Grigory Levenfish

Ο Genna Sosonko, στο βιβλίο Russian Silhouettes, μεταφέρει τις μαρτυρίες μερικών γκρανμέτρ που είχαν γνωρίσει τον Grigory Levenfish. Όλοι, μιλούν για έναν αξιοπρεπή και ανεξάρτητο άνθρωπο που ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε για τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσής του στη Σοβιετική Ένωση, σε σχέση με την υποστήριξη που είχαν άλλοι κορυφαίοι σκακιστές. Ο Boris Spassky τον συνάντησε τυχαία στο μετρό της Μόσχας, λίγες μέρες πριν το θάνατό του. Θυμάται πως ο Levenfish παρουσίαζε οικτρή όψη, έσφιγγε το στόμα του με ένα μαντήλι αλλά δικαιολογήθηκε πως ερχόταν από κάποια οδοντική εξαγωγή. Ο Vasily Smyslov θυμάται την ημέρα που ο Levenfish τον επισκέφτηκε, λίγα χρόνια πριν το τέλος της ζωής του, κρατώντας μια στοίβα με σημειώσεις. Ήταν τα χειρόγραφά του με τις θεωρητικές εργασίες του για τα φινάλε Πύργων, έργο ζωής. Ζήτησε από τον Smyslov να ελέγξει το υλικό για πιθανά λάθη και μετά από κάποιες μικρές διορθώσεις το έργο εκδόθηκε το 1957 με τον τίτλο (της αγγλικής μετάφρασης) The Theory Of Rook Endings, φέροντας τα ονόματα και των δυο παικτών, ως συγγραφέων. Όπως είναι γνωστό, το βιβλίο αυτό θεωρείται όχι μόνο κλασικό στο είδος του, αλλά και το καλύτερο που έχει εκδοθεί ποτέ για το συγκεκριμένο θέμα. Το γνωρίζουμε σαν σημείο αναφοράς, «τα φινάλε Πύργων του Smyslov», αλλά ο ίδιος ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής ουδέποτε προσπάθησε να οικειοποιηθεί την εργασία του Levenfish και παραδέχεται με ευγένεια ότι όλη η βασική δουλειά έγινε από τον συνεργάτη του.


Για τις σκακιστικές ικανότητες του Grigory Levenfish, ο Sosonko σημειώνει πως ήταν εξαιρετικός παίκτης στο τακτικό παιχνίδι, διέπρεπε στα απροσδόκητα ξαφνικά συνδυαστικά χτυπήματα και υπήρξε σπουδαίος θεωρητικός ανοιγμάτων. Η επίθεση Levenfish (1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 g6 6. f4) ποτέ δεν ήταν ο δημοφιλέστερος τρόπος αντιμετώπισης του συστήματος Δράκου της Σικελικής, παραμένει όμως αξιόπιστη ως σήμερα.
Ο Levenfish είχε κερδίσει σχεδόν όλους τους κορυφαίους Ρώσους και Σοβιετικούς σκακιστές στο διάστημα 1910-1950. Επίσης είχε κερδίσει τους παγκόσμιους πρωταθλητές Lasker και Alekhine.

Γεννήθηκε το 1889 σε περιοχή της Πολωνίας που ήταν τότε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ήταν εβραϊκής καταγωγής και σπούδασε χημικός μηχανικός στην Αγία Πετρούπολη. Η πρώτη του αναγνώριση ως υποσχόμενου σκακιστή κορυφής έγινε το 1909, όταν κέρδισε το πρωτάθλημα της πόλης. Μετείχε στο ιστορικό τουρνουά του Carlsbad το 1911, χωρίς όμως ιδιαίτερα καλό αποτέλεσμα. Ήταν η μόνη φορά που ταξίδεψε εκτός των ορίων της Ρωσίας. Το σκακιστικό του στυλ παρομοιαζόταν με εκείνο του Chigorin, κέρδισε τα πρωταθλήματα του Leningrand του 1922, 1924 και 1925, καθώς και πολλά ισχυρά τουρνουά που διεξάγονταν στη Σοβιετική Ένωση. Αναδείχθηκε πρωταθλητής ΕΣΣΔ το 1934 (σε ισοβαθμία) και το 1937 (μόνος του). Αναδείχθηκε ισόπαλος σε ματς 13 παρτίδων με τον Botvinnik ,το 1937.
Παρά τις επιτυχίες του, οι σοβιετικές αρχές σχεδόν τον αγνοούσαν. Προωθούσαν τον μεγάλο του αντίπαλο, τον Mikhail Botvinnik. Ο Levenfish ανήκε στην παλιά γενιά, ήταν 22 χρόνια μεγαλύτερος από τον Botvinnik και έτσι δεν είχε ρεαλιστικές πιθανότητες να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής. Όμως δεν είχε ούτε τις παροχές που είχαν οι άλλοι μεγάλοι σοβιετικοί μετρ της εποχής του. Για παράδειγμα ήταν ο μοναδικός που δεν αμειβόταν από το κράτος, έτσι ζούσε σε ένα ρημαγμένο διαμέρισμα. Επιπλέον οι σοβιετικοί του αρνήθηκαν τη συμμετοχή του στο AVRO του 1938, αν και ήταν εκείνη τη χρονιά ο πρωταθλητής της μεγάλης χώρας. Ο Levenfish έπαιζε μόνο εντός ΕΣΣΔ. Πέθανε το 1961, στη Μόσχα.

(πρώτη δημοσίευση 11/1/2008)