Συνέντευξη Ανάντ στο Spiegel

Αποσπάσματα από τη συνέντευξη που έδωσε ο παγκόσμιος πρωταθλητής Βισβανάθαν Ανάντ στο γερμανικό περιοδικό Spiegel με βασικό θέμα το ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα που αρχίζει σε 10 ημέρες στη Γερμανία. Ο Ινδός σκακιστής μιλάει επίσης για τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, για τα συναισθήματα στο σκάκι, για τη συνάντησή του με το μυθικό Μπόμπι Φίσερ.

Spiegel: Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα θα κριθεί σε δώδεκα παρτίδες, με ενδεχόμενη παράταση σε περίπτωση ισοπαλίας. Γνωρίζετε τον Κράμνικ εδώ και δεκαεννέα χρόνια. Μπορεί να σας αιφνιδιάσει;
Ανάντ: Παίζουμε στις ίδιες διοργανώσεις από το 1993. Όμως υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στο να γνωρίζεις κάποιον και στο να καταλαβαίνεις κάποιον. Τα τελευταία 20 χρόνια ο Κράμνικ έπαιξε μερικές χιλιάδες παρτίδες. Αν μου δείξετε μια θέση από αυτές τις παρτίδες κατά 90% θα σας πω από που προέρχεται. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως τον καταλαβαίνω πλήρως. Πράγματι περιμένω να με αιφνιδιάσει. Και αντιστρόφως, βεβαίως.

Spiegel: Πώς ετοιμαστήκατε για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα;
Ανάντ: Μελετώ το παιχνίδι του Κράμνικ από το τέλος Απριλίου, ως και 10 ώρες την ημέρα, στο υπόγειο του σπιτιού μου, όπου βρίσκεται το γραφείο μου. Προσπαθώ να εξουδετερώσω τις θέσεις στις οποίες ο Κράμνικ είναι ισχυρός. Οπωσδήποτε το ίδιο κάνει και αυτός, στη δική του προετοιμασία, το οποίο φυσικά παίρνω υπόψην μου. Σε κάθε περίπτωση, ο καθένας εργάζεται για μήνες με εργαλείο τον ηλεκτρονικό υπολογιστή προσπαθώντας να βρει νέους δρόμους.

Spiegel: Οι υπολογιστές γίνονται όλο και πιο απαραίτητοι. Έχει γίνει το σκάκι παιχνίδι προετοιμασίας - όποιος είναι καλύτερα προετοιμασμένος κερδίζει;
Ανάντ: Έτσι ήταν πάντα τα πράγματα. Σήμερα αναλύουμε τις παρτίδες μας με το κομπιούτερ, τον 16ο αιώνα το έκαναν στη σκακιέρα. Αυτή είναι η διαφορά. Η προετοιμασία για τα παγκόσμια πρωταθλήματα ήταν πάντα ένας ανταγωνισμός οπλοστασίου, στα παλιά χρόνια με τα βιβλία, αργότερα με τους αναλυτές, σήμερα με τους υπολογιστές.

Spiegel: Αν όμως το σκάκι γίνει παιχνίδι ηλεκτρονικών υπολογιστών και κάθε κίνηση έχει υπολογιστεί εκ των προτέρων από τη μηχανή, τότε ο άνθρωπος δεν θα κουνά απλώς τα κομμάτια και κάθε παρτίδα θα λήγει ισόπαλη;
Ανάντ: Όχι. Στην πραγματικότητα ήμουν πάντα απαισιόδοξος. Δέκα χρόνια πριν είχα δηλώσει πως το 2010 θα είναι το τέλος, το σκάκι θα έχει εξαντληθεί. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια, το σκάκι δεν θα πεθάνει τόσο γρήγορα. Υπάρχουν ακόμα αρκετοί χώροι που δεν έχουμε εισέλθει. Θα γίνει αυτό το 2015; δεν νομίζω. Για κάθε πόρτα που κλείνουν οι υπολογιστές, ανοίγει μια καινούργια.

Spiegel: Τι εννοείτε με την τελευταία σας πρόταση;
Ανάντ: Πριν είκοσι χρόνια εργαζόμασταν σε τομείς του σκακιού που δεν αγγίζουμε σήμερα εξαιτίας των υπολογιστών. Πολλές φορές μπλοφάραμε στις παρτίδες μας, αλλά σήμερα οι αντίπαλοί μας αναλύουν τις θέσεις με τους υπολογιστές και βρίσκουν σε δέκατα του δευτερολέπτου τι πηγαίναμε να κάνουμε. Τα κομπιούτερ δεν πέφτουν σε παγίδες. Από την άλλη μεριά μπορούμε να προετοιμαστούμε πιο σύνθετα. Τα τελευταία χρόνια παίχτηκαν θεαματικές παρτίδες που δεν θα μπορούσαν να παιχτούν χωρίς τη βοήθεια του υπολογιστή, στην προετοιμασία. Δεν θα σκεφτόμαστε ποτέ από μόνοι μας κάποιες κινήσεις. Μοιάζει κάπως με την αστροφυσική: η δουλειά των επιστημόνων δεν είναι τόσο ρομαντική όσο παλιά, αλλά ποτέ δεν θα προχωρούσαν τόσο με χαρτί και μολύβι.

