Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2007

Όταν η καρδιά προστάζει


ΚΕΙΜΕΝΟ
:
"Καλοπροαίρετος"

Τον Νοέμβριο του 1988 διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη η 28η Σκακιστική Ολυμπιάδα. Δεν τη θυμάμαι για την ταυτόχρονη παρουσία των Κάρποβ και Κασπάροβ στην Εθνική Σοβιετικής Ενωσης. Δεν τη θυμάμαι για την ισοπαλία του Βασίλη Κοτρωνιά με το τρίτο, μετά τους Κ-Κ, κορυφαίο Ελο των αγώνων, Νάιτζελ Σορτ. Δεν τη θυμάμαι για τις ισοπαλίες της Μαρίνας Μακροπούλου με τα δύο κορυφαία Ελο των αγώνων, τη Ζούζα (τώρα Σούζαν) Πόλγκαρ και τη Μάγια Τσιμπουρντανίτζε.

Τη θυμάμαι για δύο λόγους.
Ο ένας είναι το πανέξυπνο βλέμμα μιας 16χρονης που είχα δει σε εφημερίδα της εποχής, ίσως στην «Πρώτη». (Η διοργάνωση δεν αξιώθηκε τηλεοπτικού χρόνου, είχε όμως ευρεία κάλυψη από πολλές εφημερίδες.) Η χαριτωμένη δεσποινίς ήταν και γερή παίκτρια : ΄Εκανε το τέταρτο καλύτερο ατομικό αποτέλεσμα στη σκακιέρα της, 71%, ενώ την ίδια χρονιά ήταν 3η Πρωταθλήτρια Ευρώπης στα κορίτσια μέχρι 16 ετών στην Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Η ομάδα της κατετάγη έκτη. Η ίδια το 1990 ήταν 3η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Νεανίδων και το 1991 2η.

Ο άλλος ήταν ένα συμβάν που ορισμένως έκρινε το χρυσό μετάλλιο στις γυναίκες. Μετά τον 10ο γύρο (η Ολυμπιάδα διαρκούσε 14), ο αρχηγός της εθνικής ΗΠΑ, ο 31χρονος IM Τζων Ντόναλντσον, και η δεύτερη σκακιέρα της Σοβιετικής Ένωσης, η 32χρονη WGM Έλενα Αχμιλόφσκαγια, εξαφανίστηκαν. Αποδείχτηκε ότι τέλεσαν πολιτικό γάμο στο δημαρχείο (κατ΄άλλους στο προξενείο των ΗΠΑ) της Θεσσαλονίκης. Επέστρεψαν στην αίθουσα αγώνων όταν ο 11ος γύρος είχε ήδη αρχίσει. Κατά σύμπτωση, εκείνη την ημέρα έπαιζαν ΗΠΑ – Σοβιετική Ενωση στις γυναίκες. Το ματς έληξε ισόπαλο. Στη συνέχεια ανεχώρησαν για τις ΗΠΑ. Είχαν γνωριστεί σε ένα τουρνουά στην Αβάνα τρία χρόνια πριν.

Με δεδομένο ότι ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ (το 1990 η Έλενα ξαναπαντρεύτηκε με τον ΙΜ Γκεόργκι Ορλώφ, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο· έκτοτε ζουν στο Σηάττλ, μαζί με την κόρη της από τον πρώτο της γάμο, η οποία μετανάστευσε αργότερα στις ΗΠΑ), κακές γλώσσες ψιθύρισαν ότι η Έλενα απλώς ξελόγιασε τον Τζων (δεν ήταν και δύσκολο : ήταν αρκούντως εντυπωσιακή γυναίκα) και τον χρησιμοποίησε για να αυτομολήσει στις ΗΠΑ.


