παρτίδας. Ο Ljubojevic παίζει κάθε κίνηση με πολύ αέρα, σηκώνεται και βηματίζει έντονα, ρίχνει κλεφτές και φανερές ματιές στον αντίπαλό του. Έχει δοκιμάσει μια μάλλον ριψοκίνδυνη βαριάντα της Σικελικής, με αποτέλεσμα να μείνει πίσω στην ανάπτυξη, αλλά δεν φαίνεται να ανησυχεί καθόλου επειδή το κέντρο παραμένει κλειστό. Κάποια στιγμή πραγματοποιεί και την προώθηση …θ7-θ5, με χάρη και σιγουριά που θα ζήλευε ο Νουρέγιεφ. Ο αντίπαλός του όμως κερδίζει χώρο αυξάνοντας την πίεση, ενώ στο πρόσωπό του διαγράφεται αυξανόμενη σιγουριά. Ο Ljubojevic καταλαβαίνει ότι χρειάζεται να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων προκειμένου να μην πάθους τα κομμάτια του ασφυξία. Αρπάζει ένα κεντρικό Πιόνι και αμέσως μετά προσφέρει τη Βασίλισσά του για Πύργο και Αξιωματικό. Στη σκακιέρα επικρατεί τυπική υλική ισορροπία, αλλά η στρατηγική υπεροχή του Stellwagen είναι προφανής. Οι εκφράσεις του Ljubojevic εμφανίζουν διακυμάνσεις ανάμεσα στην ικανοποίηση (που ξέφυγε από τον κλοιό) και την ανησυχία.
Ο άλλος Ολλανδός Jan Smeets, δυό χρόνια μεγαλύτερος από τον συμπατριώτη και συμπαίκτη του, δείχνει απόλυτα συγκεντρωμένος και δεν σηκώνεται ούτε μια στιγμή. Βρίσκεται πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου του, δηλαδή να κερδίσει την πρόκριση στο τουρνουά Melody Amber 2010 όπου συμμετέχουν σχεδόν πάντα οι Anand, Topalov, Kramnik, κλπ. Σχεδόν σίγουρα θα έχει το καλύτερο αποτέλεσμα από όλους τους συμπαίκτες του, αλλά πρέπει επιπλέον να πετύχει πάνω από 50% -και στον 7ο γύρο πραγματοποίησε την πρώτη του ήττα.
Εναντίον του Svidler, παίζει ολοφάνερα για ισοπαλία με τα λευκά, επιχειρώντας την αλλαγή όλων των κεντρικών Πιονιών. Στο πάρσιμο Βδ1xΒδ8 ο Ρώσος πέφτει θύμα του νόμου του Μέρφι, αφού μπορεί να απομακρύνει από τη σκακιέρα την αντίπαλη Βασίλισσα με δύο Πύργους –και φυσικά επιλέγει τον λάθος! Αποκτά κάποια υπεροχή, όχι όμως επαρκή για να παρατείνει τη μάχη πέρα από το 3ωρο και τις 29 κινήσεις.
Ε, λίγο μου το χάλασες ρε μέτοικε, αλλά δεν πειράζει -μου δίνεις ευκαιρία να κοιμηθώ όταν κουραστώ και να συνεχίσω αύριο πρωί.
Έτσι κι αλλιώς, νάσαι καλά που ξεκίνησες το θέμα και μου έδωσες την ιδέα να συνδράμω. Ελπίζω να βρεθούν κι άλλες τέτοιες ευκαιρίες.
Δυστυχώς, για τεχνικούς λόγους δεν μπόρεσα στον 8ο γύρο να στείλω τις ανταποκρίσεις μου απευθείας από την αίθουσα Τύπου των αγώνων. Θα προσπαθήσω όμως αύριο, μια και τα περισσότερα είναι ήδη γραμμένα και τώρα απλώς τα "χτενίζω".
Έκανα κι ένα λαθάκι βιασύνης: ο Ljubojevic σύντομα θα κλείσει τα 59 του χρόνια.
@Αυτοπτης μαρτυρας
Εστειλα το σχολιο μου πριν την δω το δικο σου που προηγειται,και δεν ειχα καταλαβει τι πηγαινες να κανεις.Εχω ηδη ζητησει απο τον Γατο να το αφαιρεσει η να το μετακινησει,γιατι αισθανομαι σαν τον εξυπνακια που πεταγεται στην μεση ενος εξαιρετικα αφηγημενου ανεκδοτου και λεει την τελικη ατακα..
Αυριο δεν θα γραψω τιποτα για το τουρνουα,μια και φαινεται σαν να προσπαθει να περιγραψει κανεις εναν αγωνα απο την τηλεοραση ενω εχουμε στο γηπεδο εναν εξαιρετικα γλαφυρο ανταποκριτη..
Κι εγω ελπιζω να δοθουν κι αλλες τετοιες ευκαιριες!
Μπα, νομίζω ότι είναι καλύτερα τα πράγματα να μείνουν ως έχουν, χωρίς παρεμβάσεις. Ευχαριστώ πολύ όμως για την σκέψη σου.
Σϋντομα θα ακολουθήσει και άλλο μήνυμα με περιγραφές του γύρου. Ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη για τα "τυπογραφικά" λάθη που προκύπτουν από την πίεση χρόνου.
LONG THINK, WRONG THINK
«Πολλή σκέψη, λανθασμένη σκέψη», δήλωσε παλιότερα ο Larsen και ίσως είχε δίκιο. Αναζητώντας το σωστό σχέδιο αξιοποίησης της στρατηγικής υπεροχής του, ο Stellwagen επενδύει πάνω από 20΄ σκέψης για να καταστρώσει ένα υποδεέστερο σχέδιο, που επιτρέπει στον Ljubo να ξεφύγει από τον κλοιό. Η στάση του σώματος του Ολλανδού προδίδει ξανά απώλεια της αυτοπεποίθησής του, ενώ ο θρυλικός Σέρβος κάνει βόλτες με λιγότερο από 5΄ στο ρολόι για αρκετές κινήσεις ακόμα. Ποιος είπε ότι το σκάκι είναι παιχνίδι λογικής;
Εξίσου αναποτελεσματική αποδεικνύεται η μισάωρη αυτοσυγκέντρωση του Van Wely. Αποφασίζει να θυσιάσει Πιόνι με αρκετό αντάλλαγμα, όχι όμως παραπάνω από ισοπαλία, ενώ σχεδόν σίγουρα μπορούσε να διατηρήσει περισσότερη ένταση στη θέση. Η παρτίδα του μοιάζει να έχει προδικασμένο αποτέλεσμα την ισοπαλία, όπως όλες οι προηγούμενές του στο τουρνουά –μάλλον πρόκειται για ατομικό ρεκόρ!
Αν η Κίνα αποτελεί ένα μυστήριο κρυμμένο σε ένα αίνιγμα τυλιγμένο σε ένα γρίφο, κάτι παρόμοιο πρέπει να αληθεύει για την 15 χρονη Hou Yifan. Ανέκφραστη σαν τον Beliavsky, σηκώνεται από την καρέκλα της ακόμη πιο σπάνια. Αν πάλι η σημαντικότερη ικανότητα των ισχυρών παικτών είναι η αυτοσυγκέντρωση, το μέλλον της προδιαγράφεται λαμπρό. Δεν παίζει όμως με ακρίβεια και προσφέρει στον Van Wely την ευκαιρία να ασκήσει κάποια πίεση.
