Τρελοί και ζητιάνοι

Αποφάσισαν να μαζέψουν όλους τους τρελούς και τους ζητιάνους από το κέντρο της πόλης. Κάτι σημαντικό πλησίαζε. Κάποια ιστορική επέτειος, οι φθινοπωρινοί τουρίστες. Δεν ξέρω. Κάτι σημαντικό. Ποτέ δεν ξέρω τι είναι σημαντικό. Κάποτε πράγματι κατέτασσα κατ' αυτό τον τρόπο τα πάντα γύρω μου. Κάποια πράγματα ήταν σημαντικά κι άλλα όχι. Κάποια ήταν καλά κι άλλα κακά. Όχι πια. Τώρα πια το ίδιο μου κάνουν όλα.

Έτσι, λοιπόν, είχαν βαλθεί να μαζέψουν τους τρελούς και τους επαίτες. Και με επέλεξαν μαζί με μερικούς ακόμα. Μετά τις αποφράξεις των σωληνώσεων φυσικού αερίου, πέρασα ένα διάστημα χωρίς να κάνω τίποτα. Καλά, όχι και απολύτως τίποτα, γιατί η καριόλα η Σκατόφατσα δεν υπήρχε καμία περίπτωση να με συντηρήσει, η μαλάκω. Μόλις κατάλαβε ότι δεν είχα μία, με ξαπόστειλε και πήγε παρακάτω.

Τότε άρχισα να μαζεύω σκουπίδια. Ξεκινούσα στις δώδεκα τα μεσάνυχτα μέχρι τις οχτώ το πρωί. Μου πλήρωναν επιδόματα επικίνδυνης, νυχτερινής και ανθυγιεινής εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να πάθεις ατύχημα ή να σκοτωθείς εν ώρα εργασίας. Τέλος πάντων, συνολικά ήταν τριακόσια πέσος. Όσα έπαιρνε και ένας μηχανικός. Και επιπλέον ένα γερό πρωινό στο τέλος της βάρδιας. Αλλά αναγκάστηκα να τρελαθώ στη μαλακία, γιατί καμία γυναίκα δεν ήθελε να είναι μαζί μου. Με σιχαίνονταν. Έλεγαν ότι βρομούσα σαπίλα και σκατά. Εγώ δεν το πιστεύω. Έκανα μπάνιο καθημερινά. Ίσως ήταν ψυχολογική μπόχα. Μόλις έπαιρναν χαμπάρι τι δουλειά έκανα, άρχιζαν τις μαλακίες ότι μύριζα σκατά και σάπια σκουπίδια. Και ότι τα νύχια και τα αυτιά μου ήταν βουτηγμένα στα σκατά. Με έδιωχναν. Και ο Πέδρο Χουάν επέστρεφε στη μαλακία. Όχι ότι εγώ είμαι πιο καυλιάρης από τον διπλανό μου. Είμαι φυσιολογικός. Αλλά τρεις ή τέσσερις μέρες χωρίς να γαμήσω είναι αρκετές για να χάσω την μπάλα και να λιώσω στη μαλακία.

Λοιπόν, τα αφεντικά επέλεξαν τέσσερις από εμάς. Μας έδωσαν γκρίζες στολές, παπούτσια από καραβόπανο και ένα γκρίζο κασκέτο με το σήμα της Υγειονομικής Υπηρεσίας. Ως σκουπιδιάρηδες ήμασταν μέσα στη λέχρα: σορτς, χωρίς πουκάμισο και με κάτι διaλυμένα παπούτσια. Με τον ιδρώτα, τη λίγδα και τη μούχλα δεν μπορείς να είσαι ντυμένος.
Το πράγμα ήταν εύκολο. Έπρεπε να περπατάμε στους δρόμους αργά, να ξεγελάμε τους τρελούς και τους ζητιάνους με κάποια ψευτοϊστορία και να τους κάνουμε να ανέβουν στο φορτηγό ήρεμα και χωρίς να κάνουν φασαρία. Ήταν ένα μεγάλο φορτηγό, άσπρο, ερμητικά κλειστό και χωρίς παράθυρα, με μια επιγραφή κάποιας εμπορικής εταιρείας διανομής ηλεκτρονικών. Μας τόνισαν ότι θα ήταν μόνο για δύο ή τρεις εβδομάδες και ότι δεν έπρεπε να το πούμε σε κανέναν. «Δεν είναι ότι πρόκειται για μυστικό, αλλά πρέπει να γίνει διακριτικά. Στο τέλος θα πάρετε ένα καλάθι με σαπούνια, λάδι, απορρυπαντικό και άλλα είδη. Θα βγείτε κερδισμένοι» μας είπε ένα από τα αφεντικά.