Η Ελενα Αχμιλόφσκαγια το 1986.
Πηγή φωτογραφίας :
New in Chess

Δεν ξέρω αν ευσταθεί. Αξιωματούχος του προξενείου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη είχε δηλώσει ότι η Έλενα δεν ζήτησε πολιτικό άσυλο, απλώς ταξίδεψε νόμιμα στις ΗΠΑ με το αμερικάνικο διαβατήριό της, που απέκτησε μετά τον γάμο της με τον Τζων. Αυτομολία σημαίνει εγκατάλειψη της χώρας για πολιτικούς ή ιδεολογικούς λόγους. Είναι συζητήσιμο αν υφίσταντο τέτοιοι λόγοι στα τέλη του 1988. Οι Ρήγκαν και Γκορμπατσώφ κατέβαλλαν εκείνη την εποχή ειλικρινείς, και τελικά τελεσφόρες, προσπάθειες για τον τερματισμό του ψυχρού πολέμου· την προηγούμενη χρονιά είχαν μάλιστα υπογράψει και την ιστορική Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Ενδιάμεσου Βεληνεκούς INF, τερματίζοντας την «ισορροπία τρόμου» με τους αμερικανικούς Πέρσιγκ και Κρουζ από τη μια πλευρά και τους σοβιετικούς SS20 από την άλλη. Στην εποχή που ο Γκορμπατσώφ είχε υψώσει τα λάβαρα της Гласность (διαφάνεια) και της Перестройка (ανασυγκρότηση), ενόψει και επικείμενης νέας συνάντησης των δύο ηγετών, αν η Αχμιλόφσκαγια υπέβαλλε στις σοβιετικές αρχές αίτηση μετανάστευσης, πιθανότατα θα γινόταν αποδεκτό με συνοπτικές διαδικασίες.

Αντιπαρέρχομαι με βδελυγμία πεζές λεπτομέρειες όπως ότι η Έλενα μέχρι τον 10ο γύρο είχε 8.5/9, με απόδοση 2659!, και ότι η φυγή της πιθανότατα στέρησε τη Σοβιετική Ενωση από το χρυσό μετάλλιο, το οποίο πήρε τελικά η Ουγγαρία («Πολγκαρία»). Όπως είπε όταν πληροφορήθηκε το γεγονός η πρώτη σκακιέρα των ΗΠΑ στη διοργάνωση, Γιάσερ Σεϊράβαν, «Φυσικά και μάς πειράζει που χάνουμε τον αρχηγό της ομάδας μας, αλλά δεν μπορούσαμε να φανταστούμε καλύτερο λόγο γι΄αυτό». Επίσης, η σοβιετικής καταγωγής παίκτρια της εθνικής των ΗΠΑ Ίννα Ισραήλοβ, είπε ότι «Είναι αληθινή αγάπη· γάμος, όχι αυτομολία». Αυτό που έχει βάση είναι ότι, αν ο Τζων και η Έλενα είχαν καθυστερήσει τον γάμο και τη φυγή τους μέχρι το τέλος των αγώνων, μπορεί οι σοβιετικές αρχές να κωλυσιεργούσαν προβάλλοντας γραφειοκρατικά προσκόμματα.

Στη συνέχεια ακούστηκαν πολλά. Λέγεται ότι ο σοβιετικός γκρανμαίτρ Έντουαρντ Γκούφελντ επιχείρησε να επικοινωνήσει με τον Ντόναλντσον και να τον πείσει να επιστρέψει η Αχμιλόφσκαγια στη Θεσσαλονίκη ώστε να παίξει έστω στον τελευταίο κρίσιμο γύρο εναντίον της Ουγγαρίας, και παράλληλα να παραλάβει αυτοπροσώπως τα ομαδικό και ατομικό μετάλλιά της στις απονομές· στη συνέχεια θα ήταν ελεύθερη να πάει σε όποια χώρα επιθυμούσε. Ο πρόεδρος της Ζώνης των ΗΠΑ (οι ΗΠΑ είναι μόνες τους μία ζώνη στην ομαδοποίηση χωρών της FIDE) Άρνολντ Ντένκερ εξέφρασε την αποδοκιμασία του για τη φυγή του Τζων μεσούντων των αγώνων, λέγεται μάλιστα ότι ζήτησε να τιμωρηθεί από την Αμερικανική Σκακιστική Ομοσπονδία.

