Η τελευταία φωτογραφία
24 Μαρτίου 1946. Ο εν ενεργεία παγκόσμιος πρωταθλητής Αλεξάντερ Αλιέχιν βρίσκεται νεκρός σε δωμάτιο ξενοδοχείου, στο Εστορίλ της Πορτογαλίας. Ήταν 53 ετών. Η πρόχειρη νεκροψία δείχνει ότι ο θάνατός του οφείλεται σε ασφυξία από κάποιο κομμάτι κρέατος που σφηνώνεται στο λάρυγγά του, αλλά στη συνέχεια εκφράζονται πολλές και αντιφατικές εκδοχές για τα αίτια. Ζούσε πλέον απομονωμένος, διωγμένος από το σκακιστικό κόσμο, όταν η Ευρώπη έβγαινε από τα αποκαΐδια του πολέμου και έρχονταν στο φως υποστατές κατηγορίες για συνεργασία του με τις δυνάμεις των ναζί. Για αυτούς τους λόγους εξετάστηκε ακόμη και η εκδοχή της αυτοχειρίας. Σε διπλανό τραπέζι, η σκακιέρα του.
Atom Feed (xml)
28 σχόλια:
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, σε σχέση με τον θάνατο του Αλιέχιν, π.χ. ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το νεκρό του σώμα είχε μετακινηθεί, πριν επιτραπεί η άφιξη δημοσιογράφων και η λήψη της συγκεκριμένης φωτογραφίας. Επίσης, υπάρχουν διάφορες εκδοχές και ως προς το αν ήταν ή όχι δικά του τα αντι-σημητικά άρθρα που κυκλοφόρησαν με την υπογραφή του, στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Σκοτεινή ιστορία...
Όντως,ο ρόλος του Αλιέχιν κατά τη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου Πολέμου στις κατεχούμενες περιοχές δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως.Ήταν συνεργός ή όχι τον ναζί;Πάντως εγώ αναρωτιέμαι εάν θα ξαναέπαιζε σκάκι στην περίπτωση που ζούσε.Θα μπορούσε άραγε να συνεχίσει σε κορυφαίο επίπεδο και να κοντάρει την επερχόμενη κυριαρχία των Σοβιετικών ή θα ξεκινούσε η πτώση του;Γιατί,για να μην ξεχνιώμαστε,εάν δεν πέθανε,ο Μποτβίνικ ή οποιοσδήποτε άλλος διεκδηκητής του τίτλου έπρεπε να τον νικήσει σε μάτς.Φαίνεται ότι ο θάνατός του βόλεψε τους Σοβιετικούς,οι οποίοι ξεκίνησαν την κυριαρχία τους,χωρίς να χρειαστεί να τον αντιμετωπίσουν.
Είστε σίγουροι ότι ο ρόλος του "δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως";
Και τι σημαίνει "αν ήταν ή όχι δικά του τα αντισημητικά άρθρα"; Εννοείς αν τα έγραψε μόνος του ή του τα υπαγόρεψαν; Σημασία έχει ότι έβαλε την υπογραφή του.
Μήπως πέφτετε στην παγίδα του ότι ο ήρωας-μας-δεν-μπορεί-να-ήταν-τόσο-κακός;;
Κι'όμως, Larisa, δεν έχει αποδειχθεί ότι ο Alekhine έγραψε τα επίμαχα άρθρα, πιθανώς οι ναζί τα δημοσίευσαν αυθαίρετα και έβαλαν την υπογραφή του (εν αγνοία του).
Ο ίδιος ο Αλιέχιν αρνήθηκε την πατρότητα των άρθρων, τονίζοντας ότι είχαν και σκακιστικά λάθη, κάτι που βέβαια δεν θα συνέβαινε αν όντως τα είχε γράψει αυτός.
Σου θυμίζω ότι αυτό αποτελεί ένα από τα "άλυτα μυστήρια" του σκακιστικού παρελθόντος. Και για τις δυο απόψεις έχουν κατατεθεί αρκετά επιχειρήματα και η σχετική φιλολογία είναι πλούσια.
Πέρα από το αν είναι γνήσια ή όχι τα αντισημιτικά άρθρα του Αλιέχιν, σημαντικότερο ίσως ακόμη είναι για μένα το γεγονός ότι συμμετείχε σε αρκετά τουρνουά στην κατεχόμενη Ευρώπη κάτω από τις ευλογίες, την προπαγάνδα και την καθοδήγηση των γερμανών Ναζί. Με τον τρόπο αυτό τους δικαίωνε ηθικά και υπηρέτησε κατά κάποιο τρόπο το αποτρόπαιο καθεστώς τους, την ίδια ώρα που αρκετοί Σοβιετικοί μαίτρ και γκρανμαίτρ θυσιάστηκαν σαν ήρωες στα πεδία των μαχών για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι, να παίζουμε σκάκι και να αναρωτιόμαστε για τις διαβαθμίσεις των κάθε λογής Κουίσλιγκς και να τους δικαιώνουμε εν μέρει τουλάχιστον! Φτάνει πια μ' αυτόν το χυδαίο "αναθεωρητισμό" της Ιστορίας!
Όσο για το τι θα γινόταν αν ζούσε παραπάνω ο συνεργάτης των Ναζί, το πιο πιθανό είναι να έμενε στο περιθώριο εντελώς, αφού κανείς Σοβιετικός δεν θα διανοούταν να παίξει μαζί του και να γινόταν έτσι κι αλλιώς ένα σούπερ-τουρνουά με όλους τους υπόλοιπους κορυφαίους, όπως και έγινε. Σε μάτς δε εναντίον του Μποτβίνικ θα έκοβε το πολύ μερικές νούλες στην καλύτερη περίπτωση. Η διαφορά ήταν χαώδης στο θεωρητικό επίπεδο, η ηλικία είχε περάσει και δεν είχε αγωνιστεί σε σοβαρό τουρνουά για αρκετά χρόνια, σε αντίθεση με τον Μποτβίνικ που έπαιζε με πολλούς δυνατούς Σοβιετικούς παίχτες καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου και είχε τόνους θεωρητικής δουλειάς πίσω του όλα αυτά τα χρόνια. Κατά την εκτίμησή μου, το 1946 ο Αλιέχιν θα έχανε σε ματς πιθανόν από τους πρώτους 15-20 Σοβιετικούς γκρανμαίτρ και δεν είναι σίγουρο αν θα μπορούσε να περάσει στα τελικά του πανίσχυρου πρωταθλήματος ΕΣΣΔ.
Τυχερός ήταν λοιπόν που έφυγε νωρίς από κάθε άποψη, γιατί αν ξεμυτούσε από την Ιβηρική των φασιστικών καθεστώτων, όλο και κάποιο δικαστήριο "συνεργατών" θα τον τσιμπούσε και επιπλέον θα διαλυόταν και ο σκακιστικός του μύθος!
