Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 2007

Η φωνή του Αλιέχιν


Μία σπάνια συνέντευξη. Ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής Αλεξάντερ Αλιέχιν, μιλάει στο BBC το 1938 (είναι άγνωστος ο μήνας που δόθηκε η συνέντευξη. Επίσης άγνωστο είναι το όνομα του δημοσιογράφου).

Μπορείτε να ακούσετε ή να «κατεβάσετε» τη συνέντευξη σε μορφή mp3:

http://chessblogger.googlepages.com/alekhine1938bbc.mp3
(δεξί κλικ - save as)

Το κείμενο της συνέντευξης μεταφρασμένο στα ελληνικά:

Δημ: Πείτε μου Δρ. Αλιέχιν, νομίζετε ότι οι μεγάλοι σκακιστές γεννιούνται, ή δημιουργιούνται με σκληρή δουλειά;
Αλιέχιν: Όχι, ειλικρινά, πιστεύω ότι ο ιδανικός σκακιστής γεννιέται. Φυσικά, βλέπω το σκάκι σαν τέχνη και όπως δεν μπορείτε να δημιουργήσετε έναν μεγάλο ζωγράφο ή μουσικό, παρά μόνο αν το ταλέντο της ζωγραφικής ή της μουσικής είναι έμφυτο, έτσι πιστεύω ότι για να γίνει κανείς εξαιρετικός στο σκάκι, η ικανότητα πρέπει να υπάρχει εκ γενετής. Υπάρχει κάτι παραπάνω στο σκάκι πρωταθλητισμού από το να ακολουθεί απλώς κάποιος τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού. Για να παίξεις πραγματικά καλό σκάκι, χρειάζεσαι διορατικότητα. Η διορατικότητα είναι κάτι παρόμοιο με αυτό που πρέπει να έχει ένας δημιουργικός καλλιτέχνης αν θέλει να ξεχωρίσει την απόδοσή του από τον κοινό κόσμο.

Δημ: Φυσικά μαζί με την διορατικότητα, υποθέτω οι σκακιστές πρώτης γραμμής χρειάζονται μία μνήμη τέλεια εξασκημένη, όχι;
Αλιέχιν: Ω, όχι. Αυτό είναι που διακρίνει το σκάκι από το μπριτζ. Στο σκάκι δεν χρειάζεται φοβερή μνήμη. Απλώς, πρέπει να βλέπεις μπροστά, συνεχώς.

Δημ: Μου φαίνεται σαν το ιδανικό παιχνίδι για τους αισιόδοξους.
Αλιέχιν: Ναι, μπορείτε να το πείτε έτσι. Ποτέ δεν βλέπω πίσω σε μία παρτίδα ή σε ένα ματς αλλά προσπαθώ συνεχώς να βελτιώσω το παιχνίδι μου. Σύντομα, θα συμπληρώσω 30 χρόνια στο σκάκι. Έγινα μετρ σκακιού, ξέρετε, στα 16 μου.

Δημ: 16; Αυτό είναι εκπληκτικό!
Αλιέχιν: Ναι. Κέρδισα τότε το βάζο του τσάρου , το οποίο έχω ακόμη. Μου επιτράπηκε να το πάρω μαζί μου. Ήταν το μόνο αντικείμενο που πήρα μαζί μου όταν έφυγα από τη Ρωσία το 1921. Αλλά τα 30 χρόνια εμπειρίας που έχω στο σκάκι δεν μου έχουν διδάξει όλα όσα θα έπρεπε να γνωρίζω για το παιχνίδι.

Δημ: Πάντως, υποθέτω ότι τώρα ξέρετε όλες τις απαντήσεις.
Αλιέχιν: Ω, όχι, πιστέψτε με, η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής δεν είναι αρκετή για να μάθεις τα πάντα στο σκάκι. Η τεχνική ναι, μπορεί να γίνει τέλεια. Αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερα που μπορεί να μάθει κανείς για την πραγματική τέχνη του παιχνιδιού. Πάρτε παράδειγμα τον αντίπαλό μου στο τελευταίο ματς, τον Δρ. Όιβε. Θεωρείται έξοχος ειδικός στα ανοίγματα. Και παρ' όλα αυτά, στο τελευταίο μας ματς, σε μία παρτίδα, ήταν χαμένος μετά την 5η κίνηση! Καταλαβαίνετε λοιπόν, ότι ο καθένας από μας, έχει πολλά ακόμη να μάθει.