Ο 17χρονος Ιταλοαμερικανός Caruana ήταν για πολλούς το φαβορί να προκριθεί στο Melody Amber, αλλά εδώ δεν φαίνεται να βρίσκεται σε καλή φόρμα. Μετά από 6 ισοπαλίες διαλύθηκε από τον Beliavsky και στον 7ο γύρο εναντίον του Nielsen φαίνεται να μην έχει προβλέψει το άνοιγμα ως λευκός. Είναι ο μόνος που στηρίζει το κεφάλι του με τις παλάμες να καλύπτουν τα αυτιά του, σίγουρα όχι για να αποφύγει την ενόχληση των ανύπαρκτων θορύβων. Αυτή είναι σίγουρα η πιο ενδιαφέρουσα παρτίδα του γύρου και σηκώνει πολλή ανάλυση.
Ο Nielsen θυσιάζει διαφορά για να δημιουργήσει κλοιό ματ φτάνοντας ένα Πιόνι στο η3. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη, με τον Δανό να ζηλεύει τις προγενέστερες επιδόσεις του Svidler στο περιδιάβασμα του αγωνιστικού χώρου όσο περιμένει την απάντηση του αντιπάλου του. Ο Caruana σκέφτεται πάνω από μισή ώρα για να βρει μιαν εκπληκτική άμυνα, που όμως οι παρατηρητές γκρανμέτρ με τη βοήθεια και των πυριτιούχων βοηθών τους κρίνουν ως υποδεέστερη. Πάντως δεν έχω ξαναδεί συνδυασμό με «σταυρωτό» κάρφωμα για αμυντικούς λόγους!
Η χειρότερη παρτίδα είναι σίγουρα αυτή του Nakamura. Ο Αμερικανός πρωταθλητής παίζει απαράδεκτα παθητικά με τα λευκά και δεν φαίνεται να γνωρίζει ότι τα κομμάτια χρειάζονται ανοιχτές γραμμές. Μόνο η σχετική πίεση χρόνου του αντιπάλου του προσφέρει πρακτικές ελπίδες, αλλά η κλασική σκακιστική παιδεία του Beliavsky δεν επιτρέπει να παραμείνουν ατιμώρητα τόσο σημαντικά στρατηγικά λάθη.
ΠΙΕΣΗ ΧΡΟΝΟΥ
«Όταν χάνεις χωρίς δικαιολογία, είναι σα να χάνεις δύο φορές», έλεγε παλιότερα ένας φίλος με βαθιά κατανόηση της σκακιστικής ψυχοσύνθεσης. Και μια από τις συνηθέστερες δικαιολογίες των ηττημένων είναι η πίεση χρόνου.
Όμως η πίεση χρόνου δεν αποτελεί αιτία του λάθους, αλλά μόνο καταλύτη. Το λάθος προκύπτει από ελαττωματικό τρόπο σκέψης, συχνά από ελλιπείς συλλογισμούς –και η πίεση χρόνου απλά δημιουργεί μεγαλύτερα κενά στους συλλογισμούς. Το είδος του λάθους που πραγματοποιεί κάθε παίκτης χαρακτηρίζει την προσωπικότητά του και προδίδει τους τομείς στους οποίους χρειάζεται να δουλέψει.
Το πρόβλημα του Beliavsky οπωσδήποτε είναι η τελειομανία, οπότε η πίεση χρόνου αποτελεί συχνό φαινόμενο στις παρτίδες του. Θεωρητικά ο Nakamura θα μπορούσε να έχει εγκαταλείψει προ πολλού, αλλά δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες χάρη στην τακτική ικανότητα που έχει αναπτύξει όλα τα χρόνια που παίζει μονόλεπτα μπλιτς στο Διαδίκτυο. Στον Beliavsky απομένουν ελάχιστα δευτερόλεπτα και χάνει ευκαιρίες, επιτρέποντας στον αντίπαλό του να περιπλέξει την κατάσταση.
Ο χρόνος σκέψης εδώ είναι 2 ώρες για τις πρώτες 40 κινήσεις με επιπλέον 30΄ για την υπόλοιπη παρτίδα, αλλά και 30΄΄ να προστίθενται για κάθε κίνηση από την 41η και μετά. Ο Beliavsky προλαβαίνει στο τσακ να παίξει την 40ή του και σηκώνεται να πάρει ανάσα. Η κατάσταση είναι απόλυτα ελεγχόμενη, αλλά όπως σχολιάζει ο Svidler «πρέπει να δουλέψει ακόμα». Ο Nakamura μπορεί μόνο να παρατείνει την αντίσταση και το κάνει για άλλες 31 κινήσεις προτού καταθέσει τα όπλα.
Πολύ λιγότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μάχη ελιγμών Van Wely και Hou Yifan, γιατί οι ανακρίβειες των δύο αντιπάλων δεν επηρεάζουν σοβαρά τη συνολική εκτίμηση της θέσης. Ο Ολλανδός ανακτά το Πιόνι που είχε θυσιάσει και πιέζει λίγο, όχι όμως αρκετά για να δημιουργήσει συγκινήσεις στους θεατές ή σοβαρά προβλήματα στην αντίπαλό του. Εδώ η ισοπαλία συμφωνείται μόλις 7 κινήσεις μετά την ολοκλήρωση της πίεσης χρόνου.
Η πιο συναρπαστική αναμέτρηση είναι πάντα μεταξύ των Caruana και Nielsen. Με δύο Βασιλιάδες σε άμεσο κίνδυνο και αμοιβαία πίεση χρόνου, το τακτικό στοιχείο κυριαρχεί. Οι παίκτες δεν φαίνεται να ξέρουν ποια είναι η σωστή εκτίμηση της θέσης, πολύ λιγότερο λοιπόν οι θεατές. Και οι δύο αντίπαλοι όμως διεκδικούν τη νίκη, αφού περπατούν σε τεντωμένο σκοινί. Κάποια στιγμή, οι παίκτες μοιάζουν με είδωλα σε καθρέφτη, αφού έχουν το αριστερό χέρι να κρέμεται χαλαρά κάτω από το τραπέζι, έχουν κεντροποιήσει τον δεξιό αγκώνα τους ανάμεσα στις καθέτους δ και ε (έξω από τη σκακιέρα, φυσικά), στηρίζουν το πηγούνι τους στον αντίχειρα και χαϊδεύουν το κάτω χείλος τους με τον δείκτη. Πόσο έφτασαν να μοιάζουν μεταξύ τους μέσα από την αντιπαράθεσή τους στην παρτίδα -κρίμα να μην επιτρέπονται οι φωτογραφίες σε αυτή τη φάση του αγώνα!
Ο Caruana αποφεύγει την επανάληψη κινήσεων, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω και η μοιρασιά του βαθμού συμφωνείται τελικά στην 60ή κίνηση.
Η πίεση χρόνου στην οποία αναφέρθηκα νωρίτερα δεν έχει να κάνει τίποτα με τη Δαμόκλειο Σπάθη των 30΄΄ που προστίθενται μετά από κάθε κίνηση στο σύγχρονο σκάκι. Εδώ η απουσία χρόνου σκέψης είναι τεχνητή και επιβάλλεται από τους κανονισμούς, για διάφορους λόγους που δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να διερευνηθούν. Αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα, δηλαδή ότι η ποιότητα των κινήσεων χειροτερεύει, σε βάρος του αθλήματος βέβαια.
Παρά τα αλλεπάλληλα λάθη του Stellwagen, διατηρεί κάποια στρατηγική υπεροχή και μετά την πίεση χρόνου. Όμως ο Ljubojevic μπορεί εύκολα να δημιουργήσει έναν αδιαπέραστο φράχτη με Πύργο και Αξιωματικό απέναντι στην αντίπαλη Βασίλισσα. Το ότι δεν το κάνει δημιουργεί την απορία μήπως θέλει κι αυτός να διεκδικήσει τη νίκη, μολονότι είναι ολοφάνερο ότι τα λευκά δίνουν διαρκές σαχ όποτε θέλουν. Τέλος πάντων, η μάχη συνεχίζεται.
