Τρίτη 8 Ιουνίου 2010

Ο Μανουέλ στο ημίχρονο του Μουντιάλ


Πίσω από τη «βιτρίνα» των σύγχρονων γηπέδων και της διεθνούς αφρόκρεμας του ποδοσφαίρου η καθημερινή ζωή στις παραγκουπόλεις του Γιοχάνεσμπουργκ παραμένει αδυσώπητα σκληρή. Το μαρτυρεί η (χθεσινή) φωτογραφία σε χρονική απόσταση αναπνοής από την έναρξη, την Παρασκευή, του Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Νότια Αφρική. (Reuters/Daniel Munoz) . Στη σημερινή ανάρτηση ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από τα βιβλία του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν «Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο» και «Ποδόσφαιρο: μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού» (κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, ορκισμένος οπαδός ο ίδιος της Μπαρτσελόνα, αναλαμβάνει να μας εξηγήσει με τη γνωστή ειρωνεία του πώς τα γήπεδα έγιναν καθεδρικοί ναοί, όπου οι οπαδοί «λατρεύουν» τα χρώματα της αγαπημένης τους ομάδας, πώς οι ομάδες έχουν καταλήξει να αντιπροσωπεύουν τα πατριωτικά μας αποθέματα.

"Η Μπάρτσα, κάτι περισσότερο από μία ποδοσφαιρική ομάδα: Για να το καταλάβει κάποιος ξένος θα πρέπει να πάει πίσω στην εποχή του Αδάμ και της Εύας, στις ιστορικές κακοτυχίες της Καταλονίας που από τον 17ο αιώνα βρίσκεται σε διαρκή εμφύλιο πόλεμο, ένοπλο ή μεταφορικό, με το ισπανικό κράτος. Τη δεκαετία του ΄20, το πρώτο γήπεδο της Μπάρτσα, Λες Κορτς, έκλεισε από το δικτάτορα Πρίμο ντε Ριβέρα γιατί οι θεατές σφύριξαν το βασιλικό εμβατήριο και στις πρώτες μέρες του εμφυλίου εκτελέστηκε ο πρόεδρός της Σουνιόλ από ένα φρανκικό απόσπασμα. Με το που τελείωσε ο εμφύλιος οι φρανκικές δυνάμεις κατοχής θέλησαν να μετατρέψουν το Λες Κορτς σε αποθήκη για άρματα μάχης, μετά θέλησαν να αλλάξουν το όνομα σε "Ισπανία" και τέλος έλεγχαν ποιος γινόταν πρόεδρος. Έπρεπε να είναι είτε δηλωμένος φρανκικός, είτε αποδεκτός από το καθεστώς. Μπροστά στην ολοκληρωτική απαγόρευση της συμμετοχής σε πολιτικές οργανώσεις, πολλοί καταλανοί έγιναν μέλη της Μπάρτσα και στο γήπεδο ήταν που άρχισαν να εμφανίζονται οι καταλανικές σημαίες και να ακούγονται ύμνοι που ήταν απαγορευμένοι. Η σημερινή διοίκηση της Μπαρτσελόνα, υπό την προεδρία ενός κατασκευαστή έργων που πλούτισε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, βάλθηκε να πολεμήσει την ιδέα ότι η Μπάρτσα είναι κάτι περισσότερο από ποδοσφαιρική ομάδα, αλλά δεν μπόρεσε να ξεριζώσει από το λαό αυτή την πεποίθηση."

"Πλάι στο μεγάλο στάδιο υψώνονταν οι υπόλοιπες αθλητικές εγκαταστάσεις του ισχυρού συλλόγου, αν και κανείς δεν είχε μπορέσει να απομακρύνει αποκεί το νεκροταφείο μιας άλλοτε σημαντικής πολιτειούλας, που σήμερα την είχε καταπιεί η μεγάλη Βαρκελώνη. Στο μυαλό του Καρβάλιο στριφογύρισε η θύμηση ότι σ΄ εκείνο το νεκροταφείο ήταν θαμμένη μια παλιά δόξα της ίδιας ομάδας... Ο ποδοσφαιριστής είχε ζητήσει να τον θάψουν εκεί, γιατί έτσι, όταν πια δεν θα μπορούσε να βλέπει τα γκολ στο γήπεδο, θα μπορούσε τουλάχιστον να τα μαντεύει από το μνήμα, ακούγοντας τις κραυγές του πλήθους. Πιθανώς να μπορείς ν΄ ακούς τα γκολ, αλλά πώς ξέρεις ποιος τα βάζει; Ο Καρβάλιο στεκόταν εκεί, μπροστά στην καγκελόπορτα του νεκροταφείου, σε έναν βουβό διάλογο με την παλιά δόξα, κομμάτι κολάζ των παιδικών του χρόνων, όταν η εικόνα του αναπαραγόταν σαν διαφήμιση στις αφίσες που ανάγγελλαν το ματς της Κυριακής και ήταν κολλημένες πίσω από τις τζαμαρίες των πιο πολυσύχναστων καταστημάτων του δρόμου...
"Τα σημερινά γκολ τα έβαλε ο Μόρτιμερ" είπε ο Καρβάλιο με δυνατή φωνή μπροστά στη καγκελόπορτα και στάθηκε προσμένοντας μια πιθανή απάντηση. Άδικα."