Τέλος, να θυμίσω ότι είναι αυτός που "κατάφερε" πριν από μια δεκαετία να χάσει τον σκακιστικό θρόνο από το ΜΟΝΑΔΙΚΟ ερασιτέχνη στην ιστορία του παγκόσμιου πρωταθλήματος, τον Δρ. Όυβε, κάτι κωμικό ακόμη και για τα στανταρντς του 19ου αιώνα!!!
Πω, πω, ταμπελίτσες και τσιτάτα!
Φτάνει πια μ' αυτόν το χυδαίο "αναθεωρητισμό" της Ιστορίας!
Η κακομοίρα η ιστορία, τι παθαίνει όταν δε συμφωνεί με το "Ένα είναι το κόμμα", ακόμα και το 2008...
...σε αντίθεση με τον Μποτβίνικ που έπαιζε με πολλούς δυνατούς Σοβιετικούς παίχτες καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Κάτι σαν τον Σβαρτσενέγκερ του σκακιού...Σαρανταπέντε μάστορες κι εξήντα μαθητάδες τον έχτιζαν.
Κατά την εκτίμησή μου, το 1946 ο Αλιέχιν θα έχανε σε ματς πιθανόν από τους πρώτους 15-20 Σοβιετικούς γκρανμαίτρ και δεν είναι σίγουρο αν θα μπορούσε να περάσει στα τελικά του πανίσχυρου πρωταθλήματος ΕΣΣΔ.
Ναι παιδιά καλή είναι η νοσταλγία, αλλά και λίγη σκακιστική κατάρτιση δεν βλάπτει πριν γράψετε τέτοια.
Κατά τα άλλα, μπορεί να ήταν φασίστας ο Αλιέχιν και όντως οι Σοβιετικοί να ήταν ήρωες. Αλλά αφήστε τους να ησυχάσουν εν ειρήνη όλοι αυτοί. Μην τους επικαλούμαστε συνεχώς. Στο κάτω κάτω αν ο κόσμος είναι σ.... το "οφείλουμε" και στους μεν και στους δε και στους εαυτούς μας.
Αυτοκριτική!
Η επιχειρηματολογία καλό είναι να βασίζεται σε στοιχεία. Στη διάρκεια του 2ου Π.Π., ο Alekhine νίκησε τον Keres 3 φορές, όλες σε τουρνουά που διοργανώθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς.
Πόσο ισχυρός ήταν ο Alekhine μετά τον Πόλεμο και πόσο ο Keres; Γιατί ο Keres σχεδόν ποτέ δεν δέχεται κριτική που έπαιξε στα ίδια τουρνουά με τον Alekhine; Φυσικά, δεν πρόκειται για το μόνο στοιχείο που πρέπει να εξεταστεί, είναι όμως αρκετά σημαντικό ώστε να μην πρέπει να παραλειφθεί σε οποιαδήποτε σχετική συζήτηση. Προσωπικά, δεν σκοπεύω να επεκταθώ εδώ, γιατί κρίνω ότι ο χώρος δεν είναι κατάλληλος.
Η ιστορία δεν γράφεται με υποθέσεις, αλλά με γεγονότα. Η ανάλυση των γεγονότων αποτελεί ιστορικό σχολιασμό, αλλά όχι αδιαμφισβήτητο συμπερασμα για την μετέπειτα εξαγωγή ερμηνευτικών θεωριών που αντιμετωπίζονται ως δόγματα. Δηλαδή, οποιαδήποτε ανάλυση υπόκειται σε κριτική και (πιθανότατα) αναμόρφωση.
Γιάννη, λες: «Φτάνει πια μ' αυτόν το χυδαίο "αναθεωρητισμό" της Ιστορίας!» Απαντώ: Φτάνει πια μ' αυτή τη χυδαία σοβιετική προπαγάνδα – μας έχετε μπουχτίσει πια, αλλά και τίποτα δεν καταλάβατε από τη θορυβώδη κατάρρευση της ΕΣΣΔ, το 1989. Αλήθεια, ποιος είναι ο "αναθεωρητισμόςτης Ιστορίας"; Οι αποκαλύψεις για το τερατώδες πρόσωπο του σταλινισμού; Οι αποκαλύψεις για τις ανίερες δίκες του 1935-38, τα εκατομμύρια των δολοφονημένων από τον Μπέρια, τα γκούλαγκς...
Αλλά και ως προς το σκάκι –το μόνο που σας μένει να επικαλείστε, πια, ύστερα από 80 χρόνια «σοσιαλισμού»- είσαι τελείως λάθος. Το 1750 έλο σου θα έπρεπε να σε έχει κάνει πιο σεμνό. Η δικιά μου γνώμη είναι ότι o Αλιέχιν... μια χαψιά θα τον έκανε τον Μποτβίνικ, στο ματς του 1946. Μακρυά απ’την ΕΣΣΔ –και τη διακριτική προστασία του «πατερούλη» Στάλιν- ο Μποτβίνικ ήταν ένας απλός παίχτης, χωρίς φαντασία και χωρίς προοπτικές. Κι’είναι κοινό μυστικό ότι οι σοβιετικές αρχές επεμβήκανε και το 1948, ώστε ο Μποτβίνικ να ισοφαρίσει τελευταία στιγμή με τον Μπρονστάιν (γιο Εβραίου αντιφρονούντα!) και να διατηρήσει τον τίτλο.
Ωραία λοιπόν, προκλήθηκε ο σχετικός ντόρος και το απαραίτητο ενδιαφέρον! Χαίρομαι πολύ γι' αυτό και σίγουρα δεν θα σταθώ στις χαμηλού επιπέδου προσωπικές αναφορές. Ας δούμε όμως κάποια πραγματικά ενδιαφέροντα ζητήματα από αυτά που θίχτηκαν παραπάνω.
Ναι, ακριβώς σαν τον Σβαρτσενέγκερ! Κανείς, ούτε εγώ ισχυρίστηκα ποτέ ότι ο Μποτβίνικ ήταν το μεγαλύτερο φυσικό ταλέντο που γεννήθηκε ποτέ! Αντίθετα, ήταν προιόν σκληρής δουλειάς, ανάλυσης και βέβαια της Σοβιετικής σκακιστικής σχολής και πράγματι τον έχτισαν "σαρανταπέντε μάστορες κι εξήντα μαθητάδες". Που βρίσκεις το κακό λοιπόν? Αυτό δεν προσπαθούμε να κάνουμε και σήμερα με τα νεαρά παιδιά που έχουν κλίση στο σκάκι? Η μόνη ίσως διαφορά είναι ότι σήμερα τα παιδιά αυτά και οι γονείς τους πρέπει να πληρώνουν αδρά για να "χτιστούν" είτε σε ιδιωτικά μαθήματα είτε με την τακτική τους συνδρομή στους σκακιστικούς συλλόγους που προσφέρουν λίγους αλλά αξιόλογους είναι αλήθεια, προπονητές. Επίσης, μια άλλη διαφορά είναι ότι τα παιδιά σήμερα χτίζονται στη τύχη και στις συμπτώσεις λίγο ή πολύ και όχι βάσει ενός μελετημένου και καλά οργανωμένου συστήματος. Τέλος, μια άλλη διαφορά είναι ότι κάνουν μαθήματα και προπονήσεις με φοβερό φόρτο και πίεση για επιτυχία σε δεκάδες άλλους τομείς και έχουν να υποστούν κι όλη αυτή την υστερία για επαγγελματική "αποκατάσταση" και επιτυχία, κάτι που φυσικά δεν ίσχυε στη Σοβιετική Ένωση. Και κάτι ακόμα, οι μελλοντικοί μαίτρ "χτίζονται" τώρα στην Ελλάδα μέσα σε αχούρια ή το πολύ σε δωματιάκια 2*1, ενώ στην "επάρατη" Σοβιετία απλώς διέθεταν μεγαλοπρεπή Κλάμπ των Πιονέρων ακόμη και σε σχετικά μικρές πόλεις, κωμοπόλεις και σε ορισμένες περιπτώσεις και σε μεγάλα χωριά!!!