Εκεί που όλοι περιμένουν ότι η παρτίδα θα λήξει ισόπαλη, ο Ljubojevic προσφέρει ένα Πιόνι, μάλλον χωρίς λόγο. Ίσως απλά να το «έστησε» στην προηγούμενη κίνησή του και είδε πολύ αργά ότι δεν μπορεί να αποφύγει την απώλειά του. Ο Stellwagen με τη σειρά του δεν χειρίζεται την κατάσταση πολύ καλύτερα και επιτρέπει τη δημιουργία ενός νέου φράχτη. Για πολλή ώρα ο Ολλανδός διαθέτει μόνο 1΄ απέναντι στα 4΄ του Ljubojevic, πάντα με 30΄΄ να προστίθενται στα χρονόμετρα μετά από κάθε κίνηση. Τα νεύρα τεντώνονται, οι παλμοί της καρδιάς αυξάνονται, οι θεατές αφήνουν τα καθίσματα για να παρακολουθήσουν από όσο πιο κοντά μπορούν τις αντιδράσεις των παικτών, η ένταση πλημμυρίζει την αίθουσα.
Έχουν ήδη συμπληρωθεί 100 κινήσεις και περισσότερες από 6 ώρες παιχνιδιού όταν ο Ljubojevic κάνει το αποφασιστικό λάθος και αμέσως μετά εγκαταλείπει. Σκληρή στιγμή για έναν ζωντανό θρύλο του σκακιού και όλοι μοιάζουν να συμπάσχουν μαζί του. Πολύ λίγο μετά τη λήξη της παρτίδας, ένας συμπαίκτης του που παρακολούθησε το τέλος της από το Διαδίκτυο σχολίασε: «τώρα ο Ljubo βρίσκεται κάπου στο Άμστερνταμ»…
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ, Η ΓΑΛΗΝΗ
Για το Άμστερνταμ στο τέλος του Αυγούστου, αυτό σημαίνει ότι τα καρεκλοπόδαρα της χτεσινής νεροποντής αντικαθίστανται από σύννεφα που εναλλάσσονται με μικρά διαστήματα ηλιοφάνειας. Πάνω στο ποδήλατο δεν ξέρεις τι σε περιμένει στην επόμενη γωνία, αφού κάθε γειτονιά της πόλης έχει διαφορετικές καιρικές συνθήκες από τη διπλανή της, με την εναλλαγή των συνθηκών να αποτελεί κανόνα. Οι Ολλανδοί όμως δεν πτοούνται και συνεχίζουν τις πεταλιές τους ατάραχοι.
Κάθε μέρα όμως μοιάζει να είναι μέρα παρέας στην πόλη του ποταμού Άμστελ. Στα γεφύρια συνωστίζονται τα παρκαρισμένα ποδήλατα, ενώ μοιάζει να είμαι ο μόνος που είμαι μόνος –ακόμα και ποδηλατώντας, οι Ολλανδοί συζητούν! Λιγότερο πρόσχαροι από χτες, μάλλον τελικά επηρεάζονται κι αυτοί από τον καιρό. Το πλήθος όμως βρίσκεται σε αέναη κίνηση, χωρίς σταματημό.
Ο 8ος γύρος έκρινε πολλά, καθώς το προβάδισμα 4 βαθμών της ομάδας των βετεράνων δύσκολα θα ανατραπεί σε 10 μόνο παρτίδες, ενώ το ίδιο ισχύει και για τον Ολλανδό πρωταθλητή Jan Smeets που έχει 1½ βαθμό παραπάνω από τους Hou Yifan και Caruana. Οι Stellwagen και Nakamura δεν μπορούν πια να ξεπεράσουν το 50%, οπότε έχουν χάσει το παιχνίδι.
Με ελάχιστο αγωνιστικό ενδιαφέρον πια, η προσοχή όλων θα στραφεί σχεδόν αποκλειστικά στο δημιουργικό πεδίο. Όλοι ανεξαιρέτως οι συμμετέχοντες προσέρχονται στον αγωνιστικό χώρο έγκαιρα, ο καθένας όμως με τον δικό του τρόπο.
Πρώτος εμφανίζεται ο Svidler, μπαίνει στην αίθουσα με σχεδόν αυτοκρατορικό βήμα και ξαναβγαίνει σχεδόν αμέσως όταν βλέπει ότι είναι μόνος του. Λίγο αργότερα επιστρέφει και ανταλλάσει δυό κουβέντες με τον φωτογράφο John Nunn, στον οποίο ίσως έχω την ευκαιρία να αναφερθώ αργότερα. Ξαναμπαίνει στην αίθουσα και σύντομα τον ακολουθεί ο Ljubojevic, σκυθρωπός και συννεφιασμένος σαν την Κυριακή έξω από το ξενοδοχείο. Θα έχει άραγε μπόρες η παρτίδα του, όπως και χτες;
Ακολουθεί ο Caruana, που συνοδεύεται από τον πατέρα του και τον αναλυτή του Chernin. Αμέσως πιο πίσω ο Nielsen, ο Nakamura και ο Van Wely –οι βετεράνοι είναι πολύ πιο συνεπείς από τους νέους! Σύντομα όμως καταφθάνουν και οι υπόλοιποι, με τελευταίο και βιαστικό τον Smeets. Κάθεται κι αυτός μπροστά από τον αντίπαλό του περιμένοντας τους διαιτητές να πατήσουν τα χρονόμετρα.
Ξαφνικά όμως, ένα τσούρμο περίεργων εισβάλει στον αγωνιστικό χώρο.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΙΖΕΙ!
Το πρώτο 5΄λεπτο δεν ανήκει στους παίκτες. Μια ορδή φωτογράφων ελίσσεται ανάμεσα στα τραπέζια και δείχνει την ασέβειά της με τα συνεχή κλικ των μηχανών. Ο Fischer φρόντιζε να φτάνει καθυστερημένος τόσο όσο χρειαζόταν για να τους αποφεύγει, αλλά με τους καινούριους κανονισμούς τα περισσότερα επίσημα τουρνουά αποδέχονται και ίσως επιζητούν την παρουσία τους. Κλικ,κλακ, κλικ, κλακ, ενδιάμεσα και κανένα τικ από τις κινήσεις των παικτών και το πάτημα του χρονομέτρου.
Λίγο μετά οι εισβολείς απομακρύνονται μόνη τους, χωρίς να χρειαστεί η παρέμβαση των διαιτητών. Ειρηνική αγέλη, δεν αφήνει θύματα πίσω της, αλλά μόνο ανακουφισμένες εκφράσεις στα πρόσωπα των παικτών. Έχει ήδη ξεκινήσει η μάχη του ανοίγματος.
Οι Van Wely και Stellwagen επιδίδονται σε μια αναμέτρηση θεωρητικής προετοιμασίας. Προτού καν συμπληρωθούν 10΄ παιχνιδιού, έχουν ξεπεράσει τις 20 κινήσεις, ενώ συχνά σηκώνονται μόλις παίξουν την κίνησή τους, ίσως για να δείξουν ο ένας στον άλλο πόσο σίγουροι είναι για τις αναλύσεις τους. Τελικά είναι ο Van Wely που σταματά για να σκεφτεί σχεδόν μισή ώρα στην 25η κίνησή του, παρόλο που ειδικεύεται στη συγκεκριμένη βαριάντα με τα λευκά: έχει χρόνια αντιπαράθεση με τον Radjabov σε διάφορα τουρνουά, τον έχει κερδίσει όμως με πολύ θεαματικό τρόπο και ο Κοτρωνιάς.