"Είναι δύσκολο να εξηγήσεις στον αμερικάνο θεατή ότι ένα σημαντικό κομμάτι της ευχαρίστησης που προκαλεί η επαφή μέσω του ποδοσφαίρου εξαρτάται από τη σαδομαζοχιστική σχέση ανάμεσα σε θεατές και παίκτες, διαιτητές, παράγοντες. Ίσως να είναι ακόμα πρόωρο να τους μυήσεις στη θεϊκή χαρά που νιώθουν κάποιοι οπαδοί και παίκτες όταν κάποιος σπάει το πόδι ενός αντιπάλου, γεγονός που τους επιτρέπει ύστερα να λυπηθούν, να έχουν τύψεις συνείδησης και να συμπαθήσουν πολύ περισσότερο το θύμα από όταν είχε και τα δύο του πόδια σε εξαιρετική κατάσταση. Βέβαια, σε καμία περίπτωση το ποδόσφαιρο δεν είναι μια σχολή αποτυχημένων δολοφόνων όπως το χόκεϊ επί πάγου, σύμφωνα με την αντίληψη Αμερικάνων και Καναδών. Οι αμερικάνοι θεατές είδαν μόνο την πολιτισμένη και ευγενή πλευρά ενός τόσο πανούργου αθλήματος και, παρόλα αυτά, εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί. Δεν το βλέπουν ακόμη ως μια προσφορά θεάματος που μπορεί να τους συγκινήσει. Αν καμιά φορά μπουν και αυτοί στην παγκόσμια επιχείρηση του ποδοσφαίρου, θα φτάσει η στιγμή να τους αποκαλύψουμε την αλήθεια: ότι ο Μαραντόνα είχε σχεδόν το ελεύθερο για να παίρνει ναρκωτικά, ότι η επιθυμία να σκοτώσεις κάποιο ποδοσφαιριστή δεν είναι αποκλειστικά κολομβιανή, ότι στο ποδόσφαιρο οι αγκώνες έχουν την ίδια σπουδαιότητα με το κεφάλι ή τα πόδια και ότι πρώτο πράγμα που μαθαίνει ένας ξένος παίκτης σε οποιαδήποτε χώρα είναι να φωνάζει στη γλώσσα της το διαιτητή μαλάκα. Αλλά έτσι και ενσωματωθούν κάποια μέρα, την ίδια στιγμή που θα ανακαλύπτουν το διπλό πρόσωπο αυτού του αθλήματος, οι Αμερικάνοι θα αποφέρουν τόσα χρήματα σε αυτή την επιχείρηση, που θα είναι σε θέση να αλλάξουν τους κανόνες του σύμφωνα με τις επιθυμίες τους. Άρα οι εραστές του ποδοσφαίρου θα έπρεπε μάλλον να προσεύχονται στους μικρούς θεούς τους ώστε το ποδόσφαιρο να παραμείνει ένα άθλημα για όχι και τόσο ανεπτυγμένους λαούς όπως οι Αμερικάνοι".

Ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν γεννήθηκε στη Βαρκελώνη το 1939 κι έζησε έντονα τη βαρβαρότητα της δικτατορίας του Φράνκο. Στο έργο του, ακόμα και στα αστυνομικά του μυθιστορήματα, παραμονεύουν, σε δεύτερο πλάνο, οι ιδέες του, οι ανησυχίες του για το μέλλον, όχι μόνο της Ισπανίας αλλά και όλου του κόσμου. Έφυγε ξαφνικά, τον Οκτώβριο του 2003, περιμένοντας μία πτήση στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ. Ο πρόωρος θάνατός του άφησε ορφανό τον διασημότερο ήρωά του, τον ιδιόρρυθμο ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, ο οποίος πρωταγωνιστεί στα αστυνομικά του μυθιστορήματα που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία διεθνώς. Εκτός από τα βιβλία της σειράς Πέπε Καρβάλιο, ο Μονταλμπάν δημοσίευσε ποιητικές συλλογές, μυθιστορήματα και δοκίμια.