Η εκτίμησή μου για τη δυναμικότητα των Σοβιετικών και αντιστοίχως του Αλιέχιν το 1946 (τονίζω ιδιαίτερα τη χρονολογία, όχι το 1936!!!) δε νομίζω να απέχει και πολύ από την πραγματικότητα αν κάποιος μελετήσει με προσοχή τους τελικούς των Σοβιετικών πρωταθλημάτων της εποχής. Ωστόσο, μόνον εκτίμηση μπορεί να είναι αφού δεν υπήρχαν ενιοποιημένοι βαθμοί ΕΛΟ την εποχή εκείνη και ούτε έχει γίνει δυνατή ακόμη η ακριβής ταύτιση της δυναμικότητάς τους με τα σημερινά. Οπότε σεβαστή όποια διαφορετική εκτίμηση, αλλά το επαναλαμβάνω - ο Αλιέχιν ήταν ο μόνος που έχασε σοβαρό ματς παγκόσμιου τίτλου από ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗ, δέκα χρόνια νωρίτερα και μάλιστα στο φόρτε του, πράγμα αδιανόητο για οποιονδήποτε σοβιετικό γκρανμαίτρ από το 1945 και μετά!
Επίσης, θα σταθώ στη σοβαρή παρατήρηση και το κείμενο του Ηλία Κουρκουνάκη για να παρατηρήσω τα εξής. Φυσικά και δέχτηκε σκληρή κριτική για τους ίδιους λόγους ο μεγάλος Keres! Μάλιστα η συμμετοχή του στα τουρνουά της κατεχόμενης Ευρώπης μάλλον του στέρησε μεταπολεμικά την ευκαιρία να πάρει τον παγκόσμιο τίτλο που τον άξιζε όσο και ο Μποτβίνικ και ίσως περισσότερο από τον Σμύσλοβ! Το στίγμα της συνεργασίας τον κυνηγούσε κι αυτόν μια ζωή, με την παρατήρηση όμως ότι ο Keres ήταν ένας μάλλον "απολιτίκ" τύπος που απλώς έπαιζε σκάκι όπου έβρισκε κι όπου είχε λεφτά, ενώ ο Αλιέχιν στάθηκε ενεργά και ιδεολογικά στο πλευρό του ναζιστικού τέρατος! Επίσης, στη συνέχεια ο Keres έδειξε έμπρακτη μεταμέλεια και προσέφερε στην πατρίδα του, ενώ ο Αλιέχιν το σκασε για τα φασιστικά καταφύγια της Ιβηρικής και ίσως αν ζούσε κι άλλο να κατέφευγε τελικά στη Λατινική Αμερική για να μη συλληφθεί, όπως και πολύ εγκληματίες ομοϊδεάτες του! Μερικοί μπορεί ίσως να προτιμούν τη σημερινή αισχρή κατάσταση με την αναβίωση των ναζιστικών φαντασμάτων στην πατρίδα του Κέρες και με τα συνεχιζόμενα πογκρόμ εναντίον των κομμουνιστών και όλων των ρωσικής καταγωγής κατοίκων εν γένει. Με γεια τους λοιπόν η "ανεξάρτητη" Εσθονία του ΝΑΤΟ και του Μακαρθισμού!
Είπα να αντιπαρέλθω τις όποιες προσωπικές φτηνές επιθέσεις, αλλά δεν άντεξα τελικά! Συγγνώμη λοιπόν για την αδυναμία μου αλλά το ψευδώνυμο fukujama και μόνο αξίζει μια απάντηση εν συντομία. Πρώτον κύριε θεωρητικέ του "τέλους της Ιστορίας", εγώ γράφω με το πραγματικό μου όνομα και υπογράφω τις απόψεις μου. Συνεπώς, έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από τις δικές σου, ακόμη κι αν είχα 1000 ΕΛΟ! Δεύτερον, εκτός από ερασιτέχνης σκακιστής τυχαίνει να είμαι και επαγγελματίας ιστορικός κάτι που αμφιβάλλω αν είσαι εσύ έστω και ερασιτεχνικά. Αγαθή τύχη μάλιστα με ευνόησε ώστε να έχω μελετήσει αρκετά την ιστορία του σκακιού τον 20ο αιώνα και επίσης, να έχω συναναστραφεί και συνομιλήσει με αρκετούς ειδήμονες και γνώστες του ίδιου αντικειμένου. Όπως μπορείς να παρατηρήσεις από το ύφος μου μάλλον πολύ σεμνός και ήρεμος παραμένω μπροστά σ' αυτά τα ανοσιουργήματα που διαβάζω κάθε μέρα, τα οποία προσπαθούν να ανατρέψουν και να αναθεωρήσουν την αντιφασιστική συλλογική μνήμη των τελευταίων 60 ετών και βάλε. Κι αν αυτό ενδιαφέρει κάποιους, η έντονη αντίδρασή μου σε τέτοιου είδους απόπειρες δεν συμβαίνει επειδή ανήκω σε κάποιο αριστερό κόμμα, αλλά ως ένας ελάχιστος φόρους τιμής στους παππούδες μας που πολέμησαν αυτά τα τέρατα και θυσιάστηκαν, ενώ οι κάθε λογής Κουίσλιγκ (όπως ο Αλιέχιν και λιγότερος ο Κέρες) συνεργάστηκαν, πλούτισαν, τιμήθηκαν και καλοπέρασαν ενώ όλη η Ευρώπη ήταν μέσα στο αίμα, τον τρόμο, την πείνα και τη δυστυχία!!!
Υ.Σ. Ο βαθμός αξιολόγησης μου είναι πληροφοριακά 1953 στους πίνακες της
FIDE, παίζω ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ σκάκι επί 25 συναπτά έτη, κατέχω τον τίτλο του ΥΜ και έχω διεθνή αξιολόγηση από το 1990 και μάλιστα όταν η βάση του ΕΛΟ ήταν 2200 και όχι όπως σήμερα που βγάζει διεθνές ΕΛΟ και η γιαγιά μου! Βέβαια, δεν είναι καθόλου απίθανο ο κάθε κύριος fukujama να μην είχε γεννηθεί καν όταν εγώ συμμετείχα με επιτυχία σε διάφορα διεθνή τουρνουά και είχα ήδη διεθνή αξιολόγηση. Δεν πειράζει όμως μικρός είναι και θα μάθει και ελληνική και διεθνή σκακιστική Ιστορία:))
Τα σκακιστικα που αναφερετε δεν τα πολυκατεχω.Φυσικα δεν μπορει κανεις να ειναι μαντης.Εκτιμω τη Ρωσικη σχολη αλλα δεν μπορω να δεχτω ουτε τις υπερβολες της ουτε τον αγωνιστικο της χαρακτηρα- τι να πουμε για τις ανεκδιηγητες συνδεσεις με τον διαλεκτικο υλισμο και ολα αυτα την την εποχη της ακμης της.