Στον αντίποδα της θεωρητικής προετοιμασίας φαίνεται να είναι ο Svidler, που χτες παραπονιόταν ότι δεν του βγαίνουν τα ανοίγματα σε αυτό το τουρνουά. Μετά την 11η κίνηση του Caruana, βυθίζεται σε σκέψη χωρίς να κοιτά τη σκακιέρα. Σκυφτός, σα να προσεύχεται, εστιάζει το βλέμμα του πριν από την 1η οριζόντιο και προσπαθεί να θυμηθεί τις θεωρητικές συνέχειες. Ξαφνικά σηκώνει το κεφάλι του και οι δύο αντίπαλοι παίζουν πολύ γρήγορα άλλες 4 κινήσεις. Οι Βασίλισσες απομακρύνονται από τη σκακιέρα και είναι σειρά του Caruana να βυθιστεί σε σκέψεις.
Σήμερα είναι η μέρα που οι περισσότεροι στηρίζουν το κεφάλι τους μόνο με το δεξί χέρι χαμηλά στο μάγουλο. Μόνο ο Nakamura χρησιμοποιεί το αριστερό, ίσως για να κρύβει το πρόσωπό του από τους θεατές. Κάποιες στιγμές μοιάζει να έχει αποκοιμηθεί, ενώ ο Nielsen βολτάρει ανάμεσα στα άλλα τραπέζια με τα χέρια στις τσέπες.
Ο Van Wely επιτέλους έκανε μια κίνηση. Στην αίθουσα Τύπου ο Nunn σχολιάζει αμέσως «ο υπολογιστής λέει…». Μια άλλη μεγάλη μορφή του παγκόσμιου σκακιού, ο Τσεχογερμανός Vlastimil Hort επιβάλλεται με τη βαριά προφορά του και τον αργό ρυθμό εκφοράς των λέξεων. Μόλις μπαίνει και ο Αυστραλός γκρανμέτρ Ian Rogers, οπότε η συζήτηση επιστρέφει στο θέμα των απόψεων του προγράμματος που χρησιμοποιεί ο Nunn στο λάπτοπ που βρίσκεται στα γόνατά του. Εδώ μάχονται τα μηχανήματα και υπηρετούν τους ανθρώπους-θεατές, στην μέσα αίθουσα μάχονται οι άνθρωποι και υπηρετούν τις μηχανές. Ο Van Wely κάνει ένα σοβαρό λάθος και ο Nunn σχολιάζει ότι η παρτίδα θα τελειώσει προτού καν αρχίσει.
Το σκάκι έχει αλλάξει πάρα πολύ –ο Rogers αστειεύεται με τις βαριάντες που δίνει ο Nunn: «τα έχεις δει όλα, John».
«Εμείς οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να εξηγήσουμε στο κοινό ότι ο Daniel τα έχει δει όλα στη σκακιέρα», συνεχίζει τις ιλαρότητες ο Rogers. «Θα ήταν άραγε το ίδιο ωραία η Αθάνατη Παρτίδα του Anderssen αν ήταν προϊόν προετοιμασίας;» αναρωτιέται o Nunn. Δεν υπάρχει πια μεγαλοφυΐα στο σκάκι», παραπονιέται ο Hort, νοσταλγός των δικών του δοξασμένων ημερών, με τα μεγαθήρια του Σοβιετικού σκακιού, τους Fischer, Larsen, Portisch, Gligoric, κλπ.
«Θα μπορούσε να γραφτεί μια ωραία ιστορία για το αν χρησιμοποίησε Fritz ή Rybka», συνεχίζει ο Nunn, παραθέτοντας τη μια βαριάντα μετά την άλλη, όπως τις διαβάζει από την οθόνη του υπολογιστή. «Αυτό έχει πλάκα, εκτός αν είσαι ο Loek», προσθέτει ο Rogers.
Πάντως σε κάποια στιγμή η προετοιμασία του Stellwagen σταματάει, ή τουλάχιστον την έχει ξεχάσει. Βυθίζεται κι αυτός με τη σειρά του σε σκέψη, πάντως η επίθεσή του είναι ασταμάτητη αν βρει τη σωστή συνέχεια.
ΚΥΜΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Όπως και χτες, μετά από σχεδόν μια ώρα παιχνιδιού πολλοί θεατές αρχίζουν και εξετάζουν με διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα τα ρολόγια τους. Κάπως απροσδόκητα για τους μη μυημένους, σα να έχουν συνεννοηθεί όλοι τους σιωπηλά, λίγο πριν τις 2:30 ξεκινά μια μαζική αποχώρηση του πληθυσμού από την αίθουσα των αγώνων. Μολονότι χάνουν το 90% των θεατών τους, οι παίκτες δεν δείχνουν να προβληματίζονται καθόλου μήπως ξαφνικά έπεσε το επίπεδο του παιχνιδιού τους.
Η λύση του αινίγματος έγκειται στην ερμηνεία του φαινομένου της ανθρώπινης παλίρροιας ως ψηφοφορία με τα πόδια. Πολύ απλά, αντί για «ζωντανή» παρακολούθηση των παρτίδων, προτιμούν να συμμετάσχουν στην ανάλυσή τους στην αίθουσα Άμστερνταμ, 30 μέτρα δυτικότερα. Κομπέρ ο διεθνής μετρ Hans Bohm, μιλάει στα Ολλανδικά και μεταφράζει τα αγγλικά του Hort. Οι παρευρισκόμενοι φαίνεται να διασκεδάζουν πολύ με την αίσθηση του χιούμορ που διαθέτει και οι στρατηγικές παρατηρήσεις του είναι πολύ πετυχημένες. Αραιά και πού κάνει κάποια τακτικά λάθη, αυτά όμως εύκολα συγχωρούνται.
Ωραίο θα ήταν να είχαμε παρόμοιους σχολιασμούς σε ελληνικά τουρνουά, π.χ. στους τελικούς Ελλάδος. Πρόκειται για πολύ διαφορετική εμπειρία από τη «ζωντανή» παρακολούθηση των παρτίδων στο Διαδίκτυο, ακόμα και όταν συνοδεύονται από σχόλια ισχυρών γκρανμέτρ –οι παρατηρήσεις τους συνήθως βασίζονται σε υπολογιστές που χρησιμοποιούν ως βοήθημα.
ΑΣΕ ΜΕ ΝΑ ΚΑΝΩ ΛΑΘΟΣ
Ο Stellwagen χρειάστηκε πάνω από 15΄ σκέψης για να μην εντοπίσει το ματ σε 4 κινήσεις. Η κίνηση που διάλεξε κερδίζει κι αυτή, οπότε απλά παρατείνεται η αγωνία του Van Wely. Ξέρει ότι χάνει, αλλά η πρώτη ανακρίβεια του αντιπάλου του δίνει βάσιμες ελπίδες για νέα λάθη. «Τελικά αυτοί οι νέοι δεν είναι υπολογιστές», είναι το δηκτικό σχόλιο ενός γκρανμέτρ που δεν θα κατονομάσω.
«Μήπως κάποιος θεατής πρέπει να αναρτήσει ένα πανό “είναι ματ σε 4, Daniel”», προσθέτει ο Rogers. «Ή μήπως θα ήταν καλύτερα αν όλοι όσοι βρισκόμαστε στην αίθουσα Τύπου πάμε στην αίθουσα των αγώνων και αρχίσουμε να κοιτάμε έντονα τη σκακιέρα τους;» αναλογίζεται ο Nunn.
