Άρθρα για Φίσερ, μέρος 1
Αντίθετα με το ελληνικό σκακιστικό ίντερνετ όπου -εκτός εξαιρέσεων - τα αφιερώματα για τον Φίσερ έδειξαν κακογραμμένα σε βαθμό απογοήτευσης αλλά και φτωχά σαν να επρόκειτο για την αναφορά ενός γύρου σε κάποιο τουρνουά της περιφέρειας, ο ελληνικός ημερήσιος Τύπος είχε πολύ ενδιαφέρουσες αναφορές στη ζωή του 11ου Παγκόσμιου Πρωταθλητή.
Σταχυολογούμε ορισμένες δημοσιεύσεις (θα ακολουθήσει δεύτερο μέρος, πιθανώς και τρίτο, τις επόμενες ημέρες):
***
«Το σκάκι δεν τρελαίνει τους ανθρώπους, κρατάει λογικούς τους τρελούς», είχε πει κάποτε ο Βρετανός πρώην πρωταθλητής σκακιού Μπιλ Χάρτστον. Και φαίνεται πως αυτό συνέβαινε με τον Αμερικανό Μπόμπι Φίσερ, τον μεγαλύτερο ίσως σκακιστή στην Ιστορία, ο οποίος πέθανε την Πέμπτη από νεφρική ανεπάρκεια στην Ισλανδία, σε ηλικία 64 ετών.
Τον αποκαλούσαν «Μότσαρτ του σκακιού», όμως ο Μπόμπι Φίσερ ήταν μια πολύ εκκεντρική, σε σημείο παράνοιας, ιδιοφυΐα. Ο άνθρωπος που έγινε ο πρώτος και μοναδικός Αμερικανός παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι κερδίζοντας το 1972 στο ματς του αιώνα τον Σοβιετικό πρωταθλητή Μπόρις Σπάσκι, είχε γεννηθεί το 1943 στο Σικάγο και δεν τελείωσε ποτέ το σχολείο. Έμαθε σκάκι στα 6 του και στα 13 έγινε ο νεαρότερος παίκτης που κέρδισε ποτέ το αμερικανικό πρωτάθλημα νέων. Ένα χρόνο αργότερα ήταν πρωταθλητής ΗΠΑ και στα 15 του έγινε ο νεαρότερος γκραν μετρ στην Ιστορία. Ήταν επίσης σφόδρα αντισημίτης, μολονότι η μητέρα του ήταν Εβραία. Λέγεται μάλιστα ότι Εβραίος ήταν και ο πατέρας του- όχι ο Γερμανός γιατρός Φίσερ, ο οποίος εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ο Μπόμπι ήταν δύο ετών, αλλά ένας λαμπρός Ούγγρος επιστήμονας, ο Πολ Φ. Νεμένγι, με την οποίο η μητέρα του διατηρούσε σχέση.
Έχασε τον τίτλο
Όμως μετά τη μεγάλη νίκη του 1972, η εκκεντρικότητα και η παράνοια του Φίσερ επισκίασαν το επίτευγμά του. Έπαψε να συμμετέχει σε διεθνή πρωταθλήματα και τρία χρόνια αργότερα στερήθηκε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή επειδή δεν τον υπερασπίστηκε έναντι του νέου Σοβιετικού πρωταθλητή Ανατόλι Καρπόφ. Η ρήξη με τις ΗΠΑ ήρθε το 1992 όταν, έπειτα από πολλά χρόνια που είχε αποσυρθεί από την κοινωνία, επανεμφανίστηκε για να παίξει ξανά με τον Σπάσκι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, αψηφώντας τις κυρώσεις που είχε επιβάλει τότε ο ΟΗΕ στο καθεστώς του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Κέρδισε τον αγώνα εκείνο, όμως το γεγονός ότι παραβίασε τις κυρώσεις έκανε τις ΗΠΑ να ζητούν την έκδοσή του. Ο εκ μέρους του εγκωμιασμός των τρομοκρατών της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 οριστικοποίησε τη ρήξη με τις ΗΠΑ και το 2004 ο Φίσερ κρατήθηκε επί οκτώ μήνες στην Ιαπωνία για να εξεταστεί η έκδοσή του. Η Ισλανδία τού προσέφερε τότε υπηκοότητα ώστε να αποφύγει τη δίωξη και τον Μάρτιο του 2005 ο Φίσερ έγινε Ισλανδός πολίτης.