Πολυ περισσοτερο ενδιαφερον θα ειχε εαν εξεταζαμε τους ανθρωπους που θαφτηκαν κατω απ το καθεστως και οι ωραιοποιησεις του συναδελφου ειναι πλεον γραφικες.
Αλλιως γιατι να μας αφορα σημερα αυτη η φτηνη ψυχροπολεμικη προπαγανδα.
Απλά να πω πως ο Αλιέχιν έφυγε από την Ρωσία μετά τη κατάληψη της εξουσίας απο τους κομμουνιστές για να γλιτώσει τη ζωή του. Ήταν ένας από τους τυχερούς που γλίτωσαν τρέχοντας στο εξωτερικό για να ζήσουν. Αν έμενε στην Ε.Σ.Σ.Δ. και να ζούσε σίγουρα δε θα γινόταν ποτέ παγκόσμιος πρωταθλητής ενώ αμφίβολο είναι και αν θα είχε τη τύχη να παίζει σκάκι. Όσο για την ήττα από τον Όυβε κάποιοι την αποδίδουν και στο γεγονός πως ο Αλιέχιν έπινε ενώ αδυνατώ να καταλάβω τη τόση απαξίωση του Όυβε λες και ήταν κάνας παίκτης της σειράς. Η σοβιετική σχολή ηττήθηκε από ένα άνθρωπο τον ανυπερβλήτο Ρόμπερτ Φίσερ ο οποίος συμπτωματικά είχε παρόμοιες απόψεις με αυτές του Αλιέχιν
Όλα αυτά φυσικά εκφράζουν προσωπικές γνώμες που ενδεχομένως μπορεί και να είναι ανακριβής.
Ο Αλιέχιν έφυγε από τη Ρωσία "μετά από την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές", αλλά όχι αμέσως μετά!
Πόσοι ξέρουν ότι, για ένα σύντομο διάστημα, έγινε χαφιεδάκος στην υπηρεσία των μπολσεβίκων;
Ήταν ένας τύπος με εύκαμπτη μέση (εκτός σκακιέρας, φυσικά).
Μ'αρέσει που οι περισσότεροι επιτίθεστε στον κ. Τσεβρεμέ (που σε αντίθεση με άλλους γράφει επώνυμα), επειδή τόλμησε να θίξει έναν αποδεδειγμένο ναζιστή, ή έστω φιλοναζιστή. Προφανώς ο ναζισμός σήμερα εξακολουθεί να φοβίζει λιγότερο από τον κομμουνισμό. Επίσης τα αποδεδειγμένα καλά του σοβιετικού συστήματος (που θα συμφωνήσω ότι ωχριούν μπροστά στον ολοκληρωτισμό του εν λόγω καθεστώτος) δεν τα συνάντησα πουθενά στην Ελλάδα μέχρι σήμερα. Μιλώ για υγεία, παιδεία, τέχνες, επιστήμες. Και σε τελική ανάλυση,πέρα από το τι πιστεύει ή αισθάνεται ο καθένας μας για τη σκακιστική αξία κάποιου, πρωτίστως οφείλει να τον κρίνει σαν άνθρωπο. Το σκάκι είναι κομμάτι της ζωής και όχι το αντίθετο. Ο τενόρος που είναι πρεζάκι, ο αθλητής που είναι παιδεραστής, ο ηθοποιός που είναι δολοφόνος, ο σκακιστής που είναι φασίστας ή σταλινικός, με αφήνουν παγερά αδιάφορο σαν άνθρωποι. Γιατί αλλιώς θα πρέπει να φτύσω στους τάφους τους.
Συμφωνω γενικα με την τοποθετηση του κου Κονιδαρη αλλα εχω μια μικρη ενσταση.Οπως συνηθως συμβαινει ουτε οι μεγαλοι ηθοποιοι ουτε οι μεγαλοι σκακιστες ειναι αυτο που λεμε καλοι χαρακτηρες.Οπως αποδεικνυεται και στη συγγραφη για να γραψεις καλα πρεπει να εχεις ζησει ασχημα.
Μονο τοτε ο αγγελος σου επιστρεφει τη δωρεα.
Μας αρεσουν οι συνδυασμοι του Αλιεχιν την ιδια στιγμη που ειναι ναζιστης θαυμαζουμε τον Φισερ ασχετα απο την παρανοια του.Ο πιο ενδιαφερων ελληνας συγγραφεας ειχε μια ξεφρενη ιδιωτικη ζωη.
Ουτε μπορουμε να ελεγξουμε με ποιον κοιμαται καποιος χωρις να πεσουμε στο επιπεδο του απλου κουτσομπολιου η τι κανει στην προσωπικη του ζωη.
Η απαντηση λοιπον σ αυτη την κινητηρια αντιφαση ειναι απλη. Αγαπαμε το εργο των καλλιτεχνων αλλα δεν τους κανουμε παρεα και κανουμε παρεα με τους φιλους μας.
ΥΓ Η επωνυμια δεν προφυλασει παντα το κυρος των λογων σου.
Εγώ είμαι από χωριό και δεν ξέρω ποιος απ' όλους τους Ανώνυμους και τους Νικόλαους έχει δίκιο. Κοίταξα λοιπόν στη Wikipedia κι αντιγράφω:
For a short time in 1920-1921, he worked as an interpreter for the Communist International (Comintern) and was appointed secretary to the Education Department. In this capacity, he met a Swiss journalist and Comintern delegate Anneliese Rüegg (Annalisa Ruegg), who was 13 years older than him, and they married on March 15, 1921. Shortly after, Alekhine was given permission to leave Russia for a visit to the West with his wife. Alekhine never returned to Russia. In June 1921, Alekhine abandoned his second wife in Paris and went to Berlin.
Για τα αντισημιτικά άρθρα, λέει:
In 1941, a number of anti-semitic articles entitled Aryan and Jewish Chess appeared under his name in the Pariser Zeitung. Extensive investigations (see Whyld) have not yielded conclusive evidence of the authenticity of the articles, but, as British chess historian Edward G. Winter writes:
Although, as things stand, it is difficult to construct much of a defence for Alekhine, only the discovery of the articles in his own handwriting will settle the matter beyond all doubt.[41]
However, there is no record of Alekhine having ever denied the authorship of the articles, even after the War.
@φίλε Ανώνυμε
Δεν υποστηρίζω ότι ο εμφανιζόμενος με όνομα έχει μεγαλύτερο κύρος απόψεων από τον ανώνυμο, ειδάλλως δε θα συζητούσαμε τώρα. Ξέρεις όμως τα προβλήματα που έχει η ανωνυμία.