Ψάχνοντας στη βάση δεδομένων, ο Rogers βρήκε ότι η βελτίωση του Stellwagen ήταν 24…Βζ3, αντί για το 23…θ5 της παρτίδας Van Wely-Radjabov, Δρέσδη 2008. Η συζήτηση επικεντρώνεται στα λάθη του υπολογιστή αντί για των ανθρώπων. Όταν ο Stellwagen έπαιξε 28…Βη2 αντί για 28…Αγ3+ (με αναπότρεπτο ματ σε 4 κινήσεις) και ο Van Wely απάντησε 29.Ρδ2, κερδίζει η κίνηση 29…Αxα1 (που τελικά έπαιξε ο Stellwagen), αλλά ακόμα ισχυρότερο είναι 29…Βζ3 επαναφέροντας την προηγούμενη θέση. Επειδή όμως αυτή ξαναπαρουσιάστηκε στην παρτίδα, τα περισσότερα προγράμματα δίνουν εκτίμηση ισόπαλης θέσης (λόγω της επανάληψης), παρόλο που υπάρχει φορσέ ματ!
Τελικά, ούτε ο Fritz καταλαβαίνει σκάκι…
Βέβαια, οι ισχυρότεροι σκακιστές δεν είναι απλά αυτοί που κάνουν λιγότερα λάθη. Πολύ περισσότερο, είναι αυτοί που αντιδρούν με μεγαλύτερη ετοιμότητα στα λάθη τους και περιορίζουν τις συνέπειές τους στη διάρκεια της παρτίδας. Ο Nunn όμως παραπονιέται ότι το ίδιο φαινόμενο παρουσιάζεται ακόμα και όταν η επανάληψη της θέσης εμφανίζεται με διαφορά 20 κινήσεων, κάτι που μπορεί να συμβεί αρκετά συχνά στο φινάλε. Έχει αναφέρει το πρόβλημα πολλές φορές στην Chessbase (στο πρόγραμμα της οποίας συνήθως πραγματοποιούνται οι εφαρμογές του Fritz και άλλων μηχανών), για να εισπράξει πάντα την απάντηση ότι είναι ο μόνος που τον ενοχλεί αυτό το πρόβλημα. Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια, αποκαλύπτοντας ότι οι υπεύθυνοι της Chessbase δεν είναι αρκετά ισχυροί σκακιστές για να θέλουν να διορθώσουν τα λάθη τους.
Τέλος πάντων, οι γρήγορες εξελίξεις σε αυτή την παρτίδα έχουν επισκιάσει τις σταδιακές εξελίξεις στις υπόλοιπες. Ο Svidler επιχειρεί να παρασύρει τον νεαρό αντίπαλό του σε ένα ασύμμετρο φινάλε, ενώ οι άλλες αναμετρήσεις μοιάζουν αμφίρροπες. Καθένας δίνει ελάχιστη σημασία στις παρτίδες των άλλων, σχεδόν σα να μην υπήρχαν στην αίθουσα.
ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙΣ ΠΑΛΙ ΘΑ ΤΟΥΣ ΞΑΝΑΔΕΙΣ
Από τις σημαντικές «περιφερειακές» παρουσίες στο τουρνουά είναι ο Άγγλος γκρανμέτρ John Nunn, πάντα σεβαστός και τώρα πια σεβάσμιος. Μόλις 54 ετών, δείχνει αρκετά μεγαλύτερος χάρη στα άσπρα του μαλλιά και κάποια κιλά που έχει προσθέσει στο ELO του. Βρίσκεται εδώ ως ειδικός προσκεκλημένος του Van Oosterom, με τον οποίο συνδέεται προσωπικά εδώ και πολλά χρόνια. Παρακολουθεί από κοντά τους αγώνες, αλλά το ενδιαφέρον του είναι κυρίως οι φωτογραφίες. Κάποιες από αυτές αναρτήθηκαν ήδη στο http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=5723.
Πνευματικά πάντα εύστροφος και με κεφάτη διάθεση, ο Nunn δείχνει να προέρχεται από ένα δοξασμένο παρελθόν που έχει εγκαταλείψει και τον έχει εγκαταλείψει. Το 1985 είχε κερδίσει σε μια περίφημη παρτίδα τον Alexander Beliavsky, που είναι 2 χρόνια μεγαλύτερός του. Ενώ όμως ο Γιάννης κρέμασε τα παπούτσια του το 2006 (στο ίδιο τουρνουά που διεξάγεται τώρα στο Άμστερνταμ, με μοναδική νίκη εναντίον του Smeets και ήττες από τους Carlsen, Wang Hao, ξανά Carlsen και Smeets σε ρεβάνς), ο Αλέξανδρος συνεχίζει να μάχεται με ELO αρκετά μεγαλύτερο του μέγιστου που είχε ποτέ ο τωρινός θεατής των παρτίδων του (2662 έναντι 2630). Εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Βίκτωρας!
ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΑΡΕΑ
Ο Ljubojevic δείχνει αρκετά ήρεμος, που γι’ αυτόν μπορεί να είναι σημάδι νευρικότητας. Σηκώνεται ελάχιστα από την καρέκλα του, δεν κάνει γκριμάτσες, δεν χτενίζει τη φράντζα του με τα δάχτυλά του δεξιού χεριού. Παίζει στρατηγικά και διατηρεί τον έλεγχο της κατάστασης, πραγματοποιεί αλλαγές και στην 17η κίνηση προτείνει ισοπαλία. Για τον Smeets ο ½ βαθμός είναι καλόδεχτος επειδή πετυχαίνει τον αγωνιστικό στόχο του, ενώ ο Ljubo μπορεί να ολοκληρώσει την ανάρρωσή του από τη χτεσινή τραγωδία.
Άλλος ένας επισκέπτης του τουρνουά είναι ο Yasser Seirawan, παγκόσμιος πρωταθλητής Νέων 1979 και παλιότερα ανάμεσα στους διεκδικητές του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Πάντα χαλαρός και άνετος, παρακολουθούσε τους αγώνες στο Διαδίκτυο αλλά προτίμησε να έρθει να τους δει από κοντά. Λίγο μετά έρχεται ο Gena Sosonko και πιο μετά ο Hans Ree. Λίγο ακόμα και οι θεατές θα μπορούν να σχηματίσουν ενδεκάδα ικανή να αναμετρηθεί με τους παίκτες! Ιδέα που επιβεβαιώνεται όταν όλοι χαιρετάνε τον Predrag Nikolic, Βόσνιο γκρανμέτρ που ζει μόνιμα στην Ολλανδία και για ένα φεγγάρι ήταν στην πρώτη δεκάδα του κόσμου.
Επιτέλους, ο Stellwagen βρίσκει την ιδέα του ματ μετά από πολλή σκέψη και 2 κινήσεις καθυστέρηση. Ο Van Wely μπορεί πια να το αποφύγει, αλλά ούτε οι υπόλοιπες επιλογές του προσφέρουν ουσιαστικές ελπίδες. Διαλέγει όμως τη μέθοδο μέγιστης αντίστασης και βουτάει στα βαθιά νερά της απελπισίας: όταν είσαι χαμένος, δώσε στον αντίπαλο την επιλογή ανάμεσα σε διαφορετικούς τρόπους νίκης, μπας και μπερδευτεί. Πράγματι, ο Stellwagen βυθίζεται πάλι σε σκέψη προκειμένου να διαλέξει την ισχυρότερη συνέχεια. Η έκφραση στο πρόσωπό του προδίδει τη συνειδητοποίηση ότι έχει χάσει μια σημαντική ευκαιρία και οι σκέψεις του μπορεί να ταλανίζονται από το προγενέστερο λάθος. Διαλέγει μια φαινομενικά καλή κίνηση, αλλά μετά την υποχρεωτική απάντηση του αντιπάλου του ξανασκέφτεται αρκετά. Ακολουθεί μια σειρά φορσέ κινήσεων που παίζονται γρήγορα και η κατάσταση μοιάζει να ξεκαθαρίζει. Όμως ο Van Wely δεν είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τη μάχη και δίνει τη Βασίλισσα για να αποκτήσει προχωρημένα ελεύθερα Πιόνια.
