Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009

Ο Νταλί πέθανε, αλλά όχι εντελώς!


«Δύο ψίχουλα ψωμιού που εκφράζουν το συναίσθημα της αγάπης» του Σαλβαντόρ Νταλί, 1940. Και ένα λευκό πιόνι λίγο πίσω.
«Εγώ και η Γκαλά παίζαμε σκάκι κάθε απόγευμα. Ζωγράφιζα τα ψίχουλα του ψωμιού, στο τραπέζι. Μια φορά, ξεχάσαμε να βάλουμε όλα τα σκακιστικά κομμάτια στο κουτί τους, έμεινε ένα πιόνι. Βρήκαμε ένα καινούργιο σκακιστικό σετ για να συνεχίσουμε να παίζουμε, επειδή ήθελα να παρεμείνει εκείνο το πιόνι σ' αυτή τη θέση»

«Αν μια μέρα πεθάνω, παρ' όλο που αυτό μπορεί να μη συμβεί ποτέ, ελπίζω ο κόσμος στα καφέ του Φιγκέρας να λέει: ο Νταλί πέθανε, αλλά όχι εντελώς!».
Ήταν ο περισσότερο αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης του 20ού αιώνα. Παραδοξολόγος, μεγαλοφυής, συστηματικός κυνηγός του σκανδάλου και παρανοϊκός από υπολογισμό, κυνικός, δάσκαλος της αυτοδιαφήμισης, μεγαλομανής, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του σουρεαλισμού και μια από τις πιο εντυπωσιακές φυσιογνωμίες της εποχής μας. Γιος βαθύπλουτου συμβολαιογράφου (γεννήθηκε στο Φιγκέρας της Καταλωνίας), πολυχαϊδεμένος από τη μητέρα του, απέκτησε από τη παιδική του ακόμη ηλικία μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, ανάμικτη με έναν παθολογικό ναρκισσισμό.

Τα πρώτα του έργα τα ζωγράφισε σε ηλικία 14 ετών και ήταν επηρεασμένα από πολλές διαφορετικές τάσεις. Από το 1922 ως το 1928 περνά την «κυβιστική περίοδο», με έντονα όμως και τα στοιχεία της μεταφυσικής ζωγραφικής. Συνδέεται με τον Λουίς Μπουνιουέλ και το 1928 ταξιδεύει στο Παρίσι όπου συναντά τον Πικάσο και τον Αντρέ Μπρετόν. Η επαφή του με το έργο του Φρόιντ τού δίνει το κλειδί για την ερμηνεία των ονείρων. Τέλη της δεκαετίας του '20 αναπτύσσει τη «σουρεαλιστική του περίοδο» την οποία εξελίσσει στην «κριτική παρανοϊκή μέθοδο», μια «αυτόματη μέθοδο παραλογικής γνώσης, βασισμένης στην ερμηνευτική κριτική σύνθεση των φαινομένων του παραληρήματος». Η γνωριμία του με την Γκαλά, μούσα των σουρεαλιστών, την οποία και παντρεύτηκε, στάθηκε καθοριστική για την καριέρα του.

Στην διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου, αρνήθηκε να κάνει αντίσταση ή να επιλέξει στρατόπεδο. Συνδέθηκε ωστόσο περισσότερο με το καθεστώς του Φράνκο, ιδιαίτερα κατά την επιστροφή του από την Αμερική στην Ισπανία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάποιες δημόσιες τοποθετήσεις του Νταλί παρείχαν στήριξη στο φασιστικό καθεστώς ενώ παράλληλα αναφέρονταν με θετικό τρόπο στο πρόσωπο του Φράνκο. Ο ίδιος ο Νταλί ζωγράφισε και ένα πορτραίτο της κόρης του δικτάτορα. Από την άλλη πλευρά, οι εκκεντρικότητες του Νταλί, που αποτυπώνονταν πολλές φορές δημόσια, ήταν ανεκτές από το καθεστώς καθώς ελάχιστοι καλλιτέχνες και ειδκότερα της αξίας του Νταλί δέχονταν να ζήσουν εκείνη την εποχή στην Ισπανία. Μοναδικό δείγμα απειθαρχίας του Νταλί αποτελεί η στήριξή του στον Λόρκα, του οποίου τα έργα ήταν απαγορευμένα. Παρόλα αυτά, η πολυσχιδής και ιδιόρυθμη προσωπικότητα του Νταλί θα ήταν πολύ δύσκολο να ταυτιστεί με μία συγκεκριμένη πολιτική στάση.