Στο θέμα μας τώρα, δε με νοιάζει που ο Καβάφης ή ο Τσίρκας ήταν ομοφυλόφιλοι, αυτό ήταν δικό τους θέμα, όχι δικό μου. Αν όμως κάποιος καλλιτέχνης (πολιτικός, σκακιστής, ζωγράφος κτλ), ομοφυλόφιλος ή μη, βιάσει το παιδί μου είτε σωματικά, είτε ψυχικά, είτε πνευματικά, όχι μόνο δεν θα κάτσω να κρίνω το καλλιτεχνικό του έργο, όχι μόνο δε θα τον θεωρώ καλλιτέχνη, μα, φοβάμαι, ότι το Μεγανήσι θα πρέπει να βρει άλλο φαρμακοποιό, γιατί εγώ θα βρεθώ πίσω απ' τα σίδερα. Θέλω να πω, και νομίζω ότι γίνομαι εύκολα κατανοητός σε αυτή την περίπτωση (δε μου συμβαίνει και συχνά αυτό), πως δεν πρέπει να συγχέουμε το δημιουργό με το δημιούργημα. Όσο αριστουργηματικό κι αν είναι ένα δημιούργημα, ένας ναζιστής είναι ανοσιούργημα.
Αντιγραφέα, δεν είναι σωστό το "However, there is no record of Alekhine having ever denied the authorship of the articles, even after the War."
Ο Αλιέχιν διέψευσε πολλές φορές (μετά τη λήξη του Πολέμου) το ότι ήταν αυτός ο συγγραφέας των επίμαχων άρθρων - το ζήτημα είναι ότι δεν τον πίστεψαν και πολλοί. Ο ίδιος έλεγε ότι 1) Δεν πληροφορήθηκε έγκαιρα τα δημοσιεύματα (λόγω της ελεγχόμενης πληροφόρησης, στη διάρκεια του Β' Παγκ. Πολέμου) και 2) Δεν είχε καμιά δυνατότητα αντίδρασης - από φόβο για τη ζωή του.
Οπότε (Παναγιώτη) ο ναζιστής είναι ανοσιούργημα, αλλά τα συμπεράσματα για το σχετικό ζήτημα στηρίζονται περισσότερο σε εικασίες και λιγότερο σε στοιχεία.
Υ.Γ.: Αθάνατο blog - ένα θέμα που φαινόταν να έχει λήξει, εδώ και δυο μήνες... "αναστήθηκε"!
Ρε Παναγιώτη,
Ο τένορος που είναι πρεζάκι τί σου φταίει και τον βάζεις μαζί με τους άλλους?
Δεν αντιλαμβάνομαι την ανάγκη υποβολής πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων για την αξιολόγηση της επίδοσης κάποιου στο σκάκι ή σε οποιοδήποτε άλλο τομέα της αθλητικής, καλλιτεχνικής κλπ δραστηριότητας.
Καλώς ή κακώς ο Αλλιέχιν είναι μεταξύ των καλύτερων σκακιστών της ιστορίας (μετρημένων στα δάχτυλα του ενός χεριού), ασχέτως του τι θα γινόταν αν ζούσε το '46 ή το '56.
Το δυσάρεστο είναι ότι από την συγκεκριμένη top-πεντάδα (Αλλιέχιν και άλλοι τέσσερεις της αρεσκείας του καθενός), τουλάχιστον οι τρεις (όποιους και να διαλέξει κανεις) θα χαρακτηρίζονταν από κομπλεξικοί ως αξιολύπητοι κρίνοντας από τον βίο και την πολιτεία τους.
Καλύτερο λοιπόν είναι να κρίνονται και να μνημονεύονται για ότι άφησαν στη σκακιέρα και μόνο γι' αυτό.
@trandism
Έχεις δίκιο, τα πρεζάκια είναι τα θύματα, οι ασθενείς. Διορθώνω λοιπόν σε, "τενόρος που πουλάει ηρωϊνη".
Εντάξει Παναγιώτη, ούτως ή άλλως το κατάλαβα :)
Γενικά πάντως νομίζω ότι το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό.. Και οι δύο ακραίες θέσεις - ι) ξεχωριστό το έργο από τον "καλλιτέχνη", ιι) ο "καλλιτέχνης" είναι μέρος του έργου άρα κρίνουμε και την προσωπικότητά του - κρύβουν δογματισμό..
Τώρα αυτά που λέει ο Παναγιώτης - αν βιάσει το παιδί μου, αν πουλάει ναρκωτικά, αν αν αν... - είναι ακραίες πιθανότητες και κρύβουν και λαϊκισμό, ακούσια βέβαια, ο Παναγιώτης δεν το κάνει επίτηδες..
Εγώ προσπαθώ να κρίνω κατά περίπτωση πάντα και να μην προσπαθώ να φτιάξω έναν κανόνα που να καθορίζει την κρίση μου.. Ο Αλιέχιν αναγκάστηκε να κάνει διάφορα το 1940-1945, ο Μποτβίνικ ήταν το αγαπημένο παιδί του καθεστώτος και σύμβολο του Σταλινισμού.. Γνωστά είναι όλα αυτά.. Είχαν επιλογή αυτοί οι άνθρωποι? Και σε ποιο βαθμό?
Υπάρχουν συγκροτήματα νεοναζί που παίζουν καταπληκτική μουσική, ζωγράφοι ακραίοι σεξιστές, συγγραφείς με ύποπτο παρελθόν στα SS..
Όσο δε για τα υποτιθέμενα "καλά" του Σοβιετικού συστήματος - παιδεία κλπ. - παρατηρώ ότι δεν πολυβοήθησαν τη σημερινή Ρωσσία.. Μάλλον δημιουργήσαν έναν εθισμό σε δικτατορίσκους τύπου Πούτιν και έναν ηλίθιο εθνικισμό..