«Αυτή η παρτίδα υα μπορούσε να καταγραφεί στην ιστορία, αλλά τώρα πια είναι μόνο μια παρτίδα», σχολιάζει ο Hort, φανερά στεναχωρημένος. Ξαναβρίσκει το κέφι του προσφέροντας μια καρέκλα στον Ree. «Θα είμαι υπηρέτης σου, αλλά μόνο για 3΄», δηλώνει και πάει να του φτιάξει κι έναν καφέ.
ΕΝΑΣ ΣΚΑΚΙΣΤΗΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΩΣΤΟΣ, ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ
Μια τέτοια διατύπωση χρησιμοποίησε ο Steinitz, όταν κάποιοι άλλοι ανέτρεξαν στην κατάσταση της υγείας του για να δικαιολογήσουν ένα άσχημο αγωνιστικό αποτέλεσμά του. Αυτός όμως δεν έψαχνε για δικαιολογίες, αλλά για αίτια.
Στην καθημερινή ζωή, η πλειοψηφία των ανθρώπων αναλαμβάνει 120% της ευθύνης για όσα καλά συμβαίνουν στη ζωή τους, ενώ αποκηρύσσει όσα πάνε στραβά σαν να οφείλονται αποκλειστικά σε εξωτερικές αιτίες. Στο σκάκι τέτοιες ψευδαισθήσεις οδηγούν μακροπρόθεσμα σε αποτυχία, γι’ αυτό και η αντιμετώπιση των κορυφαίων σκακιστών είναι πολύ διαφορετική.
Για παράδειγμα, η σχετική αποτυχία του Nakamura στους συγκεκριμένους αγώνες αποδίδεται στα περισσότερα ΜΜΕ στην αρρώστια που τον ταλανίζει ήδη από το ξεκίνημά τους. Σε χθεσινοβραδινό δείπνο όμως, κάποιοι άλλοι γκρανμέτρ επέκριναν αυστηρά το μάλλον άσκοπα επιβαρυμένο ταξιδιωτικό του πρόγραμμα τις αμέσως προηγούμενες μέρες. Ίσως η αρρώστια του να οφείλεται και σε αυτό, ίσως πάλι όχι. Σίγουρα όμως, η ταχύτητα ανάρρωσης επηρεάστηκε από τη γενικότερη ταλαιπωρία που υπέστη.
Σήμερα ο Nakamura μοιάζει να έχει αναλάβει πλήρως και παίζει σωστότερο σκάκι. Βγαίνει από το άνοιγμα ικανοποιητικά με επιτυχία, αν και όλα τα Πιόνια εξακολουθούν να βρίσκονται στη σκακιέρα, με αναπόφευκτο μπλοκάρισμα πολλών γραμμών. Ο Nielsen εξακολουθεί να πιέζει, αλλά σε κάποια φάση μάλλον άλλαξε γνώμη και προσπαθεί να σταθεροποιήσει την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Με τον Nakamura όμως η θέση δεν είναι ποτέ εντελώς ισόπαλη, γιατί πάντα βρίσκει τρόπους να δημιουργήσει προβλήματα. Ενώ ο Δανός πηγαινοέρχεται με το Βασιλιά και τον Πύργο στα ίδια τετράγωνα, αυτός βελτιώνει σταδιακά τη θέση των κομματιών του μήπως και μπορέσει να πραγματοποιήσει κάποια διάσπαση.
Στο μεταξύ τελειώνει και η αναμέτρηση της ημέρας. Για πρώτη φορά στο τουρνουά η παρτίδα του Van Wely δεν λήγει ισόπαλη, αλλά το πικρό ποτήρι της ήττας ολοφάνερα πονάει. Ένας συρφετός από γκρανμέτρ και ερασιτέχνες μαζευόμαστε στην αίθουσα αναλύσεων, όπου φυσικά κυριαρχεί ο Ljubojevic. Κρασί και σκάκι, πηγαδάκια και μια τεράστια μάζωξη γύρω από τον Ljubo –παρεμπιπτόντως, και την ανάλυση της παρτίδας. Αυτός βρίσκεται στο στοιχείο του, έχει ξαναβρεί το κέφι του και διακόπτει σε κάθε κίνηση τους παίκτες για να τους πει τι έπρεπε να παίξουν. Προσπαθεί να ξαναγράψει τη θεωρία των ανοιγμάτων, αφού δεν ξέρει την βαριάντα, να δείξει στον Stellwagen πως μπορούσε να κάνει ματ σε κάθε κίνηση και στον Van Wely πως μπορούσε να αμυνθεί σε κάθε κίνηση, αλλά με το φινάλε δεν ήθελε καν να ασχοληθεί.
Ο Beliavsky επιδίδεται σε μάχη ελιγμών με την Hou Yifan, και προσπαθεί να δημιουργήσει μικροδυσκολίες χωρίς ο ίδιος να κινδυνέψει καθόλου. Αυτός ο γύρος θα ήταν μόνο μιας παρτίδας (που θα μπορούσε να είχε λήξει προτού καν συμπληρωθεί μια ώρα παιχνιδιού!), αν δεν υπήρχε το ενδιαφέρον φινάλε Svidler-Caruana. Ο Ρώσος πίστεψε ότι ο Αξιωματικός του θα αξίζει περισσότερο από τον Ίππο, αλλά παραχώρησε τη μοναδική ανοιχτή στήλη. Τα μαύρα κομμάτια δραστηριοποιηθήκαν και του απέμειναν μόνο 11΄΄ για την 40ή κίνηση, αλλά με την ολοκλήρωση της πίεσης χρόνου έγινε ολοφάνερο ότι δεν έχει πια ελπίδες. Λίγο αργότερα προτείνει το χέρι του στον Caruana, που έτσι πραγματοποιεί την πρώτη του νίκη.
Ξαφνικά, οι ελπίδες των νέων στη συνολική βαθμολογία του ματς αναπτερώνονται, αφού στον 10ο και τελευταίο γύρο έχουν τα λευκά και στις 5 παρτίδες. Εκείνη τη στιγμή όμως, ο Nakamura πραγματοποιεί μια διάσπαση που όλοι οι γκρανμέτρ κρίνουν ότι μπορεί να ωφελήσει μόνο τα λευκά.
ΑΥΛΑΙΑ
Η πίεση του Beliavsky αποδίδει, σε μια τυπική παρτίδα εμπειρίας εναντίον νιάτων. Αμέσως μετά την παρτίδα, δήλωσε ότι η Hou Yifan πιθανότατα είχε εξαντληθεί μετά από 5 ώρες μάχης…
Στο μεταξύ, ο Nakamura δεν δείχνει να έχει καμιά καινούρια ιδέα και δύσκολα θα πετύχει κάτι περισσότερο από ισοπαλία –πάντως ο Nielsen σίγουρα χειρίστηκε λάθος την κατάσταση, δικαιώνοντας έτσι στην πράξη την θεωρητικά λανθασμένη επιλογή του Αμερικανού. Το ματς ουσιαστικά έχει κριθεί υπέρ των βετεράνων, ενώ ο Caruana διατηρεί μια μικρή μαθηματική δυνατότητα να πιάσει τον Smeets αύριο.
Πρέπει να αναχωρήσω από την αίθουσα των αγώνων. Αυτή θα είναι πιθανότατα η τελευταία μου ανταπόκριση από την Ολλανδία, μια και η πτήση μου προς Ελλάδα έχει προγραμματιστεί λίγο μετά τη λήξη του τελευταίου γύρου, που σημαίνει ότι δεν θα προλάβω να τον παρακολουθήσω. Για τα υπόλοιπα θα σας ενημερώσει μάλλον ο Μέτοικος.