Ο καλλιτέχνης με το χαρακτηριστικό μουστάκι, του οποίου η λατρεία για το χρήμα «προκάλεσε» τον αναγραμματισμό του ονόματός του σε Avida Dollars (άπληστος για δολάρια), άφησε μια περιουσία που ξεπερνούσε τα 87 εκατομύρια δολάρια και έναν μύθο που παραπαίει ανάμεσα στον ιδιοφυή καλλιτέχνη και τον τσαρλατάνο έμπορο.

Πηγές: (Ιστορικό Λεύκωμα Καθημερινής, wikipedia, www.salvadordalimuseum.org)

15 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πράγματι αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Είναι εμφανές όμως, ότι βολεύτηκε μ' έναν τρόπο από την "ουδετερότητά" του. Ο αναγραμματισμός του ονόματός του σε avida dollars, έγινε από τον πρώην φίλο του, Αντρέ Μπρετόν ("αφήστε το μπετόν και πιάστε τον Μπρετόν", που έγραφε και ένα σύνθημα στην Πολυτεχνειούπολη, στου Ζωγράφου). Ο "Ανδαλουσιανός Σκύλος", η μικρού μήκους ταινία που προέκυψε από τη συνεργασία του με τον Μπονιουέλ, αποτελεί αρχέτυπο του υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο.

aKanonisti είπε...

Είναι τόσο μεγάλος... που θα μπορούσα να του συγχωρέσω τα πάντα...

Ελισσαίε...
Φοβερά είναι και τα σκηνικά που έκανε για την ταινία Vertigo...
Αν την βρεις.... να την δεις....

Unknown είπε...

Den einai to Vertigo. Einai to Spell bound
http://www.imdb.com/title/tt0038109/

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ είπε...

Δε μπορώ να συμφωνήσω με τον όρο "τσαρλατάνος". Ήταν, πιστεύω, ιδιοφυής. Μα κάθε τέτοια προσωπικότητα επιδιώκει να αφήσει τη σφραγίδα της. Ίσως ο Νταλί να είχε ένα διογκωμένο ego, ίσως να του άρεσαν οι ταρζανιές, ίσως να του επέβαλε και η χαλαρή του προσήλωση (!) στο σουρρεαλισμό μια φτιασιδωμένη ιδιορρυθμία, πάντως τη σφραγίδα την έβαλε. Δε συμφωνείς "Αττικέ Γάτε"; (κατά τον "Ανδαλουσιανό Σκύλο" που αναφέρθηκε από τον κουκουλοφόρο).

Schrödinger's Cat είπε...

Ο Αττικός Γάτος συμφωνεί μαζί σου, Παναγιώτη. Τον όρο «τσαρλατάνος» επινόησαν οι επικριτές του, που δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν με τη σιωπηλή στήριξη που παρείχε στον Φράνκο, την ίδια εποχή που ένας άλλος γίγαντας της τέχνης, ο Πικάσο, ήταν σύμβολο του αντιφασιστικού αγώνα. Βοηθούσε φυσικά και ο Νταλί: «Μόνο δυο κακά πράγματα μπορούν να σου συμβούν στη ζωή, να είσαι ο Πάμπλο Πικάσο ή να μην είσαι ο Σαλβαδόρ Νταλί».

Ανώνυμος είπε...

κι ένα όμορφο βιντεάκι "ντυμένο" με το "Eungenio" Salvador Dalí της αγαπημένης μου Mecano εδώ http://www.youtube.com/watch?v=dVUbX5Q_K8g&feature=related
(ελπίζω να μην απαγορεύονται τα youtube links Γάτε, άλλως σβήστο...)