Τουλάχιστον ήταν μια δουλίτσα πιο καθαρή και θα βγάζαμε και κάτι παραπάνω. Είχε και ένα μυστήριο η υπόθεση, γιατί δεν μας άφησαν να μπούμε καθόλου στο φορτηγό ούτε μας έλεγαν πού θα τους πήγαιναν. Μέσα τούς παραλάμβαναν κάποιοι τύποι ντυμένοι στα λευκά, σαν νοσοκόμοι, και τσιμουδιά. Οι τρελοί ούτε κιχ δεν έβγαζαν όταν έμπαιναν εκεί μέσα. Μπορεί να τους έκαναν κάποια ένεση. Δεν ξέρω. Όσο λιγότερα ξέρεις τόσο καλύτερα. «Όποιος μιλάει πολύ του κόβουν τη γλώσσα» μου έλεγε ο πατέρας μου. Γι' αυτό εγώ, φερμουάρ. Επιπλέον, αυτά παθαίνεις άμα δεν έχεις το νου σου: ή τρελός ή ζητιάνος στο δρόμο καταντάς. Να πάνε να γαμηθούνε, ας πρόσεχαν. Τώρα... στο φορτηγό. Και ποιος ξέρει αν θα τον ξαναδούν το δρόμο κάποια μέρα.

Δεν τους μέτρησα. Αλλά νομίζω ότι μαζέψαμε αρκετές εκατοντάδες. Ίσως να υπήρχε κι άλλο φορτηγό που έκανε την ίδια δουλειά. Τρεις βδομάδες ασχολούμασταν μ' αυτή την ιστορία και δεν συνέβη τίποτα παράξενο. Η τελευταία νύχτα ήταν η πιο περίπλοκη. Τα ξημερώματα πήγαμε να μαζέψουμε έναν βρομόγερο. Ήταν ξαπλωμένος καταγής, κοιμόταν στην είσοδο κάποιου νοσοκομείου. Όταν τον μετακίνησα για να τον φορτωθούμε δύο άτομα και να τον πάμε στο φορτηγό, είδαμε ότι ήταν μέσα σε μια λίμνη από αίμα. Ξερνούσε μαύρο αίμα. Ταυτόχρονα κρατούσε σφιχτά ένα σακί με μάνγκο. Το σακί ήταν αρκετά βαρύ, αλλά εκείνος το έσερνε μαζί του και ξερνούσε μαύρο αίμα πάνω στα μάνγκο. Το αίμα βρομούσε. Ο γέρος είχε σαπίσει εσωτερικά. Τον ξαναφήσαμε κάτω.

«Τι κάνουμε μ' αυτά τα σκατά, σύντροφε;» ρώτησα το συνάδελφο μου.
«Αν τον αφήσουμε εδώ, θα αναγκαστούμε να ξανάρθουμε να τον μαζέψουμε» μου είπε ο Τσέο. «Nαι, αλλά αυτός θα κάνει σκατά το φορτηγό και στο τέλος θα πεθάνει. Να τον πάμε σηκωτό μέχρι τα Επείγοντα».
Τον φορτωθήκαμε και πάλι. Ο κωλόγερος δεν άφησε το σάκο με τα μάνγκο ούτε στιγμή. Στα επείγοντα δεν υπήρχε ψυχή. Μόνο μια γριά νέγρα με μια σκούπα κι έναν κουβά. Μισοκοιμισμένη. Τσαντίστηκε όταν φτάσαμε με τον τύπο βουτηγμένο στα αίματα.

«Τι είναι αυτό; Όχι, όχι, όχι! Όχι εδώ».
«Τι θα πει όχι εδώ, κυρία μου; Και τότε πού;»
«Όχι, όχι. Αφήστε τον έξω».
«Εδώ δουλεύετε εσείς; Φωνάξτε ένα γιατρό. Πάμε Τσέο».
Κάναμε στροφή για να φύγουμε, αλλά από μια σκοτεινή γωνιά εμφανίστηκε ένας μπάτσος:
«Μισό λεπτό, γιατί δεν γίνονται έτσι αυτά. Πού πάτε;»
«Κοιτάξτε, κύριε αστυφύλακα, αυτός ο τύπος ξερνούσε αίμα στην είσοδο του νοσοκομείου κι εμείς τον μαζέψαμε και τον φέραμε εδώ».
«Τέτοια ώρα; Είναι τέσσερις και μισή τα ξημερώματα. Τα χαρτιά σας και οι δύο. Τι δουλειά κάνετε;» «Τίποτα». «Δεν δουλεύετε;»
«Ναι..., εεε..., είμαστε σκουπιδιάρηδες».
«Μ' αυτή τη στολή; Είστε σκουπιδιάρηδες στη Σουηδία ή στην Αμερική μήπως;»