Καταπληκτικά κείμενα. Ευχαριστούμε πάρα πολύ!
MAMMA MIA!
Βγαίνοντας από την αίθουσα των αγώνων με την παρέα μου, βρεθήκαμε στην ηλιόλουστη πια πλατεία, με την εξέδρα απέναντι από το ξενοδοχείο και τον κόσμο σε πλήρη αναβρασμό να χορεύει. Όπως μάθαμε, στη σκηνή παρουσιάζονται δειγματοληπτικά όλες οι παραστάσεις του χειμώνα, σε στιλ διαφήμισης. Συμπτωματικά, η έξοδός μας συνέπεσε με το μιούζικαλ «Mamma Mia!» και την μουσική των ABBA να πλημμυρίζει το χώρο.
Εδώ στο βορρά νυχτώνει πιο αργά, και το άπλετο φως φαίνεται να χαροποιεί τους Ολλανδούς όσο τίποτα. Πολύ πιο χαρούμενοι απ’ όσο πριν από την έναρξη του γύρου, τραγουδούν μαζί με το θίασο και λικνίζονται στο ρυθμό της μουσικής –πάντα πίνοντας τις μπύρες τους και κουβεντιάζοντας ασταμάτητα. Και όταν φεύγουμε όμως από την πλατεία, η κινητικότητα του κόσμου είναι εντυπωσιακή και το κέφι τους αστείρευτο.
Ίσως όλα αυτά να οφείλονται στο ότι η καθημερινότητα των Ολλανδών δεν βασίζεται στο αυτοκίνητο. Μέσο αντί για αυτοσκοπός, το αφήνουν σε πρώτη ευκαιρία και χρησιμοποιούν ποδήλατο ή τα πόδια τους. Με πολύ λειτουργικά μέσα μαζικής μεταφοράς, το αυτοκίνητο αποκτά σημασία κυρίως όταν έχεις παιδιά ή μεταφέρεις βάρη, αφού όλες οι αποστάσεις είναι μικρές και καλύπτονται εύκολα. Με διαφορετικό ρυθμό μετακίνησης έχουν και διαφορετικό ρυθμό ζωής, πιο χαλαρό και πιο κεφάτο. Επίπεδοι γεωγραφικά, πολυεπίπεδοι πολιτιστικά.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι η Ολλανδία είναι χώρα χωρίς προβλήματα, ιδιαίτερα πολυπολιτισμικότητας ή οικονομικά, πολιτικών σκανδάλων ή καθημερινής επιβίωσης. Διαθέτουν όμως διαφορετικές μεθόδους αντιμετώπισής τους και δεν έχουν διατηρήσει την αποικιοκρατική νοοτροπία όπως οι Βρετανοί. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας είναι ο δύσκολος χειμώνας, που κάποιοι από αυτούς εκμεταλλεύονται για να ασχοληθούν περισσότερο με το σκάκι. Ή τις μπύρες.
Συχαρητήρια στον αυτόπτη μάρτυρα για τη λογοτεχνική περιγραφή των αγώνων. Θα του προτεινα κάθε φορά που παρακολουθεί ένα τουρνουά να στέλνει ανάλογες περιγραφές. ιδιαίτερα μου αρεσαν και οι περιγραφες του Αμστερνταμ. εχοντας την τύχη να ζήσω στην Ολλανδία για 1 μήνα οι περιγραφές μου εφεραν στη μνήμη ωραλιες αναμνήσεις...!
Κείμενο του Κοσμά Κέφαλου στα σημερινά ΝΕΑ, στην πολιτιστική σελίδα ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ (http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4533838&ct=4)
Οι αναμετρήσεις μεταξύ ομάδων έμπειρων σκακιστών και ανερχόμενων νεαρών έχουν καθιερωθεί και αναμένονται κάθε χρόνο με πολύ ενδιαφέρον. Οι συνθέσεις των ομάδων αποτελούν πονοκέφαλο για τους διοργανωτές καθώς πρέπει να προσκαλούν τους κατά τεκμήριο ισχυρότερους παίκτες (άρα χρειάζονται μεγάλες αμοιβές), με σημαντική διαφορά ηλικίας και- προκειμένου το ματς να παρουσιάζει ενδιαφέρον- σχεδόν ισοδύναμους. Όλα, βέβαια, είναι σχετικά. Πέρυσι οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν ήταν σωστοί με αποτέλεσμα οι βετεράνοι παίκτες, με επικεφαλής τη μεγάλη δόξα του παγκόσμιου σκακιού, τον 77χρονο Κορτσνόι, να συντριβούν από τους νεαρούς με 16,5-33,5! Φέτος, στο Άμστερνταμ, η ομάδα των έμπειρων σκακιστών αποτελείται κατά 40% από βετεράνους και κατά 60% από παίκτες που βρίσκονται στη σκακιστική ακμή τους. Έτσι, δύο γύρους πριν από τη λήξη του ματς, οι έμπειροι προηγούνται των νεαρών με 22-18. Πιο αποδοτικοί εμφανίζονται ο 33χρονος Ρώσος Σβίντλερ, ο 36χρονος Δανός Νίελσεν και ο 58χρονος Σέρβος Λιουμπόγεβιτς, ενώ ικανοποιητική εμφάνιση πραγματοποιούν ο 36χρονος Ολλανδός Βαν Βέλι και ο 55χρονος Σλοβένος Μπελιάφσκι. Από τους νεαρούς ξεχωρίζει μόνο ο Ολλανδός Σμέετς (ημερομηνία γέννησης 5/4/1985). Υστερούν εμφανώς ο Αμερικανός Νακαμούρα (9/12/1987), ο Ολλανδός Στελβάγκεν (1/3/1987), καθώς και δύο από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της νεώτερης σκακιστικής γενιάς, ο Ιταλός Καρουάνα (30/7/1992) και η Κινέζα Χου Γιφάν (27/2/1994). Η επίσημη ηλεκτρονική διεύθυνση είναι http://nhchess. com/index. html, ενώ αναλυτικά στοιχεία με βίντεο και πολλά σχόλια φιλοξενεί το ελληνικό σκακιστικό ιστολόγιο http://skakistiko.blogspot.
com/2009/08/blog-post-20.html.
Χασαμε τον αυτοπτη μαρτυρα,ετσι θα συνεχισω παλι εγω απο το studio,εεε τον υπολογιστη..
Χρειαστηκαν 4 χρονια και μια πολυ διασταλτικη ερμηνεια της εννοιας βετερανος για να σημειωσουν οι "Ελπιδες" την πρωτη τους ηττα στο τουρνουα.
Με το βαρυ τους οπλο,τον Νακαμουρα
(3.5/10)να ματωνει-κυριολεκτικα και μεταφορικα-πανω στην σκακιερα,και την συμπαθεστατη Χου Γιφαν οχι ετοιμη ακομη για τετοιο επιπεδο,οι νεαροι δεν ειχαν πολλες ελπιδες,ποσο μαλλον που επεσαν πανω σ'ενα φορμαρισμενο Λιουμπογιεβιτς,ενω και ο Μπελιαβσκυ ανεκαμψε στον 2ο γυρο.
Τελικο σκορ 27.5-22.5 για την παλια φρουρα.
Διεκπεραιωτικη θα χαρακτηριζα την σημερινη μερα.Οι δυο Ολλανδοι,Σμιτς και Βαν Βελυ εκαναν συντομα(18 κινησεις)ισοπαλια κι ετσι ο πρωτος εξασφαλισε την προσκληση στο Αμπερ(στα παραλειπομενα του αγωνα ο Σμιτς προτεινε ισοπαλια στην 16η κινηση,αλλα ο Βαν Βελυ την απερριψε,ομως μετα απο δυο κινησεις εκανε ο ιδιος προταση..Οπως εξηγησε αργοτερα αν αποδεχοταν την προταση του αντιπαλου του θα φαινοταν οτι του κανει δωρο..)