(τα αποσπάσματα από τα έργα του Μονταλμπάν δημοσιεύτηκαν στο τεύχος 38 του περιοδικού "Υποβρύχιο". Η φωτογραφία του Γιοχάνεσμπουργκ προέρχεται από το σημερινό "Βήμα").

27 σχόλια:

RIZOPOULOS GEORGIOS είπε...

Κάτι ψευτοπαικτάκια της Μπάρτσα τύπου Μέσσι κ.λ.π δεν έχουν καμία τύχη εναντίον των φουστανελοφόρων λεβέντηδων της Εθνικάρας μας στο Μουντιάλ :-)
Υ.Γ. Σημαντικός συγγραφέας ο Μονταλμπάν , σαν σκακιστής βέβαια μέτριος, γιατί έπαιζε μόνο καταλανική και τον ‘στήνανε’ για πλάκα…

Παναγιώτης Φρεντζάς είπε...

Σιγά μην φοβόμαστε τον Μέσσι. Άντε, να μας βάλει 5-6 γκολάκια από κακές συγκυρίες, αλλά κατά τα άλλα, ούτε που τον υπολογίζουμε... Θα του βάλουμε τον Βύντρα βεντούζα (σαν νεροχύτης, ένα πράγμα), και θα εξαφανισθεί ο στούμπος...

λιμ είπε...

Μακάρι να πάρει το Μουντιάλ η Αργεντινή! Μακριά από Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, δεν θα το αντέξω!

λιμ είπε...

Και απεργούν οι πράκτορες αύριο και μεθαύριο (του ΟΠΑΠ, όχι της ΕΥΠ) και δεν μπορώ να τα σπρώξω:)

Ανώνυμος είπε...

Εγώ υποστηρίζω Ολλανδία και αμέσως μετά Βραζιλία:)

Schrödinger's Cat είπε...

Ολλανδία, Αργεντινή και λίγο Ελλάδα, για την τιμή των όπλων!

Ανώνυμος είπε...

Τρέχουν σα γαζέλες και παίζουν βουβουζέλες !
Bafana-Bafana for the coupa!

λιμ είπε...

Η bafana bafana θα είναι η μοναδική διοργανώτρια χώρα που δεν θα περάσει στη δεύτερη φάση:)

Ανώνυμος είπε...

Μην ‘ορκίζεσαι’ φίλε Λιμ…:-)Θυμήσου το ‘πάθημα’ του Γεωργίου το 2004…. Μήπως ξέρεις τι ώρα αρχίζει η τελ. Έναρξης?

Ανώνυμος είπε...

Τυπική καραγκιοζίδικη ελληνική κρατική τηλεόραση. Δειξαν σε μαγνητοσκόπηση τη μισή τελετή έναρξης για να βάλουν μισή ώρα διαφημίσεις και ανούσιες μπουρδολογίες Βερνίκου και σια… Άιντε να δούμε τι γέλια θα κάνουμε με τις μεταδόσεις και τα μαργαριτάρια τους.

Παναγιώτης Φρεντζάς είπε...

Για να είμαι ειλικρινής δεν μου άρεσε το ματσάκι, αλλά μπροστά στο Μπουρδουγουάη- Γαργαλία που ακολούθησε (μιλάμε για την απόλυτη κακοποίηση του ποδοσφαίρου!) ήταν... ματσάρα.

SirJohn είπε...

Η ενδεκάδα της Εθνικής: Τζόρβας, Σεϊταρίδης, Τοροσίδης, Παπαδόπουλος, Βύντρα, Κατσουράνης, Τζιόλης, Καραγκούνης, Σαμαράς και Γκέκας.

Α, ξέχασα..........και Χαριστέας......

Ένα 3-4-3 που το βλέπω να γίνεται 5-4-1...

Ανώνυμος είπε...

Απορώ πως η FIFA κατάφερε να διοργανώσει το Μουντιάλ στη φτωχή και ταλαιπωρημένη αυτή χώρα. Με βάση εκτιμήσεις για το 2010, το προσδόκιμο ζωής του συνολικού πληθυσμού είναι τα 49,19 χρόνια (50,08 χρόνια για τους άνδρες και 48,29 χρόνια για τις γυναίκες, σύμφωνα με το έγκυρο : https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html). Τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας ας μην τα γράψω. Τα φαντάζεστε.