Σκάκι, μετάλλια, τιμωρίες : ελάχιστη σημασία είχαν εκείνη τη στιγμή αυτά για τον Τζων και την Έλενα· συνέβαιναν αλλού, άλλοτε, σε άλλους ανθρώπους.

Αφήνω τη φαντασία μου να ταξιδέψει. Φαντάζομαι τον Τζων, στο δωμάτιό του στο Electra Palace, όπου έχει καταλύσει η αμερικανική αποστολή, αντί να «στήνει» τους αντιπάλους των παικτών της ομάδας του για την επόμενη ημέρα, να μελετά κρυφά ρωσσικά επαναλαμβάνοντας φράσεις από κασέτα μεθόδου άνευ διδασκάλου ώστε να μπορεί να μιλά στην αγαπημένη του στη γλώσσα της. Φαντάζομαι την ΄Ελενα, στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης όπου έχει πάει δήθεν για να ψωνίσει αναμνηστικά, μακριά από το Mediterranean Palace όπου έχει καταλύσει η σοβιετική αποστολή, να διευθετεί με την Ίννα, που πρόθυμα έχει αναλάβει ρόλο μεσάζοντα, τις λεπτομέρειες των συναντήσεών της με τον Τζων. (Δεν μπορεί, η Ίννα πρέπει να είναι πρόσωπο-κλειδί στην ιστορία.)

Αυτομολία ή έρωτας λοιπόν;
Γιατί να μην ήταν απλά έρωτας που κορυφώθηκε με μια ρομαντική, παλιομοδίτικη αλληλοαπαγωγή; Γιατί να μην είναι μια ακόμα περίπτωση Κώστα Κεφαλογιάννη – Τασούλας Πετρακογιώργη; Εμπόδια διαφορών εθνότητας, γλώσσας, ηλικίας, κοινωνικής τάξης και όποια άλλα έχουν εμφυσηθεί στο ασυνείδητό μας, θρυμματίζονται μεμιάς όταν η καρδιά προστάζει.

Πηγές :
Αρθρο στους New York Times στις 27 Νοεμβρίου 1988
olimpbase.org, "the encyclopaedia of team chess"
chess-results.com (ο server του προγράμματος κληρώσεων Swiss-Manager)
Ιστορικό αρχείο Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας

15 σχόλια:

Zastrozzi είπε...

Ποια ήταν η νεαρή σκακίστρια που είδατε στην "Πρώτη"; Μας βάλατε να ψάξουμε..

Και κάτι διαχρονικό για την υπόθεση του post:


L'amour est un oiseau rebelle
que nul ne peut apprivoiser,
et c'est bien en vain qu'on l'appelle,
s'il lui convient de refuser.
Rien n'y fait, menace ou prière,
l'un parle bien, l'autre se tait:
Et c'est l'autre que je préfère,
Il n'a rien dit mais il me plaît.
L'amour! l'amour! l'amour! l'amour!
L'amour est enfant de Bohême,
il n'a jamais, jamais connu de loi;
si tu ne m'aimes pas, je t'aime:
si je t'aime, prends garde à toi! etc.
L'oiseau que tu croyais surprendre
battit de l'aile et s'envola ...
l'amour est loin, tu peux l'attendre;
tu ne l'attends plus, il est là!
Tout autour de toi, vite, vite,
il vient, s'en va, puis il revient ...
tu crois le tenir, il t'évite,
tu crois l'éviter, il te tient.
L'amour! l'amour!, lamour, l'amour!

Ανώνυμος είπε...

Πολυ ωραιο post.Σκακι ερωτας και πολιτικη με την καταπληκτικη πεννα του καλοπροαιρετου!Αδικειστε αγαπητε.....

Ανώνυμος είπε...

@ Zastrozzi :

Αυτός ήταν και ο σκοπός μου : να σάς βάλω να ψάξετε... Άλλωστε, η απάντηση υπάρχει στους τρεις από τους τέσσερις συνδέσμους που παρέθεσα.