@trandism
Μη με πικραίνεις. Μ' έχουν κατηγορήσει για διάφορα στο παρελθόν, αλλά για δογματισμό πρώτη φορά. Κι αφού περάσαμε στο θέμα τέχνη (και καλά κάναμε)να υποστηρίξω ότι ακόμα και σε θέματα χαλαρής αισθητικής φόρμας ή σε αυτά της καλλιέπειας της τέχνης, ακόμα και σε κείνα των απροσμέτρητων ορίων της κβαντομηχανικής υπάρχουν στεγανά. Ένα μίνιμουμ δηλαδή αρχών, όπως θα έλεγε και ο διαψευσιοκράτης Πόππερ, τις οποίες όλοι αποδεχόμαστε. Ειδάλλως τα γλωσσικά τερτίπια και η κατά το δοκούν χρήση τους θα διαφοροποιούν το σημαινόμενο από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αν λοιπόν δεχόμαστε (λέω, αν...) ότι υπάρχουν αρχές θεμελιώδεις στην τέχνη, δε θα έπρεπε να υποθέσουμε ότι και στην ηθική οφείλουμε να παραδεχόμαστε κάτι αντίστοιχο για να μην ευτελίζουμε τον όρο "κοινωνική ζωή" ή ακόμα κι αυτά που έχουν να κάνουν με την ατομική μας αξιοπρέπεια στο πλαίσιο μιας κοινότητας; Να το πω αλλιώς, αν και είμαι σίγουρος ότι με καταλαβαίνεις. Κι εγώ αγαπώ τον Μπουκόφσκι, αλλά όχι τον μεθύστακα. Τα γραπτά του. Κι εγώ λατρεύω τη γραφή του Μπάροουζ, όχι όμως και τον άνθρωπο που κάπνιζε κιφ και κατάπινε LSD. Η ηθική λοιπόν έχει κι αυτή όρια, όπως είπε κι ο κακόμοιρος ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια. Θα διαβάσω τη "Φιλοσοφία στο μπουντουάρ", αλλά θα αποφύγω τις σαδιστικές πρακτικές, και κυρίως δε θα τις αναμεταδόσω. Κι επειδή ο Πόλλοκ ήταν ψυχάκιας, ο Καραβάτζο δολοφόνος κι ο Αλιέχην ναζιστής δε σημαίνει πως πρέπει να τους θαυμάζω ως πρότυπα μόνο λόγω του καλλιτεχνικού τους έργου, όπως εσύ δε θα με θαύμαζες ασφαλώς αν τύχαινε να μάθεις π.χ. ότι δέρνω τη γυναίκα μου.
Στα της Ρωσίας τώρα, δεν φταίει η παιδεία ούτε και άλλη μορφή κουλτούρας για το κατάντημα της χώρας. Είναι μάλλον οι ιστορικοί κραδασμοί που ακολούθησαν τη σεισμική δόνηση της κατάρρευσης που επέφεραν τη στροφή στην πολιτική της Μαφίας. Γιατί ο "αξιότιμος" κύριος Πούτιν δεν είναι καθόλου γόνος του σοσιαλισμού (ο οποίος παρεπιπτόντως ελάχιστα ασκήθηκε στη Σοβιετική Ένωση). Αυτή τη στιγμή τα έχει κάνει πλακάκια με τις τρεις μαφίες της χώρας και τα παίρνει κανονικά απ' αυτές, όπως μαθαίνω από το φίλο Ντμίτρι, μηχανικό εκ Μόσχας, που δουλεύει ταξιτζής στην Αθήνα.
Να προσθέσω εδώ ότι δεν είναι λαϊκισμός ένα ακραίο παράδειγμα. Φτάνοντας στην άκρη, αντιλαμβάνεσαι καλύτερα τη μέση. Μια εξτρίμ περίπτωση, αποτελεί σοβαρό γνώμονα μέτρησης του μεγέθους που θέλεις να συγκρίνεις και να κρίνεις. Άσε που δε μου φαίνονται και τόσο εξτρίμ όλα αυτά στις μέρες μας.
Αυτά από έναν δογματικό λαϊκιστή, πρώην κνίτη, γελοίο συζητητή,ανένταχτο αριστερό, που δεν ξέρει η δεξιά του τι ποιεί η αριστερά του και που είναι πρόθυμος ανά πάσα στιγμή για ωραίες κουβεντούλες.
Υ.Γ.Ξέχασα : και μαζέττα!
Χεχε, μπράβο Παναγιώτη μου φτιαξες το κέφι - με "χτίσανε" χθες και ήμουν κατσουφιασμένος..
Ενδιαφέροντα όλα αυτά που σκέφτεσαι.. Τέχνη.. Εδώ ανοίγεις ένα τεράστιο θέμα, στο οποίο έχω μια μάλλον "αιρετική άποψη" που έχει ως βασικό της άξονα την άρνησή μου να διαχωρίσω τα ανθρώπινα δημιουργήματα ή τις ανθρώπινες πράξεις σε "τέχνη" και "μη τέχνη" και άρα υποστηρίζω το "όλα είναι τέχνη, τίποτα δεν είναι τέχνη" που σημαίνει ότι ο όρος "τέχνη" είναι σαν το 0 στην πρόσθεση και το 1 στον πολλαπλασιασμό και τη διαίρεση..
Επειδή ταυτοχρόνως με τρομάζει και η "ηθική", κυρίως γιατί τη φαντάζομαι με διάφορους επιθετικούς προσδιορισμούς από πίσω, όπως "χριστιανική", "κομμουνιστική", "φιλελεύθερη", "οικολογική" (που είναι και της μόδας) κ.ο.κ. προτιμώ να μιλάω για όλα αυτά ως "ανθρώπινες πράξεις"..
Και έτσι φτάνουμε στο "μίνιμουμ αρχών" που έθεσες.. Εδώ τίθενται κάποια πελώρια και εν πολλοίς βασανιστικα για κάθε σκεφτόμενο άνθρωπο ερωτήματα.. Ποιος ή ποιοι θα όρισουν αυτές τις αρχές? Πώς θα τις επιβάλουν? Ποιες θα είναι οι προβλεπόμενες τιμωρίες? Ερωτήματα που αγγίζουν το θέμα του πολιτικού συστήματος, το θέμα του σωφρονισμού κλπ.
Ας βάλει λοιπόν ο καθένας τις δικές του προσωπικές αρχές ως δείκτη και φίλτρο όταν κρίνει κάποιον σαν τον Μπάροουζ, τον Μπουκόφσκι, τον Αλιέχιν..
Στο θέμα του λαϊκισμού νομίζω ότι κάνεις λάθος Παναγιώτη κατά τη γνώμη μου.. Η επίκληση "ακραίων παραδειγμάτων" είναι κλασικό όπλο δημαγωγίας και λαϊκισμού και κατά τη γνώμη καθέ άλλο παρά βοηθάει στο να καταλάβουμε τη "μέση".. Όπως και στα μαθηματικά, στη στατιστική, τις ακραίες τιμές τις απορρίπτουμε γιατί μας χαλάνε το δείγμα και μας αλλοιώνουν τα συμπεράσματα..
Φιλικά
Αντιθετα με το τι συμβαινει στην καθημερινοτητα η ακροτητα βοηθαει καποιον να εχει συνειδηση των οριων του,να διευρυνει τα ορια της συνειδησης του και να αλλαξει.
Γιατι αν το ερωτημα του υποκειμενου ειναι να μετασχηματιστει τοτε η τεχνη ειναι ενα μεσον μαζι με αλλα και η κανονικοτητα τεινει να ειναι μονο η κοινοτυπια.
Μονο η δημιουργικοτητα ελευθερωνει ω συνομιλητες και οσα η Αγια Φαντασια μας παραγει.
Η ηθικη ειναι μαλλον αλλο κεφαλαιο πιο μεροληπτικο και προσωπικο.
ΥΓ Γιατι ομως πεταχτηκα ετσι?
@trandism
Η κουβεντούλα καλά κρατεί!