Ανώνυμος είπε...

Πάλι ‘της Κορέας’ έγινε ρε φουστη μου! Να παίξουμε ρεβάνς στο σκάκι με τους σχιστομάτηδες, να δουν πόσα απίδια πιάνει ο σάκος…

Ανώνυμος είπε...

Γιατί ρε φίλε. Σου έκατσε άσχημα το 2.60 της Κορέας ;

Ανώνυμος είπε...

Ξέρω πια ομάδα ΔΕΝ θα πάρει σίγουρα το Π.Κύπελλο! Η Ισπανία ! Ο κατσικοπόδαρος Πελέ την έχρισε πρώτο φαβορί, οπότε ο ‘κουβάς’ είναι εξασφαλισμένος….

RIZOPOULOS GEORGIOS είπε...

Αhora por Argentina! Vamos Grecia a ganar! (Eλα ρε Πρόεδρε (ΕΝΑΣ είναι ο Πρόεδρος…) ‘πιασε’ τον ομόλογο σου της Αργεντινής (κι αυτος ‘Κιρσανάτος’ είναι) να ‘πιάσει’ τον ‘κοντό’ (λάτρης του ζατρικίου, έχει και τηλεοπτική νούλα με τον Κάρποφ :-))να μας δώσει ένα χειναράκι να περάσουμε στις 16 ομορφότερες του Μουντιάλου!

Ανώνυμος είπε...

Γιατί κ. Ριζόπουλε ευτελίζετε την επιτυχία της Εθνικής Ελλάδος; Μήπως χρειαστήκαμε υπόγειες διαδρομές για να κατακτήσουμε το EURO 2004; Έχουμε αποδείξει σαν λαός ότι όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε με το σπαθί μας.
Θυμηθείτε τα 40 παλληκάρια της γενέτειράς σας, που πήγαν και πατήσανε την Τροπολιτσά. Ακόμα Τούρκοι και Εβραίοι τους θυμούνται...

RIZOPOULOS GEORGIOS είπε...

Αγαπητέ μου, δεν ευτελίζω τίποτε, εκτός αν θεωρείτε ότι το να βλέπεις τα πράγματα μέσα από μια χιουμοριστική σκοπιά είναι ευτελισμός … όσον αφορά τα παλληκάρια της γενέτειρας μου δεν ήταν 40 αλλά ένα, ο Θανάσης Διάκος και ουδεμία σχέση βέβαια είχε με εθνοκαθάρσεις ή ποδοσφαιρικές ή άλλου είδους αλώσεις.

Ανώνυμος είπε...

Τι θέλετε να πείτε ακριβώς κ. Ριζόπουλε; Ότι η ελληνική επανάσταση του 1821 ήταν εθνοκάθαρση; Σε λίγο θα μας πείτε ότι και η εξόντωση των Τούρκων κατακτητών και των Εβραίων συνεργατών τους στην Τρίπολη, ήταν γενοκτονία. Δεν έχετε δίκιο. Κάθε λαός έχει το δικαίωμα να απελευθερωθεί από τους κατακτητές και δυνάστες του. Άλλωστε, όπως λέει και το κράτος του Ισραήλ σήμερα: "έχουμε δικαίωμα να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας και να εξοντώσουμε τους εχθρούς μας, πριν μας εξοντώσουν αυτοί..."

Παναγιώτης Φρεντζάς είπε...

Δεν μπορώ να καταλάβω πως γίνεται όλοι οι ανώνυμοι πουθενάδες να είναι και Τουρκοεβραιοφάγοι... :p
Βέβαια θράσος και ανωνυμία είναι έννοιες παράλληλες στη σύγχρονη κοινωνία, αλλά εδώ υπάρχει κάτι πιο προχωρημένο: Η ανωνυμία σαν όργανο ιδεολογικής τρομοκρατίας.
Μας τάχε πει τα χαμπέρια βέβαια πριν πολά χρόνια ο Γουσταύος Λε Μπον, αλλά ο φουκαράς δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο θρασύτερος θα μπορούσε να γίνει ο ανώνυμος όχλος κρυμμένος πίσω από ένα πληκτρολόγιο...

Ανώνυμος είπε...