Schrödinger's Cat είπε...

@Μιχάλης Πρεβενιός: Μου έχουν εκφράσει κι άλλη φορά αυτήν την απορία, αν «επιτρέπονται» οι σύνδεσμοι προς τα βίντεο του youtube και ούτε τότε μπορούσα να κατανοήσω το λόγο, δηλαδή αν θα μπορούσε να υπάρχει κάποιος ειδικός, να μην «επιτρέπονται». Φυσικά και «επιτρέπονται». Πολύ ωραίο το βίντεο που έστειλες, τόσο στο οπτικό όσο και στο ηχητικό μέρος.

καλοπροαίρετος είπε...

Πού είναι η νεραϊδοχώρα;

Ωραίοι οι Mecano· όπου η τέκνο συναντά το πασοδόβλε :-) Βέβαια, χωρίς την Ana Torroja, θα ήταν ό,τι οι Madredeus χωρίς την Teresa Salgueiro και οι C:Real χωρίς την Ειρήνη Δούκα: η καθεμιά τους είναι μια ομάδα μόνη της.

Το πιο γνωστό τους κομμάτι στην Ελλάδα είναι μάλλον το Hijo de la luna, και μάλιστα όχι στο πρωτότυπο, αλλά στις οπερατικές επανεκτελέσεις της Montserrat Caballé, του Μάριου [Δι]Φραγκούλη (πολλά με lunες έχει τραγουδήσει τελικά: La canzone del mal di luna –και ελληνικά, Φεγγάρι κατακόκκινο σαν αίμα–, Luna rossa, A la luna de Valencia, ίσως και άλλα), και της εσχάτως ανερχομένης πατρινής Νίνας Λοτσάρη –το μοναδικό μέχρι στιγμής άλμπουμ της είναι ο ορισμός του πολυσυλλεκτικού: το En aranjuez con tu amor διαδέχεται το Μη μου θυμώνεις μάτια μου, και το Holiday, ναι, των Scorpions, ακολουθεί Το μινόρε της αυγής–, αλλά και από την ελληνική απόδοση της Ελένης Δήμου (Το φεγγάρι πέφτει / μέσα στον καθρέφτη). Η αρχική εκτέλεση είναι από σύσσωμο το συγκρότημα, σε μια ταιριαστή με το πνεύμα των στίχων ενορχήστρωση (1986, άλμπουμ Entre el cielo y el suelo). Η επανεκτέλεση, «μετά είκοσι έτη», σόλο από την Ana σε μια α λα… ραντσέρα ενορχήστρωση, προσωπικά δεν μου αρέσει (2006, άλμπουμ Me cuesta tanto olvidarte).

(Η επικεφαλίδα είναι ο τίτλος ορχηστρικού κομματιού τους, από το ομώνυμο άλμπουμ.)

Ανώνυμος είπε...

Εγώ θα συμφωνούσα με τον όρο τσαρλατάνος - και επιδειξίας θα πρόσθετα.
Βρίσκω την τέχνη του φτηνή (τα λεφτά δε μετράνε τα πάντα).
Και δεν θα έλεγα ότι έμεινε "ουδέτερος" στον Εμφύλιο, κάθε άλλο.
Δεν συγχωρούνται τα πάντα, π.χ. ότι προσπάθησε να δικιολογήσει τη δολοφονία του Λόρκα (στενού φίλου του), δηλώνοντας περίπου ότι ήταν κάτι σαν παρεξήγηση (τότε, δεν είχε επινοηθεί ακόμα ο εξοστρακισμός).

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ είπε...

