Προϊστορική χειροτεχνία

***Συνεργασία του «καλοπροαίρετου» που είχε δημοσιευτεί πρώτη φορά στο blog στις 20 Σεπτεμβρίου 2007.

Επίσκεψη στο μουσείο προϊστορικής χειροτεχνίας : ο Chess Challenger 7 της Fidelity



Σήμερα, μπορεί κανείς να παίξει με σκακιστικό πρόγραμμα όχι μόνο από τον υπολογιστή του, αλλά και από το κινητό του τηλέφωνο. Μάλιστα, κυκλοφορούν σκακιστικά προγράμματα τόσο ισχυρά, που, ειδικά με τα λευκά κομμάτια, μπορούν να κερδίσουν σε μινιατούρα τον απρόσεκτο ή θεωρητικά ακατάρτιστο παίκτη.

Πριν από 25-30 χρόνια, τα πράγματα ήσαν πολύ διαφορετικά. Πρακτικά, δεν υπήρχαν προσωπικοί υπολογιστές. Για να θυμηθώ τα δικά μου, προσωπικό υπολογιστή, έναν Wang, πρωτοδούλεψα το 1984 και ο πρώτος καταδικός μου, αγορασμένος το 1990, ήταν ο ευπώλητος της εποχής, Amstrad PC 1512, στη μισή σχεδόν τιμή και πιο γρήγορος από τους IBM της ίδιας κατηγορίας, με την καταπληκτική καινοτομία το τροφοδοτικό όχι στην κεντρική μονάδα, αλλά ...στο πλαίσιο της οθόνης (το πλήκτρο ενεργοποίησης / απενεργοποίησης ήταν στην οθόνη), και με τις συγκλονιστικές προδιαγραφές CPU 8086 στα 8 MHz, κεντρική μνήμη 512 Κ, με δυνατότητα επέκτασης στα 640 Κ, και περιφερειακή μνήμη 1 οδηγό δισκέττας 5 ¼΄΄, ή 2 οδηγούς δισκέττας 5 ¼΄΄, ή 1 δισκέττας και 1 σκληρού δίσκου 10 Mb, ή 1 δισκέττας και 1 σκληρού δίσκου 20 Mb (αντίστοιχες ονομασίες μοντέλων : 1512 SD, 1512 DD, 1512 HD10, 1512 HD20).

Τον Ιούλιο του 1979, η αμερικανική εταιρία Fidelity Electronics (έδρα Μαϊάμι, Φλόριδα), κυκλοφόρησε τον Chess Challenger 7 (προγραμματιστής ο Ron Nelson), που έμελλε να αναδειχθεί στον κυρίαρχο μικροϋπολογιστή σκακιού της εποχής του (καταγράφηκαν 600.000 πωλήσεις). Η τιμή του, 160-200 Δολλάρια ΗΠΑ, ήταν προσιτή για το αντικείμενο και την εποχή. Μάλιστα, σε διαφημιστικό της η εταιρία αναφέρει ότι, αν ο κάτοχος τής στείλει τη μονάδα του και 75 Δολλάρια, την αναβαθμίζει με συνθετότερη ROM ώστε να αποδίδει ισχυρότερα.

Η εξωτερική συσκευασία του ήταν όπως οποιουδήποτε επιτραπέζιου παιχνιδιού συναναστροφών της εποχής (τότε επικρατούσαν το Μονόπολυ και το Στρατέγκο). Το εμπρός μέρος της συσκευασίας του μπορεί να το δει κανείς εδώ και το πίσω μέρος εδώ.


Ο υπολογιστής ήταν ένα παραλληλεπίπεδο από πλαστικό σε απομίμηση ξύλου, διαστάσεων 30 Χ 20 Χ 2.6 εκατοστών. Τα αριστερά 2/3 της επάνω όψης ήταν μια σκακιέρα με κομμάτια και το δεξιό 1/3 ήταν ένα πληκτρολόγιο από το οποίο πληκτρολογούσε ο παίκτης τις κινήσεις του και μια οθόνη στην οποία εμφανιζόταν η απάντηση του υπολογιστή. Ο επεξεργαστής ήταν ένας Z80A στα 4 MHz –ναι, δεν έκανα λάθος, MHz, όχι GHz–, και βέβαια 8 Bit. Είχε 4 K ROM και 0,5 Κ RAM. (Ακούγονται εξωπραγματικά μικρά· όμως, μιλάμε για δύο χρόνια πριν την εποχή –1981– που ο Μπιλ Γκέιτς είχε πει το περίφημο «640 K ought to be enough for anybody».) Λειτουργούσε με ρεύμα. Φωτογραφία του υπάρχει εδώ. Φωτογραφίες του εσωτερικού του υπάρχουν εδώ, εδώ και εδώ.