Γιώργος Αγγελόπουλος - ΤΑ ΝΕΑ 21/01/08
***
Αποκάλεσε «φανταστική είδηση» την αιματηρή επίθεση στους Δίδυμους Πύργους άσχετα εάν, με τα χρώματα της αστερόεσσας στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής μετατρέποντας το, μέχρι τότε βαρετό πασατέμπο διανοουμένων σ' ένα κράμα τέχνης, πολέμου κι αθλητισμού.
Γιος ενός Γερμανού αντιρρησία που μετανάστευσε για ν' αποφύγει το στρατό, ο Ρόμπερτ Τζέιμς «Μπόμπι» Φίσερ γεννήθηκε στο Σικάγο το '43 και σε ηλικία 2 ετών, εγκαταλελειμμένος από τον πατέρα μετακόμισε στο Μπρούκλιν με τη μητέρα και την 6χρονη αδελφή του Τζόαν που για τα 4α γενέθλια θα του χάριζε ένα σκάκι. Αυτό ήταν... Πάνω σ' εκείνη την ξύλινη σκακιέρα με τα 64 τετραγωνάκια, ειρωνεία της τύχης, όσα ακριβώς και τα χρόνια της ζωής του που σταμάτησε την Παρασκευή στο Ρεΐκιαβικ, ο μικρός Μπόμπι περνούσε ατελείωτες ώρες σκεπτόμενος ανοίγματα και βαριάντες, στρατηγικές για να καταστρέψει τον αντίπαλο βασιλιά.
Σκέψεις προχωρημένες για έναν 8χρονο, απόλυτα όμως φυσικές κι αντανακλαστικές για τον Μπόμπι, ήδη μαθητής του Brooklyn και του Manhattan Chess Club και με IQ, δείκτη νοημοσύνης 180, όσο του Αϊνστάιν, όσο όμως και του Μότσαρτ, ενός ακόμη παιδιού-θαύματος. «Μότσαρτ του σκακιού», εφτά συνεχόμενες φορές πρωταθλητής των Ηνωμένων Πολιτειών, στα 14 του έγινε ο νεότερος Grand Maitre της ιστορίας.Το '72 οι Ηνωμένες Πολιτείες τον έστειλαν στην Ισλανδία για να διεκδικήσει από τον Ρώσο Μπόρις Σπάσκι τον τίτλο ενός παγκόσμιου πρωταθλήματος που από το '49 βρισκόταν στα χέρια της πανίσχυρης σοβιετικής μηχανής. Ο Φίσερ κέρδισε όποιον βρέθηκε μπροστά του κι απέκτησε το δικαίωμα να παίξει στις 24 παρτίδες με τον κάτοχο του τίτλου. Στην 21η, κι αφού έχασε τις 4 με βλακώδη τρόπο, απειλώντας μ' εγκατάλειψη, γιατί ενοχλούνταν από την παρουσία της τηλεόρασης, ο Φίσερ σηκώθηκε από το τραπέζι, έφυγε και κλείστηκε στο δωμάτιό του. Ο χρόνος περνούσε κι η Αμερική αγωνιούσε, όταν δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον πανίσχυρο τότε υπουργό Εξωτερικών Χένρι Κίσιντζερ: «Σ' εκλιπαρώ προσωπικά, γύρνα κι ας χάσεις».Η «ιδιοφυΐα» πείστηκε, θυσίασε έναν πύργο και μία βασίλισσα κι ακινητοποίησε τον αντίπαλο βασιλιά αναγκάζοντας τον Σπάσκι να εγκαταλείψει: 12,5- 8,5.