Δημ: Ναι, ναι. Αλλά, νομίζετε ότι το σκάκι σε επίπεδο πρωταθλητισμού, εμπεριέχει μεγάλη δόση πνευματικού στρες;
Αλιέχιν: Πνευματικό στρες όχι. Αλλά υπάρχει νευρική και σωματική υπερένταση. Είναι εξαιρετικά αναγκαίο να ετοιμάζεται κανείς σωματικά για τον αγώνα, γιατί όπως ίσως καταλαβαίνετε το σκάκι απαιτεί μεγάλη ενέργεια. Προσωπικά, πριν από τα ματς, προετοιμάζομαι με ήρεμη, υγιεινή, ήσυχη ζωή στη φύση. Και ξεκουράζομαι, ίσως γελάσετε, παίζοντας πιγκ πογκ.

Δημ: (γελάει)
Αλιέχιν: Ναι, πιγκ πογκ. Είναι από τα καλύτερά μου χόμπι.

Δημ: Αλλά, δεν έχετε φιλοδοξίες για το παγκόσμιο πρωτάθλημα του πιγκ πογκ, έχετε;
Αλιέχιν: Όχι, καθόλου. Πρέπει φυσικά να συγκεντρωθώ για να υπερασπίσω τον σκακιστικό μου παγκόσμιο τίτλο. Και σύντομα θα ταξιδέψω με τη σύζυγό μου στη Νότια Αμερική για να διευθετήσω τις λεπτομέρειες του επόμενου ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα.

Δημ: Σας ευχαριστώ πολύ Δρ. Αλιέχιν και σας εύχομαι καλή τύχη.

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ενρινη και στομφώδης η φωνή του Alekhine. Το δεύτερο του πάει κάπως γιατί είχε σπουδάσει νομικός. Ενδιαφερον ιστορικό θέμα, συγχαρητήρια.......

Ανώνυμος είπε...

Ασχετο : Η χροιά της κάπως επιτηδευμένης, ίσως και λίγο σνομπ φωνής του δημοσιογράφου, μού έφερε ασυναίσθητα στο μυαλό (στο ποιο;) τον ήρωα κινουμένων σχεδίων Φόγκχορν Λέγκχορν. Ειδικά η μουντρούχικη εκφορά του 'μ' από τον δημοσιογράφο είναι ταυτοτική με την εκφορά του 'μ' στη λέξη 'emergency' στην ατάκα 'Fortunately, I keep my feathers numbered for just such an emergency' (http://frogstar.soylentgeek.com/wav/foghorn7.wav) του συμπαθούς -αν και στην καρακοσμάρα του, ίσως γι' αυτό νιώθω αλληλέγγυος, όμοιος ομοίω και η κοπριά στα λάχανα- λευκού κόκορα.

Οπως έχω ξαναπεί, δεν διακρίνομαι για τον συνεκτικό συνειρμό μου...

Ανώνυμος είπε...

Χα χα, το υφακι του δημοσιογραφου ειναι ολα τα λεφτα. Ουτε ο Πουλικακος στο λουφα και παραλλαγη 1, σαν καθηγητης αγγλικων δεν τον φτανει. Δις ιζ α παϊπ!!!

Ανώνυμος είπε...

Πουλικάκος, aka Θείος Νώντας... Τι μνήμες αναδεύετε, αγαπητέ marios_1984...