Spiegel: Ποιός ο ρόλος των συναισθημάτων;
Ανάντ: Αποφασιστικός. Η στιγμή που συνειδητοποιείς πως έκανες κάποιο λάθος είναι η πιο στενάχωρη που μπορείτε να φανταστείτε. Πρέπει όμως να προσπαθείς να ελέγχεις την εξωτερίκευση των συναισθημάτων σου. Το σκάκι είναι μια μορφή υποκριτικής. Αν ο αντίπαλός σου αντιληφθεί αβεβαιότητα, δυσφορία ή δυσθυμία, ενισχύεται η αυτοπεποίθησή του. Θα αποκτήσει πλεονέκτημα από την αδυναμία σου. Η σιγουριά είναι πολύ σπουδαία - ακόμα και η προσποίηση της σιγουριάς. Αν κάνεις ένα λάθος αλλά δεν δείξεις στον αντίπαλο τι σκέφτεσαι εκείνη τη στιγμή, τότε είναι πιθανό εκείνος να μην αντιληφθεί το λάθος.

Spiegel: Διαβάζετε καλά τα πρόσωπα των αντιπάλων;
Ανάντ: Συνήθως τα πρόσωπά τους είναι ήρεμα και ανέκφραστα. Η εξαίρεση ήταν ο Γκάρι Κασπάροβ, εναντίον του οποίου έπαιξα σε παγκόσμιο πρωτάθλημα, το 1995, στη Νέα Υόρκη. Ήταν ένα ανοιχτό βιβλίο. Αυτό που κάνω, είναι να ακούω την ανάσα τους...

Spiegel: Το παρατσούκλι σας είναι «ο Τίγρης του Μαντράς». Αλλά δεν θεωρείστε αρπαχτικό θηρίο στη σκακιέρα. Μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν πως απουσιάζει από σας το «killer instict». Έχουν δίκιο;
Ανάντ: Αυτή η ιστορία με τον τίγρη ήταν επινόηση κάποιου δημοσιογράφου που πιθανότατα δεν μπορούσε να θυμηθεί κάποιο άλλο ζώο της Ινδίας. Φυσιολογικά, δεν είμαι άνθρωπος της διαμάχης και δεν έχω το ένστικτο του φονιά, όπως είχε ο Κασπάροβ. Δεν είναι το στυλ μου. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που οι αξίες είχαν μεγάλη σημασία...


Spiegel: Ο Αμερικανός Μπόμπι Φίσερ, που πέθανε στις αρχές της χρονιάς, ήταν παρανοϊκός και μισάνθρωπος. Συναντήσατε αυτή τη σκακιστική ιδιοφυία, δυόμιση χρόνια πριν, στην Ισλανδία, όπου βρισκόταν εν εξορία. Πώς συνέβη αυτό;
Ανάντ: Έπαιζα σε ένα τουρνουά στο Ρέικγιαβικ και ο Ισλανδός γκρανμέτρ Χέλγκι Όλαφσον με ρώτησε αν ενδιαφέρομαι να συναντήσω τον Φίσερ. Ο Όλαφσον τον πήρε από το διαμέρισμά του, ενώ εγώ περίμενα στο αυτοκίνητο. Πιθανώς, ο Μπόμπι Φίσερ δεν ήθελε να μάθω εγώ σε ποιο διαμέρισμα έμενε. Ο Φίσερ μου είπε πως καμιά φορά έπαιρνε τους δρόμους με το λεωφορείο για να δει το Ρέικγιαβικ. Μου είπε πως δεν μπορούσε να βρει amrutanjan (ινδικό βότανο κατά των πόνων) στην Ισλανδία. Ξαφνικά θέλησε να πάει στα Μακ Ντόναλντς. Έτσι βρεθήκαμε στο χαμπουργκεράδικο, εγώ και ο θρύλος του παγκόσμιου σκακιού, και με ρωτούσε αν πήρα κέτσαπ.

Spiegel: Μιλήσατε καθόλου για σκάκι;
Ανάντ: Φυσικά. Καθόμασταν σε ένα πάρκο και ο Μπόμπι Φίσερ έβγαλε μια μικρή σκακιέρα τσέπης και αναλύσαμε μερικές παρτίδες από το ματς Κάρποβ - Κορτσνόι, του 1974. Ήθελε να αποδείξει ότι όλα τα ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα μετά τη νίκη του το 1972, ήταν προσυμφωνημένα. Δεν με έπεισε.

***Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης στα γερμανικά: http://www.spiegel.de/spiegel/0,1518,581101,00.html

***Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης στα αγγλικά (μετάφραση):
http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=4933