@Μπουκανιέρος
Και σε τούτο και σε άλλα ιστολόγια έχει τύχει να αναρωτηθώ αν ο καλλιτέχνης πρέπει να κρίνεται από το καλλιτεχνικό του έργο νέτα-σκέτα ή από το σύνολο της ζωής του, των λόγων, των πράξεών του και φυσικά των καλλιτεχνημάτων του. Έχω καταλήξει στο δεύτερο, οπότε συμφωνώ με μέρη της προσέγγισής σου. Αυτό με το οποίο δε συμφωνώ είναι ο χαρακτηρισμός για την τέχνη του, ως φτηνή. Μπορεί ο δημιουργός να υπήρξε φασίστας, καθίκι, αιμομίκτης,αργυρώνητος, δεν-ξερω-γω-τι, αλλά το έργο του είναι θαρρώ ένα άλλο παραμύθι, πιθανόν αυτόνομο, ανεξάρτητο, παγκόσμια κληρονομιά, ανυπόταχτο ίσως στις προσταγές του δημιουργού του, πολλές φορές αντίπαλο και εχθρικό προς την προσωπικότητά που το πλάθει. Το ότι μου αρέσει ένας πίνακας του Νταλί δε σημαίνει πως χρίζω τον Νταλί φάρο της ζωής μου.

Ανώνυμος είπε...

ούτε εμένα μου αρέσει η ζωγραφική του νταλί και πιστεύω ότι κακογέρασε έτσι κι αλλιώς (η ζωγραφική του πάντα) άσχετα με το τι πιστεύω εγώ. πάντως, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει συνήθως, το έργο του φαίνεται να χάνει την λάμψη του με τον θάνατο του καλλιτέχνη και ακολουθεί νομίζω μια κατηφόρα. πέρα από τις μόνιμες συλλογές και όσες εκθέσεις φιλοξενούνται στα μουσεία με το όνομά του δεν θυμάμαι καμιά μεγάλη έκθεση μεγάλου μουσείου για τον νταλί τα τελευταία χρόνια. μπορεί να κάνω λάθος.

καλοπροαίρετος είπε...

Τσαρλατανισμός στις σύγχρονες εικαστικές τέχνες

@ Μπουκανιέρος :

Τσαρλατάνος ο Νταλί, έτσι, ανεπιφύλακτα; Μεγάλη κουβέντα για τον δημιουργό του «Οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου» και του, διαστάσεων μόλις 24Χ33, «Η εμμονή της μνήμης» (τα ρολόγια που λιώνουν). Ο ίδιος, πληθωρικός και ευφυής όπως ήταν, είχε πιάσει τον σφυγμό του χύδην όχλου και ήθελε να γίνεται θόρυβος γύρω απ’ τ’ όνομά του, γι΄ αυτό και οι διάφορες εκκεντρικότητές του στις εμφανίσεις του∙ έβλεπε ότι «τσιμπούσαν» οι χάννοι από κάτω, μέθυσε και από την αναγνώριση και το χρήμα, δεν ήθελε και πολύ∙ όταν όμως στηνόταν μπροστά στον καμβά, όπως τουλάχιστον καταλαβαίνω εγώ τα έργα του, ήταν σοβαρότατος.

Αν και «αναγεννησιθρεμμένος» και ιδιαίτερα συντηρητικός στις αντιλήψεις μου περί τα εικαστικά (και περί πολλά άλλα), σε σημείο που ο Μοντιλιάνι μου φαίνεται ήδη αβανγκάρντ, διακρίνω, πίσω από τον υπερβατικό και εντυπωσιθηρικό τρόπο απεικόνισης, ουσία και περιεχόμενο στα έργα του. Ο Νταλί έχει γραμμές, χρώματα, και κυρίως ιδέες (συχνότερα ιδιοφυείς παρά τετριμμένες) διακριτές ακόμα και από εμένα τον παραδοσιακό και πραγματιστή. Σύμφωνοι, έχει μια εμμονή με την... χμμ... λειτουργία της αναπαραγωγής (μερικοί τίτλοι έργων του είναι χαρακτηριστικοί, δεν τους επαναλαμβάνω εδώ για να μη μας κλείσει το ΕΣΡ), όμως, αν κρίνουμε και από τους εδώ σουρρεαλιστές, όλοι αυτοί ήσαν και λίγο σεξομανείς :-) Τα έργα του, σε αντίθεση με τα του σύγχρονου και ομοεθνούς του –με την ευρεία έννοια∙ δεν ξέρω αν οι ανδαλουσιάνοι πετούν από τη χαρά τους όταν τους θεωρούμε ομοεθνείς με τους καταλανούς, και το ανάποδο– Πικάσσο, έχουν τη σπίθα της διάνοιας∙ εντάξει, της λίγο ή πολύ διαταραγμένης διάνοιας, όμως ποιος μεγαλοφυής, ή που θεωρήθηκε στην εποχή του τέτοιος, δεν ήταν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό κουκουρούκου;

