Γη και Ελευθερία

Εθελοντές του ισπανικού εμφυλίου παίζουν σκάκι σε ανάπαυλα των μαχών, στην περίφημη ταινία του Κεν Λόουτς «Γη και Ελευθερία» (Land and Freedom, 1995).

Η ταινία είναι ένα flashback. Ο κομμουνιστής Ντέιβιντ Καρ (Ian Hart), γέρος πια, πεθαίνει στο Λίβερπουλ. Η εγγονή του Κιμ, λίγες ώρες πριν την κηδεία του, ψαχουλεύοντας τα προσωπικά του αντικείμενα, βρίσκει μια βαλίτσα με αποκόμματα εφημερίδων, γράμματα και άλλα ενθύμια από την συμμετοχή του παππού της στον ισπανικό εμφύλιο. Καθώς τα περιεργάζεται συγκινημένη, ξετυλίγει το κουβάρι μιας εποχής τόσο κοντινής από πλευράς χρόνου, αλλά και τόσο μακρινής από πλευράς συναισθημάτων και ιδεολογιών. Κάθε γράμμα που πιάνει στα χέρια της, κάθε απόκομμα εφημερίδας την μεταφέρει σε τόπους και χρόνους μακρινούς.

Ο παππούς της μαζί με άλλους ανιδιοτελείς διεθνιστές φεύγει, για να πολεμήσει στο πλευρό των δημοκρατών και αριστερών Ισπανών, ενάντια στο φασιστικό στρατό του Φράνκο. Κατατάσσεται στην στρατιωτική οργάνωση του POUM που συνεργάζεται με τις διεθνείς ταξιαρχίες. Μαζί με τους συντηρητικούς δημοκράτες, τους σοσιαλιστές και τους αναρχικούς κάνουν την υπέρβαση και απελευθερώνουν τμήματα της χώρας. Η βοήθεια του ομοειδούς, ως προς την ιδεολογία με τον Φράνκο, Χίτλερ, αιματοκυλά την επανάσταση. Ο ιδεαλιστής Καρ, αρνείται αρχικά, να παραδεχθεί την κατάσταση μέχρι, που αντιλαμβάνεται στο ίδιο του το πετσί την αγαστή συνεργασία των γραφειοκρατών του Κρεμλίνου με την κυβέρνηση.

H ταινία χάρισε στον Kεν Λόουτς την κορυφαία ευρωπαϊκή κινηματογραφική διάκριση -το ευρωπαϊκό Οσκαρ- και υπήρξε το δεύτερο Φελίξ της καριέρας του. Tο «Γη και ελευθερία» ανακηρύχτηκε καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία για τη χρονιά 1995.