Αρχικά στους MGC (1967-1969· το συγκρότημα προϋπήρχε από το 1965· δεν τους πρόλαβα· έβγαλαν όλα κι όλα τρία 45ρια· λέγεται ότι είχαν ρεπερτόριο Jimi Hendrix και Cream και ότι οι ζωντανές εμφανίσεις τους ξεχώριζαν), μετά στους Εξαδάκτυλος (1971-1973· τους γνώρισα από «Το ξεχασμένο πηγάδι καραδοκούσε το θύμα του» -τίτλος μια φορά!- στο «Ζωντανοί στο Κύτταρο», 1971) και βέβαια σόλο στο θρυλικό «Μεταφοραί εκδρομαί ο Μήτσος»,1976· πολλά τραγούδια είναι από την εποχή των Εξαδάκτυλος, ανέκδοτα μέχρι τότε (υπάρχει και αλληγορική αναφορά στη φωτογραφία του οπισθόφυλλου του δίσκου : ένα ποντίκι που μασουλάει ένα χέρι με έξι δάχτυλα)· εκτός από τα γνωστότερα «Σκόνη, πέτρες, λάσπη» και «Στο σουπερμάρκετ» θυμάμαι το ντεμέκ λαϊκό «Πες μου βρε τρελλή» (τι σούχω κάνει / και μου έφερες τσι πολιτσμάνοι, ρεφραίν : Τι τόθελα, τι τόθελα τέτοιο αλισβερίσι / αν ήξερα τι κάργια είσαι τώρα θα σ΄είχα αφήσει), τα γιόντελς στο «Ενα *****ένο τραγουδάκι» και τον εξομολογητικό ερωτικό μονόλογο του «Μωρό μου»· η συμμετοχή του στο «Ελλαδέξ» του Γιάννη «λοΓό» Λογοθέτη, 1975, με το «Πολύ ωραίο στυλ» (βεβαίως, βεβαίως)· η συναυλία στου Ζωγράφου, 1979, που βγήκε και σε δίσκο με τον τίτλο «Crazy love στου Ζωγράφου»...

Με το παρωνύμιο «θείος Νώντας» (του το κόλλησε ο –έξι χρόνια μικρότερος, και ήδη δεκαεφτά στο χώμα– Παύλος «πρίγκηπας» Σιδηρόπουλος, τον οποίο με τη σειρά του ο Πούλικας αποκαλούσε «ανηψιό») κράτησε για καιρό στο Δεύτερο Πρόγραμμα την νυχτερινή εκπομπή «Ο θείος Νώντας στα μικρά παιδιά», στην οποία έπαιζε ψαγμένες ροκιές και μπλουζιές διανθισμένες με σύντομες λεκτικές γέφυρες με αυτά που σήμερα αποκαλούμε «άχρηστες γνώσεις» (του τύπου : ο Ρήγας κούπα είναι ο μόνος βασιλιάς της τράπουλας που δεν έχει μουστάκι, ή : ο αναπτήρας εφευρέθηκε πριν από τα σπίρτα, ή : οι αμερικανοί τρώνε κάθε μέρα 72.000 τετραγωνικά μέτρα πίτσα), σύντομα διηγήματα του Αμβρόσιου Μπηρς (από αυτή την εκπομπή έκανα την πρώτη γνωριμία μου με το βιτριολικό χιούμορ των «Φανταστικών Ιστοριών» του) και τα παρόμοια.

Από τις εμφανίσεις του στον κινηματογράφο θυμάμαι τον ρόλο του στη «Ρεβάνς» του Νίκου Βεργίτση (1984), απ΄όπου και η αμίμητη ατάκα : «Εμένα ο πατέρας μου δυο πράγματα μου είπε να προσέξω : να μη γίνω κομμουνιστής και να μη γίνω π*στης. Σκέψου γκαντεμιά!»· στην ίδια ταινία παίζει στο πιάνο και τραγουδά το μπλουζ «Oh! the good old times».

Είναι 65 ετών πλέον (κοντοσειρά με τον Μικ Τζάγκερ και τη συμμορία του)· κάνει ακόμα σποραδικές ζωντανές εμφανίσεις, σχεδόν πάντα πακέτο με τον Ζωρζ Πιλαλί (άλλη απερίγραπτη φάση κι αυτός)· πουρόκερ με τα όλα του, και φυσικά τυπικός κουρέλας (*)...

(*) in memoriam του αρχικουρέλα Νίκου Νικολαΐδη (1939-2007), σκηνοθέτη του «Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα» (1979).

Schrödinger's Cat είπε...

Καλοπροαίρετε, μήπως είστε πιο μεγάλος στην ηλικία ακόμα και από μένα; :) Και πιο δεινόσαυρος; Αν το υποψιαστώ........!
Όλα αυτά τα άκρως νοσταλγικά και πολύ ενδιαφέροντα που γράφετε για το θείο Νώντα, ανήκουν (δυστυχώς) σε ιστορική θολούρα δικών μου υπαρκτών ή και ανύπαρκτων αναμνήσεων -δεν μπορώ να ξεχωρίσω και δεν έχει και μεγάλη σημασία άλλωστε. Σας ζηλεύω που διατηρείτε αυτές τις αναμνήσεις.
Ααααα κάνετε και μία αναζήτηση στο youtube για Poulikakos. Έχει κάποια απολαυστικά βίντεο!...Είναι αξιαγάπητος ο μπαγάσας.