Είχε 7 επίπεδα δυσκολίας (CL1 Intermediate, μέσος χρόνος απάντησης 5΄΄, CL2 Experienced, 15΄΄, CL3 Advanced, 1΄20΄΄, CL4 Mate in Two, 20΄, CL5 Postal Chess, 24 ώρες, CL6 Excellent, 6΄, CL7 Tournament, 3΄). Ο παίκτης μπορούσε να αλλάξει το επίπεδο κατά τη διάρκεια της παρτίδας, και επίσης να αλλάξει χρώματα με τον υπολογιστή κατά τη διάρκεια της παρτίδας. Επιπλέον, ο υπολογιστής είχε τη δυνατότητα να παίζει με τον εαυτό του. Αξιοσημείωτο είναι, όπως παραδέχεται η εταιρία, ότι δεν είναι προγραμματισμένος να εκτελεί την κίνηση ανπασάν. Η δυναμικότητά του (SSDF-Elo) υπολογίστηκε γύρω στο 1300.

Είχε μια ευρεία (για τις προδιαγραφές του) βιβλιοθήκη ανοιγμάτων, που περιλάμβανε περί τις 80-100 θέσεις από Ισπανική, Σικελική, Γαλλική, Γκαμπί Βασίλισσας και άλλα ανοίγματα.

Τον Ιούνιο του 1980, η Fidelity κυκλοφόρησε τον διάδοχό του Sensory Chess Challenger 8, με δύο σημαντικές καινοτομίες : οι κινήσεις δεν μεταδίδονταν πια με πληκτρολόγηση για τον παίκτη και με εμφάνιση σε οθόνη για τον υπολογιστή, αλλά με κανονική κίνηση του κομματιού από το τετράγωνο αναχώρησης στο τετράγωνο άφιξης για τον παίκτη, και με αφή των λυχνιών των τετραγώνων αναχώρησης και άφιξης του κινούμενου κομματιού για τον υπολογιστή (η σκακιέρα ήταν πλέον επαφοευαίσθητη και τα 64 τετράγωνα είχαν μικρές λυχνίες στην κάτω αριστερή γωνία τους), και επίσης υπήρχε η δυνατότητα τροφοδοσίας όχι μόνο με ρεύμα, αλλά και με μπαταρίες (τέσσερις LR14). Φωτογραφία του υπάρχει εδώ.

Ο Chess Challenger 7 κράτησε καλή παρέα στον υπογράφοντα κατά τα δύο πρώτα έτη των σπουδών του, όταν, σπασίκλας και κουκουβάγια ων, μελετούσε με σύμμαχο τη ζωογόνο νυχτερινή απόγεια αύρα, καύσιμα σπιτικές μαρμελάδες με υψηλή περιεκτικότητα σε ολόκληρα ή τεμαχισμένα φρούτα και απίστευτες ποσότητες γάλακτος (πρέπει να ήπια ίσαμε ένα βυτίο, από τα ρυμουλκούμενα, στη διάρκεια των σπουδών μου), και συντροφιά τον Chess Challenger 7 σε υψηλό επίπεδο (ώστε να παίζει κίνηση σε αραιά διαστήματα). Εχω καταγράψει πολλές από αυτές τις παρτίδες. Κάπου πλέουν στο πατάρι του πατρικού μου, ανάμεσα σε τόνους βιβλία, σημειώσεις και φωτοτυπίες της εποχής, σε μια ανοργάνωτη πλειάδα από σκονισμένα χαρτοκιβώτια. Αν κάποτε, σε κάποια ανασκαφή, τις ανακαλύψω, ίσως δημοσιεύσω μερικές, για να πάρουμε μια ιδέα για τη δυναμικότητά του σε παρτίδα εναντίον ανθρώπου. Στο μεταξύ, παραθέτω εδώ τις τέσσερις καταγεγραμμένες παρτίδες του στο «1ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκακιού μεταξύ μικροϋπολογιστών», που διεξήχθη στο Λονδίνο από 4 έως 6 Σεπτεμβρίου 1980, με συμμετοχή 14 μικροϋπολογιστών και ελβετικό 5 γύρων. Ο Chess Challenger 7 είχε αναδειχθεί πρωταθλητής με 5/5. Chal7.pgn
Οι εποχές αλλάζουν. Ο Chess Challenger 7 σίγουρα σημάδεψε τη δική του.

Πηγές:
http://www.ismenio.com/fidelity.html
http://members.chello.at/kispert/efideli1.htm
http://www.boris-is-king.com/prsentationcc7.htm
http://alain.zanchetta.free.fr/docs/Fidelity/ChessChallenger7US.pdf (το πλήρες εγχειρίδιο χρήστη)
http://www.xs4all.nl/~tluif/chescom/EngCc7.htm l
http://electronicchess.free.fr/index-UK.htm l
http://www.grappa.univ-lille3.fr/icga/program.php?id=427
http://www.schach-computer.info/wiki/index.php/Fidelity_Chess_Challenger_7
http://www.pinpoint1.f2s.com/html/timeline.html
http://en.wikipedia.org/wiki/World_Microcomputer_Chess_Championship
http://en.wikipedia.org/wiki/Chess_engine