Ο Φίσερ στεφόταν ο πρώτος μη Σοβιετικός παγκόσμιος πρωταθλητής της Ιστορίας χάνοντας τον τίτλο το '75 από τον Ανατόλι Καρπόφ γιατί, έτσι απλά, αποφάσισε να μην τον υπερασπιστεί. Μετά χάθηκε από προσώπου γης κι επανεμφανίστηκε το '92 στο Βελιγράδι σε μία ρεβάνς, 3,5 εκατ. δολαρίων, με τον Σπάσκι που και πάλι κέρδισε. Υπό το (ολικό) εμπάργκο του ΟΗΕ κατά της Γιουγκοσλαβίας, οι ΗΠΑ εξέδωσαν ένταλμα σύλληψής του, αλλά εκείνος κρύφτηκε καταλήγοντας στην Ισλανδία, όπου κι έσβησε, νικημένος από μία νεφροπάθεια.
«Αρνούμαι να χειρουργηθώ γιατί φοβάμαι ότι οι Αμερικανοί κι οι Εβραίοι θα με σκοτώσουν στον ύπνο μου», επαναλάμβανε νικημένος πλέον κι από μια μικρή-μεγάλη δόση παράνοιας, χαρακτηριστική όσων ιδιοφυϊών πέρασαν και θα περάσουν από τη σκακιέρα του πλανήτη...
Μερκ., - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 22/01/08
***
«Κοιτάζω τη φωτογραφία του Μπόμπι Φίσερ. Πέρασαν 35 χρόνια από τη θρυλική μονομαχία του αιώνα με τον μεγάλο Σπάσκι. ΗΠΑ εναντίον Σοβιετικής Ενωσης. Τα διακυβεύματα του αγώνα υπερέβαιναν ένα απλό παιχνίδι για το παγκόσμιο πρωτάθλημα σκακιού. Τότε ήμουν με τον Σπάσκι. Τώρα είμαι με τον Φίσερ. Ο δεύτερος δεν έπαιξε άλλο παιχνίδι μετά το 1972. Ηθελε να κρατήσει τον τίτλο εσαεί. Μέχρι που το 1992 "σπάει" το εμπάργκο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας για να παίξει στο Βελιγράδι τη ρεβάνς με τον Σπάσκι. Εκτοτε, οι διώξεις εναντίον του από την Ουάσιγκτον θα είναι απηνείς. Τελικά, συνελήφθη στο Τόκιο και έμεινε οκτώ μήνες υπό κράτηση, μέχρι που ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ισλανδία.Το μίσος εναντίον της χώρας του ήταν τρομερό. Παραιτήθηκε από την αμερικανική ιθαγένεια και χάρηκε για το χτύπημα των δίδυμων πύργων! "Οι ΗΠΑ", έλεγε, "πρέπει να καταστραφούν"! Κοιτάζω τη φωτογραφία.
