Ανησυχία: Μια καταγραφή του αυθόρμητου

Η Ανησυχία (εκδόσεις Καστανιώτη. Ο τίτλος είναι παρμένος από ένα αυτοκόλλητο που ήταν εκείνες τις μέρες στους τοίχους) είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του συντάκτη της Ελευθεροτυπίας Αλέξανδρου Κυριακόπουλου και του φωτογράφου και γραφίστα Ευθύμη Γουργούρη. «Εμείς με αυτό δεν θέλουμε να βγάλουμε λεφτά. Ήδη το βιβλίο διατίθεται δωρεάν στο ίντερνετ (στη σελίδα του Καστανιώτη). Μπορεί να το πάρει και να το χρησιμοποιήσει όποιος θέλει, αρκεί να δημοσιεύσει την πηγή (creative commons). Απλά δεν ήθελα να "χαθούν" όλα όσα θαφτήκανε εκείνες τις μέρες του Δεκεμβρίου. Αν δεν το κάναμε βιβλίο, θα φτιάχναμε ένα μπλογκ», θα πει ο Αλέξανδρος Κυριακόπουλος.

...Μέχρι και το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου του 2008 τίποτα δε φαινόταν πως μπορούσε να διαταράξει την ομαλή ροή της καθημερινότητας ή το εορταστικό κλίμα των ημερών. Θα μπορούσε να είναι ένα Σάββατο όπως όλα τα προηγούμενα. Ένας Δεκέμβρης σαν όλους τους άλλους. Κανείς δε φανταζόταν το μέγεθος της επικείμενης έκρηξης, που θα συγκλόνιζε την ελληνική κοινωνία και θα παρέδιδε το μήνα αυτό στη μνήμη με διάφορα πλέον ονόματα: Δεκέμβρης του ’08, Εξέγερση, Δεκεμβριανά κ.ά.

Τα όσα διαδραματίστηκαν εκείνο το διάστημα αποτυπώθηκαν και αναλύθηκαν. Ο Δεκέμβρης «κατηγορήθηκε» από πολλούς «αναλυτές» του πως δεν είχε κάποιο κεντρικό αίτημα ή μια ιδεολογία. Πως ήταν ένα ξέσπασμα καταστροφής. Πρωτοφανούς, δικαιολογημένης, αδικαιολόγητης, υποκινούμενης «καταστροφής». Για κάποιους άλλους, όμως, πλάι στον Δεκέμβρη αυτό στάθηκε ένας παράλληλος Δεκέμβρης: ένας Δεκέμβρης προβληματισμού, καταγγελίας και Ανησυχίας.

Η Ανησυχία κατάφερε να ενεργοποιήσει έναν ολόκληρο κόσμο, του οποίου η ιστορία ξεκινά νωρίτερα από την 6η Δεκεμβρίου και δεν αρχίζει με «μια φορά κι έναν καιρό». Για εμάς ξεκίνησε με μια τοιχοκολλημένη αφίσα: «Τη νύχτα / οι τοίχοι της πόλης / μιλάνε για ανθρώπους / που δεν είναι από εδώ / που έρχονται από αλλού / από μια άλλη νύχτα». Από μια τέτοια νύχτα αρχίσαμε να αποτυπώνουμε την Ανησυχία που εκφράστηκε
την περίοδο εκείνη αλλά και το διάστημα που ακολούθησε. Μες στις καταλήψεις. Στις πορείες. Στους δρόμους. Χιλιάδες ήταν τα αποτυπώματά της: Κείμενα που μοιράζονταν στις διαδηλώσεις ή διακινούνταν στις πολυάριθμες καταλήψεις, έκτακτα έντυπα δρόμου, προκηρύξεις που έβγαιναν μέσα από τσάντες και μοιράζονταν τριγύρω, πατημένα φέιγ βολάν, αυτοκόλλητα, ποιήματα και στίχοι. «Να ανησυχήσεις όταν πάψουν να υπάρχουν συνθήματα στους τοίχους», είχε πει κάποιος. Ήταν τα μερόνυχτα που οι τοίχοι είχαν γεμίσει με το σύνθημα: «Τίποτα λιγότερο από τα πάντα».

Εμείς έπρεπε να προλάβουμε. Να φωτογραφίσουμε, να περισυλλέξουμε όσα εξέφραζαν κάποιο νόημα, όσα είχαν από μερικές ώρες μέχρι μερικές μέρες ζωή, όσα παραλείπονταν από την επικαιρότητα, όσα δεν είχαν υπογραφεί από πολιτικά κόμματα, όσα δεν είχαν σβηστεί ή πεταχτεί.

«Ο Δεκέμβρης δεν ήταν απάντηση. Ήταν ερώτηση», έγραφε κάποιος τοίχος. Στους μήνες που ακολούθησαν, η «ερώτηση» του Δεκέμβρη συνέχισε να τροφοδοτεί τους τοίχους με Ανησυχία. Νέες προκηρύξεις και νέα κείμενα. Καινούργια συνθήματα. Ιστορίες για λευτεριά συλληφθέντων. Σκέψεις και προβληματισμοί: Πού πάμε από εδώ και πέρα; Άλλαξε κάτι προς το καλύτερο; Επιστροφή στην κανονικότητα;

Ολοκληρώνοντας, μια παρατήρηση: Πριν από την 6η του Δεκέμβρη, ένα επίμονο αυτοκόλλητο δρόμου βρισκόταν κολλημένο σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας. Ξεθωριασμένο και στις περισσότερες περιπτώσεις φθαρμένο. Φαινόταν παλιό και «κουρασμένο». Σαν να περίμενε κάτι. Ήταν ασπρόμαυρο και έγραφε μόνο μια λέξη: «Ησυχία». Λίγες μέρες αργότερα οι τοίχοι πλημμύρισαν με ένα παρόμοιο αυτοκόλλητο. Με τα ίδια γράμματα. Με το ίδιο ακριβώς σχέδιο. Ολοκαίνουργιο όμως και με χρώμα. Έγραφε πλέον μια άλλη λέξη:
«Ανησυχία».

Αλέξανδρος Κυριακόπουλος



***Διαβάστε και το κείμενο του Παναγιώτη Κονιδάρη "Ήσυχα Βράδια"