Δεν αρκεί να ανακατέψεις ασυνήθιστες λέξεις και εικόνες για να γίνεις ο Εμπειρίκος της «Υψικαμίνου» ή έστω ο Ροδοκανάκης του «De profundis», άντε και ο Καλοκύρης του «Το χέρι του σημαιοφόρου». Και βέβαια, ο μπογιατζής από τον ζωγράφο, και γενικότερα ο τεχνίτης από τον καλλιτέχνη, ξεχωρίζει εύκολα.

Ζούμε στην εποχή που κάποιος αλλοπαρμένος ανακατεύει παραμορφωμένους σωλήνες αποχέτευσης, γαλβανιζέ αεραγωγούς, σφυρήλατες κουρτινόβεργες και λοιπά είδη «καγκελαρίας», περνάει κι ένα χέρι ρεπουλίνη τόπους τόπους, βάζει και κάτι γλόμπους ν΄ αναβοσβήνουν, το αποκαλεί γλυπτό ή –άλλο φρούτο αυτό– έργο μικτής τεχνικής, και πρέπει τώρα οι κριτικοί και οι επίδοξοι φιλότεχνοι, κεχηνότες και περιθαμβείς, να το εκθειάσουμε λες και βλέπουμε, ξερωγώ, Ρέμπραντ, αλλιώς θα θεωρηθούμε καθυστερημένοι.

Ας περιοριστούμε στα καθ΄ ημάς. Αποφεύγω να πω ονόματα, όμως πάρτε για παράδειγμα την εικοσάτομη σειρά «Σύγχρονοι έλληνες εικαστικοί», που κυκλοφορεί κάθε Σάββατο με «Τα Νέα». Όι καλύτεροι, υποτίθεται, που έχει βγάλει η Ελλάδα τον εικοστό αιώνα. Πολύ προσεγμένη και τεκμηριωμένη έκδοση, όμως... μού φαίνεται ότι εκεί θα βρείτε άφθονους τσαρλατάνους.

Έχουν αλλάξει οι εποχές: μέχρι πριν από ελάχιστα χρόνια, ο ζωγράφος έπρεπε να ξέρει να δουλεύει το πινέλο και ο γλύπτης τη σμίλη∙ σήμερα, μάλλον απαιτείται να ξέρει να χειρίζεται κρικοπάλαγκα και μασγαλότορνο. Όσο για τα υλικά της τέχνης του, δεν τα ψωνίζει πλέον από το Art & Hobby, αλλά από τον Πετζετάκι. Τα δε «έργα» δεν μεταφέρονται πια στη σχάρα του 2CV του Ελισσαίου (δεν σε ξεχνώ, όπως βλέπεις, πάντα θα βρω τρόπο να σε παραχώσω στα κείμενά μου), αλλά με παλετοφόρα, κοινώς κλαρκ, πώς λέμε για τον Μήτρογλου ότι είναι πιο αργός και από το κλαρκ; ε, έτσι. Δηλαδή, μη χειρότερα Θεέ μου, έσπασα τον ναργιλέ μου, που έλεγε και ο Τσιτσάνης.

Αναρωτιέμαι γιατί οι υποψήφιοι εικαστικοί πρέπει να σπουδάζουν στη Σχολή Καλών Τεχνών∙ μάλλον στη Σιβιτανίδειο πρέπει να μαθητεύουν :-)

Ναι. Υπάρχουν άφθονοι τσαρλατάνοι στις εικαστικές τέχνες. Πολλοί «ζουν ανάμεσά μας», για να θυμηθούμε και τον προ εικοσαετίας Κάρπεντερ. Όμως, ο Νταλί δεν ήταν ένας απ΄ αυτούς – καλλιτεχνικά πάντα μιλώντας.