Ο 64χρονος Φίσερ μοιάζει με άνθρωπο 100 ετών. Αναρωτιέμαι αν γερνάμε με την ταχύτητα που σκεφτόμαστε. Λέω, μήπως η βλακεία, εκτός από το καλύτερο καλλυντικό (Μπωντλαίρ) είναι και το ελιξίριο της νεότητας; Βλάκας ή έξυπνος λοιπόν; Αποφασίζω, "έξυπνος". Εκτός δηλαδή του ύπνου. Η βλακεία δεν είναι ένα πέρασμα από τη ζωή στο θάνατο, αλλά από τον ύπνο στον ύπνο, από το ζωντανό θάνατο στον πεθαμένο θάνατο. Κοιτάζω τη φωτογραφία. Τα μάτια μόνο εξακολουθούν να είναι σπινθηροβόλα, σχεδόν εφηβικά. Κάπου διάβασα ότι το 1968 ο Φίσερ είχε επισκεφθεί τους Δελφούς, συνοδευόμενος από έναν Ελληνα σκακιστή και τον Γιουγκοσλάβο Π. Τριφούνοβιτς. Είχε μείνει έκθαμβος. Τότε ο Τριφούνοβιτς ρώτησε τον... τρίποδα της Πυθίας αν "ο Φίσερ θα κερδίσει το παγκόσμιο πρωτάθλημα". Η απάντηση ήταν, όπως αναμενόταν, σιβυλλική: "Θα κερδίσει τον τίτλο του"! Και την επιδοκιμασία για μια ζωή αντινομική, άξια να την αφηγείται κανείς».
Γιώργος Παπασωτηρίου - ΒΡΑΔΥΝΗ 22/01/08
Atom Feed (xml)
8 σχόλια:
Ανάμεσα στις ευάριθμες εξαιρέσεις του ελληνικού σκακιστικού ίντερνετ, το αξιόλογο άρθρο του Mandarin στο --- http://allsportsblog.gr/?cat=23
Κάκιστη εντύπωση προκαλεί η παντελής απουσία της είδησης του θανάτου του Φίσερ στο site της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (εδώ δεν υπάρχουν δικαιολογίες γιατί το συγκεκριμένο site ΔΕΝ είναι το ερασιτεχνικό μεράκι κάποιου φίλου του σκακιού, αλλά η διαχείρισή του είναι υποτίθεται επαγγελματική).
Οι ευάριθμοι αναγνώστες του Μπλωνταίρ και ο απειρόκαλος Τσολτόι
Πράγματι ο αρθρογράφος της «Βραδυνής» γράφει Μπλωνταίρ, όπως, ξερωγώ, Τσολτόι, Βδαρινογιάννης ή Πραγκάτι; :-)
Επιτέλους, κάποιος που χρησιμοποιεί το επίθετο ευάριθμος με τη σωστή σημασία. Ευάριθμος σημαίνει αυτός που είναι εύκολο να [κατα]μετρηθεί, δηλαδή ο ολιγάριθμος. Εντούτοις, από τα συμφραζόμενα συχνά προκύπτει ότι αυτός που λέει ή γράφει για ευάριθμο κοινό, ακροατήριο, πλήρωμα, προσωπικό εννοεί το αντίθετο, δηλαδή το πολυάριθμο κοινό κλπ.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το, σπάνια πλέον εμφανιζόμενο, επίθετο απειρόκαλος, που σημαίνει ο μη έχων πείραν καλού, άρα όχι ο απείρως καλός, αλλά αντιθέτως ο άξεστος, ο ακαλλιέργητος.
Ελπίζω, ειδικά το δεύτερο, να τα αποδίδω σωστά. Σε κάθε περίπτωση, έχω την κρυφή ελπίδα ότι μας παρακολουθεί ο κ. Σαραντάκος και, αν διαπράττω έναν ακόμη από τους συνήθεις βαρβαρισμούς και σολοικισμούς μου, να μου τραβήξει –διαδικτυακώς, αλλά εντόνως και επωδύνωςּ εδώ ταιριάζει το ωραίο : «Όποιος πιστεύει στην τηλεκίνηση, να σηκώσει το χέρι μου»– το αυτί (ε, ναι, αυτίּ αρνούμαι να γράψω αφτί και αβγόּ δεν είναι θέμα στέρεας ετυμολογικής ερμηνείας, αλλά αισθητικής : οι γραφές που επικρατούσαν όταν πρωτοέμαθα τις λέξεις, αυτί και αυγό, μού φαίνονται «κομψότερες»ּ για τους ίδιους λόγους αρνούμαι να γράψω τρένο, μοτοσικλέτα –ο κύκλος γράφεται με γιώτα;–, και πολύ περισσότερο τα διάφορα ανατριχιαστικά Γκέτε, Σέξπιρ, Μποντλέρ κ.τ.ό.).