Ο Καρουανα φαινοταν να εχει καποια υπεροχη σ'ολη την διαρκεια του αγωνα με τον Λιουμπο αλλα μετα την απλοποιηση της θεσης,η ισοπαλια (με διαρκες σαχ) ηταν αναποφευκτη.
Ο Μπελιαβσκυ ξαναπαιξε Φιλιντορ με τα μαυρα και αυτη την φορα διεσωσε την ισοπαλια αν και ο Στελβαγκεν εχασε ευκαιρια νικης.
Ουτε το πολυ ιδιορυθμο ανοιγμα εσωσε τον Νακαμουρα.Μετα απο 1δ4
Ιζ6 2.γ4 η6 3.ζ3 Ιγ6 και οι δυο αντιπαλοι αρχισαν ν'αυτοσχεδιαζουν.Ο Ρωσος τα καταφερε καλυτερα παρολο που ο Αμερικανος εξαντλησε ολο τον χρονο σκεψης του(ειχε 12 δευτερολεπτα για τις τελευταιες 10 κινησεις του,πραγμα εξαιρετικα σπανιο γι αυτον).
Ο Νιλσεν δεν σεβαστηκε την φιλειρηνικη διαθεση της Χου Γιφαν που επελεξε να ξεκινησει με Ιταλικη,και βγηκε στο κυνηγι του αντιπαλου βασιλιαπριν κανει ροκε
(9..η5,10..Πη8,11..η4).Η Κινεζουλα καταφερε να συμμαζεψει τα ασυμμαζευτα αλλα αυτο απλως παρετεινε την αγωνια της για 50 κινησεις.Θα πρεπει να συνελθει γρηγορα,καθως αυριο ξεκινα ν'αγωνιζεται στο Παγκοσμιο πρωταθλημα Γυναικειων Εθνικων ομαδων στο Ningbo της Κινας!Ωστοσο εκει ο συναγωνισμος θα ειναι μικροτερος καθως εχει το μεγαλυτερο Elo των αγωνων.Μετεχουν Κινα(Hou Yifan 2584,Zhao Xue 2544..)Γεωργια(Chiburdanidze, Maia 2506,Dzagnidze, Nana 2536 ..)Ρωσια(Tatiana Kosintseva 2539..)Ουκρανια,Ινδια,Πολωνια,ΗΠΑ,Αρμενια,Κινα 2 και Βιετναμ.
Πιο αποδοτικος παικτης στο Αμστερνταμ ο Νιελσεν με 6.5 βαθμους ενω απο 6 μαζεψαν οι Σβιντλερ και Σμιτς.
ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αυτές τις μέρες προέκυψε έντονη ενασχόληση μου με μια δραστηριότητα η οποία, όπως το σκάκι, δεν ξεχνιέται όσος καιρός κι αν περάσει. Δηλαδή, με ελάχιστο χρόνο εφαρμογής, σχεδόν τα πάντα επανέρχονται στη μνήμη και η λειτουργία του σώματος είναι τόσο καλή και αποτελεσματική όσο πολλά χρόνια νωρίτερα.
Αναφέρομαι, προφανώς, στο ποδήλατο. Δημοφιλέστατος τρόπος μετακίνησης στην γεωγραφικά σχεδόν επίπεδη Ολλανδία, αποτελεί τρόπο ζωής. Οι κυκλοφοριακοί νόμοι και κανόνες συμπεριφοράς θυμίζουν τη σκέψη ενός ισχυρού σκακιστή: όπως το ματ αποτελεί μακροπρόθεσμο στόχο και τα τετράγωνα αναλαμβάνουν προσωρινά σημαντικότερο ρόλο από τα Πιόνια, στα οποία για λίγο δίνεται μεγαλύτερη προσοχή απ’ όση στα κομμάτια, έτσι και οι ευάλωτοι πεζοί προηγούνται των ποδηλάτων, τα οποία με τη σειρά τους προηγούνται των αυτοκινήτων, λεωφορείων ή τραμ.
Ξεχωριστή εντύπωση μου έκαναν όχι οι εκτενείς ποδηλατοδρόμοι μέσα και έξω από τις πόλεις, αφού τους είχα γνωρίσει σε παλιότερα ταξίδια στη χώρα της τουλίπας, ούτε τα φανάρια των ποδηλάτων σε πολλές διασταυρώσεις, με διπλούς σηματοδότες στο ύψος των αντίστοιχων για τα αυτοκίνητα και στο ύψος που αντιστοιχεί στην ευθεία του οπτικού πεδίου ενός ποδηλάτη. Αυτό που ξαφνιάζει ακόμα περισσότερο είναι η φροντίδα να υπάρχει στα σημαντικότερα κεντρικά σημεία της πόλης επιπλέον σηματοδότης χρονομέτρησης των δευτερολέπτων που απομένουν για να πρασινίσει το φανάρι του ποδηλατοδρόμου, ώστε οι οδηγοί να ξεκουράζονται και να προετοιμάζονται με την άνεσή τους.
Πολύ σπάνια χρησιμοποιείται η κόρνα, ούτε αναπτύσσονται άσκοπα μεγάλες ταχύτητες από τα αυτοκίνητα, οπότε ο βόμβος της κυκλοφορίας που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα απουσιάζει. Η κλασική βορειοευρωπαϊκή ευγένεια δεν φαίνεται να εξαντλείται σε τυπικότητες, αλλά μοιάζει να αντικατοπτρίζει ένα βαθύτερο σεβασμό και διάθεση εξυπηρέτησης του συνανθρώπου, Ολλανδού ή ξένου, ακόμα και στη σπάνια περίπτωση που τα αγγλικά του Ολλανδού δεν είναι υψηλού επιπέδου.
Μεγάλη σημασία έχει επίσης η φροντίδα που παρέχεται σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Παρόλο όμως που σε κάθε φανάρι, ακόμα και σε σχετικά απομακρυσμένες γειτονιές, η εναλλαγή των διεθνώς καθιερωμένων χρωμάτων (πράσινο, πορτοκαλί και κόκκινο) συνοδεύεται από αντίστοιχο ηχητικό βόμβο που προδίδει τη σειρά προτεραιότητας προς κάθε κατεύθυνση, ελάχιστοι τυφλοί κυκλοφορούν στο Άμστερνταμ. Από την άλλη πλευρά, οι ποδηλατοδρόμοι συχνά χρησιμοποιούνται από ανάπηρους με καροτσάκια, για τους οποίους έχουν πραγματοποιηθεί ειδικές προδιαγραφές σε όλα τα καινούρια κτίρια και κατάλληλες προσαρμογές σε πάμπολλα παλιά όποτε ανακαινίζονται. Εμφανές μειονέκτημα η χρήση των ποδηλατοδρόμων από λίγες μοτοσυκλέτες, παρόλο που, όπως με πληροφόρησαν, αυτό έχει απαγορευθεί εδώ και λίγα χρόνια. Συνολικά όμως, η διαφορά με το κυκλοφοριακό χάος και την ασυδοσία παρκαρίσματος των αυτοκινήτων σε πολλές πόλεις της Ελλάδος προδιαθέτει ευχάριστα.
Διαφορετική φιλοσοφία, διαφορετική αντιμετώπιση λεπτομερειών της καθημερινότητας, σκακιστικό zeitgeist…
“Καινοτομία της Χρονιάς” χαρακτηρίστηκε από τους αναγνώστες του New in Chess Yearbook η κίνηση 24…Βζ3 της παρτίδας Van Wely-Stellwagen. Αναλυτική περιγραφή της παρτίδας υπάρχει πιο πάνω.
Δημοσίευση σχολίου