Για τα περί των πολιτικών του πεποιθήσεων τώρα: δεν μπορώ να φανταστώ τον Νταλί φρανκικό ή αντιφρανκικό, καθολικό ή άθεο, ή γενικά σε κάποιο σημείο μιας συμβατικής κατηγοριοποίησης, μέλος μιας αγέλης. Βάζω στοίχημα ότι ήταν απλώς απολίτικος, καιροσκόπος, ευδαιμονιστής, χρησιμοθήρας, πείτε το όπως θέλετε, και επίσης διαπιστωμένα φιλάργυρος, πάντως πάνω και έξω από γήινα σχήματα όπως πολιτική και θρησκεία, όπως άλλωστε ταιριάζει σε κάθε γνήσιο ηδονιστή. Υποθέτω μάλιστα ότι, όπως υπάρχουν φωτογραφίες του με τον Φράνκο, θα υπάρχουν και με κορυφαία στελέχη και της άλλης πλευράς. Αυτοί είχαν να κερδίσουν με το να εμφανίζονται κοντά του, όχι ο Νταλί. Αν ήμουν Νταλί, ξέρετε πώς θα έβλεπα τους πολιτικούς, θρησκευτικούς και λοιπούς ταγούς; Όπως ο τίγρης την αιδοιόφθειρα.

Ο Λόρκα είχε γράψει μια «Ωδή στον Σαλβαδόρ Νταλί». Ίσως αξίζει μια ξεχωριστή ανάρτηση.

Και κάτι τελευταίο, που ίσως δεν του έχει δοθεί η σημασία που πρέπει: αυτός, που μπορούσε να έχει σχεδόν όποια γυναίκα ήθελε, λάτρεψε, προσκολλήθηκε και εμπνεύστηκε από τη Γκαλά, ακριβώς όπως ο Τζων Λέννον με τη Γιόκο Όνο. Και στα δύο ζευγάρια, η γυναίκα ήταν κάθε άλλο παρά καλλονή και πολλά χρόνια μεγαλύτερη – δέκα και εφτά αντίστοιχα. Και άσε τους ανόητους και ματαιόδοξους να κάνουν συλλογή νυμφιδίων και γκρούπις...

Ανώνυμος είπε...

@Καλοπροαίρετο

Αιδοιόφθειρα!; βρε αθεόφοβε; Λατρεύω αυτό το Εμπειρίκιο ύφος. Να περιγράφεις τα πιο καυτά περιστατικά ντυμένα με την ευπρέπεια της λογίας.

ΥΓ. Θα σε μαλώσω. Το DCV δεν είχε σχάρα. Απλώς άνοιγα την οροφή και τα παράχωνα καθ' ύψος.

Ανώνυμος είπε...

δεν μπορώ να μιλήσω σοβαρά με όποιον οργανώνει πρωτάθλημα διανοίας (;) ζωγράφων και με πέτσινα πέναλτι βγάζει τον νταλί να νικάει τον πικάσο. περί ορέξεως κολοκυθόπιτα δηλαδή αλλά εντάξει....

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ είπε...

@ΚεΛεΠούρι
Τι ήταν κι αυτό; Το ήξερα πως κάποτε θα συνέβαινε, αλλά δεν περίμενα να φτάσει τόσο σύντομα η αποφράδα μέρα που θα συμφωνήσω με τον Καλοπροαίρετο! :-)

Βέβαια, η ανάρτησή σου μου θυμίζει τα παιδικά μου χρόνια που πηγαίναμε στο Λιμονάρι (από το λιμένα, όχι από το λειμώνα), για να δούμε τις γυναίκες που έτριβαν τα ασπρόρουχα πάνω στα "γουλιά" (όπως και το κούρεμα, η "απόκαρσις εν χρω" του Βυζαντίου, μόνο που εδώ σημαίνει τα μεγάλα λεία βότσαλα). Έτσι όπως άπλωναν τα σεντόνια στη σειρά, σχημάτιζαν ένα ενιαίο πελώριο σεντόνι, που πάσχιζα να φανταστώ ποιον γίγαντα θα σκέπαζε. Έμοιαζαν φυσικά και με τις αναρτήσεις σου.