Αλλά λέγαμε για τον Φίσερ. Πάλι ξέφυγα…
Στην ιστοσελίδα www.athenschess.gr υπάρχει εκτενής ανάλυση της "παρτίδας του αιώνα" D.Byrne-Fischer Νέα Υόρκη 1956.
Αγαπητέ Καλοπροαίρετε, ναι, σας παρακολουθώ -και ομολογώ ότι κάτι ο Φίσερ κάτι τα δικά σας κείμενα, αλλά και των άλλων φίλων, έχει αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον μου για το σκάκι.
Το αυτί δεν θα σας το τραβήξω γιατί στα γλωσσικά που λέτε έχετε απόλυτο δίκιο -αν ήταν να τραβήξουμε αυτιά, των δημοσιογράφων θα έπρεπε, όχι;
Εννοώ, εδώ παραπάνω, όχι τόσο τον πρώτο κύριο που ανακάλυψε Ούγγρο ονόματι Νεμένγι (ενώ προφανέστατα ήταν Nemenyi) διότι αυτό θα το χρεώσω στον δαίμονα, αλλά τον άλλο κύριο, τον Μερκιόρι, ο οποίος βγάζει 4 τις παρτίδες που έχασε ο Φίσερ στο Ρέικιαβικ, ενώ η ασθενική μνήμη μου τις θέλει 3. (Ουσιαστικά 2 αν βγάλουμε αυτήν που δεν πήγε. Δηλαδή μία, αν βγάλουμε το κρέμασμα του αξιωματικού. Εκείνη τη φαρμακερή δηλαδή).
Τα άρθρα στον ελληνικό πολιτικό τύπο περιέχουν ανακρίβειες ιστορικές όπως επισημάνθηκε, αλλά ποιος νοιάζεται; το θεωρώ καλύτερο από την αδράνεια των ελληνικών σκακιστικών σελίδων.
Στον Ταχυδρομο 26/1 σελ 56 Μπομπυ Φισερ ο πεσμενος Πυργος του Κοσμα Κεφαλου.
Ο Μπωντλαίρ από λάθος αναγράφεται (στην αναδημοσίευση-αντιγραφή) "Μπλωνταίρ" και όχι από λάθος του αρθρογράφου. Αλλά και δικό μου λάθος θα μπορούσε να είναι. Στην περίπτωσή μας, δεν με πειράζει αν οι διορθωτές "διορθώνουν" το "ω" και το "αι", αλλά με στενοχώρησε η μετακίνηση του "λ" που συνεχίστηκε και στην αναδημοσίευση. Ευχαριστώ, πάντως, για την προσοχή.
Ο "αρθρογράφος"
Κύριε Παπασωτηρίου, η αναπαραγωγή του «λάθους» έγινε από την αναδημοσίευση του Γιάννη Τριάντη στην Ελευθεροτυπία της 21/01 http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%CC%F0%EB%F9%ED%F4%E1%DF%F1&a=&id=66963392 χωρίς να έχω προηγουμένως ελέγξει τη δημοσίευση της Βραδυνής, αφού η ύλη της εφημερίδας δεν υπάρχει, όσο έψαξα, σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο. Δεν θεώρησα σκόπιμο να επεμβώ στο κείμενο της δημοσίευσης όταν επισημάνθηκε το λάθος, αφού νόμιζα πως ήταν η πρωτότυπη, όπως αναδημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία. Διόρθωσα μόλις τώρα το όνομα του Μπωντλαίρ για να συμπίπτει με το κείμενο της πραγματικής πρωτότυπης δημοσίευσης και ευχαριστώ πολύ για την επισήμανση-παρέμβαση.
Δημοσίευση σχολίου