Στο δρόμο του Σπύρου Μπίκου

Από τον Παναγή Σκλαβούνο λάβαμε την παρακάτω συνεργασία (το σύντομο κείμενο είχε δημοσιευτεί -στην πρώτη του μορφή- στο περιοδικό «Σκακιστικά Νέα» του Σ.Ο. Ηλιούπολης, τον Απρίλιο του 1994):

Θυμάμαι το Σπύρο Μπίκο. Τον γνώρισα στο τέλος του δρόμου του. Πλαισιωμένο από αναμνήσεις, παλιά τεύχη του «ΜΑΤ», για χάρισμα σε όσους τον επισκέπτονταν και άφθονα βιβλία προβλημάτων με αφιερώσεις μεγάλων συνθετών.

Τον θυμάμαι να διηγείται τις ατελείωτες ιστορίες, που λίγο–πολύ είχαμε μάθει απέξω. Μιλούσε για την παλιά Ηλιούπολη (όπου η οικογένειά του ήταν από τους πρώτους οικιστές), για τα όνειρα της νεότητάς του, που ατόνισαν όταν τον χτύπησε η αρρώστια νεαρό φοιτητή της Νομικής. Την αρχή του σκακιού στη ΧΑΝ. Την αλληλογραφία με τους ξένους προβληματιστές στη διάρκεια της κατοχής. Την έκδοση του «ΜΑΤ» ( 1952 – 1965). Το Σκακιστικό Όμιλο Ηλιούπολης, που τον είχε κάνει υπερομάδα. Τη μόνιμη θέση που είχε ως εφόρος αγώνων της Ομοσπονδίας («Μπίκος» και «Ομοσπονδία» είχαν γίνει συνώνυμα).

Τον θυμάμαι να βαδίζει κούτσα-κούτσα το τέλος του δρόμου του. Να παίζει σκάκι όρθιος λόγω της ακαμψίας στη σπονδυλική στήλη. Να κάνει το πρόβλημα της υγείας του εφαλτήριο για δημιουργία. Σε όλους τους εκτός έδρας αγώνες παρών–αναπληρωματικός. Τέλος, θυμάμαι το καταραμένο εκείνο ματς, που ανέβηκε με τα μπαστούνια εφτά ορόφους, τη σκάλα στον Πειραιά, για να δει την ομάδα του– και η κατάστασή του χειροτέρεψε. Θυμάμαι το τηλεφώνημα την Πέμπτη το βράδυ για τον αγώνα της Κυριακής.

Σε αντίθεση με άλλους παλιούς σκακιστές, που βάδισαν και αυτοί την προσωπική τους στενωπό χωρίς διάθεση προβολής ή κέρδους, με αποτέλεσμα να ατονίσουν τα ίχνη τους, τουλάχιστον ο Σπύρος Μπίκος στο τέλος καταξιώθηκε. Το έργο του έχει μείνει στο μυαλό όλων όσοι τον γνώρισαν. Το όνομά του δόθηκε σε ένα «θέμα» σκακιστικών προβλημάτων και σε ένα ετήσιο διασυλλογικό τουρνουά.

Μερικές φορές τυχαίνει οι μικροί να ρωτούν: «Γιατί το λένε Κύπελλο Σπύρου Μπίκου; Τί ήταν ο Σπύρος Μπίκος;».

Δε με ξενίζει που οι μικροί δεν ξέρουν. Αισθάνομαι, μάλιστα, υπερήφανος που μπορώ να τους πω ότι εγώ γνώρισα από κοντά το Σπύρο Μπίκο και το δρόμο του. Σκέφτομαι, όμως, ότι οι μικροί είναι αυτοί που, κατ΄εξοχήν θάπρεπε να μάθουν.

Ο δρόμος υπάρχει ακόμα στο χάρτη της Ηλιούπολης. Δεν τον πήρε άλλος κανείς.


(κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)