Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2010

The Norwegian Factor

Τη δόξα του Κάρλσεν ζήλεψαν και ερασιτέχνες Νορβηγοί σκακιστές, όπως ο Βίκτορ Χάβικ (έλο 2093), ο οποίος απέσπασε μια καταπληκτική νούλα από τον Βούλγαρο γκρανμέτρ Ιβάν Τσεπαρίνοβ (έλο 2660) στο διεθνές όπεν του Γιβραλτάρ:

Cheparinov 2660 - Havik 2093
8th Gibraltar Chess Congress, Round 3, 28.01.2010

61...Qxd6!! στην πραγματικότητα και άλλες κινήσεις μπορεί να οδηγούσαν σε ισοπαλία, όταν όμως αντίπαλος είναι ένας ισχυρός GM, πάντα μπορεί να βρεθείς από το πουθενά χαμένος. Από εδώ και πέρα όλα είναι φορσέ!
62. Qxd6 Ng4+ 63. Kh3 Nf2+ 64. Kh2 Ng4+ 65. Kh3 Nf2+ 66. Kh4 και τώρα το κλειδί του συνδυασμού:

66...Bg5+! ½-½. Μετά από 67. Kxg5 Ne4+ 68. Kf4 Nxd6 69. Ke5 Nxc4+ η ισοπαλία είναι εξασφαλισμένη.

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ωραία κίνηση!!!
Με τέτοια ταλέντα το σκάκι δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ.
Πάντα τέτοια

my blog
http://alexanderalekhine.blogspot.com/

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ωραίο!

Ανώνυμος είπε...

Πρέπει να σημειώσει κανείς ότι από ένα σημείο και μετά, το παιχνίδι των μαύρων ήταν μάλλον επιθετικό.
Δικαιότερο επομένως είναι να πούμε ότι τα λευκά μετά βίας γλύτωσαν από τον θανάσιμο ελιγμό των μαύρων.
Παρακολουθούσα συνέχεια και κατάλαβα και γω το παιχνίδι του ( κάποια δευτερόλεπτα μετά )... και φυσικά ό,τι είδα εγώ δεν είναι δυνατόν να μην γίνει αντιληπτό από έναν μεγάλο παίκτη.

Είναι όμως μια μικρή αδικία να λέμε ότι τα μαύρα ήταν εκείνα που ένοιωθαν φόβο. Αν ήταν έτσι, δεν θα συνέχιζε να παίζει με αυτοπεποίθηση όλη την ώρα, σαν να μην συνέβαινε τίποτα. Γνώριζε εκ των προτέρων!


Τώρα, στον τύπο που έχει το ιστολόγιο ονόματι my blog
http://alexanderalekhine.blogspot.com/

( πιθανώς να είναι κάποιος γερμανός. Κάτι τέτοιοι χρησιμοποιούν εκφράσεις σαν, my blog...)

Σήμερα κάπου διάβασα ότι το όνομά του το γράφανε, Αλιόχιν. Ποιά είναι η αλήθεια, ξέρει κανείς πώς πρέπει να το λέμε;

Μετοικος στην Νισυρο είπε...

Καλοπροαιρετεεεε..

Οι Ρωσοι προφερουν το ονομα,χοντρικα,Αλιοχάϊν,απο κει και περα περιμενετε τον ειδικο.

Ανώνυμος είπε...

Σας διαβεβαιώ ότι το όνομα στα ρωσικά προφέρεται "Αλιόχιν", με πολύ κοφτό τρόπο. Γενικά στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο προφέρουμε λάθος πολλά ρωσικά ονόματα (και άλλων ανατολικών χωρών). Για παράδειγμα, σωστές προφορές είναι Μοροζέβιτς, Ιβάντσουκ, Κοβαλιόφ (αντί Κοβάλεβ, όπως γράφεται), Μοτιλιόφ, Σμισλόφ, Στέιν (αντί Στάιν, και αντίστοιχα Ρουμπινστέιν) κλπ. Πάντως οι αμερικανοί προφέρουν τον πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή ως "Άλεκχαϊν", και τον Σλοβένο Πιρτς (της γνωστής άμυνας) ως "Περκ"! Η γραφή του ονόματος του Αλιόχιν πηγάζει από την εποχή που είχε αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα (μετά την επανάσταση του 1917 πολλοί αριστοκράτες Ρώσοι πήγαν στη Γαλλία). Έχω διαβάσει στο www.chesshistory.com ένα σχετικό άρθρο, πολύ ενδιαφέρον.

Μετοικος στην Νισυρο είπε...

