Lisa Lane

Το 1959 η 21χρονη Lisa Lane κατέκτησε το Πρωτάθλημα Γυναικών ΗΠΑ, το οποίο διεξαγόταν ανελλιπώς από το 1938 με τις προσπάθειες της Caroline Marshall, συζύγου του Frank Marshall. Έγινε εξώφυλλο στο Sports Illustrated (πριν και από τον Fischer!) και δήλωνε στο New York Times Magazine :«Για αυτό το λόγο μόνο [για την εμφάνισή μου] είμαι ο πιο σημαντικός άνθρωπος στο αμερικανικό σκάκι. Ο κόσμος θα έρθει στο παιχνίδι βλέποντας μία νέα και όμορφη κοπέλα. Για αυτό το σκάκι πρέπει να με υποστηρίξει. Του χαρίζω δημοσιότητα και σε τελική ανάλυση, χρήμα».


H Lisa Lane είχε μάθει σκάκι μόλις 2 χρόνια πριν αναδειχθεί πρωταθλήτρια ΗΠΑ. Παθιάστηκε με το παιχνίδι, εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο στο πρώτο έτος, μελετούσε εντατικά σκάκι και συμμετείχε σε πολλά τουρνουά. Εθεωρείτο ιδιαίτερα σέξι με τα μέτρα της εποχής και έτσι προσέλκυσε το ενδιαφέρον των εντύπων περισσότερο από κάθε άλλο Αμερικανό παίκτη (με την πιθανή εξαίρεση του Paul Morphy, έναν αιώνα ακριβώς πρωτύτερα). Εμφανίστηκε στο δημοφιλέστερο τηλεοπτικό σόου της χώρας What's My Line. Η πρώτη της παρουσία σε περιοδικό παναμερικανικής κυκλοφορίας ήταν στο Look, τον Νοέμβριο του 1960 σε πολυσέλιδο άρθρο με τίτλο Lisa Lane: chess champion. Την ανακαλύπτει και το Newsweek και στο τεύχος της 22ης Μαϊου 1961 της αφιερώνει μερικές σελίδες σε δημοσίευμα με τίτλο I Have to Win. Στις 4 Ιουνίου 1961 ήταν η σειρά του The New York Times Magazine να την παρουσιάσει ως Queen of Pawns. Ακολούθησε το εξώφυλλο στο Sports Illustrated στις 7 Αυγούστου του 1961 με τίτλο Queen of Knights and Pawns.
Την ίδια χρονιά που άρχισε να φιγουράρει σε όλα τα μεγάλα περιοδικά, το 1961, μετακόμισε από τη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβάνια στη Νέα Υόρκη, εγκατάσταθηκε σε ένα μικρό διαμέρισμα και συνέχισε να μελετά καθημερινά σκάκι για πολλές ώρες, ως μέρος της προετοιμασίας της για το Γυναικείο Τουρνουά Υποψηφίων, στο οποίο θα συμμετείχαν 16 παίκτριες από όλο τον κόσμο και η νικήτρια θα αντιμετώπιζε την τότε Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Elisaveta Bykova.


Η Lisa Lane όμως, παρόλες τις φιλοδοξίες της ήταν σαφώς κατώτερη σκακιστικά από τις σοβιετικές παίκτριες, απέδωσε μετριότατα και κατετάγη 13η ανάμεσα στις 16. Για την ιστορία, νικήτρια του τουρνουά της Vrnjacka Banja ήταν η Nona Gaprindashvili η οποία στη συνέχεια κέρδισε και την Bykova στο ματς και έπειτα είχε την δική της λαμπρή μακρόχρονη πορεία στο παγκόσμιο γυναικείο σκάκι.
Η Lisa Lane συμμετείχε στο τέλος του ίδιου έτους στο δεύτερο όμιλο του Hastings αλλά εγκατέλειψε το τουρνουά μετά από δύο ήττες και μία ισοπαλία. Η έγγραφη δικαιολογία που προέβαλε στους διοργανωτές, ήταν διατυπωμένη με σχεδόν ποιητικό τρόπο: «υποφέρω από νοσταλγία και έρωτα»....
Το 1963, εκμεταλλευόμενη τη δημοσιότητά της, άνοιξε στη Νέα Υόρκη ένα κατάστημα με σκακιστικά είδη και βιβλία (το οποίο λειτούργησε και ως σκακιστικός σύλλογος) με το όνομα Queen's Pawn Chess Emporium. Ταυτόχρονα προετοιμαζόταν για το Γυναικείο Τουρνουά Υποψηφίων του 1964. Όμως τα αποτελέσματα που έφερε το 1964 ήταν απογοητευτικά: έχασε το Πρωτάθλημα Γυναικών ΗΠΑ από την Sonja Graf-Stevenson (η οποία πέθανε λίγους μήνες αργότερα) και στη συνέχεια στο Τουρνουά Υποψηφίων ήρθε 13η ανάμεσα στις 18.
Η Lisa Lane έπαψε ξαφνικά να συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας. Ολοκληρωτικά. Ξεχάστηκε τελείως. Σκάκι στην Αμερική σήμαινε μόνο Bobby Fischer. O μεγάλος Αμερικανός πρωταθλητής δεν είχε σε εκτίμηση, ως γνωστόν, τις σκακιστικές ικανότητες των γυναικών. Το 1966 δήλωνε χαρακτηριστικά: «They're all fish. Lisa, you might say, is the best of the American fish.»
Δεν ξανακούστηκε τίποτα για τη Lisa Lane στο σκάκι. Η σκακιστική της καριέρα κράτησε μόνο 8 χρόνια. Ούτε η ίδια θέλησε να μιλήσει ξανά για οτιδήποτε είχε σχέση με την περίοδο της μετεωρικής δημοσιότητάς της. Sic transit gloria mundi...
Σήμερα, είναι 69 ετών, ζει στη Νέα Υόρκη και διατηρεί μία μικρή επιχείρηση προϊόντων υγιεινής διατροφής.


Η Lisa Lane στη wikipedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Lisa_Lane
Το Newsweek για τη Lisa Lane, Mάιος 1961
Αφιέρωμα σε ιστοσελίδα για τη Lisa Lane: http://batgirl.atspace.com/LisaLane.html

(πρώτη δημοσίευση: 5/10/2007)