Και μάλιστα την αδίκησα : Το 1988 δεν ήταν «μόνο» 3η Πρωταθλήτρια Ευρώπης στα κορίτσια κάτω των 16 αλλά 3η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια στα κορίτσια κάτω των 16. (Παρασύρθηκα από το ότι η Τιμισοάρα είναι στη Ρουμανία· βέβαια, σχεδόν το σύνολο των πρώτων τριών στα Παγκόσμια Νεανικά Πρωταθλήματα της εποχής ήσαν ευρωπαίοι.)

Υπάρχει ακόμα κάποιος που αναρωτιέται ποια είναι η σκακίστρια; Αν ναι, πηγαίνετε στο ιστορικό αρχείο της ΕΣΟ (καλά που βρέθηκε και ο Γρίβας και το συνέταξε και συντηρεί) και δείτε τα αρχεία 2 – ΕΟ Γυναικών – Διακρίσεις.doc και Παγκόσμια Πρωταθλήματα.doc. Για τους ακόμα πιο βιαστικούς, πηγαίνετε στο http://www.sportsnet.gr/3/30u/g30u1.html στην ιστοσελίδα της ΓΓΑ. Αντε, όλα στο πιάτο τα θέλετε. Ερευνάτε και λίγο τας γραφάς...

Ωραίο το ποιηματάκι. Έγραφε και χαμπανέρες για τσιγγάνες τσιγαρούδες («γιατί έχει κέφια ο Ντρογκμπά») ο Σέλλεϋ; :-)

«Κάρμεν». Η μοναδική όπερα που ακούγεται ευχάριστα από την αρχή μέχρι το τέλος ακόμα και από τους αμύητους. (Έπονται μακράν «Ο κουρέας της Σεβίλλης» και ακόμα πιο μακράν «Ο μαγεμένος αυλός».) Αρχετυπική Κάρμεν η αξεπέραστη Μαρία Κάλλας στην ηχογράφηση του Ζωρζ Πρετρ το 1964 με τον Νικολάι Γκέντα ως Δον Χοσέ. Ποταμός και η Αγνή Μπάλτσα στην κινηματογραφημένη παράσταση του Κάραγιαν το 1983 με τον Χοσέ Καρρέρας. Εξαιρετικές οι κινηματογραφικές μεταφορές του Κάρλος Σάουρα (1983, διασκευή σε μορφή φλαμένγκο), με την εκρηκτική, αλλά υποκριτικά ατάλαντη Λάουρα ντελ Σολ στον επώνυμο ρόλο, και του Φραντσέσκο Ρόζι (1984), με την –ελληνικής καταγωγής– Χούλια Μιχένες-Τζόνσον και τον Πλάσιντο Ντομίνγκο. (Υπήρχε και τρίτη «Κάρμεν» εκείνη την κινηματογραφική σαιζόν, το «΄Ονομα : Κάρμεν» του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, άσχετη με την υπόθεση της όπερας και της νουβέλας του Μεριμέ, με την ολλανδέζα Μαρούσκα «Ο διάβολος στο κορμί της» Ντέτμερς.)

@ Ανώνυμος :

Δεν αδικούμαι, αγαπητέ μου. Μού αρκεί που έχετε όλοι ήδη καταλάβει ότι είμαι ο μεγαλύτερος, με διαφορά, σύγχρονος έλληνας λογοτέχνης :-D (Τώρα που το ξαναβλέπω, κάτι πλεονάζει· μπορεί το «σύγχρονος», μπορεί το «έλληνας», μπορεί το «λογοτέχνης»...) «Ισχύς Μου η αγάπη του λαού». Κοπάστε, πλήθη! (Αντίθετο : Λυσσάξτε, τσαούσες!, που έλεγε και ο Γιώργος Μαρίνος.)

Ποιος ψιθυρίζει εκεί στο βάθος ότι είμαι πιο μεγαλομανής και από τη Γιάννα; :-)

Ανώνυμος είπε...

υπαρχουν και στην Ελλαδα μερικες τετοιες ιστοριες, οχι τοσο μεγαλης εμβελειας βεβαια και με τοση ιντριγκα, αλλα τουλαχιστον αρκετα γνωστες.....

Ανώνυμος είπε...