@ middlewave:
Εγω σιγουρα δεν ειμαι ειδικος πανω στο θεμα,μ'αυτο τον τροπο ακουσα τον Σπασκυ να προφερει τ'ονομα σε video,ισως ομως να ειναι υπευθυνα τα πολλα χρονια που ζει στην Γαλλια..
Περισσοτερα για το θεμα,που δικαιωνουν την αποψη σας εδω
http://www.danamackenzie.com/blog/?p=60

Ενδιαφερουσα συζητηση στo Chessvibes για τ'ονομα του Κορτσνοϊ, και το πως προφερεται σωστα το Wijk aan Zee εδω:
http://www.chessvibes.com/columns/why-wijk/

καλοπροαίρετος είπε...

Εξαρτάται. Αν γράφεται Алехин, Αλιέχιν. Αν γράφεται Алёхин, Αλιόχιν, και για την ακρίβεια Αλιøχιν, δηλαδή με το ε να προφέρεται «στρογγυλεμένο», όπως το γαλλικό eu (που άλλωστε αποδίδεται στα ρωσσικά με ё, π.χ., Deneuve - Денёв, Depardieu - Депардьё, Peugeot - Пёҗо), και το ι όχι εξίσου καθαρό με το ελληνικό και το ιταλικό, αλλά με νύξεις ε, όπως σημειώνει και ο Μέτοικος.

Επίσης: το λ στο Αλιέχιν ακούγεται υπερωικό, «βλάχικο», και τα ι και ε συνεκφέρονται, δηλαδή ο συλλαβισμός είναι όχι α-λι-έ-χιν, αλλά α-λιέ-χιν, κάτι σαν το νιεχ του Πρέκα δηλαδή :D (Αντίστοιχα ισχύουν για το Αλιόχιν και το Αλιøχιν.)

Αυτά μέχρι το 1921, οπότε ο Александр Александрович εγκαταστάθηκε στη Γαλλία (πήρε και την υπηκοότητα το 1925) και υιοθέτησε τη γραφή Alekhine. Στα γερμανικά αποδόθηκε Aljechin (π.χ. Aljechin-Verteidigung).

Η παλιά WGM Наталия Алехина -ή Алёхина;- και η παίκτρια του ΣΟ Μοσχάτου (αρχικά του Φυσιολάτρη) Χριστίνα Αλιόχινα, απαντώνται αντιστοίχως ως Alekhina και Aliohina στα αρχεία της FIDE.

Παρόμοιο θέμα υπήρξε με τον Хрущёв (οι εφημερίδες της εποχής τον έγραφαν Κρούτσεφ· σήμερα αποδίδεται, ορθότερα, Χρουστσώφ) και τον Горбачёв (οι αμερικάνοι τον μετέγραψαν Gorbachev, ενώ προς Γκορμπατσώφ φέρνει, και το άτονο ο περισσότερο προς α, аканье ένεκεν, αλλά ας μην το ανοίξουμε και αυτό).

Αφήνεται ως άσκηση στον προσεκτικό αναγνώστη η προφορά του πρωταθλητή FIDE 2002-2004 :)

Γενικά, όποιος δεν έχει ακούσει τη γλώσσα να ομιλείται και καταφέρει, μόνο από τα γραφόμενα στα βιβλία, να προφέρει σωστά τα ρωσσικά (για την ακρίβεια, τα μοσχοβίτικα· στην ουσία, γι΄ αυτά μιλάμε τόση ώρα), και ειδικότερα τα φωνήεντα, και ειδικότατα τα μη τονιζόμενα φωνήεντα (που προϋποθέτει ότι… γνωρίζει πού τονίζονται οι λέξεις, κάτι όχι πάντα προφανές), κερδίζει μία πρόσκληση για δύο άτομα για τα μπαλλέτα Берёзка – νάσου πάλι το ё :D

Αλιόχιν… κάνει ρίμα και με τους ιατρικούς όρους διγλώχιν και τριγλώχιν βαλβίδα :)

Αξιοσημείωτο: οι ρωσσικές λέξεις που αρχίζουν από а υπολογίζονται μόλις στο 1,5%, σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, π.χ. ελληνικά 18%, πορτογαλικά 16,5%, γαλλικά 14% κ.ο.κ.

Για να καταλήγουμε:

Στην Ελλάδα έχει επικρατήσει η απόδοση Αλιέχιν. (Παλαιότερα έχω συναντήσει και τη γραφή Αλγέχιν, προφανώς επηρεασμένη από τα γερμανικά· ο Παναγιώτης, θυμάμαι, το έγραφε -γράφει;- Αλιέχην.) Ας ακολουθήσουμε αυτή.