Η κουκουρούκου ήταν ωραία γκοφρέτα, αλλά νομίζω πως ο Νταλί δεν ήταν και τόσο (κουκουρούκου, όχι γκοφρέτα). Μάλλον το "έπαιζε" για λόγους εμπορικούς.

Τα λιωμένα ρολόγια είναι από τα πιο όμορφα και εύλογα ευρήματά του, αλλά δε νομίζω πως τα έφτιαξε μόνο σε έναν πίνακα. Στο μουσείο "Σαλβαντόρ Νταλί" στην Μονμάρτη είδα πολλά σκίτσα του με σχεδιάσματα ρολογιών, καθώς και γλυπτά με το ίδιο θέμα.

Τι; Δεν είναι ο Μοντιλιάνι αβανγκάρντ;

"Καγκελαρίας"; Χα-χα-χα! Δεν έχεις κι άδικο όμως. Φαντάσου πως αγοράζω ένα μεγάλο κομμάτι καμβά,
(3Χ3, ας πούμε). Τον στρώνω στο έδαφος και παίρνω ένα μεγάλο δοχείο με μαύρη μπογιά -κατά προτίμηση "οικολογική", χωρίς μόλυβδο. Βουτάω τα πόδια μου μέσα στον ικανής διαμέτρου κουβά και αρχίζω μετά να περπατώ πάνω στον καμβά σε ζιγκ-ζαγκ. Κάνω το ίδιο και με τις παλάμες μου, αποτυπώνοντας όσο περισσότερες "παλαμιές" (έστω, μούντζες) μπορώ. Βάζω τον πίνακα σε ακριβό κάδρο και ωλαλά!;! Έγινα ζωγράφος; Μάλλον μανάβης από τα πολλά ζαρζαβατικά που θα μου πετάξουν. Κι όμως, στο μουσείο Λέοπολντ της Βιέννης θα βρείς ακριβώς έναν τέτοιο πίνακα. Έχω, όπως κι εσύ νομίζω, πάψει να καταλαβαίνω οτιδήποτε... Ή όπως λέει και ο συμπατριώτης μου ο ποιητής (dimsol.blogspot.com):

Τρώμε απ’ την πείνα που μας τρώει–
φταιν οι εποχές της ασιτίας
που σκεύη γίναμε αχρηστίας,
των ποιητών εμείς το σόι.
(...)
Τώρα μια ποίηση για… γνώστες,
μέχρι που μόνοι αναγνώστες
θα ’μαστε εμείς κάθε γρα-φτού μας!

Ούτε για τη σειρά των εικαστικών στα Νεα μπορώ να διαφωνήσω, και δεν εννοώ το Χαλεπά, το Γαϊτη και τη Βάσω Κατράκη :-)

Επιτέλους, ξετρύπωσα και μια διαφωνία! Αυτό το τελευταίο με τις κυρίες των κυρίων τι το ήθελες; Γιατί δηλαδή η Γκαλά ήταν καλύτερη από τον Σαλβαντόρ; Ή μήπως η Γιόκο Τσόκο; Τώρα θα μου πεις ποια Γιόκο; Αυτή της εποχής με τα μακριά μαλλιά να καλύπτουν το γυμνό σώμα ή αυτή με το κοντοκουρεμένο κεφάλι σε άψογο στάιλινγκ πάνω (και κάτω) από το στρας μίνι; Επίσης ποια Όνο, αυτή που κρατάει το πλακάτ "War is over" και μοιράζει λουλούδια ή αυτή που κολλάει σφυριά και ξύλα και καρέκλες ΨΗΛΑ στον τοίχο,νομίζοντας πως έτσι ορίζεται η "υψηλή τέχνη"; Ω!ρε μάνα μου! Βλέπω τα δικαιώματα από το "Imagine" να τα τρώει στ' αλήθεια ο Πετζετάκις.