Καλοπροαίρετε,

Εκτός από καλή πέννα, έχεις και ωραίο μουστάκι...

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν ο καλοπροαίρετος έχει μουστάκι, αλλά στο πλαίσιο του ντετεκτιβισμού, θα ευχηθώ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε κάποιον άλλο που έχει την ονομαστική του γιορτή και που εικάζω βάσιμα ότι εμπλέκεται με το blog!
Συγχαρητήρια για το τρομερό blog!

Ανώνυμος είπε...

Ναι, φαίνεται ότι ένας βασικός παράγων του blog γιορτάζει! Χρόνια του πολλά! :-)

Ανώνυμος είπε...

Παίξτε Τζόκερ με το μουστάκι του καλοπροαίρετου και κερδίστε πλούσια δώρα!

Αφού αποκαλύφθηκε ότι έχει μουστάκι, o καλοπροαίρετος αποφάσισε να προκηρύξει διαγωνισμό γνώσεων πάνω στο θέμα, με πλούσια δώρα.

Οι ερωτήσεις του διαγωνισμού είναι πέντε, συν μία ερώτηση τζόκερ.

Οι πέντε ερωτήσεις :

1. Πώς είναι το μουστάκι του καλοπροαίρετου;
α. τσιγκελωτό, β. ποντικοουρά, γ. χιτλερικό, δ. σαν ψιχαλισμένο πεζοδρόμιο

2. Γιατί έχει μουστάκι ο καλοπροαίρετος;
α. γιατί είναι ωραιοπαθής, β. γιατί είναι παλιομοδίτης, γ. γιατί είναι κομψευόμενος, δ. γιατί είναι ωραιοπαθής, παλιομοδίτης και κομψευόμενος

3. Πού έχει κλειδώσει το μουστακοκοπτικό του ο καλοπροαίρετος;
α. στη σκάλα των 4 χιλιοστών, β. στη σκάλα των 8 χιλιοστών, γ. στη σκάλα των 12 χιλιοστών, δ. στη ντουλάπα με τους σκελετούς του

4. Τι χρησιμοποιεί για στερεωτικό στο μουστάκι του ο καλοπροαίρετος;
α. χειροποίητη μαντέκα με την παραδοσιακή συνταγή που τού εκμυστηρεύτηκε ο παππούς του ο τσέλιγκας, β. μπριγιαντίνη που τού έχει ξεμείνει από το ροκαμπιλλάδικο παρελθόν του, γ. ενενηντάρα γρασοβαλβολίνη για εξωλέμβιες, δ. οικολογική παρκετίνη με βάση αγνό μελισσοκέρι

5. Με τι χρώμα καραμπογιά βάφει το μουστάκι του ο καλοπροαίρετος;
α. μουσταρδί, β. τσιρλί, γ. γαϊδουραγκαθί, δ. κομοδινί

Και η ερώτηση τζόκερ :

Τι ιδιαιτερότητα στην τριχοφυΐα έχει ο καλοπροαίρετος;
α. έχει φαλάκρα και την καλύπτει φέρνοντας το μαλλί καμπριολέ από τα πλάγια, β. έχει κεφτεδάκι στην κορυφή του κεφαλιού και το καλύπτει με μίνι-ποστίς, γ. κάνει περμανάντ βλεφαρίδας, δ. κάνει βραζιλιάνικο

Οσοι απαντήσουν σωστά και στις πέντε ερωτήσεις, κερδίζουν δωρεάν συνδρομή ενός έτους στο φαν κλαμπ του καλοπροαίρετου.

Οσοι απαντήσουν σωστά και στις πέντε ερωτήσεις και στην ερώτηση τζόκερ, κερδίζουν δωρεάν συνδρομή δια βίου και τον τίτλο του επίτιμου προέδρου του φαν κλαμπ.

Τέσσερις ή λιγότερες σωστές απαντήσεις δεν βραβεύονται.

Προσφορές δωροθετών για τους τυχόν επιλαχόντες δεκτές. Εταιρίες εμπορίας λευκών οικιακών συσκευών θα προτιμηθούν.

Ανώνυμος είπε...