Μπόνους του καταστήματος: δροσερό γιουτουμπάκι με τα μπαλλέτα που ανέφερα.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ είπε...

Πόσοι ήταν οι Αλιέχην τελικά; Και ποιοί απ' αυτούς έπαιζαν σκάκι;

middlewave είπε...

Αν και δεν μου λέει πολλά ο τίτλος του "πρωταθλητή ΦΙΝΤΕ", η ορθή προφορά (σύμφωνα με τους Ρώσους φίλους μου, που μου υπέδειξαν και τα άλλα που ανέφερα) είναι "Πονομαριόφ", κοφτά.
Κοιτώντας στα γρήγορα τη λίστα των Έλο, άλλες παρατηρήσεις είναι Μαλαχόφ, Βιτιουγκόφ, Τιβιακόφ, Λάστιν, Γκρατσιόφ (και όχι Γκράτσεβ).

καλοπροαίρετος είπε...

Σχετικά με την προφορά του πρωταθλητή FIDE 2002-2004:

Στα ρωσσικά, τα ηχηρά σύμφωνα στην τελική θέση προφέρονται όπως τα αντίστοιχά τους άηχα (=αηχοποιούνται), π.χ. в -> ф, σε αντίθεση με τα ουκρανικά, που δεν επηρεάζονται. Έτσι, ο π.χ. Каспаров προφέρεται Κασπάρωφ στα ρωσσικά και Κασπάροβ στα ουκρανικά.

Στα ουκρανικά, το άτονο ο προφέρεται σαφώς ο (оканье), σε αντίθεση με τα ρωσσικά (και τα λευκορωσσικά), όπου το άτονο ο προφέρεται α (аканье). Έτσι, ο π.χ. χρυσός είναι золото και στις δύο γλώσσες, όμως στα ρωσσικά προφέρεται ζόλατα και στα ουκρανικά ζόλοτο. (Χαρακτηριστικό είναι ότι στα λευκορωσσικά γράφεται Золата.)

Το πονηρό σημείο του κουίζ ήταν ότι ο περί ου ο λόγος πρωταθλητής της FIDE είναι ουκρανός :D

Άρα: Αν προφερθεί με την ουκρανική γραφή (Пономарьов) και προφορά, Πονομαριόβ. Αν με τη ρωσσική γραφή (Пономарёв) και προφορά, Παναμαριøφ.

Όλα αυτά, στη θεωρία.

middlewave είπε...

Σωστά όλα αυτά, προφανώς δεν έχω ασχοληθεί τόσο με το θέμα! Διευκρίνισα πάντως ότι η πληροφόρησή μου προέρχεται από Ρώσους φίλους (έτσι εξηγείται και το Φ!), που δεν πολυσυμπαθούν τους Ουκρανούς!

καλοπροαίρετος είπε...

Με αφορμή την επισήμανση του middlewave σχετικά με τις προφορές Στέιν και Ρουμπινστέιν στα ρωσσικά:

Οι περιπτώσεις Stein (Eisenstein κ.τ.ό.) και Rubinstein (Einstein κ.τ.ό.) είναι ίδιες ως προς το αποτέλεσμα –προφορά–, όχι όμως ως προς τη διαδικασία.

Ο πρώτος είναι αυτόχθων σοβιετικός και στην ουσία αντιμετωπίζουμε την προφορά του Штейн στα ρωσσικά χωρίς να έχει μεσολαβήσει κυριλλογράφηση από το λατινικό αλφάβητο, ενώ ο δεύτερος είναι μη-σοβιετικός, οπότε μεσολαβεί η κυριλλογράφηση, κατά την οποία το μη-σοβιετικό -stein αποδίδεται μεν κατά κανόνα ως -штейн, αλλά καμιά φορά και ως -стайн.

Παρατηρητέο ότι, ο μεν σοβιετικός σκακιστής Леонид штейн αποδόθηκε Stein, ο δε συνεπώνυμός του σοβιετικός διπλωμάτης Борис Штейн αποδόθηκε, ορθότερα, Shtein (το ш είναι το δασύ σ).