Ανώνυμος είπε...

@ Schrödinger's Cat 1 (Καλοπροαίρετε, μήπως είστε πιο μεγάλος στην ηλικία ακόμα και από μένα; :))

Οπως θα έλεγαν και οι καμπόηδες στο Φαρ Ουέστ, στοιχηματίζω τη σέλλα και τις μπότες μου ότι ναι. Το Ladbrokes δεν θα το έδινε ούτε 1.05 :-)

Κοιτάξτε, δεν είμαι και πολύ μεγάλος, δεν πρόλαβα αίφνης το ματς Λαμπουρντονναί – ΜακΝτόννελλ, όμως στην εποχή μου μετρούσαν το βάρος σε οκάδες και δράμια (ο χρυσός, όλως περιέργως, μετριόταν σε γραμμάρια και όχι σε ουγγιές, το δε βαμβάκι διαπραγματευόταν σε τάλληρα ανά καντάρι και όχι σε σεντς ανά λίμπρα, όπως σήμερα) και την έκταση των οικοπέδων σε πήχεις (το «τετραγωνικοί» παραλείπεται ως ευκόλως εννοούμενο, όπως ελάχιστοι υψώνουν τον παρονομαστή στο τετράγωνο όταν αναφέρονται σε επιταχύνσεις στον προφορικό λόγο). Τότε ο Χρουστσώφ γραφόταν Κρούτσεφ, η Πεύκη λεγόταν Μαγκουφάνα, η Μεταμόρφωση Κουκουβάουνες και ο Αυλώνας –ή η Αυλώνα κατά τους εντοπίους– Κακοσάλεσι (ναι, το χωριό του τραγουδιού του Μηλιώκα είναι υπαρκτό· με την ευκαιρία, ασφαλώς θα ξέρετε ότι η σημερινή Τριταία Φθιώτιδος δεν είναι παρά η εξίσου υπαρκτή θρυλική Κολοπετεινίτσα), οι αριθμοί τηλεφώνου ήσαν πενταψήφιοι, η Sabena (βελγική αεροπορική εταιρία) διαφήμιζε περήφανα ότι, με τις τότε άρτι παραληφθείσες Καραβέλλες (θα έχουν ανακυκλωθεί σε κοτετσόσυρμα εδώ και χρόνια), η διάρκεια της πτήσης Αθήνα – Νέα Υόρκη συντεμνόταν σχεδόν στο μισό, δηλαδή «μόνο» 13 ώρες και 10 λεπτά, ενώ το ηρωικό «Ιόνιον» της Ατμοπλοΐας Τυπάλδου, σ΄ένα «δρομολόγιο – σαλίγκαρο», προσέγγιζε και ...Ιμβρο και Τένεδο. Στο ραδιόφωνο υπήρχαν μόνο τρεις σταθμοί, κρατικοί φυσικά (το Πρώτο και το Δεύτερο Πρόγραμμα εξέπεμπαν 7 το πρωί με μεσάνυχτα, και το Τρίτο 7 το βράδυ με μεσάνυχτα· τηλεόραση; Ποια τηλεόραση...), ενώ στα «Αστέρια» της Γλυφάδας εμφανίζονταν διάφοροι γηγενείς, αλλά και αλλοδαποί Τρίο «τάδε» και Λος «τάδε», το δε κέντρο μίσθωνε λεωφορείο–εξπρές Βασιλικός (νυν Εθνικός) Κήπος – Γλυφάδα με επιστροφή για τους θαμώνες («λίγοι περπατούσανε τότε με τις κούρσες», που έλεγε και το τραγούδι).

Ολα αυτά δεν τα ακούτε και εντελώς για πρώτη φορά, αλλά δεν σάς είναι και οικεία, σωστά; (Τι σάς έλεγα; Πρέπει να σάς ρίχνω μια δεκαετία στα γεμάτα...)