Βρέθηκα στο blog από link του pontosandaristera.wordpress.com.

Σκάκι έχω να παίξω από τότε που ήμουν μαθήτρια δημοτικού (κάναμε μάθημα σκάκι στν 5η δημοτικού στο σχολείο μου στο Γαλάτσι) και έτσι είδα επιδερμικά τα θέματα της πρώτης σελίδας.

Ψέμματα, έπαιξα μιά φορά από τότε στο yahoo και μου φάγανε τη βασίλισα σε 2 λεπτά!

Το μάτι μου στάθηκε περισσότερο σε αυτό το θέμα γιατί είδα πως αναφέρεσαι στην εφημερίδα ΠΡΩΤΗ.

Εντελώς τυχαία την ίδια μέρα είχα γράψει στο φόρουμ του indymedia θεματάκι με ερώτηση για την παράξενη εκείνη εφημερίδα της αριστεράς, στο πλαίσιο εργασίας που κάνω για τη σχολή μου.

Όποιοι και όποιες ενδιαφέρονται για ιστορικά στοιχεία για την ΠΡΩΤΗ ας δουν τη συζήτηση .

Schrödinger's Cat είπε...

Είναι ενδιαφέρον πως η Κάρμεν ποτέ δεν παραστάθηκε στην σκηνή με την Κάλλας. Υπάρχει μονάχα η ηχογράφηση που αναφέρετε, δισκογραφική. Ίσως γιατί ο ρόλος της Κάρμεν είναι για mezzo, που δεν ήταν η Κάλλας. Λεπτομέρειες όμως, εντελώς λεπτομέρειες. Για παραδειγμα βρήκα την Habanera σε βίντεο του youtube σε συναυλία με επιλογή από άριες που είχε δώσει η Κάλλας στο Αμβούργο το 1962. Υποτίθεται ότι είχε αρχίσει να σπάει η φωνή της , αλλά ακούγοντάς την - και βλέποντάς την! - σου δημιουργεί το γνωστό αξεπέραστο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όσοι ακούν την divina. Δεν μπορείς πια να ακούσεις άλλη ερμηνεία του ίδιου ρόλου, όσο και καλή να είναι. Ο ρόλος σφραγίζεται οριστικά. Τελικά υπάρχει ορισμός του ασύγκριτου...

Ανώνυμος είπε...

Η απαγωγη της Τασουλας Πετρακογιώργη και το εξ αυτης προκυψαν πονημα συγγραφης εθιξαν την πρωταγωνιστρια.
Δυστυχως τα της νεοτητος εργα λοιδωριαι του γηρατος εισιν....

Συμπέρασμα1 Πολλακις εκ της νεοτητος μου επολεμησαν με και ουκ ηδυνήθησαν

Συμπερασμα2 Δεν ειναι ολα romance

Συμπερασμα3 Η ζωή ειναι δραμα σε κοντινο(πλάνο) και κωμωδια σε γενικό.(Τσάπλιν)
Υγιαινετε

Ανώνυμος είπε...

H Tasoula Petrakogiorgi einai en zwh? (sugnomi gia ta greeklish, grafw apo Italia, apo internet cafe).

Ανώνυμος είπε...

Βεβαια.Ζει στη Θεσσαλονικη.Συνεντευξη στην Ελευθεροτυπία για το βιβλιο. http://www.enet.gr/online/online_hprint?q=%D0%E5%F4%F1%E1%EA%EF%E3%E9%FE%F1%E3%E7&a=&id=85519512

Ανώνυμος είπε...

Να διορθωσω.Επιστολη υπαρχει στην Ελευθεροτυπία εναντιον του βιβλιου-οχι συνεντευξη.Το φυλλο ειναι
27-3-2006.

Ανώνυμος είπε...

Καλοπροαίρετε,
Δεν υπάρχει λόγος να χάνεις την ψυχραιμία σου, επειδή κατάλαβα ποιός είσαι, γιατί φίλε δεν είμαι μαρτυριάρης.

Απορία: Τι πρέπει να κάνει κάποιος για να έχει μουστάκι τσιρλί;