Δεν ήξερα τι να πω. Και ο Τσέο ήταν ένας βλάκας που ούτε καν άνοιγε το στόμα του. Ο γέρος άρχισε να ξερνάει ακόμα πιο πολύ πάνω στο σακί με τα μάνγκο. Η γριά καθαρίστρια έπαθε κρίση υστερίας γιατί έπρεπε να τα καθαρίσει όλα αυτά. Ο γέρος αμόλησε όλα τα σκατά που είχαν μείνει μέσα του, άρχισε να τρέμει και όταν πέθανε βρομοκοπούσε ακόμα περισσότερο και από ένα σκουπιδιάρικο. Μέχρι κι εγώ αηδίασα, και δεν συμβαίνει συχνά αυτό.

Μέσα σε όλον αυτό τον πανικό, έφτασαν δύο πανύψηλοι νέγροι με ένα ταξί. Ο ένας ήταν μιγάς, πιο ανοιχτόχρωμος, με μια τεράστια χρυσή καδένα περασμένη στο λαιμό του. Παραήταν όμορφος για να είναι άντρας. Έμοιαζε με ηθοποιό του κινηματογράφου. Έκλαιγε από τον πόνο. Είχε κατεβασμένο το παντελόνι του, ένα παλούκι μπηγμένο στον κώλο του και αιμορραγούσε. Δεν μπορούσε να περπατήσει. Ο άλλος τον βοηθούσε. Φαινόταν τρομαγμένος, αλλά τον βοηθούσε. Ο αστυνομικός πήγε να δει τι είχε συμβεί.

«Αυτό το παλούκι μού το έβαλε αυτός, ο άντρας μου! Ααχ, δεν μπορώ να το βγάλω, λιποθυμάω, αστυνομία, ααχ..., μην αφήσετε τον άντρα μου να φύγει, να μη με αφήσει μόνη μου...»
Κι έπεσε αναίσθητος κάτω. Ο ψηλός και σωματώδης αράπακλας, ακόμα πιο τρομαγμένος, του φώναζε:
«Άκου, αδερφάρα, ποιος άντρας σου και ιστορίες; Εγώ είμαι άντρας, κυρ αστυνόμε. Δεν τον ξέρω αυτό τον τύπο».

Ο αστυνομικός έχασε χρόνο προσπαθώντας να ξεμπερδέψει τις χειροπέδες από τη ζώνη του. Ο αράπακλας την κοπάνησε τρέχοντας. Ο αστυνομικός τον πήρε στο κατόπι. Ο ταξιτζής κατέβηκε από το αυτοκίνητο και έψαξε τις τσέπες της αδερφής για να πληρωθεί για την κούρσα.

Μέσα σε όλον αυτό τον πανικό, η γριά έσυρε σε μια γωνιά το σακί με τα μάνγκο που ήταν καλυμμένα με ξερατά, αίμα και σκατά. Ξεχώριζε τα πιο καθαρά και τα έτρωγε. Ο Τσέο κι εγώ φύγαμε. Χρειαζόμασταν μια γερή δόση αγουαρδιέντε, αλλά τέτοια ώρα όλα τα μπαρ ήταν κλειστά. Ο Τσέο, βιαστικός στο πλάι μου, έλεγε συνέχεια: «Ρε φίλε, το να μαζεύεις σκουπίδια είναι πιο εύκολο. Παραείναι πολύπλοκο για μένα αυτό».

Και ναι. Επιστρέψαμε στα σκουπίδια την επόμενη μέρα. Ούτως ή άλλως, νομίζω ότι δουλέψαμε για πλάκα. Τώρα βλέπω περισσότερους τρελούς και ζητιάνους στο δρόμο. Φαίνεται ότι αναπαράγονται σαν τα κουνέλια. Τους βλέπεις παντού, βρομιάρηδες, μεθυσμένους, να παραμιλάνε. Ο Τσέο κάθε μέρα μού λέει το ίδιο: «Φίλε, από στιγμή σε στιγμή θα μας πάρουν από τα σκουπίδια για να συνεχίσουμε να μαζεύουμε τρελούς και ζητιάνους. Εσύ θα πας; Εγώ δεν πάω. Είναι πολύ μπερδεμένο για μένα αυτό, ρε φίλε».

(Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες, «Η βρόμικη τριλογία της Αβάνας». Μετάφραση Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, εκδόσεις Μεταίχμιο)