Εικόνες

Ηλικιωμένοι Αλβανοί μετανάστες, παίζουν σκάκι σε λαϊκή γειτονιά της Αθήνας.
(φωτογραφία: Enri Canaj, από την ανάρτηση του Γκαζμέντ Καπλάνι «Εκείνο το πονεμένο βλέμμα στη Βαρσοβία» http://gazikapllani.blogspot.com/2009/05/blog-post.html ):

«Κάθε επανάσταση, βελούδινη ή μη, κάθε κατάρρευση καθεστώτων, έχει τους χαμένους της. Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων ήταν από τις πιο παράξενες. Δεν έχασαν εκείνοι που τα καθιέρωσαν και χαίρονταν τα προνόμιά τους. Εκείνοι προσαρμόστηκαν με θαυμαστή ταχύτητα στις καινούργιες συνθήκες της ζούγκλας. Οι χαφιέδες έγιναν επιχειρηματίες. Στη Ρωσία, ακόμα και πρόεδροι. Άλλαξαν τα κοστούμια και την ορολογία τους. Δεν μιλούσαν πια για προλετάριους, αλλά για το έθνος. Δεν κρατούσαν πια φωτογραφίες του Στάλιν, αλλά τσιτάτα εθνικιστών και εικόνες αγίων. Το κύριο «όπλο» τους για να διοικήσουν στο κομμουνιστικό καθεστώς ήταν η βία και η ανηθικότητα. Γι΄ αυτό ο καπιταλισμός της ζούγκλας τούς πήγαινε γάντι. Οι πραγματικά χαμένοι ήταν οι άνθρωποι σαν τον γέρο ταξιτζή. Άνθρωποι που στα νιάτα τους πίστεψαν πράγματι στον κομμουνισμό. Μέχρι που ανακάλυψαν ότι το μόνο που είχαν καταφέρει ήταν να κτίσουν τεράστιες, γκρίζες φυλακές... Παρατηρώ ξανά τον γέρο ενώ καπνίζει. Δεξιά του, κρεμασμένο στον καθρέφτη, ένα χάρτινο άγαλμα της ελευθερίας. Σαν εκκρεμές που μετρά το κενό. Σκέφτομαι να βγάλω μια φωτογραφία. Αλλάζω γνώμη. Βλέπω από τον καθρέφτη το βλέμμα του. Ένα βλέμμα πονεμένο, τυλιγμένο από τον καπνό του τσιγάρου».