@PFREN Δεν είναι οι ανώνυμοι τουρκοεβραιοφάγοι.Δεν θέλει και πολύ νιονιό για να το καταλάβεις.Την πλάκα τους κάνουν.
Άλλο αν κάτι θύματα τσιμπάνε και τους απαντάνε.
Εσεις έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί δέχεστε τόσες επιθέσεις στο blog?

λιμ είπε...

Με την Ιαπωνία παίζει κάποιος ...Νακαμούρα:)

Ανώνυμος είπε...

Πόνεσαν τα ματάκια μας από την ποδοσφαιρική απάτη που λέγεται Ολλανδία ….
Ευτυχώς στα νοκ-αουτ σταυρώνουν με νοτιαμερικάνους και αν δεν τους προφυλάξουν τα διεθνή σιωνιστικά συμφέροντα θα απαλαγούμε γρήγορα από την γλοιώδη παρουσία τους.

Ανώνυμος είπε...

Τα δικά μας να δεις πώς πόνεσαν με τις παπαριές που γράφεις.

αυτόπτης μάρτυρ είπε...

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΣ ΠΥΡΕΤΟΣ
Υφασμάτινα πορτοκαλί ισοσκελή τρίγωνα κρεμασμένα σε σκοινιά μπουγάδας από τη μια μεριά του μπαλκονιού μέχρι την άλλη, αρκετές φορές από τη μια μεριά του δρόμου μέχρι την άλλη, πάντα ένα μαύρο λιονταράκι σχεδιασμένο ακριβώς στη μέση. Σε πολλά σημεία κρέμονται πορτοκαλί μπαλόνια. Δημιουργείται υποψία τοπικής γιορτής, αλλά η συνεχής επανάληψη, από δρόμο σε δρόμο, από σοκάκι σε σοκάκι, από κανάλι σε κανάλι, σιγοψιθυρίζει «λάθος συμπέρασμα». Αραιά και που, στα σκοινάκια κρέμονται μέχρι και πορτοκαλόασπρες μπάλες.
Το βλέμμα κατεβαίνει στο επίπεδο του δρόμου. Άνδρες και γυναίκες φορούν πορτοκαλί φανελάκια, πορτοκαλί σορτσάκια, πορτοκαλί καπελάκια, ακόμα και πορτοκαλί καουμπόικα καπέλα. Πολύ γρήγορα, το μυστικό ξετυλίγεται σε όλο του το μεγαλείο: οι Oranje κλωτσάνε τόπι στους αντίποδες και το Άμστερνταμ ντύθηκε στα χρώματά τους, στο ένα και μοναδικό χρώμα τους.
Σε αρκετά μαγαζιά κρέμονται ορθογώνιες σημαίες κανονικών διαστάσεων, πάντα πορτοκαλί με το μαύρο λιοντάρι στη μέση, αλλά σε κάποιο σημείο λίγο κρυμμένα και τα τρία επίσημα χρώματα της Ολλανδίας: κόκκινο, άσπρο, μπλε. Το ποδόσφαιρο υπερέχει του κράτους, δεν ξαφνιάζεσαι που το ακροδεξιό κόμμα πήρε περίπου 25% στις πρόσφατες εκλογές.
Μια κεντρική μπυραρία, δίπλα στην περίφημη πλατεία Dam, προσφέρει δωρεάν μπύρα για κάθε γκολ της Εθνικής Ολλανδίας. Λίγο πιο κάτω, σε προθήκη ζαχαροπλαστείου προβάλει τούρτα με πορτοκαλιά κρούστα και το σήμα του παγκοσμίου κυπέλλου για διακόσμηση στο κέντρο. Εκεί που συνήθως βάζουμε κερασάκια, στέκονται περήφανα πολυγωνικά ασπρόμαυρα μπισκότα.
Τι θα γίνει άραγε όταν οι θεοί της μπάλας αποκλειστούν; Εθνική κατάθλιψη; Ίσως. Μπύρες; Σίγουρα!

RIZOPOULOS GEORGIOS είπε...

Η αγαπημενη μου τσελέστε θα παρει ‘το αιμα της Ελλαδος’ πισω στα νοκ-αουτ απεναντι στην Ν.Κορεα! Αντε γιατι 60 χρονια απο την ‘κηδεια’ του Μαρακανά ειναι πολλα... (‘κηδεια’ με την εννοια του ποδοσφαιρικου διπλου στην εδρα του αντιπαλου παντα). Οπως ειχε πει και ο μεγαλος Σκιαφίνο τοτε ‘ Αλλα κρατη εχουν την Ιστορια τους, η Ουρουγουάη εχει το ποδοσφαιρο της!’. Viva Uru!