Ας αρχίσω από το τελευταίο. Η στατιστική φέρει ένα βαθμό ανυποληψίας, αλλά αφού αναφερόμαστε στις επιστήμες, θα μου επιτρέψεις φαντάζομαι να χρησιμοποιήσω το πασίγνωστο παράδειγμα της θεωρίας της σχετικότητας. Ήταν ή δεν ήταν ακραία η παραδοχή ότι εγώ κι εσύ όταν περπατάμε μιλώντας αλλάζει η μάζα μας (και δεν εννοώ ότι χάνουμε θερμίδες!); Κι όμως άνοιξε παράθυρα προόδου και πύλες ανάπτυξης αυτή η θεωρία. Είναι αυτή τώρα συνδεδεμένη με τον Αϊνστάιν σε βαθμό που να χαθεί μετά από το θάνατό του; Ή μήπως είναι μια ξέχωρη πολιτιστική παρακαταθήκη, ένα "πραγματικό ον", από τη διατύπωσή της (ή ακόμα καλύτερα τη σύλληψή της) και μετά; Εννοώ ότι τα ανθρώπινα επιτεύγματα έχει λίγη σημασία το ποιός τα εντάσει στο γίγνεσθαι, σημασία έχει πως γίνονται καθολικά και πανανθρώπινα από κει και εις τους αιώνες των αιώνων(αμήν). Το ίδιο φαντάζεται το νοσηρό μυαλό μου΄να συμβαίνει με τα έργα τέχνης ή τις πολιτικές θεωρίες. Δεν πέθανε ο πλατωνισμός με το θάνατο του Πλάτωνα, ούτε η Αφροδίτη μέσα στο κυδώνι γέρασε κι ας μας άφησε χρόνους ο Μποτιτσέλι , άρα -λέω- ο καλλιτέχνης δε συνδέεται άρρηκτα με το έργο του, τουλάχιστον όχι φυσικά.
Πάμε τώρα στις "αδυναμίες" των καλλιτεχνών και εν γένει των ανθρώπων. Πράγματι, τι να σου κάνει και ο Μαρξ, άμα ασθενεί η σαρξ. Όμως δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι ο Μάρλοου θα μας έδινε έναν χειρότερο Φάουστους αν δεν ξημεροβραδιαζόνταν στα καπηλειά του Λονδίνου. Ούτε και ο Καγιάμ νομίζω θα έγραφε μαλακίες αντί για τα Ρουμπαγιάτ, αν δεν έτρεχε κρασί στις φλέβες του. Η απόκλιση ενός καλλιτένη δε νομίζω ότι έιναι το κρίσιμο σημείο που τον κάνει δημιουργικό (μάλιστα μερικούς τους έστειλε στην κρεμάλα, όπως τον Βιγιόν, πράγμα ουδόλως δημιουργικό θα συμφωνήσεις). Το πολύ πολύ να δίνει κάποτε ένα κομματάκι έμπνευσης, όχι όμως το ταλέντο ή τη συνολική γνώση και εμπειρία που απαιτούνται.
Τι είναι λοιπόν αυτή η περίφημη "ηθική" (βλέπεις ότι αποφεύγω το κεφαλαίο για να μη σε ταράξω)και ποιος την έχασε για να τη βρω εγώ; Ομολογώ ότι δεν έχω ο άμοιρος απάντηση. Αλλά αφού την ορίζεις ως "ανθρώπινες πράξεις", κλεψιδικώ και το ασπάζομαι. Ανθρώπινες πράξεις ενός συνόλου θα προσθέσω, τώρα που πήρα θάρρος. Και θα κάνω κι άλλες προσθήκες. Ενός κοινωνικού συνόλου. Με την υποχρέωση να τις αξιολογεί, σύμφωνα με τα παραδεδεγμένα της εποχής. Αξιολόγηση που μοιραία οδηγεί σε διαχωρισμούς όπως "καλό" ή "κακό" ή "θεμιτό" ή "δεν- ξέρω- γω- τι". Άρα η κάθε εποχή διαμορφώνει μέσα από έναν κυκεώνα αντιλήψεων και αξιοποιώντας τα δεδομένα άλλων εποχών (θετικά ή αρνητικά) ένα πλέγμα "ηθικών αρχών". Μεταβλητό και εν πολλοίς διάτρητο, είναι η αλήθεια, αλλά πάντως αρχών. Η πείρα μας λέει ότι κάποιες από αυτές τις πρωταρχικές αξίες είναι πιο σταθερές από κάποιες άλλες, όπως ο ουμανισμός, ή η αγάπη της γνώσης, οι φιλειρηνικές τάσεις ή η αλληλεγγύη. Κάποια άλλα πρότυπα που κάποτε θεωρήθηκαν σεπτά και πάντως για ένα διάστημα επιβλήθηκαν στις κοινωνικές ομάδες δεν μοιάζουν -ίσως βέβαια και να κάνω λάθος- και τόσο σόι. Για παράδειγμα ο υλικός πλουτισμός, ο εθνικισμός, ο επεκτατισμός, ο ατομικισμός ή ο ναζισμός.
Συγκεφαλαιώνοντας θα υποστηρίξω ότι φοβάμαι να παραδεχτώ ότι όλα είναι τέχνη. Ίσως πολλά να είναι. Ίσως άλλα να είναι απλά τεχνική, που μπορώ κι εγώ να τη μάθω (π.χ. πως να φτιάχνω μια αλοιφή ή πως να κάνω ματ με ίππο κι αξιωματικό- αν και στο τελευταίο δυσκολεύομαι). Η τέχνη εκτός από τεχνική θέλει και φαντασία και πολλά άλλα υπάρχοντα που δεν είναι΄αντικείμενο εκμάθησης. Φοβάμαι ακόμα να παραδεχτώ ότι όλα είναι τέχνη γιατί τότε θα πρέπει να συμφωνήσω ότι είναι τέχνη το πως θα ρίχνεις τους Πολωνούς σε ομαδικούς τάφους, το πως θα αιματοκυλίζεις την Ευρώπη και το πως θα στέλνεις τους Εβραίους μιαν ώρα αρχύτερα κοντά στο Γιαχβέ.
Προς θεού δε θέλω να κατηγορήσω εσένα για τις ακραίες προεκτάσεις που παίρνει ο λόγος μου, εξηγούμαι για να μην παρεξηγηθώ. Απλά θέλω να τονίσω (επιστρέφοντας και στο νόημα της καυτής ανάρτησης) ότι αυτός που υποστηρίζει έστω και σιωπηρά τέτοιες "τέχνες", ό,τι σκατά τέχνη και να ασκεί ιδιωτεύοντας μου προκαλεί την ίδια απέχθεια. Δεν πα να λέγεται Αλιέχην και να παίζει σκάκι όπως έπαιζε ο Ροστροπόβιτς βιολοντσέλο; Δε πα να λέγεται Μότσαρτ και να γράφει τη μουσική των αγγέλων; Δε πα να λέγεται Κονιδάρης και να έχει πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας; Το φτύσιμο στον τάφο του δε το γλιτώνει...