@ Schrödinger's Cat 2 (Και πιο δεινόσαυρος;) :

Ε, μη φανταστείτε κανέναν επιβλητικό τυραννόσαυρο ή κανέναν μακρότατο διπλόδοκο, ένας ταπεινός δυσκίνητος τρικεράτωψ μόνο :-)

@ Schrödinger's Cat 3 (Όλα αυτά τα άκρως νοσταλγικά και πολύ ενδιαφέροντα που γράφετε για το θείο Νώντα, ανήκουν (δυστυχώς) σε ιστορική θολούρα δικών μου υπαρκτών ή και ανύπαρκτων αναμνήσεων -δεν μπορώ να ξεχωρίσω και δεν έχει και μεγάλη σημασία άλλωστε) :

Πολύ σωστή η παρατήρηση ότι δεν έχει σημασία ο διαχωρισμός υπαρκτών και ανύπαρκτων αναμνήσεων, ιδίως για άτομα προβεβηκυίας ηλικίας, που ζουν κυρίως για, από, και μέσα από τις αναμνήσεις τους. Δεν βλάπτω κανέναν αν, με τα χρόνια, έχω πεισθεί ότι έζησα ένα βραχύβιο, πλατωνικό βέβαια, ειδύλλιο με την προ αμνημονεύτων ετών συμμαθήτριά μου στα αγγλικά, ενώ στην πραγματικότητα μόνο το χέρι φευγαλέα τής άγγιξα.

Η παθητική αποδοχή, ή και επιδίωξη, της σύγχυσης υπαρκτών και ανύπαρκτων αναμνήσεων, ή αλλιώς πραγματικών και φανταστικών, ενίοτε μέσω τρίτων, βιωμάτων, είναι σημαντικός αμυντικός μηχανισμός. Αλλωστε, κατά τον Πίνδαρο, «Σκιάς όναρ άνθρωπος» (καιρό είχα να βάλω τσιτάτο).

Δεν ξέρω αν γράψω κάποτε κάτι σαν αυτοβιογραφία· αν ναι, έχω από καιρό αποφασίσει για τον τίτλο : «Δανεικές αναμνήσεις»...

@ Schrödinger's Cat 4 (Σας ζηλεύω που διατηρείτε αυτές τις αναμνήσεις) :

...όσες ο πανδαμάτωρ χρόνος δεν έχει επικαλύψει με νεώτερες και ασημαντότερες, ή και σβήσει δια παντός. Ηδη έχω το γνωστό σύνδρομο των πρεσβυτέρων που θυμούνται πεντακάθαρα περιστατικά πολλών δεκαετιών πριν, αλλά δεν θυμούνται πολύ πρόσφατα γεγονότα, π.χ. αν πήραν τα πρωινά τους χάπια (αλήθεια : πήρα το Νοοτρόπ μου;). Ο, άλλοτε θαυμαστός, εγκέφαλός μου, οσημέραι μου δίνει όλο και πιο απτά σημεία πλημμελούς λειτουργίας του : Τις προάλλες παραλίγο να ζητήσω από τον ταξιτζή το «Ποντίκι» και ένα Γκωλουάζ άφιλτρο· αμέσως πριν είχα ζητήσει από τον περιπτερά να με πάει Βούλα από Ποσειδώνος. Με τον κουρέα μου δεν έχω πρόβλημα : από την ημέρα που τον ρώτησα αν οι νουγκατίνες του είναι φρέσκιες ή να προτιμήσω τις αμυγδάλου, με αντιμετωπίζει με την κατανόηση που αρμόζει στην περίπτωσή μου. Με λίγα λόγια, μάλλον έχω κάψει φλάντζα. Ισως σύντομα γίνω σαν την ξανθιά του ανεκδότου, που γύριζε το χαρτί υγείας από την άλλη πλευρά αναζητώντας τις οδηγίες χρήσης :-)

@ Schrödinger's Cat 5 (Ααααα κάνετε και μία αναζήτηση στο youtube για Poulikakos. Έχει κάποια απολαυστικά βίντεο!...Είναι αξιαγάπητος ο μπαγάσας) :

Είπαμε, πουρόκερ! Ομως, ο κόσμος προχωρεί (όταν δεν οπισθοχωρεί), και η μουσική το ίδιο.

Να προσθέσω ότι ακόμα και στις μέρες μας μερικοί γράφουν και τραγουδούν α-λα-σέβεντις. Η φωνή, ακόμα και μερικά από τα τραγούδια του Γιάννη Πλούταρχου θυμίζουν έντονα Γιάννη Πουλόπουλο, τραγούδια δε όπως το «Οσα μούχεις χαρίσει» του Γιώργου Δημητριάδη και κυρίως η καταπληκτική «Εξομολόγηση» των Ριφιφί είναι καρασέβεντις με πατέντα.

Στο ύψος σου, «καλοπροαίρετε»· έχουμε όσα έχουμε, δεν είμαστε και για αφυδάτωση κερατοειδούς...