«Μόναχο»

Σκακιστική σκηνή από το «Μόναχο» του Στίβεν Σπίλμπεργκ (παραγωγής 2005). Η ταινία αναφέρεται στον φόνο 11 Ισραηλινών αθλητών από Παλαιστίνιους οπλοφόρους στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου, το 1972, και στην αιματηρή εκστρατεία αντιποίνων που πραγματοποίησαν πράκτορες της ισραηλινής υπηρεσίας Μοσάντ. Η ταινία έχει επικριθεί έντονα από μερίδα Ισραηλινών και Εβραίων που υποστηρίζουν ότι προσπαθεί να διατηρήσει ένα «ηθικό ισοζύγιο» ανάμεσα στην τρομοκρατική επίθεση και την ισραηλινή απάντηση σ' αυτήν. Από την αραβική πλευρά, πάλι, εκφράστηκαν διαμαρτυρίες ότι οι Παλαιστίνιοι σκιαγραφούνται στην ταινία σαν καρικατούρες, ενώ τα κίνητρά τους παραμένουν αδιερεύνητα.

Ωστόσο, το έργο του δημιουργού της «Λίστας του Σίντλερ» και της «Διάσωσης του στρατιώτη Ράιαν» αμφισβητείται και στο πεδίο των πραγματικών γεγονότων. Ο «Yair», ένας πράκτορας της Μοσάντ που συμμετείχε στα αντίποινα, τη χαρακτήρισε «χολιγουντιανή ταινία που διαστρέφει όσα συνέβησαν με όλους σχεδόν τους τρόπους».

Ένα από τα κεντρικά θέματα της ταινίας του Σπίλμπεργκ είναι η ψυχική φόρτιση που προκάλεσε η αποστολή στα μέλη της ομάδας, τα οποία λυγίζουν από το βάρος της ενοχής γι' αυτό που κάνουν. Ωστόσο, οι πράκτορες που έδωσαν συνεντεύξεις, ελάχιστα δείγματα ψυχικής οδύνης εμφάνισαν. Οι αξιωματικοί Κ και G, παρ' όλο που τα πρόσωπά τους ήταν κρυμμένα στη σκιά, παρουσιάστηκαν πολύ πιο σκληροί και αποφασισμένοι από τους πράκτορες του Σπίλμπεργκ. «Δεν είχαμε κανένα δισταγμό», είπε ο Κ. «Μπορείς να λες ό,τι θέλεις σε συζητήσεις, όταν όμως παίρνεις μια διαταγή πρέπει να την εκτελέσεις».

Ένας άλλος πράκτορας, που κράτησε την ανωνυμία του, είπε στην ισραηλινή εφημερίδα Μααρίβ: «Ταυτιστήκαμε απόλυτα με την αποστολή μας μετά από αυτό που έκαναν οι τρομοκράτες στο Μόναχο. Ποτέ δεν αμφέβαλα μέσα μου, όπως ο Άβνερ στην ταινία. Ήξερα πως κάνω το σωστό». Και ο Εχούντ Μπάρακ, ο οποίος φημολογείται ότι είχε ντυθεί γυναίκα κατά την επιδρομή στη Βηρυτό, περιγράφει την επιχείρηση σχεδόν με νοσταλγία.

Το χρονικό του «Μαύρου Σεπτέμβρη»

Μέλη της παλαιστινιακής ομάδας «Μαύρος Σεπτέμβρης» μπήκαν στο Ολυμπιακό Χωριό στο Μόναχο, τον Σεπτέμβριο του 1972, και έπιασαν ομήρους 11 Ισραηλινούς αθλητές. Μετά 24 ώρες, σε μια αποτυχημένη απόπειρα της γερμανικής αστυνομίας να τους απελευθερώσει, σκοτώθηκαν όλοι οι όμηροι, πέντε απαγωγείς και ένας Γερμανός αξιωματικός. Η Μοσάντ, η ισραηλινή μυστική υπηρεσία, οργάνωσε αποστολές που επονομάστηκαν «Οργή του Θεού», για να ανακαλύψει και να σκοτώσει εκείνους που φέρονταν ως υπεύθυνοι. Το πρώτο χτύπημα έγινε στη Ρώμη, το δεύτερο τον Δεκέμβριο επίσης στη Ρώμη, όταν σκοτώθηκε ο Μαχμούντ Χαμσίρι, και ακολούθησαν φόνοι στην Κύπρο, στο Παρίσι, στη Βηρυτό, στην Αθήνα, στη Ρώμη, στο Παρίσι πάλι, και στο Λιλεχάμερ της Νορβηγίας, όπου σκοτώθηκε ένας αθώος Μαροκινός αντί του Αλί Χασάν Σαλαμέχ. Ο Σαλαμέχ σκοτώθηκε από βόμβα σε αυτοκίνητο, στη Βηρυτό, το 1979.

(από άρθρο της εφημερίδας Γκάρντιαν που μεταφράστηκε και αναδημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, στις 28.1.2006)