Σας παραπεμπω στην ουγγρικη αν θυμαμαι καλα ταινια "Μεφιστο", με τον Μπρανταουερ.Ο πρωταγωνιστης, αρρωστος με το θεατρο,συνεργαζεται με τους ναζι για να μπορεσει να συνεχισει να εχει το θεατρο του.Κατι αναλογο ο Αλιεχιν.Ειμαι σιγουρος οτι στα αρ.... του ο ναζισμος, ο κομμουνισμος και οτιδηποτε αλλο.Το μονο που τον ενοιαζε ηταν να παιζει σκακι.Και ο καλυτερος τροπος να παιζει τον καιρο του πολεμου ηταν να τα βρει με τους ναζι.
Και κατι αλλο.Εχει επικρατησει οτι ο ναζισμος ηταν κατι αποτροπαιο, ενω ο κομμουνισμος οχι,παροτι δεκαδες εκατομμυρια πεθαναν σε κομμουνιστικα καθεστωτα.Ο Χιτλερ ηταν αγιος μπροστα στον Σταλιν.Στη χιτλερικη Γερμανια,αν ησουν ενταξει δεν ειχες να φοβηθεις τιποτα,ενω στην ΕΣΣΔ,στην Κινα και αλλου οποιοσδηποτε μπορουσε να θεωρηθει οποτεδηποτε προδοτης και να εκτελεστει.Οι ναζι διεπραξαν εγκληματα σε αλλους,οι κομμουνιστες στον ιδιο τους το λαο, και αυτο τους κανει χειροτερους.
Μεφιστοφελή, Μεφιστοφελή, απόψε ένας ναύτης το κορμί μου αμελεί...
Παρακάμπτω τα, αληθοφανή, επιχειρήματα του… καταρρέοντα νέα κτίσματα (κάπως έτσι αποδίδεται το Einstürzende Neubauten) μόνο με την επισήμανση ότι η φράση «στη χιτλερική Γερμανία, αν ήσουν εντάξει δεν είχες να φοβηθείς τίποτα» θέλει λίγη αποσαφήνιση, ίσως και αναδιατύπωση, και μένω στο κινηματογραφικό μέρος.
«Μεφίστο» του Ίστβαν Σάμπο (1981) λοιπόν. Μέγιστη ταινία, βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα (1936) του Κλάους Μανν, γιου του Τόμας Μανν, του οποίου ο «Θάνατος στη Βενετία» (1912) μεταφέρθηκε στην οθόνη από τον Λουκίνο Βισκόντι (1971). Ο σκηνοθέτης ήταν πράγματι ούγγρος∙ υπήρχε και ένας συνεπώνυμος ομοεθνής του κορυφαίος σκακιστής, László το μικρό του, στα ρωσσικά Владислав, τουτέστιν «ο κάτοχος της δόξας», στα ελληνικά Λαδίσλαος∙ θυμάμαι μια ήττα του – του László βέβαια, όχι του István, δηλαδή Στέφανος, ισπανικά Estebán, γαλλικά Étienne, όπως Saint-Étienne, όπου έπαιζε ο Πλατινί πριν μεταγραφεί στη Γιουβέντους – με τα λευκά σε μια KID εναντίον του Φίσερ στην Ολυμπιάδα της Λειψίας του 1960, που υπάρχει στο My 60 memorable games∙ το Laszlo υπάρχει και ως επώνυμο : Βίκτορ Λάζλο λεγόταν ο σύζυγος της Ίνγκριντ Μπέργκμαν στην «Καζαμπλάνκα»∙ Βίκτορ Λάζλο είναι και το ψευδώνυμο μιας γαλλίδας τραγουδίστριας∙ πρωτότυπη επιλογή∙ σαν να διάλεγε ένας έλληνας τραγουδιστής το ψευδώνυμο Ίλσα Λουντ∙ δεν θα ήταν βέβαια ο πρώτος που θα διάλεγε γυναικείο ψευδώνυμο, έχουν προηγηθεί ο Άλις Κούπερ και ο Μαίριλυν Μάνσον∙ Μάνσον, Τσαρλς το μικρό, ήταν ο δολοφόνος της Σάρον Τέητ, συζύγου τότε –1969– του Ρομάν Πολάνσκι, την είχε σκηνοθετήσει στο «Η νύχτα των βρυκολάκων» (1967), έπαιζε και ο ίδιος τον αδέξιο βοηθό του τρελλοκαθηγητή, μετά παντρεύτηκε την Εμμανουέλ Σενιέ, που τη σκηνοθέτησε μαζί με τον Χάρρισον Φορντ στο «Φράντικ» (1988), ο δε Χάρρισον Φορντ... πτου, πάλι ξέφυγα, ο σκηνοθέτης λοιπόν ήταν ούγγρος, όμως οι διάλογοι ήσαν γερμανικοί. Ρεσιτάλ ο Μπραντάουερ, δεν είχε αντάξια συνέχεια, έπαιξε μετά σε έναν Τζέημς Μποντ και στο «Πέρα από την Αφρική» (1985), κάτι πήγε να ξανακάνει με «Το πλοίο των παρανόμων» (1986) του Σκολιμόφσκι, μετά τον έχασα∙ έπαιζε μέσα και μια όμορφη πολωνέζα που είχαμε μάθει από τους δύο «Ανθρώπους» του Βάιντα, τον «από μάρμαρο» (1977) και τον «από σίδερο» (1981), η Κριστίνα Γιάντα, καμία σχέση με τις «Γιάντες» του Γύζη, ούτε με τις «Γιάντες» της Μιχαλοπούλου, παντρεμένη τότε με τον επίσης πολωνό Αντρέι Σεβερίν, που είχε φέρει και ο Χριστόφορος Χριστοφής για τη «Ρόζα» (1982), μία είναι η Ρόζα, έπαιζε και ο άλλος πολωνός που φοριόταν πολύ εκείνη την εποχή, ο Ντάνιελ Ολμπρίτσκι, έκοβαν φλέβες τότε οι νομικίνες για πάρτη του, αν σήμερα έχουμε τις ρουβίτσες τότε είχαμε τις ολμπρίτσες, απορώ τι του βρίσκανε του ξεπλυμένου κοκκινοτρίχη, πολύ το χάρηκα όταν άρχισαν να του αραιώνουν τα μαλλιά και να παίρνει βάρος, είχε γίνει και ροδοκόκκινος από το πιώμα, τι ροδοκόκκινος, μελιτζανί, όμως οι ολμπρίτσες τίποτα, απτόητες, άλλες εποχές τότε, σήμερα έχουμε κάτι Μπραντ Πιττ και κάτι Λεονάρντο ντι Κάπριο, η μπογιά του Τομ Κρουζ πέρασε, τον ρούφηξε κι αυτόν η σαηεντολογία, στην οποία…πτου, ξαναξέφυγα...
Πολύ καλό (και πάλι) το post του Καλοπροαίρετου, ενώ ο einsturzende neubauten μοιάζει να είναι νοσταλγός της πιο ολοκληρωτικής αντίληψης που πέρασε ποτέ απ'τη παγκόσμια ιστορία, αυτής που γέννησε τα εγκληματικά καθεστώτα της ναζιστικής Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ιαπωνίας.
Ε, ρε και να τον πιάσει ο κ. Τσεβρεμές στο στόμα του...
Δημοσίευση σχολίου