Άλλο ωραίο: O Einstein αποδόθηκε Эйнштейн. Όμως, το «κανονικό» επίθετο του Каспаров δεν γράφεται *Вэйнштейн, αφού δεν συνηθίζεται ο συνδυασμός Вэ (το э μπορεί να εμφανίζεται μόνο στην αρχή της λέξης ή μετά από φωνήεν και είναι ούτως ή άλλως πολύ σπάνιο σε «γηγενείς» ρωσσικές λέξεις –π.χ., η δεικτική αντωνυμία этот, эта, это–, και απαντάται σχεδόν αποκλειστικά σε ξένα κύρια ονόματα, π.χ. Дуайт Эйзенхауэр, Джон Уэйн, Эленио Эррера, και σε λέξεις ξένης προέλευσης, π.χ., аэродром, дуэт, Эндшпиль – [σκακιστικό] φινάλε, από το γερμανικό Endspiel), ούτε *Вейнштейн, αλλά Вайнштейн.

(Πάντως, η Γιώτα Βέη αποδίδεται ωραιότατα ως йота (όχι ёта) Вэй :D)

Παράδειγμα απόδοσης στα ρωσσικά της κατάληξης -stein τη μια φορά -штейн και την άλλη -стайн στις εξής, επιφανειακά ίδιες, περιπτώσεις: ο αυστριακός συγγραφέας August Silberstein αποδόθηκε Август Зильберштейн, ενώ ο αμερικανός βιολιστής και διευθυντής ορχήστρας Joseph Silverstein αποδόθηκε Джозеф Силверстайн. Παρατηρούμε ότι το γερμανόφωνο st αποδόθηκε шт (το s στα γερμανικά συμπλέγματα st, sp στην αρχή της λέξης και γενικότερα της συλλαβής προφέρεται δασύ, και οι ρώσσοι βέβαια το μεταφέρουν κατά την κυριλλογράφηση: Stuttgart -> Штуттгарт, Graf von Spee -> граф фон Шпее), ενώ το μη γερμανόφωνο st αποδόθηκε ст. Με την ίδια λογική εξηγείται γιατί το ei αποδίδεται τη μια φορά ей και την άλλη ай.

Περίπτωση επωνύμου όχι σε -stein, αλλά σε σε -stain: ο ισπανός, για την ακρίβεια βάσκος, ποδοσφαιριστής Txiki Begiristain αποδόθηκε Чики Бегиристайн.

Ο Τζην Γουάιλντερ, στην ταινία του Μελ Μπρουκς «Φρανκενστάιν τζούνιορ» (1974· «Μπλύχερ!» και δώστου και αφηνίαζαν τα άλογα :D) δήλωνε, όλο καμάρι, ότι λεγόταν «Φρανκενστήν».

Αντίστοιχο λάθος με αυτό που αναφέρει ο middlewave με την προφορά του άτονου τελικού c ως κ και όχι ως τσ όπως με τον σλοβένο Pirc συμβαίνει με τον κροάτη επιθετικό του Αστέρα Τρίπολης Danijel Cesarec, που καθιερώθηκε Τσέζαρεκ – ενώ προφέρεται Τσέσαρετς. Έτσι ή στουπέτσι πάντως, το κλουβί το σοβατίζει :)

Επίσης, διαβάζοντας τους σκακιστές όπως αναφέρονται στα FIDE ratings (στο «απλό λατινικό», δηλαδή χωρίς χαρακτήρες με διακριτικά σημεία όπως ñ, ø, ć, č), ο καθένας μας θα μπορούσε τους προφέρει λάθος, ακόμα και αν ήξερε τη γλώσσα – ή τουλάχιστον την προφορά της. Π.χ.: Ο περουβιανός GM Julio Granda Zúñiga αναγράφεται Zuniga, οπότε ο ανυποψίαστος τον προφέρει Ζουνίγκα ή έστω Σουνίγκα (όχι βέβαια Σουνίνγκα) αντί του ορθού Σούgnιγκα· ο σέρβος GM (στο αγωνιστικό και στο καλλιτεχνικό) Bojan Vučković αναγράφεται Vuckovic, οπότε ο (ίδιος ή άλλος) ανυποψίαστος τον προφέρει Βούκοβιτς, ή Βάκοβιτς (προφέροντας το vuck όπως το duck), ή και Βούκοβικ, ή ό,τι άλλο εκτός από το ορθό Βούτσκοβιτς (τα σέρβικα έχουν τρία τσ, με τρεις διαφορετικούς βαθμούς δασύτητας, αλλά ας μην το κουράσουμε άλλο)· αντίστοιχα, η… γνωστή αδυναμία μου, η Eli, γράφεται στα FIDE ratings με αναλυμένο το ä σε ae· το ζεύγος των πολωνών Soćko, απαντά ως Socko· ο νορβηγός Østenstad, ως Ostenstad, και πάει λέγοντας.

Ποιο ήταν το θέμα μας; :D