Ο σχεδιασμός της σκακιστικής στρατηγικής

Του Μέτοικου στη Νίσυρο

Ξεκίνησαν σαν αντίπαλοι τη δεκαετία του 90. Ο Deep Blue, ένας υπερυπολογιστής ειδικά σχεδιασμένος για να παίζει σκάκι νίκησε τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή Γκάρι Κασπάροβ. Σήμερα άνθρωποι και μηχανές συνεργάζονται. Το advanced chess, μια σκακιστική παραλλαγή που πρότεινε ο Κασπάροβ προβλέπει την συμμαχία σκακιστή-υπολογιστή κατά τη διάρκεια της παρτίδας. Το freestyle chess, επιτρέπει στους αντιπάλους να χρησιμοποιούν συμβουλευτικές ομάδες.

Στην Τέχνη του Πολέμου ο Σουν Τσου συμβουλεύει: «Γνώρισε τον εχθρό σου». Πάνω στη σκακιέρα, όσο πιο πολλά γνωρίζεις για τον αντίπαλό σου, ποια ανοίγματα προτιμά, ποιες είναι οι αγαπημένες του βαριάντες, ποια ειναι τα δυνατά του σημεία και ποιες οι αδυναμίες του. τόσο αυξάνεις τις πιθανότητες σου να νικήσεις. Το να διαχειριστείς τον τεράστιο όγκο των διαθέσιμων πληροφοριών καθιστά απαραίτητη τη χρήση υπολογιστή. Πολλοί κορυφαίοι σκακιστές σήμερα, είναι γύρω στα είκοσι, αποτελούν τμήμα της γενιάς που μεγάλωσε παράλληλα με τη διάδοση των υπολογιστών και είναι πολύ εξοικειωμένοι στο να χρησιμοποιούν τους ηλεκτρονικούς βοηθούς τους για να προετοιμαστούν για τον επόμενο αγώνα και να βελτιώσουν τακτικές και τεχνικές. Κάποιοι άλλοι προτιμούν να προσλάβουν κάποιον ειδικό στην ανάλυση δεδομένων που θα τους βοηθήσει να σχεδιάσουν τις στρατηγικές τους.

Ο Κρις Λίτλτζον δεν είναι ισχυρός σκακιστής και το όνομά του είναι σχεδόν άγνωστο στο σκακιστικό κόσμο έξω από τις ΗΠΑ. Ωστόσο δουλεύει σαν βοηθός του Χικαρού Νακαμούρα εδώ και αρκετό καιρό. Συγκεντρώνει τα δεδομένα, επιβλέπει την ανάλυση και βοηθά στο σχεδιασμό για τα επόμενα τουρνουά. Ο Κρις έχει σχεδιάσει ένα πολύ ισχυρό σύστημα με ιδιαίτερη προσοχή στην ταχύτητα. Αρχίζει τη δουλειά βδομάδες ή και μήνες πριν από το τουρνουά, μόλις γίνουν γνωστοί οι σκακιστές που θ'αντιμετωπίσει ο Χικαρού και το χρώμα του κάθε αντιπάλου. Πρώτη δουλειά είναι η ανάλυση των ανοιγμάτων που αυτοί συνηθίζουν να παίζουν. Στόχος του να βρεί καινοτομίες, κινήσεις που δεν έχουν ξαναπαιχτεί. Χρησιμοποιεί διακλαδώσεις για να βρει όλες τις πιθανές βαριάντες που μπορεί να προκύψουν, αλλά προσπαθεί και να εντοπίσει αυτές που ταιριάζουν στον τρόπο παιχνιδιού του συγκεκριμένου αντιπάλου λαμβάνοντας υπ'όψη την προϊστορία του.

Το αποτέλεσμα μοιάζει πολύ με μια τεράστια σχολιασμένη παρτίδα. Πολλές φορές δουλεύει όλη την νύχτα πριν απο μια παρτίδα, για να εξετάσει το παιχνίδι του επόμενου αντιπάλου στους προηγούμενους γύρους του τουρνουά, ή να συμπεριλάβει στην ανάλυσή του το αποτέλεσμα που χρειάζεται ο Νακαμούρα στον αγώνα. Τα παιχνίδια μπορεί να γίνονται οπουδήποτε στον κόσμο κι έτσι, για να τα κάνει όλα αυτά ο Κρις επικοινωνεί με τον ηλεκτρονικό του βοηθό μέσω φορητού υπολογιστή και του Remote Desktop Protocol (RTM). Ακόμη και μια πιθανή κατάρρευση του δικτύου έχει προβλεφθεί. Ένας άλλος φορητός, μπορεί να τρέξει το πρόγραμμα και τη βάση δεδομένων, πολύ πιο αργά βέβαια.

Κατόπιν οι δυό συνεργάτες εξετάζουν το τελικό προϊόν και ο Χικαρού απομνημονεύει τις 500-1000 κινήσεις και μετά τις εκφωνεί στον Κρις χωρίς να κοιτάζει την σκακιέρα, ώστε να βεβαιωθεί ότι έχει στο μυαλό του όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες πριν τον αγώνα. Κάπου εκεί η δουλειά του υπολογιστή τελειώνει και αναλαμβάνει δράση το ανθρώπινο ταλέντο.

Με τα λόγια του Λίτλτζον: «Κάποιοι αποθαρρύνθηκαν όταν ο Κασπάροβ έχασε από τον Deep Blue, αλλά εγώ το βλέπω διαφορετικά. Μειώνεται η ικανότητα ενός κορυφαίου σπρίντερ, επειδή και το τελευταίο αυτοκινητάκι τον ξεπερνά σε ταχύτητα και αντοχή; Οι υπολογιστές μπορούν να επεξεργαστούν τεράστιο όγκο πληροφοριών πολύ ταχύτερα απο το ανθρώπινο μυαλό, αλλά κάποια πράγματα δεν μπορούν να τα κάνουν. Σημαντικό ρόλο στο σκάκι παίζει η διαίσθηση και εκεί οι μηχανές υστερούν. Έτσι χρησιμοποιούμε τη δουλειά τους σαν αφετηρία, αλλά εμείς παίρνουμε τις τελικές αποφάσεις για τη στρατηγική».

(Ελεύθερη διασκευή από το http://blogs.techrepublic.com.com/geekend/?p=4211 που έγραψε η Ντέμπρα Λίτλτζον-Σίντερ, σύμβουλος τεχνολογίας, εκπαιδεύτρια, συγγραφέας και μητέρα του βοηθού του Νακαμούρα).